Tíminn - 10.09.1958, Side 8

8
T í M I N N, miðvikudaginn 10. september 1958,
Litið til baka...
(Framn. at Dis> o. ist vel mjög langar leiðir, beitti
södd af kjarngresi íslenzkra fjalla. henni mikið en hún bilaði aldrei,
Vera má að honum hafi líka orðið hvað mikið sem á hana var reynt.
hugsað til fjárhirðanna austur á Oft fylgdumst vig að í smala-
Betiediemsvöllum, sem urðu að- mennsku. Voru þá stundum eins
njðtandi mikillar og sæhifullrar og verða vill seint á haustum,
reynslu á þessari nótt. Velllðan „veður öll válynd“. Stórrigningar
hjarðarinnar sem hann hafði með svo vötnin ultu fram og urðu lor-
höndum, var honum hjartans rhál. veld yfirferðar mönniun og skepn
Vellíðan sauðkindarinnar á um. Þoka svo svört að féð tapaðisl
Berufjarðarströnd, .eins og víðar út úr höndum manns. Snjóhríð
á þeim tímum, var að vetrinum og ófærð, svo iltt o-g afar seinlegt
einkum hundin því að hún næði var að koma fénu áfram. Allt
í næga og góða útibeit, því hey reyndi þetta nokkuð á þol smal-
voru þá af skornum skammti. ans, en alltaf var Snjólfur jafn
Þessi söngur utan úr fjarlægð- glaður og jafnvel glaðastur þegar
inni, voru min fyrstu kynni af erfiðast gekk. Lund hans var létt
Snjólfi Stefánssyni. En kynni okk og hann var með aíbrigðum kvíða-
ar áttu eftir að verða meiri síðar, og æðrulaus. Það er sannast að
er við um iangt árabil vorum bú- segja að aldrei, bara aldrei skyldi
endur í sama dalnum, þó að vík maður hitta Snjólf öðruvísi en
væri þar milli vina, sökum fjar- hressan og reifan og var þó ævi-
lægSar og torleiðis. dagur hans sízt einn saman dans
tSnjólfur Stefánsson var fæddur á rósum.
að Þiijnvaliastekk á Berufjarðar- Líka vorum við oft saman í eftir
strönd hinn 22. september árið leitum og gátu þær ferðir orðið
1874. tafsamar. Enda þá mest á'herzla
Fram yfir tvítugsaldur dvaldist lögg á að leita vel, en síður gætt
hann svo í þessu byggðarlagi, og að hvað tíminn leið. Er mér ein
slundaði jöfnum höndum sjósókn slík ferð minnisstæðust. Við lent-
og iandbúnaðarstörf, því á þessum um í innstu fjárleitir, fundum
tiímum voru fiskveiðar almennt tvö lömb og gekk mjög seint að
stundaðar á Bemfjarðarströnd. Þá koma þeim til byggða, en tókst þó
fluttist hann til Djúpavogs og var og héldum svo glaðir til bæjar.
eitt sumar fonnaður á bát þaðan Varð þar fagnaðarfundur og góð-
sem stundaði fiskveiðar norður við ur gleðskapur, því aðrir leitar-
Langanes. , menn voru löngu komnir og hætt
Skammt undi hann á Djúpavogi I að standa á sama um fjarveru okk
því hugur hans leitaði til kindanna ar Snjólfs. Voru og þegar búnir
og fjallanna. Réðst hann því árið f til að leita okkar. Kom nú í Ijós
1901 vinnumaður suður til Álfta að við vorum búnir að vera 18
fjarðar í G-eithellahreppi. Þar eru klukkustundir í ferðinni.
sauðfjárlönd góð og víð og langir I Ekki vílaði Snjólfur fyrir sér
dalir sem eru hin ágætustu af-! að fara einn í slíkar ferðir, ef
réttarlönd. Segir Páll Zóþhónias- lionum þótti þess þurfa. Því geta
son það hiklaust sitt álit, að þetta naumast aðrir trúað en þeir sem
sé bezta sauðfjárræktarsveit okkar til þekkja, hvað hann gat á sig
lands. í þessum fjallafaðmi undi lagt, við að leita þeirra kinda sem
Snjólfur sér vel og var þar á ýms- hann vantaði. Haust nokkurt vant
um hæjum.
