Tíminn - 24.06.1959, Blaðsíða 6

6
TÍMINN, miðvikudaginn 24. jiím 1959.
►
►
Útgefandl i FRAMSÖKNARPLOKKUKINB
Ritstjórl: Þórariim Þórarinsioa.
Skrifstofur 1 Edduhósinu tIB Lindarfðtv
Símar: 18 300, 18 301, 18302, llIOt, 18 204.
(skrifstofur, ritstjórnln og blaBamenn)
Auglýsingasíml 19 523. - AfgrelOalan 12222
Prentsm. Edda hf. Siml eftir U. 18: 12048
„Heim á fornar slóSiru
HVERS VEGNA sendir
Sjálfstæðisflokkurinn reyk-
vískum kjósendum bréf þessa
dagana, þar sem hampað er
þeirri gulu sögu, að kjör-
dæmamálið „sé notað til fá-
fieyrða æsinga víðs vegar úti
um land gegn Reykvíking-
um pg valdi þeirra“ og því
beri Reykvíkingum nú skylda
til að svara rækilega fyrir
sig'?'
Ástæðan er sú, að Sjálf-
stæðisflokkurinn ekki aðeins
óttast það, heldur veit það,
að fjöldi Reykvíkinga er
andvígur niðurlagningu kjör
dænianna. Þess vegna grípur
Sjálfstæðisflokkurinn nú
til hinnar gömlu iðju sinnar,
að bera illt orð á milli strjál-
býlisins og þéttbýlisins í von
ura að geta villt um fyrir
Reykvíkingum á þennan
hátt. Þess vegna er búin til
gula sagan um „fáheyrðar
æsingar víðs vegar um land
gegn' Reykvíkingum“.
ÓLÍKLEGT verður hins
vegar að telja það, að Sjálf-
stæðisflokkurinn villi um
fyrir mörgum Reykvíkingum
rneð þessari gulu sögu sinni.
Til þess er það of vel kunn-
ugt, að baráttan nú snýst
ekki um þingmannafjölgun-
ina í Reykjavík, því að um
hana eru allir flokkar sam-
mála. Baráttan nú snýst ein
göngu um kosningafyrir-
komulagið í strjálbýlinu. Bar
áttan snýst um það, hvort
héraðaskipunin skuli hald-
ast og hvert hérað eiga sína
ákveðnu fulltrúa, eða hvort
héruðunum skuli steypt sam
an með þeim afleiðingum, að
vald þeirra hlýtur að stór-
minnka, en flokkavald og
flokkasundrung að aukast.
ÁSTÆÐAN til hinnar
vaxandi andúðar meðal
Reykvíkinga gegn kjördæma
byltihgunni, er vafalaust af
ýmsum rótum runnin. Ein
er sú, að menn hafa rétt-
mæta ótrú á auknum hlut-
fallskosningum. Veigamest
er þó sú ástæðan, sem Karl
Kristjánsson lýsti þannig í
þingræðu fyrir nokkru:
„í Reykjavík og víðar í þétt
foýlinu er margt fólk, sem
fiutzt hefir þangað úr sveit-
um, sjávarþorpum og smærri
kaupstöðum landsins.
Þetta fólk ann fyrri átt-
högum sínum af miklum
heilindum. Það fer margt sí
og æ hugförum „heim í
gamla hópinn sinn, — heim
á fornar slóðir.“
Þetta fólk finnur eins og
Væringinn: að „þess þroski
er skuldaður bernskunnar
byggð.“ Það hefir víða með
sér átthagafélög, sem votta,
hvað býr því í hug og hjarta.
Nú er tækifæri fyrir þetta
fólk að gera átthögum sínum
ómetanlegan greiða á auð-
veldan hátt. Það er með því
að kjósa að þessu sinni aö-
eins þá frambjóðendur, sem
treysta má til þess aö fella
þá kjördæmabreytingu, sem
fyrir liggur, og felur það í sér,
að svipta hina fornu átthaga
þess sínum sérstöku fulltrú-
um á Alþingi.
Foringjavald þríflokkanna,
sem haldið er af kaldhyggju
flokkshagsmuna og drottnun
argirni, er ekki vílar fyrir sér
aö gera í skyndi stj órnarskrá
þjóðarinnar að hraklegu
kaupskaparmáli, heyir í
næstu kosningum stríð við
þjóðrækni og átthagatryggð
um undirstöðuatriði fram-
tíðarhamingju íslenzkra
byggða — og íslands alls .
