Tíminn - 22.11.1960, Blaðsíða 11

TÍMIN N, þrigjMdaginn 22. nóvember 1960.
11
[ BÆKLIR ♦ BÆKUR * BÆKUR BÆKUR * BÆKlTr
Bók um tíu þúsund manneskjur
Séra Björn Magnússon, pró-
fessor hefur tekið saman geysi
mikið rit um áfkomendur
tveggja mikilla ættfeðra,
þeirra Jóns prófasts Stein-
grímssonar á Prestbakka og
Páls prófasts Pálssonar í
Hörgsdal. Nefnist ritið ÆTT-
IR SÍÐUPRESTA. Norðri gef-
ur bókina út.
Þ-etta er ekkert smákver,
fullar 600 bls. aS stærð í stóru
broti og síður þéttprentaðar.
Segir höfandur í formála, áð
einnig sé þarna getið niðja
flestra þeirra Síðupresta, sem
á eftix Jóni Stemgrímssyni
hafi setið þar að brauði, því
að þeir, hafi annað hvort ver
ið komnir af þeim Páli og
Jóni, eða kvæntir niðjum
þerrra.
Nær niðjatalið allt fram að
1950, en þó ekki ýtarlegt
nema til 1930, að því er höf-
undur segir. Hér er um alveg
sérstæða bók að ræða og eitt
hvert mesta ættfræðirit, sem
gefið hefur verið út hér á
landi.
Bókin hefst sem fyrr segir
á formála höfundar, en síðan
skiptist hún í tvo meginkafla,
og er hinn fyrri Jónsætt, og
er hann öllu viðameiri en
hinn síðari hlutinn — Páls-
Frú Ragnheiður Jónsdóttir hefur
sent frá sér nýja barna- og unglinga
bók og heitir hún Katla vinnur
sigur. Þessi saga er framhald af
Katla gerir uppreisn. Segir þarna
frá því, er Katla er komin í gagn-
fræðaskóla og ný viðfangsefni
kalla að. Frú Ragnheðiur er meðal
vinsælustu barnabókahöfunda okk
ar og sést það m. a. af útlánum
bókasafna. Kápa þessarar bókar er
einstaklega smekkleg og miklu list-
rænni en títt er um kápur þeirra
Löt stelpa
og nízkur hani
Heimskringla gefur út tvær
myndarlegar smábarnabækur mjög
fagurlega litprentaðar, prentaðar
í Tékkóslóvakíu. Önnur heitir
Lata stelpan og er það ævintýri
eftir tékknesku kvikmyndinni
„Lenora“. Textinn er eftir Emil
Ludvik en Hallfreður Örn Eiríks-
son hefur þýtt hann. Myndskreyt-
ing er eftir Zdenék Miler.
Hin bókin heitir Sagan um nízka
hanann, og er það ævintýri eftir
tékkneskri teiknimynd. Höfundar
texta, teikninga og þýðingar eru
hinir sömu og í hinni bókinni.
Bækur þessar eru í stóru broti
með þykkum pappaspjöldum og
hinar glæsilegustu að öllum bún-
aði.
Björn Magnússon
ætt. Loks er svo nafnaregist-
ur, og eru þar í stafrófsröð
nöfn allra þeirra manna, sem
getið er i ættartölunum. Er
nafnaskráin rúmar hundrað
blaðsíður. Eru um hundrað
SVIFFLJGMAÐURINN heit
ir drengjabók sem bókaútgáf-
barnabóka, sem hér koma út um
þessar mundir. Kápuna hefur frú
Sigrún Guðjónsdóttir, dóttir skáld
konunnar, gert, svo og margar’
skemmtilegar myndir, sem bókina
prýða. fsafoldarprentsmiðja gefur
bókina út.
Tvær Bjössa-bækur
ísafoldarprentsmiðja gefur út í
haust tvær Bjössa-bækur, en á
dönsku heita bækur þessar Bo
bögerne. Þetta eru bækur handa
drengjum, og er þar sagt frá ýms-
um ævintýrum í ýmsum löndum.
Höfundurinn heitir Flemming B.
Muus og er kunnur í Danmörku
fyrir dugmikla þátttöku í frelsis-
baráttu Dana á stríðsárunum.
Fyrri Bjössa-bókin í ár heitir
Bjössi í Ameríku. Segir þar frá
för Bjössa þangað og ýmsu er á
da,ga hans dr'ífur þar.
Hin bókin heitir Bjössi á ísla.ndi
og vildi þa svo til, að Bjössa gefst
fær á að þiggja boð Loftleiða um
að dvelja viku á íslandi, og auð-
vitað flýgur hann með Loftleiða-
flugvél hingað frá Ameríku og
eftir vikuna heim til Danmerkur.
Kemur ýmislegt sögulegt fyrir,
einkum við Geysi.
Þótt aðalsöguhetjan sé hin sama
í öllum Bjössa-bókunum og erki-
óvinurinn Karamzinzkijov einnig
hinn sami, er hver þerra algerlega
sjálfstæð saga. Hersteinn Pálsson
þýðir Bjössa-bækurnar.
nöfn á hverri blaðsíðu, svo
að af því má ráða, að rúm-
lega tíu þúsund manns sé
getið í bókinni — og þó lík-
lega rúmlega það. Sézt af því
hvílíkt stórvirki þetba ætt-
fræðirit er.
Stigið á sjálfs
sín hönd
Heimskringla hefur sent frá sér
nýja skáldsögu eftir Halldór Stef-
ánsson og heitir hún Sagan af
manninum, sem steig ofan á hönd-
ina á sér. Á titilblaði stendur: „At-
burðir og fólk í þessari sögu eru
án raunverulegra fyrirmynda.
