Tíminn - 09.04.1959, Side 6

6
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURIMM
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu vi8 Lindargötn
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 30«.
(skrifstofur, ritstjórnin og blaöamenn)
Auglýsingasími 19 523. • Afgreiöslan 1232S
Prentsm. Edda hf. Simi eftir kl. 18: 13M8
Uppbættar forustugreinar
SÁ SIÐUR hefur farið mjög
í vöxt á undanförnum árum
aö greiddar væru uppbætur
á alls konar vörur og þjón
ustu. Pramleiðslunni eru
greiddar uppbætur á landbún
aöarvörur, sjávarútvegsvör
ur og ýmsar iðnaðarvörur.
Opinberir starfsmenn fá
ýmsar uppbætur. í einka
rekstrinum viðgangast líka
alls konar uppbætur til starfs
fólks þar. Vafalítið eru upp
bætur hvergi meiri tízka en á
íslandi.
Það er þess vegna ekki
neitt frumlegt og því síöur
undarlegt, þótt aðalritstjóra
Mbl. hafi dottið í hug, að
hann þurfi að láta nokkrar
uppbætur fylgja forustugrein
um sínum. Forkólfar Sjálf-
stæöisflokksins eru feöur
uppbótastefnunnar hér á
landi, en hún hófst fyrir al-
vöru eftir hina airæmdu, en
skammlífu stjórn Ólafs
Thors 1942. Forustugreinar
Mbl. eru og vissulega slík
vara að þær þarfnast upp-
bóta.
UPPBÆTUR þær, sem að-
alritstjóri Mbl. hefur valið
forustugreinunum, eru hins-
vegar meö nokkuð sérstæö-
um hætti. Við hlið forustu-
greinanna hefur verið settur
sérstakur þáttur, sem ber fyr
irsögnina: Utan úr heimi.
Efni í hann er yfirleitt valið
af aðalritstjóra blaðsins, er
vill að sjálfsögðu ráða því,
hvað sett er viö hlið forustu
greina hans. Vafalaust
munu flestir ætla, að þetta
efni sé ekki valið af lakari
endanum, enda af mörgu að
taka, því aö fyrirsögnin Utan
úr heimi, rúmar hin marg-
víslegustu efni. Svo hefur þó
farið, að efnisvalið hefur orð
ið nokkuð einhliða hjá aðal-
ritstjóranum. Morðsögur og
gleðikonusögur skipa þar
langsamlega æðstan sess. Ó-
neitanlega virðist svo, að að
alritstjórinn telji það efni
líklegast til að draga athygli
að forustugreinunum eða
sömi sér bezt við hlið þeirra.
TIL þess að sýna, að hér
sé ekki verið að fullyrða neitt
út í .bláinn, skal að'eins rifj
að upp efni þessa þáttar „Ut-
an úr heimi“ seinustu dag-
ana fyrir páskana, þegar að-
alritstjórinn heföi ekki sízt
átt að vera í dyggðugu og
guðrækilegu skapi.
Fimmtudaginn 19. marz er
þessi virðulega fyrirsögn:
„Anne Heywood leikur fyrsta
hlutverk sitt sem kynbomba.“
Greininni fylgir viðeigandi
„kynbombu“-mynd af leik-
konunni.
Laugardaginn 21. marz er
þetta fyrirsögnin: „Sá 99 ára
réðist á 86 ára félaga sinn og
myrti með eldhúshníf.“ Fyrir
sögninni fylgir svo iýsing á
þessum atburði, sem er full-
komlega í sama tíúr.
Pálmasunnud. 22. marz er
stórfyrirsögnin þessi: „Átti
að myrða milljónaerfingjann
PoIo?“ Tilheyrandi myndir
af morðingjum, fórnarlambi
og kvenmanninum í spilinu
fyigja.
Þriðjudaginn 24. marz eru
þessi tíöindi i stórfyrirsögn
um krónprinsinn í Japan:
„Hundrað fáklæddar þokka-
dísir dansa í brúðkaupi
hans“. Stór mynd fylgir, þar
sem þokkadísirnar leggja ber
lærin upp að fyrirsögninni á
forsiðugrein aðalritstjórans
um ágæti hlutfallskosninga!
Þannig mætti segja þessa
sögu áfram, því af nógu er að
taka. Þetta verður þó látiö
nægja að sinni.