Árið 1906 gifist hánn eftirlif-
andi konu sinni Ásdísi Sigurðar-
aði hann sauð mislitan. Honum
var ekki ljúft að gefa upp vonina
um að sauðurinn væri lifandi. Á
dóittur, frá Krossgerði á Beru- Þorláksdag fyrir jól, leggur hann
fjarðarströnd, mikUli fríðleiks- enn af stað, fil að leita Mórukáps.
myndar- og dugnaðarkonu. Var Gekk hann þann dag allt að innstu
hjónaband þeirra alla tíð hið ást- drögum Hamradals. Vita þeir sem
úðlegasta. j til þekkja, að það er fullkomin
Vorið 1910 hófu þessi hjón bú- skammdegisganga. Leitin varð
sfeap á Veturhúsum, innsta bæ í árangurslaus sem von var, því sauð
Hamarsdal í Geithellahreppi. — urinn var um veturinn fóðraður
Þau eignuðust sjö börn. Fyrsta uppi á Fljótsdalshéraði, án þess
barn þeirra dó í bernsku, hin sex , að Snjólfur væri látinn vita um
eru enn öll á lífi.
Með flutningi Snjólfs í Ilamars
um það.
Þótt ekki hafi enn verið á það
dal, hófust kynni okkar fyrir al- minnst áttum við líka saman í
vöru, því ég var þá flultur í þann smalamennsku í dalnum okkar,
dal fyrir þerm árum og hefði dval marga bjarta fagra sólskinsdaga
izt þar síðan. Áttum við eftir það spm unaður er að minnast. Að
marga ánægjustund saman í smala standa á hárri hmrbrún og sjá
naennsku. ; hjarðirnar dreifðar um hliðarnar
Ekki verður annað sagt en að sem fcvöldsólin hellti geislaflóði
heldur væri erfitt til búskapar sínu yfir, var hrífandi sjón. Og við
þarna. Heyskapur afar rýrr og reyt- vorum sælir og ánægðir með það
ingssamur. Varg að afla hans inn verksvið sem örlagakvöldin höfðu
um dal og upp um fjöll. Það átti úthlutað okkur.
eftir að gjörbreytast til liins betra, Þær voru ófáar næturnar sem
með tilkomu kjarní'óðurs og til- ág var búinn að gista hjá þeim
búins áburðar, en ekki fyrr en Veturhúsahjónum, og læt ég nú
miklu síðar. I ekki hjá liða, að þakka af alhug
Beitiiand er hins vegar ágætt alla alúðina innileikann og fyrir
þegar er út fyrir túnið kemur og greiðsluna sem ég átti þar jafn
á það v-arð að treysta. Snjólfur an að mæta.
var líka duglegur að beita fé sínu. I Þessi hjón voru jafnan árrisui
Nokkuð var erfitt um smala- vei. Minntist ég þess, að oft er ég
mennsku, einkum seinnipart vetr hafði sofið þar innfrá og var aö
ar, því þá sótti fég svo mikið vakna á morgnana, þá heyrði ég
í dalinn og fjöllin ef autt var. fótatak Ásdísar er hún gekk hraít
En óþreytandi var þol og eija og lclt um bæjarhlaðið sitt.
Snjólfs að smala því, bjargaði frá j Þegar börn þeirra Veturhúsa
öilum hættum. | hjóna uxu upp, léttist að sjálf
Á þessum tímum þegar beita sögðu róðurinn. Og eins og áður
varð nærri hverju sem viðraði er sagt gjörbreyttust búskaparskil
og sækja beitina þangað sem hana yrðin þegar kjarníóður og tilbúinn
var að fé, var góð forystukind áburður urðu algengir og sjálf
smalanum ámetanlcg. Snjólfur sagðir hlutir í búnaðinum. Túnið
hafði mikið Iag á að venja til var aukið og bætit og grundir sem
forustu þær kindur sem eilthvað t út frá íúninu liggja, gáfu góða
höfðu í sér af eðli forystunnar.1 eftirtekju með því aðeins að bera
Ef um þróttmikla sauöi var að á iþær. Reytingsheyskapurinn
ræða, sem honum þótti sýna á- hvarf úr sögunni. Má segja að
stæðulausa leti og sérhlífni, hafði hagur heimilisins stæði með
hann kannske til í fyrstu að beita hlóma, þegar þessi hjón fyrir aid
ofurlitlum harðræðum. Batt þá
ef til vill harða bjórskufsu á
lendar þeirra og danglaði þar í
með þaraþöngli eða hrísiuanga.
