Tíminn - 18.08.1961, Qupperneq 11

11
T í MIN N, föstudaginn 18. ágúst 1961.
”Góðan daginn hr. Bjössi"
Framh. af 9. síðu
með atómvopn og kallaðir eru
„SAC-bases“. Þennan dag skoðuð-
um við og þjóðgarð þann, þar sem
fjallið er, sem hefur að geyma
höggmyndir af fjórum frægustu
forsetum Bandaríkjanna, þeim
Washington, Jefferson, T. Roose-
welt og A. Lincoln. Er mjög gam-
an að sjá þetta minnismerki, en
maður getur ekki annað en undr-
' azt, hvernig hægt var að höggva
þetta svona inn í snarbrattan ham-
arinn.
Næsta dag skoðuðum við her-
flugvöllinn og risaflugvirkið, sem
. ber atómvopn og heitir B-52.
. Stærð vélarinnar er ógurleg, stél-
. ið eitt er hærra en fimm hæða
. hús og væmgjahafið geysimikfð.
Er þotan er á flugi, fara væng-
irnir 13 fet upp og niður, eins og
fugl á flugi. Vélin er knúin fjór-
um þotuhreyflum og getur flogið
hraðar en byssukúla. Fengum við
að koma inn í flugstjórnarklefana
og sjá alla þá takkaflækju, sem
aðfaranótt mánudagsins 31. júlí.
Ferð þessi var um tæp tutt-jgu
j ríki á sex vikum, og er við komum
! til baka sýndi mílumælirinn 8.236
mílur. Ferðin hafði sýnt okkur
inn á heimili milljónamæTÍnga,
millistéttarmanna og fátækra. Við
; hittum hvíta, svarta og gula menn.
; Við hittum fólk af öllum þjóðern-
, um og öllum mögulegum trúflokk-
um. Við hittum fólk með ólíkustu
stjórnmálaskoðanir. Við hittum
fyrirmenn og valdhafa. Við sváf-
um í dúnmjúkum rekkjum og úti
undir berum himni. Við vorum á
fundum hjá bissnissmönnum,
kirkjuhópum, kvenfélögum, í
kennslustundum á háskólum, og
svona mætti lengi telja. Við feng-
um sex vikna tækifæri til að kynn-
ast bandarísku þjóðinni eins og
hún er í raun og sannleika, ekki
eins og við höfum séð hana á kvik
myndatjaldinu eða í mynd her-
manna og ríkra ferðamanna, sem
ganga um með fimm eða sex
myndavélar á maganum.
Pétur Sigurðsson, erindreki:
Umtalið um drykkjuskapinn
þar er. Rúmið þar inni er fyrir
sex manna áhöfn og svo lítið, að
menn geta varla rúmazt þar.
Spurði ég manninn, er sýndi okk-
ur vélina, hvað væri gert við allt
hitt rúmið, en hann vildi sem
minnst um það tala. Vélin er eins
stór og eitt stórt sambýlishús í
Reykjavík.
Þar næst skoðuðum við þotuna
KC-135, er hefur það hlutverk að
fylgja B-52 á flugi og er fljúgandi
benzíngeymir. Getur þessi þota,
sem er einnig risabákn, tekið fleiri
þúsund lítra af benzíni og dælt
_ því á flugi yfir í B-52. Þessi vél
líkist mikið farþegaflugvélinni
Boing 707, enda smíðuð hjá sömu
! verksmiðju. Er hún mun rúmbetri
og getur tekið allt jpp í 300 far-
. þega, ef mikið liggur við. Er þessi
þota dælir benzíninu yfir, flýgur
- hún 30—40 fetum fyrir ofan og
framan B-52, rennir niður nokk-
. urs konar spjóti, sem hægt er að
festa rétt aftan við flugstjórnar-
klefann á hinni þotunni.
Var okkur sagt, að þessar vélar
geti verið komnar á loft 15 mín-
útum eftir að kallið kemur. Hafa
_þeir þarna nokkuð margar vélar
af báðum tegundum, sem eru allt-
af tilbúnar, hvenær sem er. Ekki
- gáfj þeir okkur neinar tölur. Það
.kostar flugherinn 3 milljónir doll-
ara að þjálfa og kenna sex manna
áhöfn meðferð B-25.
. Á heimleið
?- Næsta dag kvöddum við síðan
_flugvöllinn og tókum síðan stefn-
una á lokatakmarkið, St. