Tíminn - 06.11.1958, Blaðsíða 1

Urslil bandarísku þingkosninganna:
KPat" Brown, sigurvegarinn í fylkisstjórakosningunum í Kaliforníu. Sigur
hans er mikill, og mun hafa margvísleg áhrif. Og þetta gerðist í Kaliforníu,
sem Republikanar hafa stjórnað í 60 ár.
Kosningarnar í Bandarík]unum:
Úrslitin sigur fyrir frjáls-
fynda í báðum flokkunum
Sennilegt, að Dulles verði að vikja
úr. emb.ætti utanrikisráðíerra
Mesti kosningasigur Demokrata síð-
an á valdadögum Roosevelts forseta
Strokinn í
þriðja sinn
I>ær fregnir bárust frá
Litla-Hrauni í gærkvöldi, að
Marteinn Ólsen, sem tvisvar
hefir sloppið úr hegningarhús
inu í Reykjavík, hefði strokið
úr fangaheimilinu kk 8,30 í
gærkveldi. Engin nánari vit-
neskja um strok Marteins né
eftirleitina var fvrir hendi.
Hafa tvo þriðju þingsæta í öldungadeild
þingsins og 31 fylkisstjóra af 48
NTB—Washington, 5. nóv. — Þegar kom fram undir há-
degi í dag varð augljóst, að Demókratar höföu unnið gifur-
legan kosningasigur, þann mesta síðan fýlgi þeirra var mest,
er Franklin D. Roosevelt stóð á hátindi vinsælda sinna. Kosn-
ingaúrslitin eru hin merkustu og hljóta að hafa margvísleg
áhrif á stjórnarstefnu Bandaríkjanna, ekki aðeins það sem
eftir er af valdatíma Eisenhowers, heldur miklu lengur og
á margvíslegan hátt.
Ein helzta ályktun, sem
menn hafa þegar dregið af
kosningaúrslifunum vestra,
er hversu frjálslyndir menn
úr báðum flokkum áttu
rniklu fylgi aá fagna. Hér
fer á eftir útdráttur úr um-
mælum aðalfréttaritara
brezka útvarpsins í Banda-
ríkjunum um niðurstöður og
áhrif kosninganna.
Þalta er mesti kosningasigur
Demokrata síðan 1932, er Roose-
velt var kjörinn forseti. Eisen-
hovver forseti, og ríkisstjórn hans,
veröur næstu 2 árin, i þriðja sinn
í röð, ,að sætta sig við algeran
meirihluta stjóniarandstæðinga á
þ'ngi. Dcniokratar munu ekki að-
eins ráða öllum opinberum fjár-
framlögum, heldur e'nnig hafa öfl
ugan me'rihlula í öllum nefndum,
sem um frumvörp fjalla. Þessi
' FVnmhald a ?. .Iflu i
Hætta Rússar
kjarnavopna-
tilraunnm?
NTB—NEW YORK, 5. nóv. Sov-
ctrikin munu ef til vill hætta til-
aunum sínum mcð kjarnorku-
sprengjur, þeim er nú standa yfir
ef í ljós kemur, að vel miðar í sam-
komulagsátt á þríveldaráðsteín-
unni í Genf um bann við slíkum
tilraunum. Það var Zorin, aðalfull-
trúi Sovctríkjanna hjá S. þ., sem
lét þetta uppi í dag á fundi með
blaðamönnum. Sagði hann þetta í
sambandi við spurningu blaða-
manns á þá leið, hvort skilja bæri
það seni tilslökun af hálfu Sovét-
ríkjanna, að þau hefðu enga lilraun
gcrt síðan ráðstefnan hófst 31. okt.
síðastl.
Eisenhówer er fyrsti forseti
Bandaríkjanna, sem sætir því erf-
iða hlutskipti. að stjórna 6 ár í röð
vió þær aðstæður, að stjórnarand-
stæðingar hafi hreinan meirihluta
í báðum þingdeildum.
Úrslitin
Kosningaúrslitin eru í meginat-
riðum þessi: Kosið var að þessu
sinni um 33 þingsæti til öJdunga-
deildarinnar; Demokralar unnu 25
Togarakaupin strönduðu í Bret-
iandi vegna iandhelgisdeilunnar
Ríkisstjórnin hefir unnií ab útvegun lánsfjár
í V-Þýzkalandi vegna togarakaupanna
Aðalbankastjóri seðlabankans vinnur nú að því að út-
vega lán til smíða eða kaupa á 15 togurum, sem ákveðið
hefir verið að kaupa til landsins auk fiskiskipanna 12, sem
nú eru að koma. Undirbúningi þessa máls af hálfu ríkis-
stjórnarinnar er lokið að öðru leyti, en landhelgisdeilan
hefir torveidað mjög að fá hagstæð lán til kaupanna. Þetta
var upplýst í umræðum í sameinuðu þing'i í gær vegna fyrir-
spurnar Magnúsar Jónssonar.
audmælt og sagt að aðeins væri
Fyrirspyrjandi kvað eitt alriði samið um smíði 8 skipa. Þjóð-
í málefnasamningi ríkisstjórnar- viljinn svaraði því, að sérstök á-
innar hafa verið um kaup 15 htrzla yrði lögð á smiði 8 skipa,
nýrra togara. Á sjnum tima hefði eT1 steint að því, að öll yrðu þau
verið lagt fráni á Alþingi frv. komin innan tveggja ára. Gera
heimild fyrir ríkisstjórnina til að Tætti ráð í'.vrir að nefndin hefði
taka lán j því skyni. Hefði stjórn- ne l°kið samningum og því hægt
ir. lagl áherzlu á skjótan l'ram- ae upplýsa |iað mál. Einnig livort
gang þess. Síðan væru 2 ár liðin kn hciðu iengizi og þá um upp-
og málið enn á huldu. I umr. um
fyrirspurn, sem kom fram á Al-
þingi fvrir ári síðan hefði sjávar-
útvegsmálaráðherra sagl, að þá
næstu daga færi nefnd utan til
hæð þeirra og hvar
verið íekin?
