Tíminn - 22.07.1959, Blaðsíða 2

2
TÍMINN, mið'vikudaginn 22. júU 1059.
Genfarviðræðurnar
komnar I strand?
Heiter talimi hugleiía aí halda heim af rá$-
stefnunni, ef Gromyko lætur ekki undan
NTB-Genf, 21. júlí. — Utanj
: íkisráSherrarnir íiórir rædd-
ást við á einkafundi hjá Gro-
nylto árdegis í dag, en eng-
nn árangur vai'ð af þeim
samræðum. Fregnir herma,
að banciaríska sendinefndin
telji nú lítið eftir af ráðstefnu
’ossari..
Það er jafnvel haft eftir
Herter nafði lagx fram tillögn
um, að iitanríkisráðherrati.ir
héldu áfram viðræðum til að
halda opinni leiðinni til samninga
um Þýzkt .i a nd s mál ið. Gromyko
vísaði hins vegar þeirri tillögu á
hug en hélt fast við sína eigin um
alþýzka 'nefnd til að starfa að
lausn málanna í 18 mánuði.
Vestrænir aðilar telja það nú
aðeins nndir Gromyko ikomið,
íferter utanríkisráfiherra, að hvort viðræðurnar halda áfrarn
Safn af ritgerðum og
ræðum ións Helgasonar
íslenzkir sfúdentar f Kaupmannahöfn gefa bókina út
Út er komin bók eftir Jón
Helgason prófessor í Kaup-
mannahöfn og nefnist Rit-
gerðarkorn og ræðustúfar.
Gefur Félag íslenzkra stúd-
enta í Kaupmannahöfn bók-
ina út í tilefni af sextugsaf-
mæli Jóns nú í vor, en hann
hefur um fjögurra áratuga
skeið verið traustur stuðnings
maður fólagkins. Hefur Jón
bókarinnar, en nefnJ félags-
ins hefur séð um útgáfuna.
'Bókin skiptist í tvo hluta, og
eru í lrnum fyrri ýmsar ritgerðir
eftir Jón sem ekki eru beinlínis
ritaðar fyrir fræðimenn heldur
við hæfi leikmanna. Hafa þessair
ritgerðir birzt á ýmsum stöðum og
margar orðnar toi-gætar, en sumar
hafa aldrei fyrr verið prentaðalr.
Mun mörgum eflaust þykja |eng-
ur að fá þær á einum stað. í síð-
Séra Sigurður Stefánsson
Helgasoil sjálfur valið efni til ari hluta bókarinnar eru noldtrar
ræður Jóns hrHdnar við ýmis tæki
hann hugleiði nú að iiaida heim
af ráíistefnunni og hætta við-
ræðunum. Þa‘ð fylgir beírri
frétt, aS siíkt myndi hafa I för
með sér, að vesturveldin me,-a
j)á- búast við, að Rússar geei
Sérstaka f riðarsamninga við
•Austur-Þjóðverja.
cða ekki. Herter er sagður hafa
tjáð Gromyko í dag. að ef hann
héldi fast við tiliöguna um al-
þýzka nefnd þannig að hún væri
skilyrði fyrir frekari viðræðum
um Berlínarmálið, væri ekki um
annað að gera en fara að slíta
ráðstefnunni.
Nýr vígslubiskup noröanlsnd
Blóðug átök ættbálka
norðanverðu Irak
Vígslubiskupskjör í Hóla-I Hann er ástsæll meðal sóknar-
stifti hefur staSið vfir að und- barna sinna- enda ræðumaður og
anförnu, og voru atkvæði tónari góður' Kvæntur er haiin frú
talin 13. júlí síðast liðinn.
Kjörinn var séra Sigurður
Stefánsson á Möðruvöllum í
Hörgárdal, hlaut 15 atkv.
Maríu Ágústsdóttur, cand. phil.
sem er frá Reykjavík. Þau hjónin
Séra Sigurður er fæddur 10. nóv.
1903 að Bjargi á Grímsstaðaholti.
