Tíminn - 06.11.1959, Qupperneq 6

o
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri og ábm.: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur I Edduhúsinu við Lindargöta
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303,18305 og
18 306 (skrifst., ritstjórnin og blaðamenn).
Auglýsingasími 19 523. - Afgreiðslan 12 323
Prentsm. Edda hf. Simi eftir kl. 18: 13 941
Rannsókn á útsvarshneykslinu
í SEINASTA Reykja-
víkurbréfi Morgunblasins
er gerð vanmáttug tilraun til
að afsaka þann verknað nið
urjöfnunarnefndar Reykja-
víkur að veita nokkrum
helztu leiðtogum Sjálfstæð-
isfiokksins veruleg útsvarþ
hlunnindi umfram aðra
skattg.v.eiðendur. Höfund'úr
Reykjavíkurbréfsins getur
þó ekki fundið neina afsök-
un fyrir þessum verknaði
niðurjöfnunarnefndar, held
ur lemur höfðinu við stein-
inn og heldur því fram, að
hér sé um einberan róg að
ræða. Það, sem hafi g°rzt,
sé einfaldlega það, að mis-
jmdismenn séu hér að nota
úrelt kerfi til að tortryggja
lieiðarlega andstæðinga
sína.
ÞAÐ þarf mikla trú á
þekkingarleysi og dóm-
greindarleysi almennings,
þegar Mbl. ber fram aðrar
eins fullyrðingar og þessar.
Þær munu heldur ekki bera
ti’ætlaðan árangur, heldur
afhjúpa sekt íhaldsforingj-
anna ehn betur en ella.
Þeir, sem hrópa: Rógur, róg
ur, í stað raka, sýna bezt og
sanna hver málstaöur
þeirra er.
Það er staðreynd sem er
skja!f?st í sjá’fri útsvars-
skránni, að Biarni Bene-
diktsson, Óiafur Thors,
Gunnar Thoroddsen og Jó-
hann Hafstein, svo að nokk
ur nöfn hafi verið n'efnd,
greiða hver um sig mörgum
þúsundum kr. lægra útsvar
en þeim ber samkvæmt úL-
svarsstiganum, þegar miðað
er rið tek’íuskatt.sframtal
þeirra. Það er staðrev^d. að
í ö'lum þeim miklu skrifum,
sem um þessi mál hafa
orðið, hafa hvorki niður-
jöfnunarnefnd né þessir
menn sjálfir greint frá
rt'innsfu sérástæðum, er
réttlæti þ.essi útsvarsfrið-
ind; þeirra, eins og t.d. veik
indum, óeðlilegum tekiumissi
á bessu ári, óvæntu tjóni eða
einhverju þess háttar, er nið
urjöfnunarnefnd er^ti með
réttu metið til frádráttar.
Útsvarsfríðindi beirra verða
því ekki skýrð öðruvísi en
að þau séu hreinlega af
pó)it!cki'.m rótum runnin og
hér hafi því átt sér stað
hin versta misnotkun og al-
ger rangindi gagnvart öör-
um skattgreiðendum.
Þá hefur hlutur niðurjöfn
unarnefndar ekki batnað
við það, að hún greip til
þess ráðs að búa til skálka-
skjól fyrir umrædda leið-
toga Sjálfstæðisflokksins
meö því að lækka útsvör á
vissum andstæðingum og
hlaupa jafnframt með það
í Mbl., þótt slíkt sé gagn-
stætt öllum venjum. Þá
vantaði ekki heldur, að
reynt væri að færa fram sér-
ástæður fyrir lækkununum,
þótt aldrei væri greint frá
„sérástæðum“ Ólafs,
Bjarna, Gunnars og Jó-
hanns.
ÞAÐ er rétt hjá Mbl.,
að útsvarskerfið er orðið
úrelt og þarf gagngerra end
urbóta við. Það er hins veg-
ar alveg rangt, að þau óeðli
legu fríðindi, sem hér hafa
verið veitt, séu nokkur bein
afleiðing af sjálfu útsvars-
kerfinu, heldur hefur það
aðeins verið misnotað til
þess að veita þau. Það gef-
ur auga leið um stjórnar-
hætti þess fiokks, er mestu
ræður í n.ðurjöfnunarnefnd
inni.
Mikil ástæða er til að
ætla, að sú misbeiting, sem
hefur orðið uppvíst um í
sambandi við útrarsfrið-
indi leiðtoga Sjáifstæðis-
flokksins, séu miklu alvar-
legri og víðtækari en þegar
hefur crðið kunnugt um.
