Tíminn - 18.09.1958, Blaðsíða 5

T í MIN N, fimmtudaginn 18. scptembor 1958.

TTVA
ÆSKUNNAR
MÁLGAGN SAM3ANDS UNGRA FRAMSÖKNARMANNA. RITSTJÓRAR: EYSTEINN SIGURÐSSON OG SVERRIR BERGMA.NN
Áfömum vegí
Skattar samvinnuféiaga.
Þcim áioðri hcfir oft og tíð-'
um veriö haldið á lofti af and-
stœðingum samvinmunanna, a'ð
samvinnufélög þyrftu litla scm
enga skatta að greiða saman-
borið við önnur sambærileg
fyrirtæki. Þessi áróður heíir að
vísu oft og ýtarlcga verið hrak-
inn í biöðum samvinnumanna,
en í sambandi vi'ð nýlega af-
lókna útsvarsálagningu liér í
Reykjavík þykir rétt að berida
á örfá atriði í sambandi við
hana.
Hæsti útsvarsgreiðandi í
Reykjavik árið 1958 er Sam-
band íslcnzkra samvinnufélaga,
sem greiðir kr. 2.750.100,00, sem
mun vera hæsta útsvar, sem
nokkru sinni hefir vcrið lagt á
liér á landi. Þriðji hæsti útsvars-
gréiðandi í Reykjavík er eifet af
fyrirtækjum samviniiunianna,
Olíufélaigið h. f., sem greiSlr kr.
1.505.100,00 í útsvar. Og annað
fyrirtæki sanivinnumanna er i
meðal liæstu útsvarsgreiðenda í
Reykjavík, það er Hið íslenzka
steinolíuhlutaféiag, sem greiðir
kr. 436.960,00 í útsvar. Þessi þrjú
fyrirtæki bera þannig samtals
kr. 435.960.-00 í útsvar. Þessi þrjú
tæpur tíundi hluti þcirrar upn-
hæðar, sem samtals er lögð á
968 félög og fyrirtæki hér í
Reykjavík.
Nú undanfarið hafa okkur na-r
daglega borizt fregnir af utsvars
álagningu frá ýmsum síöður.i uti
um landið. Það er áberandi,
hversu víða kanfélögin eru méð-
al hæstu útsvarsgreiðenda og
stingm- það illilega í síúf við
kennignar þeirra mannn, sém
hafa ákafast haldið því fram,
að þau væru svo til skattfrjáls.
Þetta er ágætt dæmi um það,
hversu haldlitlar ástæður eru oft
fýrir hendi hjá þeim Biönnum,
sem einkum leggja fyrir sig
árásir á samitinmihrcyfingunii.
Samivinnufélögin Kér á láísdi
hafa jafnan orðið fyrir hörðnm
árásum frá andstseðingusn sín-
um á hverjuin tíma, en það hefir
bjargað þeim, að þau hafa jafn-
an átt dugmiklum og framfara-
sinnuðum forystumönnum á að-
skipa, sem hafa hrakið árásirn-
ar með festu og rökuni, þá er
þær komu fram. Þess vegna er
nú svo komið, að almcnningur
um land allt hefir látið sér skilj
ast nauðsyn heilbrigðs samvinnu
reksturs, og tryggt samvinnúfé-
Iögunum þá aðstöðu, sem þau
hafa í dag.
Mannasiðir.
ísland heíir mjög verið á dag
skrá í heimspressunni undan-
famar vikur. Stafar ‘það af því,
að ein af okkar beztu vinaþjoð-
úm héfir mótrnæJt j»ví, að við
skitlum 'telja okkur éiga rett til
að lifa, eins og aðrar þjóðvr, og
krcfst þess að fá að ey . ieggja
möguleika okkar til að ai).. oak-
ujt útfluíningsverðntæta.
Það er hálflciðinlegt fyíir
Breta, að cftir öll þaú mtunis-
líf, sem íslendingar haía ia.iafg-
að af togurum þeirru, skuli þeir
beita okkur þvílíku ofbeldi sem
raun ber vitni, og það er etinþá
leiðinleg'ra fyrir þá, að togarinn
King Sol, sem citt sinn var bjurg
að frá eyðileggingu af Ísleutímg
um, skuli nú tvívegis hafa reynt
að sigla ísíenzkt varðskip í kaf.
Og eru þá ótalin öH þau skipti,
sein brezkir sjómenn haía notið
Iæknislijáipar á fSlciisdcum sjúkra
liúsum, og brezkir togarar fengið
viðger'ð hjá íslenzkum viðgerð-
ai'stöðvum. Eftir þessu að dæsna
viiðast Bretar enga mannasiði
kunna.