Hann varð stúdent árið 1924, sigldi
þá til framhaldsnáms í Kaup-
mannahöfn. Vígðist til Möðruvalla-
sóknar 1928. Han var einn af út-
gefendum tímaritsins „Straumar",
sem út kom árið 1927—30.
Séra Sigurður hefur búið góðu
búi á Möðruvöllum undanfarin 31
ár, ræktað þar jörðina og byggt
upp allar byggingtir, en búðarhúsið
Nokkrir flóttamenn frá Kirkuk Þar brann árið 1937 ásamt innbúi.
komu á mánudagskyöMið frá Kirk- _____
uk til Beinlt i Liþanon, og sögðu
Hófusí á ðfmælisdegi byltingarinnar. Ekki
vitaft, hve margir hafa falliiJ
NTB-Beirut, 21. júlí -
þó komið í l.jós, að óeirðir
þessar voru fyrst og fremst
kynþáttaóeirðir.
Blóðúgir bardagar brutust
'it í bænum Kirkuk i
Norður-írak í sambandi við
, byltingarafmælishátíðina fyr
ir -rúmri viku síðan. Kassem
forsætisráðherra íilkvnnti, þeir svo frá, áð geisað iiefðu heíft-
ao býlting þessi hefði misk- úðugír Bárdagar í þrjú dægur, en
uniiarlaust verið bæld niður, "RPtök Þeirra-hafi verið ryskingar
mijii Tyrkja, .sem þarna eru fjöl-
mpnnixvog ættflo'kks Kúrda á krá
eáini ,'líinn" 14.7. júlí. Óstaðfestar
frfigilif hermváð'lOÖO manns hafi
yerdð drepnir í þessum átökum.
Áreiðánlegri heimildir segja, að 20
—60 nxanns hafi fallið. Samkvæmt
öði-uni. óstaðfestum fréttum geisa
bárdagarnir ennþá, en ekki er auð-
vétt að komast að, hvað í þvlkann
að véra hæft.
Qg.yi'ði hinum seku refsað.
Komið hefur fram 1 fréttum,
hér hafí verið um svæðis-
bundna uppreisn kommún-
tsta gegn byltingarstjórn
. Kásséms að ræða. Nú hefur
' Tíðindalaust
af þorsk-
vígstöðvunum
Eins og áður hafa
héfskip undanfarið verndað
orezka togara, sern sttmda
'giðiþjófnað á þrem nánar til-
teknum svæðum, einu fvrir
vestan öðru fyrir norðaustan
og hinu þriðja undan miðju
Austurlandi.
Rán og morð
FjöMi togaranna, sem istundað
,iafa þessar veiðar, hefur verið
tlj-misjíifn, flestir samtals um 20
i öllum svæðum. Fæstir hafa ver
ð fyrir vestan, sjaidan fleiri en
3jír í einu, og þá um eða rétt
: nnan við tákmörkin. Fyrir Aust-
• Jörðum hafai þeir hins vegar alltaf
r/érið fleiri og oft alveg upp undir
liömlu 4 mílna takmörkin, t. d.
víð Glettinganes. Afli virtist um
úíma vera góður fyrir Norður-
apdi, en mjög lítiil ýfirieitt á hin
'iiín sföðunum, enda svæðin mjög
•i)lt flutt til. Árekstrar milli her-
' ijiþij og varðskipa hafa ekki ver
Atok Tyrkja og KQrdanna hófust
á afmælisdegi byltingarinanr, og
tóku kúrdískar hersveitir einnig
þátt í bardögunum. f Kirkxtk, sem
er 240 km norðan viö Bagdad
bl’ezk húa nxargir Tyrkir. Kúrdarnir
voru fyrir í þessum landshluta áð-
ur en Tyr.kir tóku að flykkjast
þangað. Tyrkirnir eru eindregnir
andkomúnistar, en meðal Kúrda
eru margir .kommúnistar. í átök-
unum um daginn, náðu Kúrdarnir
yfirtökunum, og er sagt, að þeir
hafi hafið rán og rupl. Fregnir frá
Bagdad herma, að margir fyrir-
mer.n Tyrkja hafi verið dregnir út
úr húsum sínum og drepnir af
múgnum. Ekki lítur út fyrir, að
átök. þessi hafi stafað af neinum
stjórnmáladeilum, enda þótt marg-
ír Kúrda séu kommúnistar, en
Kassem forsætisráðherra/á í vök að
verjast fyrir þeim.
