Tíminn - 27.06.1959, Blaðsíða 2
TÍMINN, laugardaginn 27. Júní 1959,
Þóroddur Gu<Smundsson, rithöfundur:
ólkið á betra skilið en vera
að óþörfu svipt réttindum
Ristjórn Mbl. sýnir mcr þá
'virðingu að gera að umtalsefni í
Staksteinnm sinum greinarkorn
mitt ura kjördæmamálið, sem
fcirtist í Timanum 25. þ. m. Tel-
■jr Staksteinahöfundurinn grein
:tnína, talsvert fróðfeg ritsmíð",
en „auðsýnilega samda í nokkru
ílaustri. Þetta er rétt, enda hef
ég öðrum störfum að sinna en
skrifa um stjórnmál. En þar
:með er það líka upp talið, það
sem ritstjóri Morgunblaðsins
cg ég erum sammála um.
í Staksteinapistlinum eru ein
stakar málsgreinar úr grein
minni teknar úr sambandi við
•narasta þátt hennar, og af
belm dregnar ályktanir, sem
Ekki hafa við rök að styðjast.
''vfeginsjónarmið mín telur Morg
unblaðið felast í því, sem ég segi
am nokkuð misjafnt atkvæða-
magn á bak við hvern kjör-
dæmakosinn þingmann. En ég
spyr, hverju það skipti. Réttara
'aefði ef til vill verið að spyrja,
ivort nokkum tima yrði við því
sé&. Allir vita, að fulltrúar
"areppa í sýslunefnd eru jafn-
margir frá hverjum hreppi,
hvort sem hann er stór eða lít-
11, þ. e. a. s. einn fulltrúi. Sama
máli gegnir um fultlrúa þjóða
i þingi Sameinuðu þjóðanna.
Ég lét það þó skýrt í ljós í grein
: ninni, að ég teldi þéttbýlið eiga
að fá aukna þingmannatölu
:með fjölgun einmenningskjör-
iæma þar. Á móti skyldi upp-
oótarfyrirkomulagið afnumið og
aandinu skipt í einmennings-
tjördæmi, líka Reykjavík. Þann
:ig er þessu háttað í Bretlandi
og borgum þess, og þykir vel
gefast. Hins vegar hafa hlut-
iallskosningar reynzt lífshættu-
legar lýðræðislegu stjórnarfari,
d. í Finnlandi og Frakklandi,
oar sem þær hafa leitt til ein-
::æðis.
Jákvætt álit þess ágæta
manns, Péturs á Gautlöndum, á
hlufallskosningum, kemur ekki
Iþessu máli við: Sú dýrkeypta
:;eynsla, sem Frakkar, Þjóðverj-
ar og Finnar hafa orðið fyrir,
Hverfaskrifstofur
B-listans í Rvík
Skjólin: Nesvegur 65. Sími
Í6995.
Miðbær:
Gími 24Ö14.
FramsóknarMsið.
Austurbær: Barmalilíð 50. —
6ími 23226.
Smáíbúðahverfi: Skógargerði 3.
Sími 35356.
Laugarnes: Rauðalækur 39. —
5ími 35001. Sundlaugarveg 14.
Gírni 35357.
Vogahverfi: Nökkvavog 37. —
Cími 33258.
Álfheimar: Álfheimum 60. —
Sími 35770.
var ekki fengin þegar Pétur á
Gautlöndum var uppi.
Lokaþáttur Staksteinapistils-
ins um greinarkorn mitt hefst á
orðunum: Þekkir Þóroddur
sína, prentuðum með feitu letri.
Litlu síðar er bent á, að Fram-
sókn vilji hafa hlutfallskosn-
ingar í Reykjavík og ég sé því
þarna „kominn út af Fram-
sóknarlínunnL". Skýzt, þótt skýr
sé, datt mér í hug við lestur
þessara orða. Undirritaður hef-
ur aldrei í neinum stjórnmála-
flokki verið, hvorki í Framsókn
né öðrum. Ef til vill rekur ein-
hvern minni til, að ég vann op-
inberlega gegn bæði Framsókn-
ar- og Sjálfstæðisflokknum í
forsetakosningunum 1952. Og
mér er Ijúft að viðurkenna, að
ég hef lagt Alþýðuflokknum liðs
yrði við bæjarstjórnarkosning-
ar í Hafnarfirði, af því að mér
er ljóst, hvílík stórvirki hafa
veriö unnin hér í bæ fyrir for-
göngu þess flokks, ekki sízt að
tilhlutun Emils Jónsonar. Hon-
um hef ég líka gefði atkvæði
mitt við alþingiskosningar, af
því að ég tel hann mikilhæfast-
an mann, þeirra, sem í kjöri
hafa verið hér og til greina kom,
að gætu náð kosnngu. Með jafn
glöðu geð kýs ég nú Framsókn
til að mótmæla því ranglæti sem
nú á að fremja gegn drefbýlnu.