Það er ekki að þessu sinni
vandi fyrir þá, sem hafa
hjartað á réttum stað, að
vita hvorn málstaöinn á að
styðja.“
SJÁLFSTÆÐISFLOKK-
URINN óttast það réttilega,
að margir Reykvíkingar
muni á kjördaginn hverfa
heim á „fornar slóðir“ og
standa þar vörð með vinum
og vandamönnum, um rétt
átthaga og ættarhéraða. —
Þess vegna býr Sjálfstæöis-
flokkurinn til söguna um
„æsingar gegn Reykvíking-
um“, sem þeir verði að
„kvitta“ fyrir. En rógburö-
urinn milli strjálbýlisins og
Reykjavíkur mun misheppn
ast að þessu sinni. Átthaga-
tryggðin mun slíta flokks-
böndin. Reykvíkingar munu
fjölmenna heim á þær slóð-
ir á sunnudaginn, hvað sem
líður öllum flokksböndum og
gulum sögum.
Hverjir fengu hergróðann?
Fyrir nær hálfum mánuði
síðan birti Mbl. forystugrein
undir stórum fyrirsögnum,
þar sem það þóttist leiða rök
að því, að Framsóknarmenn
hefðu fylgt hersetunni til
þessa vegna þess, hve rífleg
an hluta þeir hefðu fengið af
gróðanum við dvöl varnar-
liðsins hér!
Hér í blaðinu var þessum
fullyrðingum svarað með því,
að Mbl. var boðið upp á að
látin yrði fara fram nákvæm
athugun á því, hverjir hefðu
fengið mest af slíkum gróða
og hvernig hans hefði verið
aflað. Það mun ekki standa-
á Framsóknarflokknum að
stuðla að því, aö slík rann-
sókn fari fram og mætti t. d.
hugsa sér, að hún yrði fram
kvæmd af þingnefnd, sem
hefði sérstaka rannsóknar-
heimild samkv. ákvæðum
stj órnarskrárinnar.
Þess var óskað, að Mbl.
svaraði því fljótlega, hvort
það vill veita því fultingi sitt
að slík rannsókn fari fram.
Enn hefur Mbl. þó engu
svarað. Hvað tefur nú orm-
inn langa? Vill Mbl. ekki
slíka rannsókn? Vonandi
dregur Mbl. ekki fram yfir
kosningar að svara.
Helgi Hannesson
frá Rauðalæk:
Ekki of seint að
stöðva breytinguna
Þrír af fjórum þingflokkum á
Islandi hafa stofnað samsæri
gegn þjóðinni og samþykkt fyrir
sitt leyti, að leggja niður öll hin
hefðbundnu kjördæmi nema
Reykjavík. — Að öðru leyti vilja
þeir skipta landinu í fáein víð-
lend stór-kjördæmi sem ná yfir
fjórar eða fleiri svslur livert.
Þetta liafa þingmenn gert að
kjósendum sínum fornspurðum.
og í fullri óþökk þjóðarþorra. —
Að þessu sinni þorðu þeir ekki
að bera fram þá breytingu, sein
að er stefnt: Að allt landið sé
gert að einu kjördæmi! — En
kommúnistar segja, að það verði
næsti áfangi. — Þeir eru oftast
hremskilnari en áróðursmenn
íhaldsins, sem einatt liugsa
fláast, er þeir mæla fegurst.
Samsærismenn sjá sem er, að
þegar sú brcyting sem nú er um
deilt, er komin í kring, mun
endamarkið verða þeim einkar
auðsótt. — Þá munu þcir þykjast
hafa ráð íslands alls í hendi sini.
— Þá fá menn sunnan Faxa
flóa meirihluta á þingi: Yfir þrjá
tíu þingmenn! — Ekki er sú þing
skipan æskileg — og enn síður
réttlát. Hætt er við, að þá verði
málum dreifbýUsins þungróið
fram á þingi.
Þá rnuuu — en því miður of
seint — opnast augu þeu-ra
skammsýnu sakleysingja, sem nú
kunna að Iáta fagurgala samsær-
ismanna blckkja sig.
Einn spakasti maður vorra
tíma var dr. Ilelgi Pétursson. í
riturn sfnum ræðir hann uir tvö
andstæð öfl, sem tefla um örlög
]>jóða og einstaklinga. Hann
nefnir þau lielstefnu og lífs-!
stefnu. Kenning hans er í stuttu '
máli þessi: Ef lífsstefnan sigrar,'
mun upp renna friðaröld ár-
gæzku, manngöfgi og iífsham-
ingja — meiri en dæmi eru áður \
til. — En sigri helstefnan, hlýzt t
af því alls konar óáran.