Þetta er stutt skáldsaga í tólf köfl-
um.
Síðasta bók Halldórs var Fjögra
manna póker, sem út kom í fyrra,
og var' það líka skáldsaga. Áður
hefur Halldór einkum verið kunn |
ur fyrir smásögur sínar.
an Fróði hefur sent frá sér.
Hún er eftir Gustev Lindwall
og segiij.iícá svifflugsævintýr-
um sænskra drengja, en um
leið er betta nokkur tilsögn
um helztu lögmát svifflugs-
ins.
Þar segir fyrst frá svifflugu
drengs á fermingaraldri og
keppni hans í módelflugi.
Síðan liggur leiðin á svifflug
námskeið, og skeður þar
margt skemmtilegt. Er þar
t.d. sagt frá næturflugi og er
það talin nokkuð nákvæm
lýsing á fyrsta nætursvifflugi
Karl Erik Övgaard, sænska
svifflugkappans heimskunna
en hann hefur dvalizt hér á
landi sem gestur íslenzkra
svifflugmanna.
Agnar Kofoed-Hansen flug
málastjóri, ritar formála að
þessari bók og hvetur íslenzka
drengi til þess að iðka þá
glæsilegu íþrótt, sem svifflug
(Framhald á 15. síðu).
i
Skemmtileg og f ræðandi |
drengjabók um svifflug
Ragnheiður Jónsdóttir sendir
unglingunum nýja Kötlu-bók
Andrea Doria að sökkva.
Tvær skáldsögur og tvær
ferðabækur frá Skuggsjá
Bókaútgáfan Skuggsjá í
Hafnarfiroi, en framkvæmda-
stjóri hennar er Oliver Steinn,
hefur nýlega sent frá sér fjór-
ar bækur, tvær skaldsögur og
tvær ferðabækur. Skáldsög-
urnar eru SKÝ YFIR HELLU-
BÆ eftir Margit Söderholm
og MILLI TVEGGJA ELDA
eftir Theresu Charles. Hinar
bækurnar eru ULU — HEILL-
ANDI HEIMUR eftir Jörgen
Bitsch og SKIPIÐ SEKKUR
eftir Alvin Moscow.
Skáldsagan Ský yfir Hellubæ er
fr'amhald skáldsagnanna: Hátíð á
Hellubæ og Sumar á Hellubæ, sem
komu út hér í fyrra og hitteðfyrra.
Skúli Jensen hefur þýtt þessa sögu
sem hinar fyrri. Þó er hver þessara
skáldsagna sjálfstæð að efni, þótt
sama sögusvið og persónur tengi
þær saman að nokkru.
Þessi síðasta saga segir frá ungri
stúiku, sem kemur til Hellubæjar
nýtrúlofuð, en dregst þar inn í
nýja og örlagaríkaatburðarás.
Þessi sagnabálkur hinnar sænsku
skáldkonu hefur orðið ’ vinsællí
bæði hér og annars staðar.
Skáldsagan Milli tveggja elda
eftir Theresu Charles, fjallar um
unga túlku og tvo br'æður. Hún
elskaði annan þeirra, en hataði
hinn, en þó dró eitthvert ómót-
stæðilegt afl hana að honum. Og
honum giftist hún — en elskaði
hún bróður manns síns? Það var
hin örlagaríka spurning, og hún
var sem milli tveggja elda. Þessi
saga er spennandi og vel rituð eins
og hinar fyiri bækur þessarar
skáldkonu, sem hér hafa komið út
hjá sama forlagi Falinn eldur og
Sárt er að unna. — Andrés Krist-
jánsson hefur þýtt bókina.
ULU — heillandi heimur eftir
eftir Jörgen Bitsch fjallar um para
dís á jörðu á eyjum suðurhafa eins
og hin fyrri bók hans, sem út kom
í fyrra. Sú bók hét Gull og grænir
skógar. í þessar'i bók segir höfund-
ur frá mikilli frumskógaför um
fljótaleiðir Borneó, dvöl með frum
stæðri dvergþjóð, hættuferðum um
straumhörð fljót og kynnum sínum
af hausaveiður'um og fögrum skóg-
ardísum. Bókin er prýdd mörgum
mjög vel gerðum litmyndum og
mjög vel úr garði gerð að búningi
öllum. Sigvaldi hjálmarsson hefur
þýtt bókina.
Skipið sekkur er sorgarsagan um
afdrif ítalska risaskipsins, Andrea
Doria, þegar stórskipið Stockholm
rakst á það fyrir nokkrum árum.
Er sagan þar rakin nákvæmlega
eftir réttarskjölum, skipsbókum
og frásögn einstakra manna. Er
þetta í senn mjög nákvæm og trú-
verðug saga og stórbrotin, eins og
efni standa til, og þessi frásögn
er svo liðlega fram sett, að engu
er líkar en góðri skáldsögu. Marg-
ar ágætar myndir, prentaðar á
myndapappír, eru í bókinni. Þetta
er hörmungasaga en um leið sig-
ursaga vasklegrar björgunar, þar
sem nútímatækni kom að góðu liði
til þess að bjarga mannslífum.
Iíersteinn Pálsson hefur þýtt þessa
bók.
VINNUBORÐ ÁSGRÍMS JÓNSS0NAR
Margir leggja leið sína I Ásgrímshús um þessar mundir til þess að njóta
þeirrar gjafar, sem Ásgrímur Jónsson gaf þeim. Þar má t. d. sjá vinnuborð
Ásgríms með þelm lltum, penslum og áhöldum, sem hann skildi við á þvi,
er hann yfirgaf vinnustofu sína í síðasta slnn. — Hér sést vinnuborðið.