Væru íslendingar lundaðir upp
á brezkan máta, þá hefðu Bret-
rRir
studdu Islendinga
Dagana 7.—11. julí s. 1. stóS
yfir í París ráðstefna pólitískra
samtaka ungs fólks frá hinum 15
ríkjum At'lant'shaísbandalagsins.
Frá íslandi voru þrír þáttakend-
ur, þar af einn fulltrúi Sambahdí
úngrá Frams'óknarmanna, Einar
Ágústsson. Nýlega náðum við
tali af honum, og. fengum hann til
að fræða okkur lítillega um ráð
stefnuna.
Samkoma þessi fór fram á vég-
um NATO og nefndist á ensku
„Atlantic Conference of Politica'
Youth Leaders and Organíza-
tions“. Hún var haldin í höllihn'
„Palais de Chaillot“ í París með
um 90 þátttakendum.
Ráðstefnan tók mörg mál til
meðferðar, en þó var hún frekar
til kynningar innbyrðis meðal
þeirra sem liana sóttu en til þess
að gera beinar ályktanir. Þarna
gafst ungum stjómmálamönnum
frá öllum AtlanU'hafsrikjunum
tækifæri til að leiða saman hosta
sína og kynnast viðhorfum hvers
annars til hinna ýmsu mála.
Öllum þáttakendum var skipt í
þrj'ár nefndir, sem fjölluðu um
Einar Ágóstsson
mismunandi vandamál. íslending-
arnir. voru hver í sinni nefnd, og
nefnd sú, er Einar Ágústsson
iSkgar um kommúnismann
Á öllum öldum hafa vérið uppi
ofstækismenn, menn sem hafa
látið blindast svo af hugsjónaeldi,
aö hanii hofir yfirgnæft skynsemi
þeirra, og komið þeim til ,að
bi’eyta eftir hinni frægu kenn-
ingu Kristmunka,' ,,gð tilgangur-
'ián hélg'i meðalið“. Öfstæki hefir
koraið fram á mörgum sviðum,
einkum þó á trúarlega sviðinu,
þ.e. í mynd trúarbrjálæðmg.i.
Binnig, og ekki síðiir hefir það
birzt á svi'ði stjórnmalakenninga,
c-g það Svo, að.margir hafa fórn-
að jfeði iífi' rínu 'og -iitnufn fýrir
jmgsjónina um það lý-rirmyndar-
rfki, sem stjórnmálastefna þeirra
kenndi. -
Ein af þessum stefhiím er hinn
svonefndi kommúnismi. Stefná
•þessi mótaöist fvrr á íimum, þégar
alþýðan víða í Evrópu bjó við
algjöra kúgun og menntunarleysi,
•utidir harðsljórnaroki yfirstéttar,
sem leit á hana sem vcrkfæri,
sem veitti aðlinum mögulcika til
að velta sér í óhófs- og munaðar-
lífi. Siíkum þrælum bæri áð sjálf-
sögðu eteki að veita nein mannrétt-
indi, þeir væru t’ií þess ejns
gerðir að beygja 'sig undir, ok
yfirStétfarinnar.
. Slikt - v.ar- ásTandið m.a, 1 Riiss-
lándi á bérnskuárúm kommúnism
aris', og hvað var þá eðliiegrai en
a'ð þfti’ ri.'H öp© hugsjónamenn,
sem gagnrýndu ástandiö og kæmti
ar -fyrlr löngu fengið tækifæri
til aö skjóta í l«af öíl okkar
gæzhukip, og drepa nokkra tugi
aí áhöfnwin þéiría. ög þá væri
hætt við, aS is'le»rtmga,r létu
bi’ezka tegaramenri deyja drottui
sinitm, þótt þelr 'Véiktást álvar-
legíi eða letitu í sjíivaéháska, og
leyfðu skinum þelrra að ciga
‘Jig laéð sínar bilanir.
En mi eru islendingar einu
siniii oico þ«im ósköpum fæddir,
að ’þeir kunna manmtsiði. ög
þess vegna fwa þcir að tíHu
ineð gætni, bg hleypá scr ekki
wt í vonlauut sti'íð Við þjóð,
serii einskrs svírat 'Og þess vegna
numii þeir sigra á® lokum, þvi
a® .flas er ei tíl fágnáðar, og
mdtS því að beita riáiítilli Ingni
og þolinmæði, muim Jæir áður
cn yfir lýkur vinna sigur i því
lífshágsinuriitmáli síiíu, sém uni
er teflt.
með kenningar um' endurbætt
þjóðskipulag. Þessir menn létu
heldur ekki á sér standa, og eins
og állir vita, lauk baráttu þeirra
með sigri í byltingunni árið lblú.
í lok þeirrar byltingar var nið
garrila skipulag algjörlega afnumið,
og upp úr henni skapaðist syo
þjóðskipulag, sem var hrei.it
sæluríki fyrir rússneska alþýðu,
miðað við það sem áður var.