Það var beinlínis sérstakt um
Snjólf hvað hann átti alltaf væna
og vel vanda fjárhunda, enda
lagði hann mikla alúð við að venja
þá. Hann hafði þá rödd sem heyrð nokkurn tíma áður en hann lézt,
urssakir og af öðrum ástæðum
fluttu frá Veturhúsum og settust
að á Djúpavogi.
Nokkrar kindur átti Snjólfur
eftir að hann kom til Djúpavogs
og hugsaði um þær meðan kraftar
leyfðu, en það var til haustsins
1956. Hann hafði ekki fótavisí
Mávur á tjörninni
* Kjartan Ólafsson brunavörður,
hringdi til blaðsins í gærdag og
bað þess getið, að þá fyrir
skemmstu hefði mávur verið að
drepa önd úti á tjörninni, hefði
kaffært hana og drekkt og etið
síðan. Sagði Kjartan að sér þætli
sárt að horfa upp á þessar aðfai-ir
og fá ekki að hafzt. Undanfarið
heí'ði grámávur vanið mjög konvur
sínar á tjörnina og valdið þar
skaða, og væri fuglalíf ó tjörninni
í voða ef svo héldi áfram. Eina
ráðið til bóta væri, að skotfimur
maður væri fenginn til að eyða
þessum ófögnuði, og vildi hann
beina þeim tilmælum til hlutað-
eigandi aðila að svo yrði gert.
r
Brunabótafél. Islands
(Framhald af 5. síðu)
um. Til eru gögn um það, að á
stríðsárunum síðustu var þess farið
á leit við ráðherra þann, er þá fór
með málefni félagsins, að félagið
fengi að byggja hús í féiagi við
aðra stofnun. En málið náði ekki
fram að ganga, enda voru uppi
ráðagerðir um að stækka Arnar-
hvol og ráðgert að Brunabótafélag-
ið fengi þar húsænði. Úr þessu
varð þó ekki — Arnarhvoll var
að vísu stækkaður, en rúmaði þeg
ar til kom engan veginn þær opin
beru stofnanir, sem þar hafði ver
ið ætlað húsnæði.
Fhitt í haust.
Ilaldið var því áfram að svipast
um eftir byggingarlóð eða fcaupum
á hentugu húsnæði. Hinn 30. des.
1955 voru svo fest kaup á þessari
hæð að Laugavegi 105. Hæðin er
að stærð 645 ferm. Félagið mun
sjálft nota um 300 ferm. Þegar
kaupin fóru fram var leigusamn-
ingur a húsnæðinu til 1. apríl 1958.
Þegar húsnæðið losnaði úr leigu,
var strax hafinn undirbúningur
undir að flytja skrifstofurnar
þangað.
Ýmsu þurfti að breyta og þó öllu
meira að endurnýja, svo sem máln
ingu, gólfdúka o. þ. h. Tómas Vig-
fússon, byggingameistari, tók að
sór að sjá um framkvæmd verks-
ins, með honum a'ð þessu hafa
unnið eftirgreindir menn: Jónas
Sólmundsson, húsg.m., Sighvatur
Bjarnason málaram., Siguroddur
Magnússon rafv.m., Sighvatur Ein-
arsson pípul.m., og Ólafur Ólafs-
son, veggfóðrari.
Að mestu er lokið við endurbæt-
ur þessar og var flutt hér inn hinn
1. setember s’. 1. Er það von for-
ráðamanna félagsins, að hinn bætli
lnisakostur veiti starfsfólkinu auk
in og bætt vinnuskilyrði og um
leið aðstöðu til þess að veita við-
skiptamönnum fólagsins sem allra
bezta þjónustu og fyrirgreiðslu.