Það yrði mest slysa á íslandi
í meira en hálfa aðra öld, ef til- i
ræði kjördæmaræningjanna verð j
ur ekki afstýrt. — Það slys gengi j
næst stórubólu og Skaftáreldum. '
— Yrði að vísu ekki eins sárt í
upphafi en afdrifaríkara eftir á,
þjóðinni til Iangærs ófarnaðar.
Enginn sá sem andvígur er
kjördæmaafnáminu, má láta þá
hörmung henda sig, að greiða at
kvæði með því, skila auðu eða
sitja heima. — Þeir, sein það
gera munu iðrast þess ævilangt.
Enn þá er ekki of seint að
forðast slysið!
Þórhallur Einarsscn,
Þingmúla:
Vinnið ekki gegn
eigin hagsmunum
Það er sennilegt að það sé áð
bcra í bakkafullan lækinn að
minnast á kjördæmamálið. Það
er búið að mótmæla því svo ræki
lega af sveitastjórnum og einstök
uin mönnum víðs vegar að á land
inu. En ég get ekki annað en lát.
ið undrun mína í ljós yfir því að
bændur sem búa í innstu dölum
og yztu annesjum skuli láta sér
til hugar koma að fylgja Sjálf.
stæðismönnum í því að ætla sér
að breyta kjördæmunum frá því
sem nú er í örfá kjördæmi og
rjúfa á þann hátt tengslin á milli
fólksins, sem býr í dreifbýlinu og
þeirra manna, sem það hefir trú
að fyrir sínum áhuga. og velferð.
armálum.
Er það hugsanlegt að þessir
menn sjái það ekki, að þeir eru
með því beinlínis að vinna gegn
sínum eigin hagsnnmum og fólks
ins, sem býr í strjálbýlinu. Það
finnst mér nokkuð íangt gengið
og ekki hægt að láta óátalið.
Eg trúi því ekki fyrr en í
lengstu lög, að kjördæniamálið
nái fram á þeim grundvelli, sem
Sjálfstæðismenn hafa túlkað það.
Góðir Iandsmenn til sjávar og
sveita vinnið með dug og djörf.
ung að efla Framsóknarilokkinn
fyrir kosningarnar 28. júni. Hon.
um einum er trúandi til að viniia
að ykkar áhug'a. og framfaramál.
um. Látið ekki áróður einstakra
manna vinna gegn ykkar eigiu
hagsmunum.
Gunnar GuSmundsson,
Reykjum, Reykjaströnd:
Haldið fast á
ykkar rétti
Það er ekki breyting á kjör.
dæmaskipan landsins, s'em þarf
til þess að koma fjárhag íslenzka
ríkisins á réttan grundvöll, en öll
um má vera Ijóst, að á engu er
meiri þörf nú eins og stendur.
Það er heldur ekki fjölgun þing.
manna, þvi að engin von er til
þess að málin fái fljótari af.
greiðslu eða traustari á Alþingi,
heldur þvert á móti.
„Því verri þykir mér óviturra
manna ráð, seni þau fara fleiri
saman', sagði Ólafur Pá, og var
þó stýrimaður skipsins einn á
móti ölluni skipverjum, en Ólaf
ur átti einn að skera úr þeirri
deilu eins og kunnugt er. — Það
eru heldur ekki hrossakaup
milli flokka um þessi eða önnur
(Framhald á 8. síð.O
Húsnæðismálín og Alþýðublaðið
f Alþýðiiblaðinu 14. júní
s.l. er þessari spurningu varp.
að fram. „Vill Tíminn, að
„velvilji“ Framsóknarmanna
í húsnæðismálum R-víkniga
og annarra húsbyggjenda við
Faxaflóa verði upplýstur
frekar?“
Það væri gott ef Alþýðu.
blaðið vildi upplýsa Reyk-
víkinga um aðgerðir Frain.
sóknarflokksins í húsnæðis.
málum þeirra, því sögulegar
staðreyndir sanna að enginn
flokkur liefur uunið eins vel
að því að lijálpa Reykvíking.
um til að eignast eigið hús.
næði eins og Framsóknar-
flokkurinn.
En af því að Alþýðublaðinu
er vart trúandi til ófalsaðrar
söguritunar, á meðan það
blað er í herleiðingu hjá
Sjálfstæðisflokknum, þá vill
Tíminn upplýsa nokkrar stað.
reyndir.
