Tíminn - 17.06.1960, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, föstndaginn 17. íúqí 19i6ft
í dag eru sextán ár liðin frá
endurreisn íslenzka lýðveldis-
ins á Þingvöllum. f tilefnl
dagsins ritar frú Slgriður
Thoriaeius, sem var elnn af i
þeim mörgu íslendingum, er
viðstaddir voru lýðveldlshátið ;
ina, stutta grein um baksvlð
hinna örtagaríku atburða.
Þessa stund, þetta atvik,
skaltu muna alia ævi, segja
menn stundum vi8 sjálfa sig
eða aSra, þegar jjeir vita aS
þeir viSburSir eru að gerast,'
sem verSa í minnum hafðir.
Menn reyna að festa í minni
svipmót þeirra manna, sem
koma fram á sjónarsviðið,
reyna að muna fögur og hríf-j
andi orð, verða jafnvel gripn-
ir helgitilfinningu, lotningu.
En að baiki stórviðburðanna
beldur hið dagl-ega ltí áfram,
smátt í sniðum, eins og venjnlega.'
Til þess að hið stóra njóti sín,
verður hið smáa að fullkomoa
haksviðið.
í dag eru liðki sextán ár síðan end-1
urreist var lýðveldi á íslandi með
virðnlegri athöfin á ÞingvöEum.
Hvað er tninjrisstæðast fró þeám
degi? Innfjálgur evípur mamrfjöld-
„ og dökk fylking kirkjulegra og veraldlegra höfðingja fetaöi sig miili leirbrúnna polla niður Almannagjá — og regnið fossaði af pípuhöttunum".
Að baki stórviðburða
sem og síðar, dáðist ég að hæfi-
^leiica hennar til að svipta burtu
óstyrk og fumi annarra með hisp-
ursleysi og glaðvserð. Maður henn-
ar var óvenjni fámáil og þungur á
svip þennan morgun, en hún gekk
um með léttu fasi og hrósyrðum,
svo að alla langaði til að vinna vel
sín verk, henni til geðs og gleði.
Gengið til Lögbergs
Svo var gengið til Lögbergs. Dökk
fyliking kirkjnlegra og veraldlegra
(höfðingja fetaði sig miHi leir-
brúnna polla niður Almannagjá,
regnið fossaði af pípuhöttum, jafnt
og skýluklútum og derhúfum. Og
athöfnin gengur sinn gang með al-
vöruþunga og virðugleik og maður
verður einkennilega snortinn, þó
að lágkúrulegar hugsanir um
gegnvota, nýja skó leiti á hugann
a.ns, sem í steypiregni söng sálrna
umhverfis þingpallinn á Lögbergi?
Kjör fyrsta forseta fslands? Yfir-
bragð virðulegra fulltrúa erlendra
rikja? '
Að vísu lifir þetta í minning-
unni„ en þó vilja viðburðir, sem
ckkert eiga skylt við stórmerki,
þrengja sér í hugann þegar minnzt
er þessa dags.
Það var önn og ys hjá öllum,
sem höfðu með höndum eitthvað
af undirbúningi hins mikla dags.
Maðurinn minn var á þönum fram
á kvöld þess sextánda, smáatriðum
var verið að breyta fram eftir degi.
Liðið var að kvöldi þegar ákveðið
var, að forseti skyldi ð loknu
kjöri taka á móti sendimönnum
erlondra ríkja í sumarbústað rík-
isstjórnarinnar á Þingvöllum —
einhver varð að undirbúa það. Það
var kornið fram á nótt þegar við
hjónin og tvær ungar .stúlkur, sem
s£ greiðasemi höfðu tekið að sér
að ganga um beina í sumarbú-
staðnum ókum af dtað^ustur. Loft-
se tn xeiðu í sumaxbústaðnum.
Þangað erum við komin á undan
forsetahjónumum, en þegar inn
kemur, kveða við annarlegir smell-
ir og sog i miðstöðvarleiðslum.
ókunnug í húsinu, enginn veit
(hvar á að snúa krana til að bæta
úr þessu, svo ekki er annað ráð
fyrir hendi en að bera vatn í fyrsta
iiáti, sem finnst og hella í vatns-
kassa.nn, sem er blessunarlega
auðfundinn uppi á lofti. Og við
ausum í ofboði, þar drur.urnar
í rörunum stillast og hitamælir-
inn kemst aftur í skynsamlega af-
stöðu — og lofum skaparann fyrir
að hafa ekki sprengt miðstöðina
í þann mund, sem erlendir sendi-
menn áttu að ganga í húsið.
arum
Látfu þér hifna hérna"
Þegar við koimum aftur niður,
er fólk að strjálast inn. Þá gerðist
sá atburður, sem að sumu leyti er
mér minnisstæðastur frá þessum
Hvað er að sfce? í ofboði förum degi.
öðruhvoru. Senn er þessum þætti við að líta á miðstöðina — hún er j Forsetafrúin, sem er að taka við
lokið og mál að athuga hvort allt að verða vatnslaus! Við erum því virðulega embætti á þessari
ið var þungbúið, þokan lafði niður
í Skálafell og úðaði úr hennL Þeg-
ar austur kom, hreiðruðum við um
okkur í bústaðnum til stuttrar.
næturhvíldar — svefninn varð i
órór og áður en varir er rismál.
Helminginn vantaði
Klukkan er ekki nema sjö, mað-
urinn minn fer út méð fána og
dregur að hún fyrsta fánahn, sem
dreginn er á stöng á Þingvöllum
þennan dag. Ég ætla að gera athöfn
ina ódauðlega á Ijósmynd, þó
dimmt sé yfir og lágskýjað, en tekst
ekki betur en svo, að helming fár,-
ans vantar á myndina.
Inni í húsinu er hráslagalegt og
við kveikjum upp í sakleysislegum
miðstöðvarkatli, sem verður ve’
við slíkum tilburðum og áður er
ríkisstjórahjónin ber að garði e
húsið orðið funheitt, búið að þerr.
af ryk og snyrta allt eftir föngum.
Þetta var í fyrsta sinn, sem ég
hitti frú Georgíu Björnsson og þál
Alþingismenn og aSrir gestir á Lögbergi.