Tíminn - 23.11.1960, Blaðsíða 7

TIMIN N, miðvikudaginn 23. nóvember 1960.
Uppbygging í stað stöðvunar
Ályktun Alþýðusambandsþings um atvinnumál
Meðal þeirra mála, er ný-
afstaSi'ð Alþýðusambandsþing
ræddi ýtarlega og gerði álykt
anir um, voru atvinnumálin.
Fer ályktun þingsins um þau
hér á eftir:
27. þing ASÍ telur að skipu
lögð uppbygging atvinnuvega
landsins með fullkomnum
framleiðslutækjum sé eitt af
frumskilyrðum góðra lífs-
kjara vinnustéttanna. Það
hefur því verið frá þvi fyrsta
eitt af mestu áhugamálum
verkalýðssamtakanna að geta
haft áhrif í þá átt, að aðal
atvinnuvegir landsins séu
búnir sem beztum framleiðslu
tækjum, og að stjórn þeirra
væri hagaö í sem nánustu sam
ræmi við hagsmuni þjóðar-
heildarinnar.
Þessi stefna samtakanna, aö
keypt væru ný og fullkomin
atvinnutæki hverju sinni, hef
ur jafnframt verið barátta
gegn hinum gamalþekkta og
landlæga sjúkdómi þjóðfélags
okkar, atvinnuleysinu.
Hægfara uppbygging
Frá því að 26. þing ASÍ var
haldið haustið 1958, má heita
að atvinnuástand hafi verið
sæmilega gott víða um land,
enda hefur meiri fiskafli bor
izt á land bæði þessi ár en
áður hefur þekk$t hér. Þó hef
ur atvinna verið stopul í ein
stöku byggðum á þessu tíma-
bili.
Áframhald um uppbyggingu
atvinnuveganna hefur verið
hægfara á nær öllum sviðum
að öðru leyti en því, að haldið
var áfram með kaup á all-
mörgum nýjum fiskibátum og
fimm nýir togarar hafa verið
kevptir til landsins.
Á sviði fiskiðnaðarins hefur
verið sem næst alger kyrr-
staða og svipað er að segja um
aðra iðnaöarstarfsemi. Ekkert
meiriháttar iðnaðarfyrirtæki
hefur verið í uppbyggingu. —
Vatnsvirkj anaf ramkvæmdir
“hafa ekki verið aðrar en þær,
að lokið var við byggingu afl-
stöðvarinnar við Efra-Sog.
Hættuleg þróun
Á yfirstandandi hausti hef-
ur útflutningur á ísfiski með
togurum og öðrum fiskiskip-
um verið aukinn frá því, sem
verið hefur frá árinu 1952, að
löndunarbann á íslenzkan
fisk var sett á í Bretlandi. Af
þessu hefur leitt, að nokkur
stærstu frystihúsin hafa stað
ið lítið eða ekkert notuð í 2
—3 mánuði, og margt af því
verkafólki, sem við þau hefur
unnið undanfarin ár, orðið at
vinnulaust. Þetta hefur einnig
leitt af sér, að þau fiskiskip,
sem sigla með aflann — oft
hálffermi eða minna — afla
minna en ella vegna siglinga-
tímans. Verði framhald á því.
að rekstri togaranna og hinna
stærstu fiskibáta verði hagað
þannig, að siglt sé á þeim með
fiskinn óunninn til sölu er-
lendis, mun leiða af því at-
vinnuleysi margs verkafólks,
jafnhliða mikilli rýrnun á
gjaldeyristekjum af rekstri
þessara skipa fyrir þjóðarbú-
ið. Með því að auka nú sölu
á óunnum fiskafla á erlendan
markað, er verið að grafa und
an starfsmöguleikum margra
verðmætra fiskiðjuvera, og
um leið atvinnu þess verka-
fólks, sem við þau hefur starf
að. Er þar með boðið heim að
nýju í nokkrum bæjum og
kauptúnum versta vágesti
verkamannaheimilanna — at
vinnuleysinu — sem um skeið
hafði að mestu verið útrækur.
Er á þennan hátt að birtast
verkalýðnum ein af afleiðing
um hinnar nýju efnahags-
stefnu stjórnárvaldanna.
Þingið lýsir sig í eindreginni
andstöðu við þessa þróun í
sölu sjávaraflans, en krefst
þess, að áfram verði haldið á
þeirri braut, að fiskaflinn
veröi unnin i landinu og þann
ig gerður að sem verðmæt-
astri vöru fyrir þjóðarbbúið.