Af þeim ástæðum hefur það
verið og er bein skyida fé-
lagsmálaráðherra að láta
fara fram ýtariega rann-
sókn á starfsháttum niður-
jöfnunarnefndar Reykjavík
ur og leiða það þannig í
ljós, sem rétt er i þessum
efnum. Ska.ttgreiðendur í
Reykjavík eiga þvi fullan rétt
til þess, að slík rannsókn sé
látin fara fram og þeir sótt
ir til saka, sem hér hafa
rang’ega haldið á málum.
Skattabyrðarnar á almenn-
ingi eru nógu þungar, þótt
það bætist ekki við, að þær
séu mjög misjafnlega lagð-
ar á og vissir menn látnir
njóta sérréttinda vegna
stjórnmálaskoðana eða
kunningsskapar. Hér þarf
að taka svo fa«t í taum-
ana, að slík spiliing geti
ekki endurtekið sig.
Merfear rannsókmr
Rannsóknarráð rikisins hef
ur að undaníörnu unnið að
því að finna ráð til betri og
fjölþættari nýtingar á grasi,
og hefur orðið vel ágengt í
þeim efnum. Alkunna er
hvei'ium erfiðleikum getur
verið bundið að bjarga heyj-
um í óþurrkat ð, þannig að
eitthvert gagn megi af þeim
hafa til fóðurgjafar. Nú hef-
ur Rannsóknarráð látið gera
tilraunir með súrheysverk-
un, scm bæði er ódvr i revnd
og ekki umctangsm.ikil. Ætti
sú aðferð að geta komið að
góðu gagni í óþurrkum. Hef-
ur í þessu efni verið unnið
hið mesta nauðsynjastarf,
þar sem hér vilja alltaf koma
sumur, þegar miög erfitt er
um alla heyhirðingu á stór-
um íandssvæðum vegna lang
varandi vætutíðar. Rannsókn
arráð hefur einnig látið gera
ti’raunir varðandi vinnslu
fóðurbætis úr grasi. Hér er
um merkt nýmæli aö ræða
og má búast við að það verði
okkur kostadrjúgt síðar meir,
þegar þannig hefur verið búið
að þessum iðnaði, að fram-
leiðsla getur hafizt.
T.ÍMIX y, fastudagina 6. 'tðvember 1959,

ERLENT YFIRLIT:
miiiiiiHiMiiitiiiJiiiiiiiiiiiimiMiiuv « MiiiiiiiMiiiMintmiMiil
Ráðstefnan um stöðvun tilrauna
með kjarnorkusprengjur
Erfitt hafa eftirlit meS sprengingum neðanjaiSar
FYRIR rúmu ári síðan eða
= 31. október 1958 hófst í Genf
| ráðstefna Bandaríkjanna, Bret
I lands og Sovétríkjanna um að
I stöðva tilraunir með kjarn-
| orkusprengjur. Ráðstefna þessi
I hefur setið að s'törfum oftasí
| síðan. aðeins tekið sér stutt hlé
| öðru hverju. Þannig hóf hún
| störf að nýiu um seinustu helgi
I eftir fárra vikna hlé.
I Áður en þessi ráðstefna kom
| saman í fvrra, höfðu sérfræð-
I ingar frá áðurnefndum löndum
i komið saman í Genf og komizt
| þar að þeirri niðurstöðu, að
| auðið myndi að fylgjast með
| því, hvort tilraunir með kjarn-
| orkusprengjur ættu sér stað
i eða ekki.
| ÞAÐ var lengi vei st°fna
i Sovétríkjanna, að kjarnorku-
| veldin svonefndu lýstu yfir
| því, að þau hættu tilraunum
i með kjarnorkusprengjur og
I vrði það fvrsta skref í þá átt,
| að framleiðslu slíkra voona
i hætt og síðan eyðilagðar þær
| sprengjur, sem til væru. Vest-
I urveldin voru hins vegar treg
| til að fallast á þetta. nema
= trvggt. væri með fullkomnu
I eftiriiti. að slíkar tilraunir ættu
= sér ekki stað. Að frumkvæði
1 F:~enhowers var því haldinn í
I fvrra'umar áðurnefndur fund-
= ur s'érfræðinganna og í fram-
\ haldi af honum ráðstefna sú.
1 sem hófst í fvrrahaust og enn
| situr að störfum.
Á ráðctefnu þe=sari hefur
1 þegar náðst sá áranfur. að
= fengið er í megmatriðum rim-
j komulag um. hvernig haga beri
j eft'rlit með t:lraunu*n. sem
| gerðar eru í lofti, á jörðu og
i í sió. Hins vegar hefur enn
= ekki náðst samkomulag um.
i hvernig haga beri eftirlit1 með
I tilraunum. sem kunna að v»’-a
j gerðar í iörð Bandarík.ia-
i menn hafa haldið því fram. að
| örðugt sé að greina slíkar
spréngingar frá jarðskjálftum.
