Tíminn - 04.05.1960, Blaðsíða 7

T f MI N N, miðvikudaginn 4. maí 1960.
7
&L

Bezt fyrir alla að stjórnin aflýsi „ballinu”
Innflutningsfrv. var á dag
skrá n.d. s.l. föstudag og aft
ur í fyrradag. Var umræðum
haldið áfram á kvöldfundi og
ekki lokið fyrr en í fyrrinótt.
í gær fór svo fram atkvæða-
greiðsla og var frv. vísað til
з. umr. með atkvæðum stjórn
arsinna.
Xiðskiptamálaráðherra var
fyrsti ræðumaður á föstudag
inn. Andmælti hann nokkr-
um atriðum, sem fram höfðu
komið í ræðum þeirra Skúla
Guðmundssonar, Þórarins
Þórarinssonar og Einars Ol-
geirssonar. Hann kvað höfuð
breytinguna sem yrði á við-
skiptamálunum, ef frv. yrði
samþ. vera þá, að frílistinn,
sem gilt hefði,»yrði nú raun
verulegur. „Verzlunarfrelsið"
hefði enga hættu í för með
sér fyrir efnahagskerfið því
stjórnin heði gert margvisleg
ar ráðstafanir til að tryggja
það. Taldi það hugtakarugl-
ing og í ósamræmi við mál-
venju, að telja innflutnings-
höft það sama og takmörk-
un útlána, vaxtahækkun o þ.
и. l. Afstaða Framsóknarfl'.
til málsins væri einkennileg
því a-ð í kosningastefnuskrá
umbótaflokkanna frá 1956
hefði verið talað um að
stefna að afnámi innflutn-
ingshafta.
]
Heildsalafrelsi
Gunnar Jóhannsson dró
mjög j efa að vörur frá Vest
ur-Evrópu væru betri en frá
A-Evrópu. Frelsi heildsala
til þess að flytja inn vöruf
skipti ísl. alþýðu engu megin
máli, heldur hitt, að hægt
væri að selja ísl. framleiðslu
vörur fyrir sem hagstæðast
verð. Benti á að mjög illa
hefði gengið að selja sild til
Bandaríkjanna. — Bretar
keyptu enga síld héðan og
erfiðleikar væru á sölu til
Þýzkalands. Af þjóðum á vest
ursvæðinu væru það aðeins
Svíar og Finnar, sem keyptu
af okkur síld. Sovétríkin
keyptu lang mest af síldinni
og björguðu alveg síldarsöl-
unni. Ekki væri sjáanlegt að
það breyttist. Yrði að gera
þá kröfu til stjórnarvaldanna
að þessum viðskiptum yrði
haldið áfram og þau örfuð en
ekki torvelduð.
Við umr. í gær tók forsætis
ráðherra fyrstur til máls.
Sagði hann ástæðuna til tölu
sinnar vera þá, að sér virt-
ust sumir uggandi um að við
skiptin við Austur-Evrópu
minnkuðu ef frv. yrði samþ.
Sá ótti væri ástæðulaus og
myndu þau þvert á móti
verða tryggari eftir en áður.
ÚrræSi forstjórans
Ásmundur Sigurðsson vitn
aöi í fyrirlestur sem hér var
fluttur af forstöðumanni
Efnahagsmálast. Evrópu, þar
sem hann harmaði minnk-
Frá umr. í neðri deild um frv. ríkisstjórnarinnar
um innflutnings- og gjaldeyrismálin.
þess að hægt væri að gera
upp í Vestmannaeyjum. Hvað
ætlaði stjórnin að gera?
Ganga að útgerðarmönnum
eðá auka útlán til þeirra og
brjóta þannig bankapólitík
andi viðskipti íslendinga við við Efnahagsmálastofnunina.]!vilja að sem flestir verði sína? Með bankapólitík ríkis
VEvrópu. Þegar að er gáð Annað þessara landa er bjargálna og vilja miöa efna- stjómarinnar væri allur at-
sézt, að úrræði þau, sem for Frakkland. Þ^,r hefur stefn hagsráðstafanir við það.
stjórinn lagði til að íslend- an leitt til stór rýrnandi lífs-|
ingar gripu til, eru einrnitt' kjara almennings og mundi Hlutverk ríkisvaldsins
hin sömu, sem ríkisstjórnin
hefur á prjónunum. Væri því
ekki ástæðulaust þótt menn
ælu með sér þann ugg, að
frv., ef fram næði að ganga,
yrði til að draga úr viðskipt-
um austur á bóginn.
Birgir Kjaran flutti all-
langa ræðu og sneri máli
sínu aðallega til Einars Ol-
geirssonar.
Tvær leiðir
Þórarinn Þórarinsson: Rétt
allt loga í verkföllum ef ekki
væri stjórnað með harðri
hendi. Bændur hafa þó efnt
til stórfelldustu mótmæla.