ÞÓTT aðalritstjóri Mbl.
sé tvímælalaust eini ritstjóri
i heimi, er birtir glæpa- og
gleðisögur við hlið forystu-
greina sinna, þykist hann
þess vel umkominn að gagn-
rýna önnur blöð, ef þau birta
eitthvað af svipuðu efni. Það
efni, sem hann skipar í önd-
vegi við hlið forustugreina
sinna, er óhæft og óbirtandi,
ef það kemur í einhverju öðru
blaði. Hér kemur vel í Ijós hið
algera fariseaeðli mannsins.
Þetta fariseaeðli hans hef-
ur þó aldrei birzt jafn nakið,
ásamt hinu gula siðferði
hans, og seinustu dagana,
þegar hann er að reyna að
snúa út úr grein, sem hefur
birzt hér í blaðinu, og bygg-
ir síöan blákalt á þeim útúr-
snúningum þá staðhæfingu,
að „Tíminn hafi tekið að sér
umboðsmennskir hvítrar
þrælasölu hér á landi‘ og
„brezkir hyggist brátt hefja
nýja tegund landhelgisveiöa
meö aðstoö Timans.“
ÞAÐ þarf vissulega gult
siðferði á hæsta stigi til þess
að fara með staðhæfingar
eins og bessar, og þó þarf enn
blygðunarlausari fariseahátt
til þess, þegar þessi maður
kemur fram eins og einhver
verndarengill íslenzkra
kvenna, — maðurinn, sem
meira en nokkur annar ís-
lendingur fyrr og siðar hefur
reynt að viðhalda óeðh'legum
kynnum íslenzkra stúlkna og
erlendra manna. Hatur hans
á dr. Kristni Guðmundssyni
ber þess glöggt vitni, að hann
hefir enn ekki gleymt þeirri
stund, þegar hann var
neyddur til aö fallast á þær
hömlur á ferðum amerískra
hermanna, sem hafa komið
í veg fyrir, að Reykjavík yrði
það spillingarbæli, sem hún
var á góðum vegi með aö
verða undir stjórn hans sem
utanríkisráðherra.
Maður með slíka íortið ætti
að kjósa sér allt annað frek-
ar en að gerast siðameistari.
Hann er hins vegar á alveg
rétti’i hillu, þegar hann er að
velja morð- og gleðisögur,
sem uppbætur á forustugrein
ar sínar.
TÍMINN, fimmtudaginn 9. april 195f
r
Adeilurit, sem vekur mikla athygli:
Ljóti Ameríkumaðurinn* er nú önnur
mesta metsölubók í Bandarikjunum
Bandaríski bókaklúbburinn
„Book of the month club"
valdi bókina „The Ugly
American" ÍLjóti Ameríku-
maðurinn), sem bók mánað-
arins nú fyrir eigi alllöngu.
Höfundar bókarinnar eru
þeir William J. Lederer og
Eugene Burdick, fyrrum
starfsmenn bandarísku utan-
ríkisþjónustunnar.
Gagnrýni þeirra á stefnu
Bandarikjanna gagnvart van-
þróuðgm löndum hefir vakið
geysi almennar og ákafar
umræður vestan hafs. Þeir
staðhæfa, að fulltrúar Banda
ríkjanna erlendis fremji slík
afglöp og séu svo lítt störf-
um sínum vaxnir, að svo geti
farið, að hin frjálsu lönd
Asíu lendi í greipum komm-
únismans í næstu framtíð.
Er þeim milljörðum dollara,
sem bandaríska- stjórnin ver til að
afla sér viria, ,og stöðva kommún-
ismann i 'hinuni vanþróuðu lönd-
um, algjörlega á iglæ kastað? Er
það rétt, að þeir séu notaðir af
röngum aðilum og á rangan hátt?
— Við trúum ekki á atómstyrj-
öld, segir William J. Lsderer og
Eugene Burdick, höfundar bókar
innar „Ljóti Ameríkumaðurinn' —
en við trúum, að' unnt sé að glata
frelsinu hægt ng sígandi í smá-
skömmtum.
Það er um þessi atriði, sem
þeir Lederer og Burdick ræða í
„Ljóta Ameríkumanninum“. Gagn
rýni þeirra hefur vakið reiði opin
berra embættismanna, cn felmtur
meðal almennings. 'Samkvæmt síð
ustu bókaskrá ,,New York Times“
er „Ljóti Amer'íkumaðurin.n'" í 2.
sæti metsölubók i Bandai ikjunum.
í fyrsta sæti er „Dr. Zivago“.
„Ljóti Amerikumaðurinn" hefur
verið neðanmálssaga í „Sadurday
Evening Post“, sem gefið er út í
■milljónaupplagi, og hefur sagan
gefið hinum óbreytta, bandaríska
borgara tilefni til alvarlegrar í-
hugunar.