Aukið starf.
Brunabótafélagið, sem allt til
ársins 1955 fékkst eingöngu við
brunatryggingar, hefir nú tekið
upp ýmsar aðrar tryggingagreiuar
og mun í æ ríkara mæli leitast við
að veita viðskipta- og félagsmönn-
um sínum sem allra víðtækasta
þjónustu og fyrirgreiðslu. Bruna-
bólafélagið er gagnkvæm trygg-
ingarstofnun og því eign allra
þeirra mörgu, sem við það skipta.
Framfevæmdastjórn Brunahóta-
félags íslands, sem kosin er af
fulltrúaráði félagsins, en í því eiga
sæti fulltrúar frá öllum kaupslöð-
um nema Reykjavík og öllum sýslu
félögum landsins, skipa nú þessir
menn: Jón G. Sólnes, bankafulltr.,
Akureyri, form.; Emil Jónsson,
bankastjóri, Hafnarfirði, varafor-
maður; Jón Steingrímsson, sýslu-
maður, Borgarnesi, ritari. — Vara
stjórn skipa þeir Ólafur Ragnars,
kaupm., Siglufirði, Björgvin
Bjarnason, sýslum., Iíólmavik og
Sigurður Ól. Ólafsson, alþm., Sel-
fossi. Framkvæmdastjóri Bruna-
bótafélagsins er Ásgeir Ólafsson.
því þá voru kraftar hans þrotn
ir. Hann andaðist hinn 4. marz
1957.
Þessi fátæklegu minningarorð
legg ég nú sem smáblám á leiði
þessara horfnu vina minna.
Ó.Þ>
3
BmmiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiitiMifiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimninirrmniiiiiiiininmB
Opinber starfsmaður |
Opinber stofnun óskar eftir röskum, glöggum og I
reglusömum manni. |
Stúdentspróf. Verzlunarskólapróf eSa hliðstæS |
menntun nauSsynleg. |
Eiginbandarumsóknir með upplýsingum um nám i
cg fyrri störf afhendist í afgreiðslu blaðsins fyrir |
23. þ. m. merkt: „Opinber starfsmaður". I
Aukning fjármagns
alþjóðabankans
Eisenhower Bandaríkjaforseti
hefir hinn 26. f. m. birt áætlun í
þremur liðum fyrir fund Alþjóða-
bankans og Alþjóðagjaldeyrissjóðs
ins, sem koma á saman í New
Delhi á Indlandi í oklóber næst-
komandi, en fund þenna sækja
fulltrúar frá þeim 66 þjóðum, sem
eru aðilar þessara tveggja systur-
stofnana.
Liðirnir þrír eru þessir:
1) Að rannsaka hið bráðasta,
hvort ekki sé gerlegt að auka hlut
fallsleg framlög aðildarríkja Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins.
2) Að athuga um aukningu á
lögskráðum höfuðstól Alþjóða-
bankans og um að bjóða stjórnum
aðildarríkja bankans að skrifa sig
fyrir framlögum til viðbótar höiuð
stól bankans.
3) Að hefja skjólar umieilanir
að stofnun alþjóðlcgrar fram-
kvæmdastofnunar, sem yrði i
tengslum við Alþjóðabankann.
Ekki er neitt tekið fra.m um
það, hve miklu umrædd fjáraukn-
ing skuli nema, en áætlunin mun
sniðin í samræmi við viðræður
frá heimsókn Macmillans, foi'sætis
ráðherra Breta, til Washington í
júní síðastliðinn.
Fjármálaráðuneyti Bandaríkj-
anna hefir látið í ljós vaxandi
sannfæringu um, a'ð efling núver-
andi alþjóðaéinahagsslofnana sé
heppilegri leið heldur en fjölgur
einhliða samninga milli ívegg;
ríkja, til þess að bæta úr þörfui
langt fram í tírnann, og mun
koma að betri nolum til þess að
tryggja greiðslujafnvægi þjóða,
sem eiga í fjárhagscrfiðleikum.