Franski jafnaðarmannafl.
er talinn íhaldssamastur
slíkra flokka í Evrópu, en
vinnurekstur settur á haus-
inn. Einar spurði einnig hvað
ríkisstj. mundi gera ef kaup
hjá Gylfa, að i stefnuskrá (ið.
bandalags umbótaflokkanna! Hitt ríkiö er Tyrkland. Þar
var talað um að stefna að var fyrir nokkrum misserum
afnámi innflutningshafta. En gerðar svipaður efnahagsráð
til þess eru tvær leiðir. Önn j stafanir og hér, og tekið lán
Stjórnarliðar hældust yfir hækkaði. Mundi hún láta það
því, að allt fjárfestingareftir afskiptalaust eða lækka geng
lit væri fellt niöur. Nauðsyn ið á ný. Einar svaraði einnig
legt hefði hins vegar verið að rækilega ræðum þeirra Ólafs
bæta það, svo að hin takmark Thors og Birgis Kjaran. Sá
aða fjárfesting beindist að stjórnmálamaður, sem ætlar
réttum verkefnum. í því samj að stjórna hér á íslandi, sagði
hann sleit samt samvinnu í j bandi væri ekki sízt ástæða1 Einar, verður að geta talað
ríkisstjórn út af þessu máli| til að benda á að þjóðinni við þjóð sína eins og góður
og er nú í stjórnarandstöðu. j fjölgar í vaxandi mæli með| heimilisfaðir talar við fjöl-
Þetta stjórnarkerfi í Frakk-'ári hverju. Stjórnarvöldin skyldu sína.
verða að gera upp við sig, j
hvort þau vilja að fólkiö Ejn |e;g
hnappist saman á fáa staði viöskiptamálaráðh. vildl
eða dreifist um landið og ekkj fallagt á a5 ríkisstjórn
nyti natturuauðæfi þess
landi byggist eingöngu á því
trausti, sem menn hafa á de
Gaulle, annars væri það hrun
, , „ . _ , . ín ætlaði að viðhalda höftun
hyar vetna. En um það þarf n a5 væri missMlningur,
ríkisvaldið að hafa forgongn ?5 höft þó a5 ka
Einkaframtakið gerir það ^ v
geta minnkaði. Til væri að-
ein leið gegn gjaldeyris
ur er sú, að draga úr kaup- j til þess að standa undir inn- ekki. Það rennir sínu færi þar
getu og um leið framkvæmd flutningnum. í vetur vitnuðu sem bezt veiðist, sem er eðli- höftum1 oe hún væri að laa
um og minnka þannig eftir stjórnarsinnar hér í Tyrk-:le&t. færa það ó.samræmi) sem or
spurn eftir vorum. Þa leið land, sem dæmi um það,
velur ríkisstjórnin Þannig á hvað þetta kerfi gæfist veL ’ '^issaqnir Birgis
fátækt og j'.ífskjaraskerðing j en hvað hefur komið á dag-. Birgir Kjaran sagði Fram-
almennings að leysa höftin af inn? Hverjir óska eftir slíku sóknaríi vera tggl)r haft-
hólmi. Þetta er ný stefna hjá ástandi á íslandi og nú ríkir; anna Þa5 er rangt Fyrsta
Alþýðufl., sú 'sama og Sjálf- i Tyrklandi. Þar grípnr haftafrv. var flutt °a5 tilhlut
stæðisfl. hélt fram í deilun- stjórnin til sivaxandi ofbeldis an irra Jóns Magnússonar
um um höftin við Alþ.fl. áður aðgerða og hyggst þanmg að Magnúsar Quðmundsson-
berja niður vaxandt óvn-,^ einn. að
sældir vegna efnahagsstefn-; Framsóknarm vildu hoft til
unnar Stjórnarflokkarnir að m að samvinnufélog
hér ættu að spara sér að
fyrr. Hin leiðin er að auka
framleiðslu og uppbyggingu
eins og vinstri stjórnin gerði,
þannig að nægur gjaldeyrir
verði fyrir hendi. í þessu J vitna í erlend dæmi til stuðn
augnamiði lét hún byggja ings stefnu sinni
crelsisskerðing
verksmiðjur, færði út land-
helgina og bjó þannig að út-
flutningsframleiðslunni, að
menn sóttust eftir að ^aupa ég hefði ekki talið frv. boða
unv;m. Um þetta nefndi hann
þó ekkert dæmi enda hefur
það aldrei verið gert. Og
ræðumaður ætti að vita, að
Framsóknarm. hafa aldrei
fiskiskip. Allt þetta miðaði
að því að auka gjaldeyristekj
ur og losna á þann hátt við
höftin. Þetta er stefna Fram
sóknarflokksins og alveg öf-
ug við þá, sem ríkisstjórnin
fylgir. Það er því ekkert ó-
samræmi milli afstöðu Fram
sóknarfl. til þessa frv. og
stefnuskrár umbótabandalags
ins.