Tilvísan
Sighvats skálds
og Snorra
Þat haust barðisk Óláfr við
Sótasker ina fyrstu orrostu. Þa,t
er í Svínaskerjum. Þar barðisk
hann við víkinga, ok er sá Sóti
nefndr, er fyrir þeim ráð. Hafði
Óláfr lið miklu minna ok skip
stærri. Hann lagði sín skip milli
boða nökkurra, ok var víking-
luium óhægt at at leggja. En
þau er næst lágu þeim, þá kómu
þeir á stafnljám ok drógu þau
at sér ok hruðu þá skipin. Vík-
ingarnir lögðu frá, ok liöfðu þá
látit lið mikit. Sighvatr skáld
segir frá þessi orrostu í því
kvæði, er hann taldi orrostur
Óláfs konungs:
Langr bar út enn unga
jöfra kund at sundi,
þjóð uggði sér síðan,
sæmeiðr, konungs reiði.
Kannk til margs enn manna
minni: Fyrsta sinni
hann rauð æstr fyr austan
ulfs fót við sker Sóta.
Heimskr. II. Ólafs saga lielga
VI. kap.
(K;fli sá, sem vitanð er til
í frétt NTB.)
voru bekkjarsystkin í skóla. Frú
María tekur virkan þátt í félags
málum ýrnsuin, er meðal annar
varaformaður prestkvennafélags í:
lands. Þau hjón exu mjög samhen
og höfðmgjar heirn að sækja.
Séra Sigurður vinur nú að ritur
ævisögu séra Jóns Þorlákssonar
og hefur flutt úr henni kafla í út
varp, svo sem hlustendur rekur
minni til.
Víkingaskip
Framhaio dí l. síðu)
hafa rannsakað forn skjöl og upp
drætti. Axxk þess lifir í Hæringe
margra alda arfsögn um, að skipa-
flök þar í gre'nndinni væru leifar
eftir orrustu Ólafs konungs helga
Við sænska víkinginn Sclta um
1007. íslenzkar fornheimildir
Jón Helgason
prófessor
færi hér hcima og í Kaupmanna-
höfn. í eftirmála bókarinnar segir
Jón Helgason að hefðu aðstæður
leyft hefði hann eflaust ritað fleira
skýra einmitt svo frá, að Ólafur um fræðí s[n vig hæfi alþýðu en
hafi háð bardaga á þessum slóð-
um. . Er þessu fundinn- staður í
skáldskap Sighvats skálda og Ótt-
ars svarta. Nefnir Sighvatur það
Sótasker. í Iiæringe er til á göml
xxm uppdráttum örnefnið Sótanes.
Sund eitt þar í grennd heitir
Olaangssund, sem örnefnafræðing
ar telja geta verið aibökun úr
Ólafssund. Tvö skipanna liggja á
2—3 metra dýpi rétt undan fjör-
unni, og af þeim eru ekki miklar
leifar. Hið þriðja liggur á 5 metra
dýpi og hefur varðveitzt bezt. Það
er 20 metra langt og 3—4 metra
breitt. Er nú eftir að rannsaka
fundinn nánar.
orðið hefur. Munu flestar ritgerð
ir hans í)í því tagi samankomnar
í þessari bók, en þær hafa eiri-
mitt margar bh'zt í Fróni, tínia-
riti íslenzkra stúdenta í Kaiup-
mannahöfn, er út kom á stríðsár-
unum. — Bókin er 300 bls. að
stærð, prentuð á góðum pappír
og vönduð að öllum frágangi.
AuglýsiiS í Tímanum
Krustjofí kom sjálfur meS ásiæ'ðuna:
Við erum stolt þjóð
Hyggjast koma upp elli-
heimili í Borgarfirði
NTB-Vax'sjá, 21. júlí. — í
höfuðborgum vesturveldanna
hefur ekki linnt hugleiðing-
um stjórnmálamanna og
fréttamanna um, hvað Krust-
joff hafi eiginlega gengið til
að hætta við heimsóknina til
Norðurlanda. Hafa komið
fram ýmsar og flóknar kenn-
ingar um þetta mál.