Stefna Bandaríkjanna er sú að
tryggja Alþjóðahankanum nægi-
lega viðbótarsjóði, jafnframt því
að stuðla að heilbrigðri fjármála-
stefnu hjá hlutaðe'gandi ríkjum.
Áður hefir viljað yið brenna, að
tvíhliða samningar hafa ekki nægt
til hennar eða reynzt koœa að því
stjórnarfarslegu gagni, sen: búizt
yar við.
Sem stendur hcfir AlþjóSagjalc
eyrissjóðurinn ■ óráðstafað fé tii
umráða, sem nemur 1443 millj.
dollara, en það er talið nægilegt
til næstu mánaða, þegar teknir
eru me'ð í reikninginn ónolaðir
lánsmöguleikar ejóösins.
Hiutverk framkvæmdastofnunar
þeirrar í tengslum við Alþjóða-
bankann, sem forseti Bandavíkj-
anna hefir í hiiga, yrði einkum að
úlvega viðreisnarlán til langs
tíma og með hagkvæmum skilmál
um, svo sem hæfilega iágum vöxt-
um og l.ánuxn, sem endurgreiða
mætti að einhverju eða öliu leyti
í gjaldeyri lántökuríkjanua.
Útistandandi lán Alþjóðábánk-
ans nema sem slendur ails 1700
milljónum dollara.
(The Financial Times, 27. 8. ’58)
Milliríkjaviðskipti,
Danmörk - Brazilía
Danska stjórnin hefir opinber-
lega tilkynnt stjórn Brasilíu, að
•ekki sé lengur hægt .a'ð láta kaffi
frá Brasilíu njóta þeirrar forrétt-
indaaðstöðu, sem það hefir notið
á dönskum markaði, — en um 85
% af öHum kaffiinnfiutningi Dana
hefir komið frá Brasilíu, — nema
að rutt sé úr vegi takmörkunum
á útflutningi danskra vörutegunda
þangað, syo sem saltfv-ki, mjólk-
urafurðum og hör. Að áeggjan
Brasilíustjórnar hefir fyrirhugaðri
för fjármálaráðherra Dana til Ríó,
sem hann hugðist fara í ágúst síð-
astli'ðinn, nú verið frestað þangað
til i lok þessa árs. Líklega hefir
þessi frestun orðið til þess, að Dan
ir liafa sent Brazilíustjóm fyrr-
nefnda aðvörun. En svipaðar að-
varanir hafa verið gefnar út áður,
án sýnilegs árangurs. Nú er kaffi-
uppskeran i ár svo mikil í Brasil-
íu, að framundan er verðiækkun.
Um 20 mjlljónir sekkja eru til um
fram venjulega notkun. Danmörk
hefir því sterkari aðstöðu en áð-
ur til þess að láta taka tillit til
sínna sjónarmiða. En aukin' höft
á innfltningi og gjaldeyrisviðskipt
um við útlönd, sem BrasiLía kom
á árið 1957, hefir gért Dönum
erfiðara fyrir með útflutnii'Lg þang
að. Verslunarjöfnuðurinn milli
landanna hefir verið þessi síðast-
liðin 6 ár og fyrstu 5 mánuði árs-
ins 1958: (millj. d. kr.)
Útfl. Dana Innfl. Dana
Hús i smíðum*
«arn aru innan löíiajMren^
Æaemia Reyklavikur. iruœu-
•ryssJum vlö hlnusre I
kvscmuiieiiKilffliliiea.
UV.V.V.VVAV.VVAV.V.’.V,
Öxfar
með hjéfum
fyrir aftanívagn og kerrur,
bæSi vörubíla- og fólksbíla-
hjól á öxlum. Einníg beizli
fyrir heygrind og kassa. TiJ
sölu hjá Kristjáni Júlíus-
syni, Vesturgötu 22, Reykja
vík, e. u. Sími 22724. —
Póstkröfusendi
JVV.V.V.VV.V.VVV.W.VV^
ampeo h
Eaflagnir—ViHgerWr
Simi 1-85-56