Viðbrögð ba ad-arísku blaðanna
bera þess vott, að 'bókin hefur sett
kuldahroll í ýmsa, athugula Banda
ríkjamenn, og hún 'hefur sannfært
þá um, að Bandaríkin verða að
breyta stefnu sinni, ef hin van-
þróuðu lönd Asíu og Afríku eiga
ekki að kornast undir kommúnist-
íska stjórn. Það er ekki seinna
vænna, að Bandarikjamenn taki
að líta á þjóðir Asíu og Aíriku
sem jafningja, og það er kominn
tími til, að þeir fari að verja doll
urum sínum til skynsamlegra
hluta.
Hvert orð er saff!
„Ljóti Am.erijcumaðurinn“ fjall-
ar um bandariska „diplomata“,
hernaðarráðgjafa og sérfræðinga í
suðaustur-Asíu. í eftirmála bókar-
innar, þar sem Lederer og Burdick
gera grein fyrir sjónarmiðum sín
um, segir, að -ekkert í sögunni sé
skaldað. Hvert orð er satt.
í „Ljóta Ameríkumanninum1' seg
ir frá því, er Sovétríkin fengu heið
urinn af hrisgrjónasendingu frá
Bandaríkjimum til ihungurssvæðis,
vegna þess, að kommúnistar bættu
orðunum „Gjöf frá Rú>slandi“ á
hrísgrjónasekkina. Bandarísku
embættismennimir, sem úthlut-
uðu hrísgrjónum kkildu ekki mál
hinna innfæddu, og gátu því ekki
lesið hvað stóð á sekkjunum.
Lederer og Burdick segja, að þessi
atburður hafi átt sér stað fyrir
skömmu.
En Rússar .ná ekki aðeins fót-
festu með hjálp bragða. Áhrif
þeirra aukast einnig, vegna þess
að sendimenn Bandarikjanna skort
ir skilning á ihlutverki sínu. Sem
' síendur er hálf önnur imilljón,
Bókin er mjög hörð ádeila á fulltráa
bandarísku utanríkisþjónustuniiar i hin-
um vanþróuðu löndum Ásíu
bandarLkra diplomata, hermanna,
ráðgjafa, sérfræðirga og fyr'r-
greiðslu- o g upplýsingastanfs-.
manna búsettir utan Bandarikj-
anna. i
Þeir skilja ekki hina
innfæddu j
Gagnrýni þe:rra Lederer og
Burdock felast í þessum meginat
riðum:
1. Send'herrar Bandaríkjanna
eni oft úínefndir vegn.a þess að
beir eru auðugir og hafa pólitísk
áhrif.
Sendiherrar Bandaríkjanna í
Frakklandi, Xtalíu, Þýzkalandi,
Belgiu, Noregi, Hollandi og Tyrk-
iandi skilia ekki tungu viðkomandi
þjóðir. Af hinum 9 sendiherr-
um í Arabalöndunum sk'lja uð-
eins -tvelr arabí ku. í Japan, Kór-
eu, Burma. Thailandi, Viet-nam
og Indónesíu skilur eng'.nn ssndi
herranna málið. 1 hinum komm-
únistiska hluta he:ms er það að-
eins isendiherrann í Mo -kvu, sem
skilur málið, sem talað er í
landinu. 9 af hverjum 10 rúss
neskum sendjherrum tala, lesa cg
ski’ifa aftur á móti málið, sem
talað er í landinu, sem þeir dvelj
ast í.
f Indónesíu og Ceylon hafa mik-
ilvægai', póliti• kar byltingar favið
■algjörlega fra.m hiá Bandaríkja-
mönnum, vegna þess að þeir gátu
aðeins igert sig skiljanlega gegn-
um túlk. í Indukína blekk.tu Frakk
ar þá a.f því að þeir skildu aðeins
frönsku.
Dulles utanríkis'iráðherra hefur
sagt, að túlkar séu engin bragarbót
á vankunnáttu í málum. Er.gu að
siður ski'Iur helmirgur bandar-
ískra embæt’ti.manna í útlöndum
aðeins ensku.
2. Sendimenn Bandaríkjanna
■halda sig í stórborgunu.n. í>eir
umgangast hver annan í „kckteil-
boðum“ og vila lítið sem ekke.vt um
tilfinningar cg skoðanir hins ó-
brey.tta manns. Þeir búa í lúxus-
íbúðum flestir hverjir cg fyrivlíla
allan annan mat en þann, sem
fluttur er inn frá Bandavíkjunum,
og aka ium í „doilargríni", sem
þeir hafa tekið með sér að heiman.
