Tíminn - 30.12.1958, Blaðsíða 8

8
TÍMINN, þriðjudaginn 30. deseniber 1958.
Stúdentar hafa fjölbreyttan áramáta-
fagnaS að Hotel Borg á gamlárskvöSd
Þjóðleikhúsfö
F'ram'h. af 7. síðu.
imiliil raun og kúnst að þýða
óperutexta. Mér féll margt mjög
vel í þýðingunni. Hitt er svo ann-
að mál, hvort ekki væri réttara
að syngja óperur yfirleitt á frum-
máli. Ég het aldrei heyrt að ó-
pera hafi batnað í þýðingu, hversu
veft sem þýðing kann að vera
gerð. Mörgum finnst þetta
kannski spurning um að skilja
SviSsmyndúr fyrsta atriSi óperunnar.
efnið jafnóðum og það er flutt.
Yfirleitt eru textarnir sjálfir það
lítils virði, þegar á heildarverkið
er litið, að áhorfendur hefðu einsk-
is í að missa, ættu þeir aðgang
að efnisúrdrætti í leikskrá. Og
sunginn texti vill heyrast illa og
slitrótt hvort eð er. Maður horfir
ekki á óperu til að fregna af cin
hver j um þj óðf élagsvandamálum
eða hlýða á stórfelldan skáldskap
í orðum, heldur fyrst og fremst
til að hlusta á góðan söng og
fagra og skemmtilega tónlist.
Sjálf orðin i þessum verkum eru
gjörsamlega úr tengslum við þann
tíma sem við lifurn á, og því
getur íslenzkun þeirra haft alveg
öfug áhrif við tónlistina.
Ilvað sem þessu líður, þá er
mikill fengur að þessari sýningu.
Hún sannar enn einu sinni, að
Þjóðleikhúsið er hlutverki sínu
vaxið.
I. G. Þ.
Tillögur samþykktar á aðaifundi
Bandalags kvenna í Reykjavík
Tillögur samþykktar á aðal-
fundi Bandalags kvenna í Reykja
vík ðagana 3.—4. nóv 1958.
Utvarp.
Fundurinn mótmælir alvarlega
þehn hætti ríkisútvarpsins að
f,ytja sem skemmtiþætti hryllings
leikrit, glæpasögur og lélega, æs-
andi hljómlist. Heimili með börn
ogmnglinga á ýmsum aldri standa
gers'amlega varnarlaus fyrir þess-
nm 'flutningi útvarpsins, sem hef-
ir bæði spillandi og taugaveikl-
andi áhrif á æskuna.
Allir, sem til þekkja, vita, að
ekki er hægt að loka fyrir útvaxp
ið eða senda unglinga í rúmið,
þegar eitthvert æsiefni er á boð-
slólum.
Fundurinn lítur svo á, að út-
vaitpið sé víðtækasti og áhrifa-
mesti skóli þjóðarinnar og megi
því aldrei bjóða upp á það, sem
telja má til hættulegra áhrifa á
æskulýð landsins.
læðingarheimili.
Fundurinn þakkar borgarstjóra,
toorgarlækni og bæjarstjórn
Hoykjavíkiu- fyrir fljóta afgreiðslu
cg iframkvæmd á fæðingarheimilis
jnálinu.
HéraSsJiing
(Framhald af 4. síðu).
framkvæmdir verði hafnar nú þeg
ar, til að fullnægja rafmangsþörf
héraðsins.“
2. „Héraðsþing HSII, haldið að
Arnarstapa dagana 18. og 19. okt.
1958, beinir iþeim eindregnum til
mælum til þingmanna kjördæmis
ins og vegamálastjórnarinnar, að
hraðað verði svo sem unnt er að
fullgera Útnesveg á Snæfellsnesi.
Enn fremur bendir þingið á að
forýn nauðsyn sé á að hraða verði
lagningu akvegar í Úlafsvíkurenni
og Búlandshöfða, svo og um Hey-
ðal, þannig, að hringvegur fáist
Snæfellsnes.
Á laugardagskvöldið bauð UMF
Trausti fulltrúum, og fleiri gest
nm til kaffidrykkju og kvöldvöku,
sem Kristinn Kristjánsson, Helln
um stýrði: Þrjár stúlkur sungu við
gítarundirleik. Enn fremur voru
ræðu'höld, upplestrar og almenn
»r söngur.
Tryggingamál.