Þríflokkarnir klifa alltaf á því,
að fyrirhuguð kjördæmabreyt-
ing sé réttlætismál og Fram-
sókn hafi ekki verið viðmælandi
um lausn. En hvers vegna höfðu
þá ekki þríflokkarnir eitthvað
betra til að leggja en þetta ó-
vinsæla frumvarp, þegar þeir
voru orðnir einir um hituna?
Hví eru þeir alltaf að fela þetta
eina kosningamál með ýmsu
öðru? Vitanlega er kosið um
stjórnarskrárbreytinguna og
ekkert annað. Þess vegna var
þing rofið og efnt til tvennra
kosninga á einu ári, áður en
kjörtímabillð er út runið.
Um stuðning minn við rang-
an málstað, sem gerður er að
umtalsefni í lok Morgunblaðs-
greinarinnar, vil ég segja þetta:
Áherzla var lögð á það í grein-
arkorni mínu, að sýslur og kaup
staðir skyldu eigi svipt réttind-
um sínum, enda ber sjálf fyrir-
sögn greinar minnar það með
r
Stuðningsmenn B-listans
ÁkveSið hefir verið a8 hafa veitingasal Framsóknar-
hússins opinn oilla þessa viku, vegna þess fólks, er vinn-
ur beint og óbeint að kosningaundirbúningi og gesta
þess, Mýtt fyrirkomulag á framreiðslu verður viðhaft og
munu því veitingar verða mjög ódýrar.
Hvetur kosninganefnd alla stuðningsaðha B-listans
til að koma á skrifstofuna í Framsóknarhús nu og gefa
þar allar þær upplýsingar, sem að gangi mættu koma.
Ennfremur er áríðandi að það fólk, sem getur starfað
fyrir iistann á kjördag. gefi sig fram sem fyrst.
B-fistinn.
sér. Augljóst er því, að þetta
var og er mitt megnisjónarmið,
en ekki þau, sem Morgunblaðs-
ritstjórinn vill vera láta. Eg tók
skýrt fram, að varðveizla rétt-
inda til handa fólkinu, sem
héruð og kaupstaði byggir, væri
mér meira virði en flokksrétt-
lætið, sem talsmenn núverandi
kjördæmabreytingar berjast
fyrir af offorsi. Fólkið, sem enn
heyr sína hörðu baráttu gegn
því, að byggðirnar leggist í
auðn, og sjómennirnir, er sækja
lífsbjörg og gjaldeyrisverðmæti
á miðin frá útgerðarkaupstað
eins og Vestmannaeyjum, eiga
annað betra skilið en það, og
þeir séu að óþörfu svipt rétt-
indum, sem þeim eru allt að því
heilög. Það og þeir eru hinir eig
inlegu landvarnarmenn ís-
lenzku þjóðarinnar. Mér finnst
því ekki ranglátt, að þingmenn
þessa fólks hafi nokkru færri
atkvæði á bak við sig en þing-
fulltrúar þéttbýlisins. í hrein-
skiptinni baráttu þess við nátt-
úruöflin stælast líka kraftar
þess, mannkosti og dómgreind.
„Þá haukskyggnu sjón ala fjöll
vor og firðir,“ kvað Einar Bene-
diktsson. Ekkert má gera, sem
stuðlar að því, að æskulýður
landsins skrópi úr þeim holla
skóla meir en góðu hófi gegnir.
Mig uggir, að fyrirhuguö kjör-
dæmabreyting mundi hafa ó-
heillavænleg áhrif í þá átt með
því að rýra sjálfsákvörðunar-
rétt héraða og kaupstaða og
færa hann í hendur miðstjórna
pólitísku flokkanna í Reykjavík.
Af því, sem sagt hefur verið,
er augljóst, að skrif mín og orð,
sem ég hef látiö falla um þetta
mál, eru ekki af flokkslegum
rótum runnin; lief aldrei skrif-
a‘ð einn stafkkók, hvorki um
það né annað, í sérhagsmuna-
tilgangi, né heldur litiö sjónar-
mið mín gegnum annarlegt gler.
En ég gat ekki orða bundizt. Má
vera, að skrif mín beri áróðurs-
blæ. En það er þá af því, að um
sannfæringarmál er að ræða.
Fjöldi fólks utan af landsbyggð-
inni hefur minnzt á það við mig
að fyrra bragði. Og því er málið
viðkvæmt, hvar í flokki sem
það stendur. Heima í sveitun-
Þar á ættjarðarástin upptök.
Og hana hef ég séð og fundið
fölskvalausasta x augum og
brjósti fólksins, sem heima í
sveitum og þorpum býr og
aldrei hefur sig þaðan hreyft.
Hjá því rennur moldin, siðir,
venjur og réttindi, sem kynslóð-
irnar hafa aflað sér og’ öðlazt,
saman í eitt. Meðal slíkra hug-
taka og réttinda eru gömlu kjör
dæmin og takmörk þeirra. Fólk
inu þykir vænt ixm þau. Sern
betur ber ann fólkið líka mjög
oft sínum sérstaka þingmanni,
og þingmaðurinn metur kjós-
endurna að verðleikum og veitir
þeirn fulltingi, eíns þó að and-
stæðingar eigi í hlut. Þannig
skapast gagixkvæm einlægni
og traust, er síður myndu skap-
ast ef kjördæmin yrðu stækkuð,
svo sem fyrirhugað er.