Vítaverð óstjórn
Framleiðsluvörur landsins
hafa selzt greiðlega nema
fiski- og síldarmjöl, sem ekki
stenzt verðsamkeppni á mark
aðnum. Þrátt fyrir það var
mestur hluti síldaraflans s. 1.
sumar unninn í verksmiðjum,
en fyrirfram gerðir samning-
ar um sölu saltsíldar ekki hag
nýttir til fulls. S.l. tvö ár hef-
ur sumarsíldveiði verið langt
yfir meðallagi síðastliðinna
16 ára. Þó var á þessu ári að-
eins 1/7 hluti sumarsíldarafl-
ans saltaður og af þeim sök-
um ekki fullnægt nema um
það bil þriðja hluta af fyrir-
fram umsaminni sölu á salt-
síld. Hefur í þessu efni verið
um vítaverða óstj órn að ræða,
sem skaðað hefur landið um
milljónatugi, og launatekjur
verkafólks þar af leiðandi orð-
ið miklu minni.
Þingið væntir þess, að slíkt
ráðslag verði ekki látið líðast
framvegis um meðferð og hag
nýtingu síldaraflans.
Sjávarútvegsmál
Síðastl. tvö ár hafa fiskveið
arnar náð þeim mikla árangri
að skila afla á land, sem svar
ar um 100 lestum af fiski að
meðaltali hvort ár á hvern sjó
mann, sem að veiðunum hefur
starfað. Árangurinn af út-
færslu fiskveiðilandhelginnar
birtist nú betur og betur meö
hverju misseri sem líður, og
hefur nú hvað bezt lýst sér í
óvenjulega góðum afla fjölda
fiskibáta við Vestur-, Austur-
og Norðurland á yfirstandandi
hausti.
Þingið telur, eins og fyrri
þing hafa gert, að fiskveiðarn
ar og fiskiðnaðurinn sé og
verði í náinni framtíð sá
érundvöllur, sem lífskjör al-
mennings öllu fremur verði að
byggja á, og einnig verði að
mestu á gengi sjávarútvegsins
að grundvalla aðrar atvinnu-
greinar í landinu.
Þingið ítrekar því kröfur
fyrri þinga um, að stöðugt
verði haldið áfram að endur-
nýja og auka' fiskiskipastól
landsins með nýjum og góðum
skipum, stórum og smáum, eft
ir því sem bezt hentar á hverj
um stað. Fiskiðnaðurinn verði
stöðugt endurbættur og fjöl-
breytni framleiðsluvaranna
aukin. Hafnirnar verði stór-
bættar og viðskiptamálum
sjávarútvegsins komið í svo
gott horf sem kostur er á.
2ja ára áætlun
Þingið leggur ríka áherzlu
á, að eftirtaldar aðgerðir verði
framkvæmdar á næstu tveim
árum til eflingar sjávarútveg
inum:
1. AÐ áfram verði haldið að
endurnýja og auka fiski-
skipastól landsins með ekki
færri en 25 til 30 nýjum
vélbátum árlega, og togara
flotinn verði stöðugt endur
nýjaður með ekki færri en
2—3 nýjum togurum ár-
lega. Verði byggt á nýjustu
reynslu, innlendri og er-
lendri, um gerð skipa og
búnað hverju sinni.
2. AÐ mikið átak verði gert
um skipulagða uppbyggingu
hafnanna. Verði að því
stefnt, að á næstu 10 ár-
um verði allar hafnir, sem
mikið gildi hafa fyrir fisk-
veiðar og samgöngur lands-
ins gerðar vel öruggar fyrir
báta: og skip. Útvegað
vérði erlent lánsfé með svo
hagstæðum kj örum sem
kostur er á til hafnarfram
kvæmdanna.
3. AÐ gerðar verði sérstakar
opinberar ráðstafanir til
aukinnar vöruvöndunar og
meiri fjölbreytni í fram-
leiðslunni, m.a. með því að
veitt verði hagstæð lán til
uppbyggingar og eflingar
niðursuðu sjávarafurða, og
til að byggja upp síldar-
söltunarstöðvarnar. Lagt
verði kapp á að salta svo
mikið af síldaraflanum sem
fært er, og að allur salt-
fiskur verði fullverkaður í
landinu.
4. AÐ vísinda- og tæknirann-
sóknir vegna fiskveiða og
fiskiðnaðar verði auknar
mikið frá því sem nú er,
m.a. með auknum fjárfram
lögum frá ríkinu. Verði öll
starfsemi á því sviði sam-
einuð hjá einni stofnun á
vegum ríkisins. Byggt verði
þegar á næsta ári fullkom
ið fiski- og hafrannsóknar
skip og því haldið stöðugt
út við rannsóknir í þágu
fiskveiðanna.
