Tíminn - 19.11.1959, Blaðsíða 3

V' t bé s r
ffÍMIN N, fimmtudaginn 19. nóveuiber 1959.
Wll
Podola vekur upp umræður
auðarefsingar í Bretlandi
Á skrifstofuborði sér-
hwers brezks innanríkisráð- ■
herra liggur við og við bréf-j
spjaid sem veldur honum |
miklum sálarkvölum. Oft
hafa menn hafnað stöðu
innanríkisráðherra einung-
is vegna þessa eina bréfs.
Það liggur þar nefnilega í
hvert sinn, sem maður er ■
dæmdur til dauða. Það ligg-'
ur á skrifborði ráðherrans/
þangað til aftakan hefur
farið fram eða þangað til
náðun hefur verið veitt.
Formlega er það drottning-
in, sem hefur náðunarvaid-j
ið, en hún veitir það aðeins
eftir tiliögum ráðherrans.
Podola
Svona bréfspjald hefur lengi
staðið á skrifborði núverandi
innanríkisráðlierra, Butler.
Þar hefur nafn hins þýzka
myndasmiðs, Gunther Podola,
sem var hengdur í Wandsworth-
fangelsinu fyrir morð á lög-
reglumanni hinn 13. júlí, legið.
Verjaridi Podola hétl því
fram að Podota þjáðist af
minnisleysi en þeirri staðhæf-
ingu var hafnað.
Aftaka Podola vekur upp að
nýju þær umræður, sem staðið
hafa lengi i Bretlandi um af-
nám dauffarefsingar. Stór hluti
Almenningur
í Bretlandi
mótíallinn
algeru afnámi
dauSarefsmgar
brezku þjóðarinnar heldur því
fram, að afnám dauðarefsingar
væri mikið framfaraspor.
Þessar deilur um dauðarefs'-
ingu hafa verið háðar á aðra
öld.
Fyrrttm gilti ekki aðeins
dauðarefsing fyrir morð og
slíka stórglæpi sem peninga-
fals, heldur var dauðarefsing
einnig lögð við vasaþjófnaði og
hilmingu á smámunum.
3
Hvernig er svo afstaða brezks
almennings til þessa máls?
Ef dæma má eftir skoðana-
könnun Gallup-stofnunarinnar
var almenningur mótfallinn af-
námi dauðarefsingar.
Einkum var það kvenfólkið,
sem óttaðist að afnám dauða-
refsingar myndi veikja réttar-
farið.
Það segir líka sína sögu,
hvernig viðhorf almennings var
til böðulsins.
í fles'tum löndum hefur al-
menningur alltaf haft and-
styggð á böðlinum, en þannig
hefur viðhorf almennings ekki
verið í Englandi.
Aibert Pierrepont var vin-
sæll mjög og það var Han-jr
Allen líka, sem lengi var að-
stoðarmaður hans og nú er tek-
inn við böðulstarfinu. Hann á
veitingastofu í Lancas'hire og
Rússar þamba mi kið af kampa-
- bíiprófin eru þar ströng
vini
Hinn þekkti ferðabókahöf-
undur Jobn Gunther hefur
skrifað bækur um Bandaríkin,
Evrópu, Suður-Ameríku, Asíu
og Afríku. Nýjasta bók hans
fjalfar um Sovétríkin. Gunth-
erhjónin ferðuðust um Sovét-
ríkin árið 1956. Ferðuðust þau
um tuttugu þúsund* kílómetra
8eið og komu í flest sovétlýð-
veldin. j
Bókin er einnig árangur af heils
árs rannsóknum Gunthers. Vinnu-
brögð hans eru þau, að skrifa at-
hugasemdir sínar á laus blöð og
raða þeim siðan skipulega á eftir.
Oaglegt líf I
Þegar Gunther hafði verið einn
dag i Sovétríkjunum, spurði rúss-
neskur embættismaður hann,
hvernig hann hefði eytt deginum.
Gunther svaraði: „Ég hitti og
átti samtal við þá Krushev, Bulg-
anin, Shukoý, Molotov, Gromyko
og Shepilov ...“
Bók Gunthers er talin með hetri
hókum sem skrifaðar hafa verið
um Sovétríkin, ekki að vísu hvað
snéi-tir stjórnmálahliðina, heldur
vegna lýsinga á hinu daglega lífi
í Sovétríkjunum.
Víða komið
Gunther hefur ferðást um fleiri
lönd, talað við fleiri stjórnmála-
menn og skrifað fleiri bækur (seld-
John Gunther skrifar um Sovétríkin

John Gunfher
ar í ca. 2J/2 milljón eintaka), hefur
verið þýddur á fleiri tungumál
(877) og hefur grætt meira fé en
nokkur annar uútímahöfundur.