Ég endurtek að lokum eina
setningu úr fyi-ri grein minni::
Mér er þetta tilfinningamál.
Svo er og um tugþúsupndir ann
ars fólbs. Og mér er nær að
halda, að hjartað sé réttlátasti
dómarinn.
Hafnarfirði, 26. júní 1959.
Þóroddur Guðmundsson.
Bifreiðar á kjðrdag
Stuðningsmenn B-listans,
sem ætta að aka eða iána
bifreið á kjördag eru vin-
samlega beðnir að hafa sam
band við jkrifstotu iistans I
Framsóknarhúsinu fyrir n. k.
miðvikudag. Símar 12942 og
19285.
I
s
L
A
N
D
ísland í morgunljósi og mánaskini,
er myndríkt, andstæðufullt,
musterið kalda í gaddbrám birtu
brosir í sóldöggum upprisu sinnar
úr dimmri demantagröf.
Þú dregur sjónir vorar, að sólbvítum tindi
sannleika þíns, í mjallar fegurð.
Hann dýpkar vorn skilning á skuggum þínum,
sem skjálfa fyrir ljósinu
og deginum þegar dómurinn fellur.
Þú, sem átt fá börn, en færri syni.
Kristján Röðuls.
Rússar senda út boðskap um kjarna-
vopnalaust svæði á Balkanskaga
Spaak staddor í Afterni
NTIB—Moskva og London 26. jún.
í gær fengu isendiherrar vest'ur
veldanna þriggja, Balkanríkjanna,
Tj'rklands og Ítalíu bréf, sem hafði
að geyma yfirlýsingu Ráðstjórnar
innar, þar sem sett er fram í ein
stökum atriðum tillaga su, sem
Krustjoff setti fram er hann heim
ísótti Albaníu, um kjarnorkuvopna
laust svæði á Balkanskaga og á
svæðinu við Adríahaf. Áður hafa
Rússar endurtekið sent hótanir
til Grikkja til að hindra að þeir
Gialdeyris-
svikamálið
Réttarhöld síanda nú yfir í
gjaldeyrjssvikamáli Reynis Þor
grímssonflr sem sagt var frá í
blaðinu í gær. BZaðfð átíi tal
við Guðxnund Ingva Sigurðsson
er hefur rannsókn málsins með
liöndum og kvað hann ekki
hægt að gefa neinar upplýsing
flr að svo stöíldu. Kvflð hann
þess að væjita að tzlkynning
verði gefin út um það í næstu
viku. Eins og áður hefur verið
sagí frá ber Reynir höfuðsök
í máli þessu, en fleiri menn
xnunu vera bendlaðir víð það
með honum.
taki við eldflaugastöðvum af At
lantshafsbandalaginu.
Talsmaður júgóslavnesku stjórn
arinnar sagði í kvöld í Belgrad, að
hún myndi íhuga þessar tillögur
gaumgæfilega. Gera má ráð fyrir,
að Popovie utanríkisráðherra
hafi rætt þessa hugmynd við
grísk stjórnarvöld, er hann heim
sótti Grikkland fyrir skömmu.
Það er varla tilviljun, að Ráð
síjórnin sendir út þennaxí bðð
'skap á sarna tíma og Spaak, fram
kvæmdastjóri NATO, cr staddnr
í Grikklandf tiZ viðræðna vzð
grísfca ráðamenn um pólitísk
tengsl Grikklands og bandalags
ins. Spaak fer á eftir íil Tyrk
lands.
Bifreiðaeigendur
Höfum fyrirliggjandi fjaðr-
ir, hljóðkúta púströr og
ýmiss konar varahluti í
miklu úrvali í ýmsar gerðir
bifreiða.
Ath. að verzlunin er flutt
að Laugaveg 168.
Bílavörubúðin FJÖÐRIN
Laugav. 168. — Sími 24180.
Kosningaskrifstofur Framsóknar-
fiokksins í Reykjavík og nágrenni
AÐALSKRIFSTOFUR I REYKJAVÍK:
EDDUHÚSIÐ: Fyrir utankjörstaSakosningar. Simar
14327 - 16066 — 18306 — 19613.
FRAMSÓKNARHÚSIÐ. Fyrir Reykjavfk. Sfm5 19285 —
15564 - 12942 — 24914 — 18589.
KÓPAVOGUR, Álfhólsvegi 11, sími 15904.
HAFNARFJÖRÐUR, skátaskálanum vi8 Strandgötu,
Sími 50192.
AKRANES, Skólabraut 19, sfmi 160.
SELFOSS, Austurvegi 21.
KEFLAVÍK, Framnesvegi 12, *lmi 864.
Klippið bennan miða úr blaðinu og gevmiB.
HVERAGERÐI. Breíðumörk 26, opin kt 8—10 sfHd.