þau- hefðu
Tilboð frá ú stöðvuin.
Sjávarútvegsmálaráðherra,
Lúð-
samninga um smíði skipanna, en vík Jósepsson, s'agði það rétl, að
’óvíst væri um í’járöflun til þeirra. ríkisstjórnin hefði ákveðið að
1 Þjóðviljanum 16. 2. 1958 hefði festa kaup á 15 logurum og 12
•staðið að verið væri að semja um nnnni togbátum. Ilefðu heimildar-
snúði allra skipanna, Alþbl. hefði lög verið samþykkt um það. Talið
| væri, að minni gerðir skipanna
| hcntuðu betur víða út um land
og því hefði verið horfið að þeim
) kaupum. Yrði fyrsta skipið af-
htht íslendingum 10. þ.m. og hið
næsta 12. nóv. Til þessara kaupa
hefði verið gengið frá töku á 50
núllj. kr. láni, til 5 ára með 214
. °i‘ vöxtum.
Hinir 15 togarar yrðu einnig
. keyptir. Unnið heí'ði verið að
urdirbúningi þess' máls á þann
I hátt, að fyrst hefði verið skipuð
nefnd 5 togaraskipstjóra til þess
að athuga hvar samið skyldi um
smjði skipanna og síðan 3ja
manna nefnd sérf'ræðinga um
skipabyggingar. í þeirri nel'nd
væru: Hjálmar Bárðarson, skipa-
skoðunarstjóri, Erlingur Þorkels-
son og Sæmundur Auðunsson. 28.
júní 1957 sendi nefndin útboðs-
lýsingar til skipasmíðastöðva og
í okt. hefðu verið komin tilboð
frá 9 stöðvum. Áherzla var lögð
j á að fá lán í því landi, sem skipin
yrðu byggð. Þau lánstilboð, sem
fyrir hefðu legið til þessa væru
ekki hagstæð.
Milljónamæringurinn Nelson Rocke-
feller — vonarglaeta Republikana í
kosningaósigrinum og líklegt forseta-
efni 1960.
og Republikanar aðeins 8. Skipt-
ingin í öldungadeildinni er þá
þessi:
Demokratar 62 (áður 49), Repu
blikanar 34 (áður 47). Hafa þá
Republikanar tapað 13 sætum í
öldungadeildinni. Þann 25. nóv.
verða kjörnir tveir öldungadeildar
þingmenn fyrir hið nýja fylki
Alaska og er talið sennilegl, að
þeir skiptist milli flokkanna.
í kvöld var tilkynnt, a'ð úrslit
væru kunn í 418 kjöræmum lil
fulltrúaeildarinnar. Höfðu Demo-
kratar fengið 277, en Republikanar
141. Ótalið var í 17 og talifj senni
legl að Dcmokratar ynnu 4, en
Republikanar í 13. Samkvæm.t
þessu myndi endanleg skipting
verða: Demokraatr 281 (áður 235),
Republikanar 154 (áður 200). Sam
tals gera þetta 435 þingsæti í full-
•trúadeildinni, en Alaska mun
kjósa einn fulltrúa í viðbót 25.
þ.m. 17 konur eiga sæti á hinu
nýkjörna þingi.
Demokratar 31 fylkisstjóra
Alveg sama sagan gerðist við
fylkisstjórakjörið. Að kosningun-
um loknum eru 31 fylkisstjóri af
, 48 úr flokki Demokrata.
Knowland tapaði með miklum
| atkvæðamun fyrir „Pat“ Brown í
Kaliforníu, fylki, sem hefir verið
| öruggt vigi Republikana í 60 ár.
ÍHelzta ljósglæta Republikana í
þessum kosningum var sigur Ncls-
ons Rockefellers yl'ir Averill Ilarri
man, hinum kunna stjórnmála-*
I fFramhjld á 2. síðu)
Skyldu þeir hlæja eins glaöleqa núna, mennirnir þrír á myndinni? Senni-
lega ekki. Goodwin Knight, fyrrv. fylkisstjóri i Kaliforniu, sem Knowland
bolaði frá framboði til að komast að sjálfur og bæta aðstöðu sina við for-
Því væri ekki að leyna að land setaframboð 1960, var frambjóðandi Republikana til öldungadeildarinnar.
helgisdeilan torveldaði mjög
möguleikana á því, a'ð fá hag-
(Fraruhald á 2. síðu) ]
og tapaði fyrir Demokratanum Engle. Maðurinn til hægri við Eisenhower
er William Knowland, sem beið ósigur fyrir „Pat" Brown við fylkisstjóra-
kjörið. Stjórnmálaferill hans er vafalaust á enda.