Lifnaðarhættir Bandaríkjamanna
vékj.a andúð hinna erlendu manna.
3. Styrkþega.r verða að 'kunna
ensku til þess að fá ná.nsstyrki í
Bandaríkjunum. Þetta hefur þær
-afleiðingar. að flestir styrkþegarn
i*r ikorna frá velstæðum fjöl, kyld
um i 'boxigum. En meirihluti fólks
í Asíu 'lifir af landbúuaði. Kínverj-
um verður ekki sapia skyssan á og
þeir ná hetri árangri. 30.000 ung-
•lingar frá Indónesíu, Burma, Thai-
landi og Camhodiu geta ár hvert
f'erðast til Kina til náms. Margir
þe rra núa he:m, sem eidiegir fylg
ismenn hins kommúnistíska kerf-
is.
4. Bandarikjamenn gera sig grá
hærða með þenkingum um. hver
muni verða næsti leikur i ref-
skák komnuinista. Meðan á stríð n-u
. tóð í Indókina var samt .:em áð
ur ekki unnt að finna einn ein-
asta bandari-ka.n hernaðarrað-
gjafa, sem hefði l-esið „Úrvals-
verk Mao Tse-tungs“ (ens:k út-
gáfa), þar s-em he.rs'tjórn og> her
brcgð kommún: ta, eru skiigreind.
Um alla ruðaustur Asíu íhafa
'kommúnistar fylgt leiðheiniiigum
Mao Tse-tungs og crrustan '• um
Dien BLen Pbu var ejnvkönar
prófmál á þær lei&bein-ingar..
5. Þegar bandaríska utanríkis-
þjónu tan ræður starfsfólk er
kgð áherzla á laun, lífskjör, auka-
takjur cg skemintanir. En ekkert
er m.nnzt á starfið. í emum toækl-
i.iga 'utanríkisráðuneytisins sjást
mýndir af B3ndaríkjamöu.num
við innkaup á mörfcuðum Isfahan.
„Nýliðaprcgramm" utanrík-iráðu-
neytisins kallav til meðalmennsk-
unnar, en fælir marga duglega og
veigefna Bandríkj.menn frá. 'Þar
fin.nst ekkert yfirlit um það, hve
margir af bezt.u diplomölum
Bandaríkjanna h-afa vaðið villu og
reyk og rekið hausinn í húsvegg
inn — en George Kcnnan — fyrr
verandi sendihe.rra Bandaríkjanna
í Moskvu (dró sig í hlé) — er
einn þeirra.
6. Hinir tæknilegu ráðgjafar
Bandaríkjanna. fást aðailega við
gerð flóðgarða, akvega, áveitna og
aðrar stórframkvæmdir. Bauda-
ríkin verja milljörðum dollara til
vopnasendinga tii h.nna- • vanþró-
uðu ianda, en það eru vopn, sem
aldrei gætu urmið nokkurt strið.
Það eru aðeins hinir innfæddu
stjórnmálamenn sem hafa ánægju
af risaframkvæmdunum, því að
þær skapa þeim vir'ðingu og álit.
E:i það er mun meiri þcrf fyrir
þróun í alifugla-, svína- og íræ
rækt, fiskveiðum, .niðurouðu á
matvöru og endurbætt skipulag
(Framhald á 8. síðu).
........ ......................... ■
SkiIyrSi Gísla
Tíminn hefir frétt frá
góð'um heimildum að Sjálf-
stæðisfiokkurinn hafi bcðið
Gísla Jónsson að vera í fram
boði í Barðastrandarsýshi,
þar sem Ari sýslumaður
þykir ekki heppilegur í
framboð. Nú nýlega man
Gísli hafa gefið kost -á
þessu með þremur skilyrð-
um:
1. að verða formaður fjár
veitinganefndar.
2. að verða forseti sam-
cinaðs þings og
3. að verða efstur á lisía
Sjálfstæðisfíokksins í hinu
væntanlega Vestfjarðakjöf-
dæmi.
Barðstrendingi, sehi
heyrði þetta, varð þá að
orði:
Sjötugan manninn nú
sendir á kreik
;i Sjálfstæðisftokkur, því
miður.
|: Og hann á að framkvæma
ljótan leik:
að leggja kjördæmið niður.
, ,•,n.. ■ i> -v'i't>,,,/3