Fundurinn álítur, að verðbólgan
hafi á undanförnum áratug haft i
för með sér rýrnun á bótum Al-
mannatryggingalaganna langlum
meira en það, sem hætl hefir ver-
ið aftur með hækkuðum bóta-
greiðslum, þannig að við séum
raunverulega komin niður fyrir
það lágmark, sem sett var við
setningu laganna 1947. Svo nefnt
sé dæmi, faefir grunnupphæð
b«rnalífeyris ekkert hækkað síð-
an lögin voru sett 1947, en til
þess að halda samræmi við aðrar
bóta- og launagreiðslur 1958 mið-
að við 1947, þarf barnalífeyrir að
hækka nólega um 30%.
Fundurinn telur það því liöfuð
nauðsyn að auka og bæta ýmsa
botaflokka Almannatryggingalag-
anna, eins og löggjafinn lofaði við
setningu þeirra, t. d. áttu skerð-
ingarákvæði á elli- og örorku- og
barnalífeyri aðeins að gilda í 5
ár frá setningu laganna en eru þó
við lýði enn, og vegna minnkandi
verðgildis peninga ennþá ranglát-
ari en þegar lögin voru sett. Af
sömu ástæðum eru allar sjúkra-
og slysabætur komnar úr skorð-
um, svo nð ekki verður við unað.
Fundurinn skorar því á hátt-
vjrta ríkisstjórn og Alþingi það,
er nú situr, að hækka elli og ör-
orkubætur um 60% að minnsta
kosti, og barnalífeyri um 80% til
samræmis við aðrar lífeyrisgreiðsl
ur. Slysa- og sjúkrabætur, svo sem
frekast er unnt, og fella niður
allar skerðingar á bótagreiðslum.
Fundurinn lýsir ánægju sinni
yíir því, að tryggingarmálaráð-
herra hefir fyrir forgöngu kvenna
samtakanna skipað nefnd til að
endurskoða meðal annars elli-, ör-
oi’ku- og barnalifeyris'greiðslur
með hækkun fyrir augum. Væntir
fundurinn þess, að nefndin og Al-
þmgi leysi málið á viðunandi
hátt.
Jafnframl óskar fundurinn þess,
pö Alþingi skipi milliþinganefnd
til þess að endurskoða grundvöll
tryggingalaganna með það fyrir
augum að tryggja sem bezt félags-
legt og fjárhagslegt öryggi þjóðar-
innar. Bandalagi kvenna í Reykja-
vík sé gefinn kostur á að tilnefna
fulltrúa í nefndina, þar eð það
hefir jafnan látið sig miklu skipta
setning og framkvæmd þessara
laga.
Áfengismál.
1. Fundurinn skorar á sjó-
mannastéttina, sem verið hefir
b.iargvættur þjóðarinnar, að
hrinda af sér þeirri vanvirðu, sem
síendurtekið áfengissmygl all-
margra sjómanna hefir bakað
htnni.
2. Fundurinn skorar á verðlags
r.efnd að lækka verð á gosdryL.kj-
um í veitingahúsum í því skyni að
dj aga úr áfengiskaupum ungs
fólks. Enn fremur mótmælir fund
urinn eindregið þeim hætti á veit
ingahúsum, sem vinveitingaleyfi
hafa, að Iiita gesti, ;sem ekki
kaupa áfengi, sitja á hakanunr
með afgreiðslu.
3. Fundurinn skorar á yfir-
stjórn fræðslumálanna að sjá um,
að fræðsla sú um áfengismál, sem
lög mæla fyrir um að sé veitt í
skólum, fari fram og að framfylgt
sé ákvæðum laga urn meðferð
áfengis í sambandi við skólana.
Væntir funduiúnn þess. að gild-
andi reglugerðum um þessi mál sé
framfylgt og á engu slakað.
4. Fundurinn skorar á lögreglu-
stjórP að gera gagngerar rástafan
ir'til að auka eftirlit með veitinga
húsum bæjarins. Strangt eftirlit
sé haft með því, að unglingar inn-
an 16 ára fái ekki aðgang að
skemmtunum þar, og að ungmenn
um innan 21 árs sé alls ekki selt
áfengi, svo sem lög mæla fyrir.
5. Fundurinn skorar enn fremur
á lögreglustjóra að herða á eftir-
liti með ólöglegri áfengissölu bif-
reiðastjóra.
Skattamál
Fundurinn þakkar ríkisstjórn
og Alþingi þær umbætur, sem
orðið hafa á skattgjaldi hjóna á
þessu ári, þannig að í lög hefir
verið leitt 50% frádráttur af skatt
skyldum tekjum giftrar konu við
ákvörðun tekjuskatts og heimild
til algerrar sérsköttunar, enn frem
ur tvöfaldur persónufrádráttur
einstæðra framfærenda barna.