Sporin hræða
Stjómarliðar segja, að
j stjórnin fylgi í þessum efn-
um sömu stefnu og ríkir { ná
grannalöndunum. Það er al-
rangt. Þar ríkir verðstöðvun
arstéfna. Þar er reynt eftir
megni að halda verðlagi í
skefjum. Hér aftur á móti
Gylfi og Birgir sögðu, að j haft meirihluta I þeim nefnd
um, sem séð hafa um fram-
kvæmd haftanna.
neinar meiri háttar breyting
ar, þvi að höft kæmu j stað
hafta. Það er að vissu leyti
rétt en sá er munurinn, að
þau höft, sem frv. innleiðir,
eru hinum fyrri margfalt
verri, eins og t.d. höft fá-
tæktarinnar og vaxtaokrið.
Talið um verzlunarfrelsið er
alger fjarstæða. Minnkandi
kaupgeta, vaxtaokrið og út-
lánahöftin gera hlut verzl-
unarinnar verri en áður.
— Verst er þó, að höftj
stjórnarinnar bitna mest á
láglaunafólki. Hálaunamenn
fá fullar uppbætur fyrir
kjaraskerðinguna, láglauna-
menn ekki. Það er reginfirra
hjá Birgi Kjaran að þetta sé
gert í þágu einstaklings-
Bezt að aflýsa ballinu
Þórarinn sagði að lokum:
Fyrir nokkrum dögum var
ríkisstjórnin skyndil. kvödd
saman út af Þjóðleikhúsball
inu. Þar var sú ákvörðun tek
in, að aflýsa ballinu, enda
i þótt einn ráðherrann hefði
áður verið búin aö lýsa bless
un sinni yfir því. Um rétt-
mæti þess skal ég ekki deila.
En nú hefur ríkisstjórnin
j byrjað á miklu hættulegra
balli, þar sem er efnahags-
i málaþall hennar. Ef hún
; væri hyggin mundi hún
hætta við það ball og því
fyrr því betra.
ríkir verðþenslustefna. Verð j frelsis. Megin þorri einstakl
lagið er ekki aðeins hækkað
með gengisfellingu, heldur og
með stórfelldum nýjum sölu
| sköttum og ýmiskonar ráð-
| stöfunum öðrum. Aðeins í
tveimur Vestur-Evrópulönd-
um öðrum er ríkjandi
, sama stefna í efnahagsmál-
j um og hér, og í þeim báðum
! er hún tekin upp í samráði
inga býr við minna fram- j ^voldf »indur
kvæmdafrelsi eftir en áður, j Kl. 8,30 var fundi fram
því kjaraskerðingin bindur haldið og tók þá Einar Ol
hendur þeirra til fram-
kvæmda. Stórgróðamenn fá á
hinn bóginn aukið athafna-
frelsi og er þaö líka einmitt
tilgangurinn.
Stefna Framsóknarmanna
geirsson fyrstur til máls.
Einar benti ríkisstjórninni á,
að tilgangslaust væri að
ætla að reka sömu banka-
pólitík hér og gert væri í hin
um stóra heimi. Nú vantaði
er hins vegar þveröfug. Þeirjt.d allmargar milljónir til
sakaði nauðsyn þeirra. Ráðh.
taldi rangt að örfa fjárfest-
ingu með því að greiða niður
fiárfestingarvörur. Þá ræddi
hann og um ráðstafanir ríkis
stjórnar Frakklands og Tyrk
lands. Þær væru réttar og
hefðu heppnast vel.
Gvlfi og transkir
'afnaðarmenn
Þórarinn Þórarinsson svar
aði viðskintamálaráðh. —
Það skipti kannski minnstu
hvað menn kölluðu hlutina.
En þegar kaupgeta almenn-
ings væri stórlega skert og
færð niður fyrir allt eðlilegt
lágmark, hvað væri það þá
annað en höft á frelsi fólks
til framkvæmda og neyzlu?
Viðskiptamálaráðherra gæti
nefnt þessar aðgerðir það
sem honum sýndist, en fólk-
ið, sem fyrir barðinu á þeim
yrði, það fyndi hvers eðlis
þær væru, fyndi, að þær væru
ekki aðeins höft, heldur jafn-
framt hin verstú höft, sem
hægt væri að beita.
Þórarinn kvaðst ekki ætla
að deila um ráðstafanir ríkis
stjórnarinnar í Frakklandi.
Hitt væri staðreynd aö flokks
bræður Gylfa þar, voru ekki
hrifnari af þeim en svo, að
þeir sögðu sig úr ríkisstjórn
inni þeirra vegna. Ríkisstj.
Tyrklands gripi nú til einræð
isaðgerða af ótta við dóm
þjóðarinnar í frjálsum kosn
ingum vegna aðgeröa sinna.
Því borðar fólkið ekki
brauð og smjör?
Skúli- Guðmundsson sýndi
fram á að frv. boðaði enga
breytingu í sambandi við
gjaldeyrisverzlunina, út- eða
(Framhald á 8. síðu).