Framsóknarflokkurinn beitti
sér fyrir lögunum um bygg-
ingarsamvinnufélög, sem
gerðu mikið gagn á sínum
tíma. Framsóknarflokkurinn
var stærsti þingflokkurinn,
sem beitti sér fyrir verka.
mannabústaðalöggjöfinni.
Meðan framsóknarmaðurinn
Steingrímur Steinþórsson var
forsætis. og félagsmálaráð.
herra beitti hann sér fyrir
lögunum um Lánadeild smá-
íbúða. Til þeirrar lánastarf.
semi Iagði ríkissjóður fram
40 miiljónir króna. Góð fjár-
málastjórn Eysteins Jónsson.
ar gerði þetta kleift. Meira
en helmingur þessa fjár rann
til húsbyggjenda í Reykjavík.
Á meðan framsóknarmaður.
inn Steingrímur Steinþórs.
son fór með húsnæðismálin
í stjórn Ólafs Thors, þá beitti
hann sér fyrir lögunum um
hið almenna veðlánakerfi.
Þau lög voru undanfari lag-
anna um Húsnæðismálastofn.
un ríkisins. Eftir lögunum
um liið almenna veðlánakerfi,
voru ca. 80 milljónir króna
lánaðar til bygginga nýrra
íbúða. Rösklega helmingur
þessa fjár fór til Reykjavíkur.
Samkvæmt þessum sömu lög-
um var tekið upp það ný.
mæli fyrir forgöngu Frain.
sóknarflokksins, að veita 3
milljónir króna á ári til þess
að útrýma heilsuspillandi hús.
næði, og með lögum um Hús-
næðismálastofnun o. fl„ sem
samþykkt voru fyrir atbeina
vinstri stjórnar Hermanns
Jónassonar, var þessi upphæð
hækkuð í 4 milljónir króna
á ári. Frá og með árinu 1955
til dagsins í dag, hafa verið
afgreidd lán vegna útrým.
ingar heilsupillandi liúsnæðis,
sem nema rúmlega 11 mill.
jónum króna. Af þessum ca.
11. milljónum króna hafa 10
milljónir gengið til Reykja.
víkur. Auk þessara 10 mill.
jóna hefur Reykjavíkurbær
fengið úthlutað 2,5 milljónum
króna,, sem hann ekki hefur
enn getað veitt móttöku sök.
um þess, að bærinn hefur
ekki getað fullnægt skilyrðum
fyrir lántökunni.
Síðast en ekki sízt má svo
benda á það, að þegar lögin
um Húsnæðismálastofnun o.
fl. voru sett 1956, þá gerði
góð fjármálastjórn Eysteins
Jónssonar það að verkum, að
ríkið gat lagt fram ca. 50
milljónir króna sem stofnfé
Byggingarsjóðs. Þetta stofnfé,
sem að vísu stó'ð í byggingar-
lánum, gerir það að verkum,
að í fyrsta skipti í sögu bygg-
ingarlána kaupstaða og kaup-
túna er myndaður álitlegur
sjóður, sem eingöiigu starfar
að því að auðvelda íbúum
Reykjavíkur, — sein og íbú.
tim annarra kaupstáða og
kauptúna, — að eignast þak
yfir liöfuðið. Það skal fúslega
viðurkennt, að allar þessar
aðgerðir hafa reynzt of litlar.
Þess vegna bar Framsóknar.
flokkurinn fram þá tillögu, að
15 miljónir króna af tekju-
afgangi ársins 1958 gengju
til útlána Byggingarsjóðs, af
því fé hefðu Reykvíkingar
fengið rúmar 7 milljónir
króna. Hver var hlutur Al.
þýðuflokksins í því máli?
Sjálfstæðisflokkurinn og A1
þýðuflokkurinn kusu heldur
að éta út þessar 15 milljónir,
heldur en nokkur hundruð
reykvízkra húsbyggjenda, og
annarra húsbyggjenda víðs
vegar um landið gætu gert
íbúðir sínar íbúðarhæfar.
Framsóknarflokknum er
því að vonum kærkomið að
rifja þessi mál upp. Um leið
og Alþýðublaðið rif jar upp af
skipti Framsóknarflokksins af
byggingamálum þeirra, er við
Faxaflóa búa, þá ætti hann
kannski að rifja upp fram-
komu Sjálfstæðisflokksins
varðandi byggingalán til
Kópavogs- og Seltjarnarnes
búa. Láti Alþýðublaðið það
undir höfuð leggjast, væri
kannski ástæða til að skrá þá
sögu sérstaklega.