5. AÐ leitað verði til hlítar or
sakanna fyrir hinu óeðli-
lega lága fiskverði, sem
Vinnslustöðvarnar greiða,
og gerðar ráðstafanir til að
nema á burt óeðlilegan
milliliðagróða, vaxtaokur,
hvers konar óstjórn og aðr
ar viðráðanlegar ástæður,
sem hlut eiga í hinu óhæfi
lega lága fiskverði.
AÐ ríkið taki í sínar hend-
ur alla verzlun með olíu,
smurningsolíur og báta- og
skipavélar. Verði útvegin-
um seldar þessar nauð-
synjavörur við sannvirði.
(Framhald á 2. síðu).
Stefna ríkisstjórnarinnar í efnahags-
máium er and
hagsmunum vinnandi fólks
Ályktun Alþýíusambands Islands um efnahagsmál
Verkalýðs- og atvinnumála
nefnd Alþýðusambandsþings
varð ekki sammála um af-
greiðslu ályktunar um efna-
hagsmál. Fer hér á eftir álykt
un meiri hluta nefndarinnar,
þcirra Eðvarðs Sigurðssonar,
Hermanns Jónssonar, Bene-
dikts Davíðssonar, Tryggva
Helgasonar, Þorgerðar Þórðar
dóttur og Aðalbjörns Arngríms
sonar:
Þingið telur, að stefna sú í
efnahaCTs- og atvinnumálum,
sem núverandi ríkisstjórn hef
ur markað, sé andstæð hags-
munum vinnandi fólks í land-
inu.
Afleiðing hinnár nýju efna-
hagsmálastefnu er samdrátt-
ur í atvinnulífinu og skert lífs
kjör vinnustéttanna.
Þingið telur, að dýrkeypt
reynsla verkalýðssamtakanna
af stjórnarstefnu siðastliðinna
tveggja ára sanni, að eitt þýð
ingarmesta atriðið í hagsmunn
baráttu verkalýðsins sé. að
geta treyst á öruggt samstarf
við ríkisstjórn í landinu um
i framkvæmd á efnahags- og at
vinnumálastefnu, sem sé í sam
| ræmi við hagsmuni vinnustétt
janna í landinu.
I Til þess að geta komið slíku
samstarfi á, leggur þingið á-
herzlu á að auka sem mest
samstöðu verkafólks, bænda
og fiskimanna.
Breyta þarf um
í 3
stefnu
Þingið telur, að breyta verði
um stefnu í efnahagsmálum
þjóðarinnar í grundvallarat-
riðum frá því sem nú er, og
bendir m. a. á eftirfarandi:
1. í stað skipulagsleysis, sem
nú ríkir í þjóðarbúskapn-
um, og algjörs handahófs
um framkvæmdir komi:
Þjóðarbúskapur miðaður
’’ið fvrirfram gerða áæt!-
un, þar sem sérstök á-
herzla er lögð á fram-
kvæmdaáætlun megin
verkefna.
í stað samdráttar, sem nú
er í atvinnulífinu, komi:
Markviss uppbygging at-
vinnulífsins um allt land.
í stað þess að láta einka-
hagsmuni heildsala og ann
arra innflytjenda ráða inn
kaupum til landsins og
binda þar með útflutning-
inn við óhagkvæma mark-
aði, komi:
Viðskipti við aðrar þjóðir,
sem fyrst og fremst tryggi
örugga og havstæða mark
aði og jafnframt vöruinn-
kaup.
í stað þess að hafa alla út-
fiutningsverzlun lands-
manna í höndum auðhringa
og einstaklinga, komi:
Útflutningsverzlun á veg-
um ríkisins, eða undir
ströngu eftirliti ríkisins.
í stað þess að láta nokkra
auðhringa og heildsala
hafa með höndum allan
innflutning á ýmsum þýð-
ingarmestu vörutegundum,
svo sem olíu, benzíni, bygg
ingarvörum o.fl., komi:
Ríkisverzlun með slíkar
vörur.
6. í stað vaxtaokursins, sem
nú rikir, komi:
Stórfelld vaxtalækkun og
þó mest á lánum, sem
veitt eru til útflutnings-
framleiðslunnar, til land
búnaðarins, til íbúðarhús
næðis.
7. í staö þess mikla milliliða-
kostíiaðar, sem nú á sér
| stað í ýmsum efnum, komi:
Ráðstafanir til þess að
draga úr slíkum gróða t.d.
í flutningsgjöldum, vá-
tryggingargjöldum, um-
boðslaunum, gróða af
einkasölu o.fl. þess hátt-
ar.
Það er krafa þingsins, að
unnið verði á framangreind-
an hátt með breyttri stefnu í
efnahagsmálum að því að
tryggja rekstur framleiðsluat-
vinnuveganna og þar með
batnandi lífskjör vinnustétt-
anna oog hagsæld þjóðarinnar
í heild.