Tassfréttastofan skýrði ekki
frá ákvörðun leiðtog: fts fyrr en í
dag og var þar færð fram sama
ástæða og i bréfunum frá Krust-
joff til heimbjóðendanna.
:,^ficinir svo teljandi sé undan
yrið, enda hafa varðskipin verið ! borglirzkra kvenna var hald-
ðjög upptekin við síldarleit og inn að húsmæðraskólanum að
'þi'a xiðstoð við síldveiðiflotann. Varmalandi dagana 29. og 30.
■í dag voru tveir brezkir togar- .júní s j Mættir VOi’U 27 full-
,iV rett innan takmarkannai fyrir ' . f , lfi ~.]ft k
/fistan ásamt einu herskipi, 5 aust • ‘ 1 “ 1 d 77 IGlOgU 1 au
i'r af' Grímseý ásxtmt öðru her-: sambandsstjórnar.
iskipi og loks 6 togarar og 2 her-1
tókip milli Glettinganess og Norð- Sambandið hefur á árinu starf-
28. ársfundur Sambands inu. — Aðalmál fundarins var
bygging dvalarheimilisins fyrir
aldrað fólk í Borgai'fjarðarhéraði.
Mætti Gísli Sigui'björnsson forstj.
elliheimilisins Grundar á fundin-
um og flutti erindi um rekstur
slíkra heimila. Er þegar tekið aið
vinna að fjáröflun til heimilisins.
Þá var rætt um störf heimilisráðu
nauta Kvenfélagasalmþands ís-
íjarðarhorns. Vitað er um marga að að ýmsum mxinnúðar- og menn lands og talið nauðsynlegt að
hrezkai togara að veiðum djúpt ingarmálum. Haldin voru 14 mat- fjölga þeim í 4, einn fyrir hvern
ntan togaranna. 'reiðslu- oog saxunanámskeið á ár- landsfjórðung. Gestir fundaa-ins
voru frú Aðalbjörg Sigurðajdóttir
frá Kvenfélagasambandi ísland'
og frú Svava Þorleifsdóttir, rit-
stjóri Húsfreyjunnxir. Þá kom á
fundinn frú Rannveig Tómasdóttir
og sagði þar ferðasögu frá Austur
löndum. — Stjórn Sambands borg-
firzka kvenna skipa nú þessxtr kon
ur: Sigríður Sigurjónsdóttir, Hurð
arbaki, Helena Halldórsdóttir,
Akranesi, Guðrún Þórarinsdóttir,
Saurbæ, RxJgnheiður Ólafsdóttir, Þau hxifa ráðstafað tíma minum
Borgarnesi, og Ingibjörg Bergþórs þannig, að ég yrði sífellt að vera
dóttir, Fljótstungu. að skipta um föt“.
Sjálfur 'skýrði Krustjoff frá
^iste'Suimi seint í kvöld í opin-
berri móttöku í rússneska sendi-
ráðinu í V rsjá. „Við erum stolt
þjóð“, sagði hann. „Ef einhver
hrækir að okkur gerum við okk
ur ekki ferð á hendur a!5 heim-
sækja land, þar sem fólkið tekur
slíka afstöðu“.
Þessi orð Kjrusljoffs voru svar
hxUis við spurning
um blaðamanna.
— Fyrr um dag-
inn hafði Krust-
joff haldið mikla
ræðu í Varsjá,
þar sem hadxn fár
aðist yfir, hversu
öfundsjúkir vest-
rænir fréttamerin
væru yfir hinum
góðu viðtökum,
sem hann hefði
hlotið í Póllandi.
Krust'joff kvaðst ekki vilja fara
til Skandimlvíu áf því að sér Íík
uðu ekki ráðagerðirnar um skipu
iag heimsóknanna. „Hví skyldi
ég vera að heimsækja þessi lönd?