Þeir telja því nauðsyn á alveg
sérstöku og fullkomnu eftirlits-
kerH vegna þessara tilrauna.
Rússar hafa hins vegar ekki
talið slíkt eftirlit nauðsynlegt
og því um alllangt skeið neitað
að ræða um nokkurt slíkt eftir-
lit vegna neðanjarðartilrauna.
Fv-i_ fáum dögum félluist þeir
þó loks á að taka upp viðræður
um, slíkt eftirlit og eru þær nú
,í þann veginn að hefjast. Það
getur mjög oltið á því, hvernig
þessum vjðræðum re:ð:r af.
hvort heildarsamkomulag næ*1'
á ráð*t.e!V':'.n’ -V—
ÞOTT svo fæ.rt =em »-ona
ber, að samkomulag náist á
ráðstefnunni, mun liða alllang
ur tími áður en eftirlitskerfið
verður orðið starfhæft. Banda-
rískir vísindamenn reikna með,
aZ það geti tekið allt að því 5
árum að koma því upp. Til þess
þarf að búa til mjög nákvæm-
ar vélar óg tæki, er sum hver
hafa enn ekki verið búin til.
Spurningin er sú, hvort kjarn-
orkuveidin vilja fresta öllum
tilraunum á meðan að verið er
að koma þessu cftirlitskerfi
upp. Bandaríkjamenn og Bret-
ar hafa aðeins lýst yfir tíma-
bundnum fresti varðandi stöðv-
un umræddra tilrauna, en Rússc
ar hafa lýst yfir því, að þeir
muni ekki byrja slikar tilraun-
ir að nýju, nema aðrir geri það.
Hættan er sú, að engar slíkar
vfirlýsingar verði teknar nægi-
lega trúanlegar, þar sem hægt
er að framkvæma sprengir.gar
neðanjarðar, án þess að nægt
sé að fvlgjast með því. Ef næg-
ur vilji vffiri fyrir hendi, ætti
þó kannske að vera hægt að
ieys'a þennan vanda með ein-
hverju sérstöku aðhaldi, unz
sjálft eftirlitskerfið hefur kom-
izt upp. Hætt er því við, að
slíkt geti kostað mikla og
stranga samninga.
ÞÁ er sú hætta yfirvofaridi, =
að ný ríki bætist í hóp þeirra, =
sem framleiða vetnissprengj- |
ur, og geri sínar tilraunir, hvað |
sem samkomulagi þríveldanna =
líður. Þannig munu Frakkar |
nú vel á veg komnir með að 1
framleiða kjarnorkusprengju, j
sem þeir ætla að reyna fljót- |
lega. Sögusagnir herma einnig, |
að Kínverjar séu langt á veg 1
komnir. Fleiri ríki munu einnig |
hafa haft t'l athugunar að bæt- 1
ast í þennan hóp, jafnvel Svi- |
þ.ióð. §
Allt þetta gerir það að verk- |
um, að það er mikil nauðsyn, i
að reynt verði að hraða sam- |
komulagi um þess'i mál meira |
en gert hefur verið hingað tiL |
)nnan 3’Lu-tts tíma: getur ástand I
ið verið ocðið þann:g að þrú I
veldin hafi það ekki lengur í |
hendi sinni að rá'Ja framvind- j
unni í þessum .-frium og þ'að |
geti leitt af sé ■ nýtt og Iang'- i
vinnt samninj aþóf. Af þeím |
ástæðum vænti nú márgir þes's, |
að fundur ætstu manna gaeti i
orðið gagniegur td að þoka §
þes-su máli verulega áleiðis, m. §
a. á þann hátt að ganga frá i
samkomulagi um að stöðva |
tilrauni.r með kjarnorkusprerigj- |
ur. Ef þríveldin næ.ðu ekki i
samkomuiagi yrffi örðugra i
fyrir aðra að hefja slíkar til- |
raunir.
Það vertþir þó i.afnframt að |
gera sér ljóst, að bann viö 3
um tilraunum er ekki nema lít- §
ill "fannt í bí átt að -kapa frið |
vænlegra ástand í heiminum. |
Ef slíku banni fvlad'' hins veg- i
ar víðtækt og fuUkontið eftir- i
lít, gæti þar ver’g um mikil- i
vægan áfanga að ræða, því að |
það gæti mjög hjálpað t'l að 1
draga úr tortryggninni. sem er i
versti þröskuldur í vegi þess, i
að samkomulag náist um veru- i
lega afvopnun.
