Tíminn - 21.04.1959, Page 5

Tíminn - 21.04.1959, Page 5
TÍHIINN, þrigjudaginn 21. aprfl 1959. ÖRÓÐUR OG GARÐAR iNGOLFUR DAVÍÐSSOf Blóm Freyju og Maríu Eætt var um gulmöðru og 'brúð- berg í síðasta þætti. Mörg fleiri blóm eru kenncl við Freyju og Maríu mey eða helguð þeim. Freyjuhár (Palytrickum) heitir al kunnur rnosi, sem er algengur á holtabörðum og víðar. Danska nafn ið er jómfrúhár, þ. e. Maríuhár, er Norðmenn kalla hann ‘bjarndýra- inosa. En víkjum aftur að blóm- jurtunum. a) Mariustakkur eða dögg- blaðka er algeng jurt og alkunn. Bitja daggardropar oft lengi á hm u:h stóru blöðum. Mest ber á stór lim kristaltærum dropa inni á miðju blaðinu. Glitra tærir drop- arnir ems og perlur til hinnar mesfu prýði. Stundum situr smá- di'opi á hverri blaðtönn. Koma þeir að innan frá vatnsæðum i jurtinni sjálfri, sem þannig losar Big við afgangsvatn. Gullgerðar- menn (ALkemistar) miðalda hoiðu ciikla trú á hinum stóra daggar- dropa og iöldu efni í honum geta etutt að þvi að breyta t.d. járm í gullí Af þeim er visindanafn mariustakksins Alekemilla clregið. Gernianar liinir fornu helguðu maríustakkinn Freyju — gyðju Óstar og frjósemi. En þegar María mey tók sæti Freyju var María tengd nafni jurtarinnar og helgin færðist yfir á hana. Sumar tegundir maríustakks eru kallað- ar öðrum „Maríunöfnum" t. d. Maríuvöttur, maríukyrtill, maríu- möttull, maríukapa o.s.frv. Jurtin mun hafa yerið notuð til lækninga írá fornu fari. Eru góðar myndir af Maríustakk í orðabókum frá 16. öld. í uríabók Matthíolusar segir t.d.: „Hann telst til hinna rétvu Og ekta sáralækningaurta, þvi jhann dregur ekki aðeins saman sáí'in. heldur og græðir þau og dregur líka úr sótthita. Líka er hann lyf gegn niðurgangi Og drogur úr blóðsótt og stemmir tíðir kvenna'". (Enda kallaður 5,frúarmöttull“ á þýzku). Áhrifa- efnin haía reynzt vera sútunax- sýra — og beisk efnasambönd. Te sf maríustakk og maríulykli sam- Maríusiakkur an þykir bragðgqtt og ilmandi. Ung maríustakksblöð má nota sem grænkál og spínat. Ljónslappi, sem er náskyldur, var e nnig notaður á saraa hátt í te og til lækninga. b) Nokkrar smávaxnar maríu- vandategundir vaxa hér um land allt. iLítið munu þær hafa verið notaðar, enda seinlegt að tína þær. Ýmsar erlendar maríuvanda- tegundir eru fornfrægar lækninga juríir, enda stórvaxnari og meira af þeim. í fjöllum Mið- og Suður- Eyrópu var einkum notaður gulur marluvöndur (Gentiana lutea). — Hin beiska rót hans var líka not- uð í maríuvanda(entsian)-brenni- vín. í Noregi og víðar var notað- ur til lækninga purpura-maríuvönd ur (G. purpurea), sem oft var nefndur sæturót. í rótum beggja tegunda eru 3 „glúkosider'* sem orsaka lækningamáttinn og hið mjög beiska bragð rótanna. Eru notaðar við sumum magakviliu'm. (Framhalcl ai 5. sáöu ALLT Á SAMA STAÐ Nýkomið mikið úrval varahluta í WILLYS-JEPPANN, einnig fyrir flestar aðrar gerðir biíreiða. Maremont fjaðrir augáblöð kiemmur fóðringar heugsli hljóðdeyfar púströr o. fl. Gabríel höggdeyfar hitastillar miðstÖðvar útvarpsstengur Tríco þurrkur teinar blöð I rafmagnskeríið ljósaperur Ijósasamlokur háspennukefli straumrbfar dýnamóar startarar rafgeymar alls konar lcveikju hlutar rafmagnsvir og margt fleira. Carter blöndungar benzíndælur Tinkem keflalegur Ymiskonar vörur handföng þéttikantur rúðufilt body-skrúfur boltar og rær Áklæði (tau) plastáklæði toppadíikur pakkningar lamár skrár hosur olíusigti benzíntankar (jeppa) I vélina legiu:, stimplar o. fl. Ferodo bremsuborðar kuplingsdiskar bremsudælur bremsugúmmí bremsuslöngur