Tíminn - 24.12.1960, Blaðsíða 8

TIMINN, laugardflglnn 24. desember 1S64
GUÐMUNDUR EINARSSON FRÁ MIÐDAL
'
■1,
■
iápmiif
m-.
r «jf
i, 'i
waj

:: ■ r.
' r;:;
. ; 1
Lappakona — málverk eftir Guðmund. Hann dvaldist um hríð me8 Löpp-
um, og frá þeirri dvöl eru margar ágætar teikningar og málverk.
GuSmundur frá Miðdal sýnir Kekkonen forseta Finnlands og dr. Jorma
Savolainen höggmynd sína af Jean Sibeiiusi, tónskáldi, á sýningunni í
Helslngfors.
Fjölhæfur og míkíl-
virkur listamaður
Ragnar Ásgeirsson ritar grein um Guðmund Ein-
arsson frá Miðdal í tilefni af fimmtíu ára listferli.
Guðmundur Einarsson
frá Miðdal hélt nýlega mál
verkasýningu í Bogasal
Þj óðminj asafnsins, dagana
frá 1.—11. þ.m.
Það var engin sérstök at
höfn við opnun hennar eða
lokun, engir „listfræðing-
ar“, ekkert Menntamála-
ráð eða menntamálaráð-
herra bendiaðir við hana,
enda var það aðeins einn
gamalkunnur og yfirlætis-
laus íslenzkur listamaður,
sem þarna var á ferðinni
með verk sín.
Engir „listdómarar" fylltu
dálka dagblaðanna til að
útskýra ágæti verkanna
fyrir s’kilningssljóan al-
menning, eða greina frá
þýðingu þeirra fyrir okk-
ar kæra föðurland — eða
jafnvel fvrir list annarra
þjóða, það var alls ekkert
brambolt í kringum þessa
sýningu — verkin sem þar
héngu á veggjunum urðu
bara að mæla með sér sjálf,
tala sínu eigin máli og það
sem mestu máli skipti var
að þau gátu það.
Guðmundur Einarsson
frá Miðdal er fjölhæfur
listamaður, líklega sá fjöl-
hæfasti listamaður sem við
eigum. Kornungur að aldri
brauzt hann áfram til
náms og frama, lengst af
1 Þýzkalandi og stundaði
þar nám. Að stunda nám
við listaháskóla — aka-
demi — þýddi þá að dvelja
og starfa þar tilskilinn
tíma og leysa af hendi próf
raunir, svo sem hinir fyrstu
listamenn okkar gerðu, Ás
grímur, Kjarval og Kristín
Jónsdóttir o.fl. af þeim
eldri. En hina síðustu ára
tugi hefur verið mjög í
tízku að ungt fólk fari
utan, oft með styrk frá bví
opinb-era, láti innskrifa
sig við listaakademi. eða
aðra skóla, og láti sjá sig
þar í 8—10 vikur, en ekki
lensur. og þykist syo hafa
lært þar nóg. Auðtrúa
menn taka slíkt viít. En
það er ekki á færi annara
en snillinga að læra t.il-
sagnarlaust, snilligáfur
eru því miður of fáum
gefnar. En Guðmundur
frá Miðdal stundaði nárn
sitt trúlega og er kunnáttu
maður. Hann hefur haldið
listsýningar víða um lönd
og þær hafa hvarvetna ver
ið honum og íslandi til
sóma. Erlend listasöfn hafa
keypt verk hans, ég gæti
vel trúað að fleiri iista-
verk séu eftir Guðmund
frá Miðdal einan í erlend-
um listasöfnum en eftir
alla aðra felenzka lista-
menn til samans. Það er
furðulegt að Menntamála-
ráð, sem á að vaka yfir og
vernda íslenzkar listir,
skuli ekki fyrir löngu hafa
boöið Guðmundi frá Mið-.
dal að halda sýningu í sal
arkynnum Listasafnsins. —
Nóg hafa tilefnin verið til
slíks boðs', því hann varð
fimmtugur fyrir fimmtán
árum síðan, fimm ár síðan
hann varð sextugur — því
sextíu og fimm ára varð
hann á þessu ári. Sýning
in í Bogasalnum var hald
in til að minnast þess að
50 ár voru liðin frá því
að hann hóf listnám.
En Guðmundur hefur
aldrei lotið neinni tízku í
heimi listarinnar og því
verður hann aldrei neitt
tízkufyrirbrigði þar, aðeins
góður og gegn og ótrúlega
fjölhæfur listamaður sem
.hefur stundum mörg sverð
á lofti í einu. Hann mótar
í leir og heggur í stein,
hann hefur fengizt við
svartlist — grafik — ára-
tugum saman. Hann er
brautryðjandi í leirkera-
smíði — keramik — á ís-
landi og hefur unnið þar
hverjum manni betur. —
Hann hefur gert fyrirmynd
ir að glermálverkum, sem
prýða einstakar kirkjur
hér á landi, og gjört mynd
ir af smiöjámi og fleiri
málmum.
Nokkrar stærri högg-
myndir Guðmundar hafa
verið settar upp, þar á með
al Sjómannaminnismerki
við Landakirkju í Vest-
mannaeyjum. Stytta Jóns
biskups Arasonar, Munka-
þverá í Eyjafirði. Minnis
Hinn eilífi Ólympíueldur — höggmynd sýnd á Ólympíusýningunnl I
Helsingfors 1952.