Þ. Þ. 1
MIIIIIIIIMMIMM
IIIIIIIMMIMI
IIIIIIIIIMIMIIIIIIMIIIIMIIIMIIIIIIIMIMM 11111111111111111
IMIMMMII.....
íhaldið dreymdi stóra drauma
fyrir þessar kosningar. Það átti
sannarlega að tryggja sér völd
í náinni framtíð. Fyrirmyndin
var Reykjavíkurbær, þar s'em
sjónarmiðið er aðeins eitt, að
halda völdum og hafa alltaf til
reiðu stóran hóp kópaldra gæð-
inga, sem geta greitt herkostn-
aðinn og stóra hjörð í tengsl-
um við ’oæinn, sem í gegnum
atvinnu sína verða að þjóna
skilyrðislaust. Aandstæðingarn-
ir áttu ekki að kemba hær-
urnar í áhrifas'töðum. í fyrsta
lagi átti að taka fullkomin yfir-
ráð aí bönkum og öðrum pen-
i'ngastofnunum, því að óne't"
anlega er fjármagnið driffjöð-
ur allra framkvæmda. Sam-
' vnnustarfsemina í landinu átti
að leggja að velli einfaldlega
með því að taka af henni fjár-
magnið. —
Það er óþarfi að nefna hér
nöfn. Alla samvinnumenn og
yfirleitt þá, sem eru í áhrifa-
stöðum hjá vinstri flokkunum
átti að láta víkja. Þeirn átti að
bæta í hóp „útigangshest-
anna“. „Hin nýja stétt“ sótti
sína fvrirmvnd til hinna fornu,
rómversku höfðingja og nú síð-
ast til þýzku nazistanna og
Sovét-Rússlands. Það voru svo
sem nægar fyrirmyndir á
spjöldum sögunnar. —
Það var glímuskjálfti í þeirri
herskáu sveit, sem hafði feng-
ið loforð foringjanna um að
erfa landið. En t:l þ“"s að allt
þetía gæti gerzt þurfti aðeins
eitt — Að vinna stóran kosn-
ingasigur. Og hvað var því til
fyrirstöðu. — Óþrjótandi pen-
inna’' r>tt áð'taða. H!nn gamli
verkalýðsflokkur Ólafs Frið-
rikssonar og Jóns Baldvins>-
sonar var í fjötrum og hann var
notaður eins og eldishestar
fyrir stríðsvagn hinna v^ntan-
legu sigurvegára. En fólkið í
landinu átti aðeins eftir að nota
kjörseð'linn og í því v,ar eng-
inn giímuskjálfti fyrir því að
hin vígreifa ,.nýja ététt“ sæi
drauma sína rætast. Kosning-
arnar fóru á annan vaq en á-
aúlað hafði ver'ð. Þeir sem
þóttust vera búriir að s'va
töpuðu og sumir foringjarnir
lágu í valnum. Þeir sem d"ógu
stríðsvagninn hristu af sér ak-
fv?;n ng kemu h’*eik"''r ú1- úr
kosningunum. Nú gáfu þoir
hú 'bændum riaum langt nef og
hlógu að þeim. —
Framsóknarflokkurinn. sem
átti að leggia í rúst með
breyttri kjördæmaskipan kom
sterkari og samsíilltari út úr
eldhríðinni en nokkru sinni
fyrr. Alþýðubandalagið kom
einn g ■ yel út úr kosn-
unum .oe úrslitin vírðast hafa
styrkt lýðræðisöflin þar.
Draumur íhaldsins' um yfir-
ráð yfir íslandi og íslend ngum
er nú hruninn í rúst og þeir fá
í næsfu framtíð ekki sínar
frómu óskir uppfylltar.
Sína nól'tísku gálga getá
þeir nú farið að rífa niður' og
vonandi dettur þeim aldrei í
hug að reisa þá á ný. íhalds-
fiokkur'nn íslen*ki sem notað
hefur. nafn „cj ilf tæðis“ 'serri
skarlatsskikkju, hefur r.ú lifað
sin fullorðinsár. Og hans bíður
ekkert nema hrörnun, sem get
ur afems endað á einn
veg. P'ltarn'r í Heim-
rNlli ættu að sriúa sér að
öðrum þjóðhollari viðfangs-
efnum en að láta sig dreyma
um, að hneppa þjóð sína í
pólltískar viðiar. Engum ein-
ræðicherra allt frá Rómúlusi,
Napóleon, Hitler og Stalín
hefur tekizt að ná heimsyfir-
ráðum. íslenzka þjóðin mun á
ókomnum árum ekki afhenda
öfgaflokkum yfirráð yf:r sér og
börnum sínum. Gifta henr.ar er
meiri en það. , A.B.C.