bremsuvökvi Whiz-vörur bón hreinsilögur pakkningalím ryðolía valnskassaþcttir kjarnorkukítti loftdælur Holly-blöndungar- (Forcl) Það er vður og bifreiðinni í htg að verzla hjá A G L I . Sendum gegn kröfu. EGILL VILHJÁLMSSON Laugaveg 118, sími 2-22-40. H.F. *« r,: Ji ♦<• ♦« I! Firmakeppni Bridgesambands íslands hefst í Skátaheimilina við Snorrabraut khikkan 8 í kvöld. Eftirtalin fyrirtæki eru þátttakendur í keppninni Afgreiðsla smjörlíkisgerðanna Áburðarsala ríkisins Sælgætisgerðin Freyja G. J. Fbssberg Opal h.f. Agnar Ludvigsson heildverzl. Árni Pálsson, verzlun Bókaútgáfa Guðjóns Ó. Eimskipafélag Islands h.f. Ólafur Þorsteinsson & Co. Hagabúð Hamar '■ J. Þorláksson & Norðmann O. Johnson & Kaaber Prentmyndir Tétur Snæland Málning h.f. Ásgarður h.f. Alþýðublaðið íslenzk-erlenda verzlunarfél. S. Árnason & Co. Sild & Fiskur Veiðimaðurinn Brunabótafélag íslands Lárus Arnórsson heilclverzl. Kol & Salt Timburverzl. Árna Jónssonar Almennar Tryggingar Akur h.f. Landssmiðjan Lárus G. Lúðvígsson skóverzl. Almenna Byggingafélagið h.f. Tryggingamiðstóð.n Morgunblaðið Alliance Bókaútgáfa Helgafells Ora h.f. Ásaklúbhurinn Hornsteinn Lithoprent Valur efnagerð Álafoss Géysir Viðtækjaverzl. rikisins Alþýðubrauðgerðin Haraldarbúð Egill Jacobsen Bókabúð Braga Brynjólfssonar Víkingsprent h.f. V á tryggingaf élagið K. Þorsteinssón & Co. Steypumót h.f. Máélningarverkstæöi Jóns Magnússonar. Bæjarleiðir Timinn Markaðurinn, Laugavegi 89 Heildverzl. Ávna Jónssonar Búnaðarbankinn Ilaraldur Árnason, verzlun Samkaup Bílaiðjan Edinborg Verzl. Björns Kristjánssonar Sigfús Sighvatsson, vátryggingaskrifstofa Trygging h.f. Dagblaðið Visir Smjörlíkisgerðin Ljómi Happdrætti S.Í.B.S. Hreyfill Kr. Kristjánsson h.f. Ræsir h.f. Bókabúð ísafoldar Eimskipafél. Reykjavíkur h.f. Kexverksmiðjan Esja Reiðhjólaverzl. Fálkinn Samvinnusparisjóður Kristján Siggeirsson, húsgagnaverzl. Sveinn Egilsson Leiftur h.f. Sjálfstæðishúsið Smjöflíkisgerðin Smári Þjóðviljinn Jöklar li.f. Ásbjörn &lafsson, heildverzl. Útvegsbankinn Egill Viihjálmsson Sjóvá Björninn, smurbrauðsstofa Kexverksmiðjan Frón Verzlunin Vísir Prentsmijan Edda Loftleiðir h.f. Björgvin Schram Verzlunarsambandið Linduumboðið Ilappdrætti Háskóla íslands Belgjagerðin Miðstöðin h.f. Málarinn h.f. Kiddabúð Einar B. Guðmundsson, málaflutningsskrifstofa Lýsi h.f. Helgi Magnús'soa & Co Sindri b.f. Sparisjóður Kópavogs Áburðarverksmiðjan h.f. Tjarnarbíó Bernhard Petersen Kjöt & Grænmeti Veitingastofa Sjómannaskólans Dráttarvélar Bókabúð Norðra S. Stefánsson & Co. Ragnar Þórðarson, heildverzl. Samtr. ísl. botnvörpunga Ölgerð Egill Skallagrímsson Matstofa Austurbæjar J. B. Pétursson, blikksmiðja Steindórsprent Record Kjötbúðin Borg Vikublaðið Vikan Olíufélagið S.Í.F. Sláturfélag Suðurlands S.Í.S. Kornelíus Jónsson, skartgripaverzíun Osta- og smjörsalan Mancher & Co. Mjólkursamsalan Happdrætti D.A.S. Olíuverzlun íslands Harpa h.f. H. Benediktsson & Co. Andvaka, líftryggingarfél. Norlhern Trading Co. Guðm. Andrés'son gullsm. Elding Trading Co. Verzlunarsparisjóðurinn li.f. Bílasmiðjan Þóroddur E. Jónsson Slippfélagið h.f. Félagsprenlsmiðjan Eggert Kristjánsson & Co. Verzlunarfélagið Festi Borgarbílastöðin Björnsbakarí Drekinn h.f. Völundur h.f. Liverpool 'Hekla h.f. Sparisjóður Reykjavikur og nágrennis Iðnaðarbankinn Sælgætisgerðin Víkingur Kr. Þorvaldsson & Co. Baðstofa Ferðaskrifstofunnar Gólfteppagerðin Naust. G. Helgason & Melsteð Silli & Valdi Verklegar framkvænulir h.f.

x

Tíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.