Hins vegar höfðu forustumenn
þessa nýja ríkis skapað sér 'á-
kveðnar hngmýndir ura það,
'hvernig sæluriki álþýðuririar ætti
að byggjast upp, og létu þeir því
útbreiða þess'ar hugmyndir sínar
méðal alþýðuhftar, jafnhliða því
sem hún hlaut almennu menutun.
Fólkið var óupplýst fyrir, og fæstir
kunnu nokkur skil á íðmennum
stjórnskipunarmálum, og afleiðing
in varð sú, að með tímanum varð
kommúnisminn þessu fól'ki nolrk-
urs konar trúarbrogð, og hið full-
komna sælurítei, sem hann boðaði,
gegndi sama 'hlutvérki austur þar
Qg Paradis' og himnarítei í augúm
Yesturlandabúa. Þetta notfærðu
Ieiðtoganiir sér svo til að byggja
rikið upp sem stórveldi, meo því
að cfla þungaiðnaðiftn og tækni-
framleiðsluna á kostnað Iffskjara
almennings.
’ Fólkið. gerði. sig ánægt méð
' þetta, það var illu vant og gerði
sig ánægt með þá breytingu, sem
j varð t.il batnaðar á íífskjörúm
j þess, þött þau ' nálguðust. það
hvergi nærri að vera jáfn góð lífs'
kjörtvm Vesturlandaþjóða.
•En eins og stórveldi hafa nær
alltaf gert, fyrr og síðar, þá vildu
fórustumenn sæluríkisins - auka
véldi sitt og færa út landamæri
ríkisins. Þetta tókst þeim oi't og
tíðum, og afleiðingin varð undir-
okaðar þjóðir, sem vildu ekki
sætta 'sig við -þá' frelsis- óg lifs-
kjaraskerðingu, sem fylgdi því, að
vera innlimáður í sæluríkialþýð-
unnar. Gott dæmi um þetta er
uppreisn alþýðunnar í Ungverja-
landi.
En eins og áður er sagt, þá
hafa alltaf verið uppi ofstækis-
.fullir hugsjónamenn, og svo ‘er
enn. Hcr á íslandi finnast enn
þann dag í dag hugsjónabrjálæð-
ingar, er trúa blint á stefnu komm
únismans, og trúa því, að fyrir-
myndarríkið sé að finna i hinu
Framhald á 8. síðu.
I
starfaði í, fjallaði um samvinnu
á alþjóðavettvangi milli stjórn-
má'Iasamtaka ungs fólks og hvaö
hægt væri að gera til að auka þá
3amvinnu. Nefndin skilaði áliti,
sem innihélt m.a. skýrslu um
(starfsemi stjórnmálasamtaka ungs
'fólks í NATO ríkjunum, og benti
á, að slík samtök væru undirstað-
j an undir heilbrigðu stjórnmála-
i lífi framtiðarinnar. Einnig vnr
;þar bent á, að leiðtogar slikra
j samtaka væru yfirleitt ófróðir um
störf hvers annars', og bæri bví
að auka kynningu þeirra á milli
og fræða þá um störf liliðstæðr.i
samtaka í öðrum löndum. Einnig
bæri að leitast við að miðla slik-
um fróðleik til Ieiðtoga æskulýðs-
Isamtaka í löndum utan Atlanw
hafsbandalagsins, svo sem i Asíu,
Afríku og Suður-Ameríku.
Önnur neíndin fjallaði um und
irstöðuatriði ALlantsbandalagsins,
og sairibúðarvandamál austurs og
vestnrs. Skilaði liún áliti, þar sem
m.a. er bent á, að Atlantshafs-
bandalagið ætti að beita sér meira
á öðrum sviðrnn en liinu hern-
aðarlega, til dæmis með því að
efla samvinnu milli stjórnmála-
samtaka æskufólks í meðlimaríkj-
um «111™. Herstyrkur bandalags-
ins sé orðinn mikill, og nauösyn
beri til að auka hann, en herstyrk
ur einn sér ekki nægjanlegur, því
að Sovétsambandið sæki á, á víg-
stöðvum fjármálalífsins, þjóðfél-
agsins og áróðursins. og að þeim
hliðum málsins' verði bandalagið
einriig að snúa sér. Ennfremur
verði það að snúa scr að fleiri
ríkjum en meðlimarikjuiri sinum,
þvi að baráttan milli kommún-
ismans og lýðræðisins standi ekki
síður í þeim löndum, sem skemmra
eru á veg komin, og þar sé mikið
verk óunnið.
Þriðja nefndin fjallaði um ýmis
sarribúðarvaiidamál bandalagsríkj-
anna, svo sem Alsírmálið, Kýpur-
deilnna og fiskveiðideiluna við ís-
larid. Um öll þessi mál urðu harð-
ar umræður, og fluttu fulltrúar
viðkomandi ríkja mál sitt með
miklu kappi. í landhelgismálinu
voru Bretar eina þjóðin, sem
lýs'ti s'ig algjörlega mótsnúna ís-
lendingum. En í því máli vakti.