Þrátt fyrir það hefur hann atdrei
á ferðalöguvn sínum í 35 ár lært
eitt einasta tungumál. Bók hans er
futt af fróðlegurn upplvsingum um
lífið í Sovétríkjunum.
Kampavín og skór
' Það búa 4.8 milljónir manna
í Moskvu en samt sést þar
aldrei s'túíka með sólgleraugu eða
maður með munnstykki.
Moskva myndi vera fallegri
borg, ef hver ibúi hennar léttist
um eins og fimmtán kíló.
j í Sovétríkjunum drekka þeir 25
milijón flökur af kampavíni á ári
I .... Agirprop, áróðursdeild ríkis-
ins rekur 6000 skóla og hefur 375
þúsund erindreka í þjónustu sinni
.... þar eru gefnar út fleiri bæk-
ur en í nokkru öðru landi .... þar
eru bílprófin svo ströng að enginn
Bandaríkjamaður myndi standast
þau .... fólk hefur mikinn áhuga
á skóm .... Moskva ?r eina höfuð-
horgin í heimi, þar sem Marityn
Monroe gæti gengið eftir götu ber-
stripuð en á góðum skóm og fólk
myndi fyrst horfa á skóna.
í bókinni úir og grúir af slíkum
athugasemdum.
Nú vinnur Gunther að nýrri út-
gáfu á bók sinni „Inside U.S.A.“
Hann er einnig að safna efni í
bók um ýmsa fræga menn, sem
hann hefur kynnzt og ætlar sér
einnig að skrifa áður en langt um
líður ævisögu Sinclair Lewis og
ferðabók um Astralíu.
Fólk safnast saman fyrir framan fangelsisdyrnar, þegar aftökutilkynningin
er fest upp.
Annríki
Böðullinn átti annríkt. Aftök-
ur voru framkvæmdar opinber-
lega og þús'undir áhorfenda
voru viðstaddir. Fólkið drakk
og hló og lét ölhim illum látum.
Á Viktoriútímabilinu var
dauðarefsing afnumin fyrir ým-
is minni háttar brot og hinn
svonefndi „fallhleri“ var tekinn
i notkun og við það varð af-
tökuathöfnin gerð mannúðlegri,
og gálginn var fluttur inn fyrir
veggi fangelsisins og nú var af-
takan tilkynnt almenningi með
því að draga svartan fána á
stöng.
Árið 1056 var tillaga um af-
nám dauðarefsingar borin fram
í neðri málstofu þingsins.
Flokkarnir gáfu þingmönnum
sínum frjálsar hendur. Þar var
frumvarpið samþykkt, en lá-
varðadeildin neitaði að sam-
þykkja frumvarpið.
stendur sjálfur við barinn og
. skenkir gestum öl.
Dauðarefslng liggur nú við
eftirtöldum afbrotum:
Morði, sem framið er við inn-
brot.
Morði, sem framið er við
handtöku eða flótta undan yfir-
völdunum.
Morði a lögreglumönnum eða'
öðrum sem aðstoða lögregluna
við starf hennar.
Morði á fangavörðum eða að-
stoðarmönnum þeirra.
Morði, sem framið er með
skotvopni eða sprengju.
Ef maður geris't sekur um
morð í annað sinn.
★
New York hefur eignast s’érstætt
ilstasafn. Sextán ár eru síðan arki-
tektinn Lloyd sálugi Wright gerði
teikningu að því og fjórtán ár eru
síðan auðmaðurinn Samuel Gugg-
enheim, sem safnið er heitið eftir
gaf peninga til byggingarinnar og
það eru þrjú ár siðan byrjað var á
byggingunni.
Húsið kostaði tugi milljóna. Það
er ofarlega á Fifth Avenue og eru
ekki allir á einu máli um fegurð
byggingarinnar. Wright arkitekt
sagði sjálfur, að hann vildi byggja
safn þar sem list og arkitektur
færi saman.
Guggenheim-safnið séS að innan.
,Hver er fríð, ha?
„Sagði einhver að ég væri fríS,
g**»vi ***vj ha? Nei það er ég svo sannar-
Sega ekki. En hift er annað mál að ég er kínversk og frá Vietnam, einnig
er ég sterk og get átt aS minnsta kosti 14 grísi i einu. Ef einhver vílt kynn-
#st mér nánar, þá er heimiilsfanglð mltt: Zoologisk haven í Kaupm.höfn."