Fundurinn þakkar sömuleiðis
skattalækkun á lágtekjum, en tel-
ur þó, að ekki hafi verið gengið
þar nógu langt, t. d. borga elli-
og örorkulífeyrisþegar skatt af
tekjum sem hvergi nærri hrökkva
til nauðþurfta.
Þá þarf og að taka meira tillit
til einstæðra framfærenda í skatta
og útsvarsálögum, ef þeir þurfa
að sjá unglingum við framhalds-
nám farborða, t. d. með því að
hehnili þeirra njóti áfram tvö-
falds persónufrádráttar, þótt ungl
ingurinn sé orðinn 16 ára, sé hann
við nám.
Áramótafagnaður stúdenta
veröur haldinn að Hótel
Borg á gamlárskvöld og
standa Stúdentafélag Reykja
víkur og Stúdentaráð Há-
skóla íslands aö honum í
sameiningu.
Mun fagnaðurinn hefjast
kl. 10 um kvöldið og verða
góð skemmtiatriði ílutt. gam
an af ýmsu tagi haft í
frammi og dans stiginn fram
undir miðnætti. en þá mun
séra Bjarni Jónsson vígslu-
biskup flytja áramótaávarp.
Síðan verður klukkum hringt og
nýja árinu fagnaö á viðeigandi
aátt af samkomugestura — og eru
þessa dagana í undirbúningi ýms-
ar nýjungar til þess að sú af.höfn
megi verða sem hátíðlegust. Þegar
þessum þætti fagnaðarins' lýkur,
hafa forvígismenn háns í hyggju
að greiða fyrir þeim, sem skreppa
viija heim til sín og óska ættingj-
um og vinum gleðilegs nýjárs. Að
þvi búnu, væntanlega laust eftir
kl. 1, mun clansinum síðan verða
haldið áfram af fullum krafti og
ekki látið staðar numið íyrr en
síðla nætur. Stjórnandi fagnaðar-
ins' verður Bjarni Guðmundsson
blaðafulltrúi.
Þess er að vænt í. að stúdentar,
eldri sem yngri, fjölmenni á fagn-
aðinn og mæti snemma, til þess
að fara einskis á mis af því, sem
þarna verður á boðslólum. Ef til
vill verður unnt að skýra nánar
frá fyrirkomulagi áramótafagnað-
ai’ins í blöðum milli jóla og nýj-
Persónufrádráttur miðist við
raunverulegan meðalframfærslu-
kostnað einstaklinga (húsnæði,
fæði, klæðnað og þjónustu á heim-
ili).
Fundurinn væntir þess að Al-
þingi og ríkisstjórn leiti leiða til
þess að sérsköttun nái sem fyrst
til allra gifti’a kvenna.
Landhelgismál.
1. Fundurinn lýsir cindregnum
stuðningi sinum við ákvarðanir
rikisstjórnarinnar í landhelgismál
iriu.
Fundurinn telur stækkun fisk-
veiðilandhelginnar í 12 sjómílur
vera brýna lífsnauðsyn íslenzku
þjóðarinnar og leggur þvi ríka
áherzlu á, að einskis verði látið
ófreistað til þess að tryggja ein-
hug þjóðarinnar um þessa fram-
kvæmd.
2. Bandalag kvenna beinir
þeirri áskorun til stjórnar Kven-
félagasambands íslands, að hún
sendi eriendum sambandsfélögum
sinum skýringu á deilu þeirri, sem
nú er á milli Islands og erlendra
þjóða út af stækkun landhelgis
íslands í 12 sjómílur.
Dýrtíðarmál.
1. Fundurinn mótmælir ein-
dregið þeim miklu verðhækkunum
sem orðið hafa að undanförnu á
öllum helztu lífsnauðsynjum al-
mennings. Skorar fundurinn á rík-
isstjórnina að gera nú þegar rót-
tækar ráðstafanir til þess að
slöðva þess'a geigvænlegu dýrtíð-
ai’skriðu, sem hlýtur a'ó hafa hin-
ar alvarlegustu afleiðingar fyrir
hag almennings í landinu. Þó legg
ur fundui’inn áherzlu á, að þetta
verði gert án þess að dregið verði
úr kaupgelu hinna efnaminnstu
og lægst launuðu stétta.