það athygli, að Tyrkir veittu okk-
ur öflngan stuðning, sérstaklega
tyrkneskur prófessor í þjóðrétt;.
sem sagði, að íslendingar auíu
tvimælaiausan rélt til fiskimiðs
sinna. Þar var einnig fjallað ura
ýmis atriði varðandi sambúð þjóe
anna, svo sem hernaðarmálefni,
menningarleg samskipti, fjárhags-
lega samvinnu og stjóínmálnleg
málefni.
Meðlimum ráðstefnunnar var rr
a. boðið að skoða Shape, herbæki
stöð NATO, og hittu þeir þar fyrii
Lauris Norstad, yfirhershöfðingj,
Atlantshafsbandalagsins. Heilsað.,
hann þeim öllum með handabandi
og hlustuðu þeir síðan á tveggj«
tíma fyrirlestur, sem hann flutti
Eitt kvöldið var þeim og boðið l
kvöldverðarboð, sem haldið var a
blaðinu Western World, og þa
mætti Paul Henry Spaak. Fluttj
hann þar ræðu, og svaraði siðai,
fyrirspurnum sem fram voru
borriar.
Aðspurður kvaðst Einar ver;,
mjög ánægður með för -sina é.
þessa ráðstefnu. Þetta var að víst.
fyrst og fremst kynningarráð
stefna, en hún var mjög fróðleg
og athyglisverð að mörgu leyti, og
þátttakendurnir kynntust mjög
mikið innbyrðis. Vissulega er þa<;
líka höfuðskilyrðið fyrir því, a?'
slíkar ráðstefnur heppnist, aí1
menn haldi þaðan fróðari, en þeg
ar þeir komu, og geymi jafn
framt ánægulegar minningar urrj
skemmtilega daga.
Ungir Framsóknarmenir
Eflið og stySjið tímariv
ykkar, DAGSKRÁ. — TekR
á móti ársgjöldum og nýj
um áskrifendum í Eddúhús
inu, Lindargötu 9 A.
Öíkgí starf F. U. F. í V-Hún.
Hínn 31. ágúst s.l. var aðalfundur F.U.F. í Vestur-Hima=
vatnssýslu haldinn að Ásbyrgi. Var fundurinn fjölmennur
og bar vott um öflugt og vaxandi starf félagsins Fjöruga;.
umræður urðu á fundinum, og kom fram mikill einhuguv
um að vinna að auknu fylgi Framsóknarflokksins í syslúnni,
Reikmngar félagsins voru lagð-
ir i'ram og samþykktir, og því
næst fóru fram kosningar í stjórn
og írúnaðarráð.
Fráfarandi formaður, Helgi Ax-
élsson, Valdarási, hafði náð 35 ára
aldri,"sem er hámarksaldur félaga,
og var í hans stað kosinn Haukur
Sigtcrjónsson, Hvammstanga. Vara-
forma'ður var kosinn Grétar Jóris-
son, Lifla Hrauni; ritari Helgi
Valdimarsson, Kollafossi; gjald-
keri Sverrir Björnsson, Brautar-
holti og varamenn í stjórn: Björn
Traustason, Hörgshóli og Gunnar
V. Sigurðsson, Hvammstanga. End
urskoðenclur voru kosnir: Böðvar
Daníelsson, Fosseli og Skúli Ax-
elssön, Be'rgsstöðum.
Skemmtinefnd félagsins skipa
þeir: Gunnar Sigurðsson, Hvamins

núpi og Ósvald Steinbjörnssoi
Syðri Völlum.
Eftirtaldir menn voru_ kosni ."
trúnaðarmenn félagsins. ;Úr Sta'ð-
arhrepp: Eirikur Jónsson, Bálka-
stöourn og Syerrir Björnssoi.
Brautarholti. Úr Fremri Torfri
staðahrépp, Helgi. Valdimarssor.,
Kollafossi og Hermann Stefánssoiv
ITaugi. Úr Ytri Torfustaðahrepp
| Skúli Axelsson, Bergsstöðum. Frú
Hvammstanga, Gunnar V. Sigurðs
son og Ari Guðmnmdsson. Ú:
Kirkjuhvammshrcpp, Jón Oskai
: Ágústsson, Svalliarði. Úr Svalbarð-
hreppi, Ólafur Þórhallss., Anas'
Úr Þverárhreppi, Björn Tryggv
Karlsson, Stóru Borg og Egger
Levi, Valdalæk. Úr Þorkelshóls
hrepp, Benedrkt Axelsson Valdar
ási og Bjarni Kristmundsson, Mel
n I-It- n /1 o I