2. Fundurinn beinir þeim tilmæl
um til Framieiðsluráðs landbúnað
arins, að útfluLningur landbúnað-
arafurða verði ekki látinn hafa
áhrif til hækkunar á verði þessara
afuröa innanlands. Á undunförn-
um árum hefir framleiðsla lancl-
búnaðarafui’ða aukizt mikið vegna
aukinnar ræktunar, vélakosls og
b.vgginga í sveitum. Nú er svo
komið, að framleiðsla flestra af-
urða er orðin meiri cn nemur
innanlands neyzlu og eru horfur
á, að útflutningur þessara afurða
fari vaxandi á næstu árum. Fyrir
þennan útflutning fæst hins veg-
ar ekkl jafnhátt verð og fengizt
árs. Aðgöngumiðar. verða seldir í
suðuranddyri Ilótel Borgar n. k.
mánuciag og þriðjudag m;Ui kl.
5 og 7 e. h., en verði þeirra verð-
ur stillt svo i hóf sem ko'stur er.
■Úrslit í smásagna-
. keppni Stúdeoía-
ráðs
í sumar efndi Stúdentaráð
Háskóla íslands iil smásagna-
samkeppni meðal háskóla-
stúdenta og var heitið -tvö
þúsund króna verðiaunum
fyrir beztu söguna. Skilafrest
ur rann út 20. októher s.l. og
bárust þrjár sögur, Kaktusar
eftir ,,Þistil“, Einsetumaður-
inn eftir ,,Klæng“ og saga sú,
er verðlaunin hlaut, Skulda-
dagur eftir ,;Klaufa“, en sá
reyndist vera Ingólfur Pálma-
son stud. mag., Samtúni 6
hér í bæ.
Sagan Skuldadagur segir frá
ævi skálds, sem allt frá fyrstu
tíð hefir barizt í bökkum og lítil
laun fengið fvrir erfiði sitt,- en
þó kemur að bví að lo'kum, að
hann fær uppskorið þau iláun,
sem hann sáði til og fjallar sag-
an að mestu um þann atburó og
það, sem í kjölfarið fylgdi.
Höfundurinn er eyfirzlcur að
uppruna, fæddur að Gullbrekku
í Eyjafii’ði árið 1917, lauk stúd-
entsprófi l'rá Menntaskólanum á
Akureyri 1941, en fluttist eftir
það suður og innritaðist í íslenzku
deild Hásicóians', þar sem hann
stundaði nám um skoið. Síöan
dvaldist hann um tíma í Dan-
mörku. Ingólfur hóf íslenzkunám
að nýju hér fyrir fjórum árum,
en vinnur jafníramt fyrir heimili
sínu.
hefir innanlands'. Samkvæmt þeim
rcglum, er Framleiðsluráð hefir
fylgt um verðlagningu afurðanna,
hækkar verð innanlands, þegar
afurðir eru fluttar út á lægra
verði.
Fundurinn telur það rangt, að
framleiðsiuatikning, sem kostuö
hefir verið af þjóóinni allri með
fjárframlögum ríkis og lánum
banka, skuii leiða til hækkunar
verðs til neytenda. Þá vill fuiid-
urinn sérstaklega benda á, ' að
hækkandi verð þessara afurða
hiýtur að leiða til minnkandi
neyzlu þeii-ra, og er þaö viðbótar
ástæða til þess að koma í veg fyr-
i>: þá verðhækkun, s'em. útflutn-
ingurinn á vömm þessum leiðir
at scr.
3. Þá vill fundurinn mótmælá
því eindregið, að innlendum inat-
vörum sc fleygt eða þær misnot-
aðar í því skyni að 'halda verðlag-
inu uppi.
Mæðraheimilí.
Fundurinn iol stjórn Bandalags
ins og nefnd, sem starfað hefir að
juálum iiman bandalagsins, að
Ie-ita samvinnu við bæjarst.iórn
Eeykjavikur og ýmis félagasam-
tök um að komið verði hið fyrsta
upp mæðraheimili fyrir einstæðar
mæður með moðfylgjandi vöggu-
stofu og dagheimili, svo að mæð-
ui-nar geti stundað vinnu utanhúss
eða við stofnunina.
Tvö erindi voru flutt á fundin-
um. Annað var um skattalöggjöf-
ina nýju, fluít af Valborgu Bents-
dóttur, en hitt erindið flutti ráðu
nautur Kv.enfélagasambands ís-
lands, Steinunn Ingimundardóttir,
matreiðslukennari, og var það um
hollustu og nærignargLldi dag-
legra fæðutegunda heimilanna.
Sýndi hún margar skuggamyndir
r."áli sínu til skýringar.
Stjórn bandalagsins slcipa: Aðal
b.iörg Sigurðardóttir, íormaður.
Meðstjórnendur: Jónína Guð-
mundsdóttir og Guðlau" Bergs-
dóttir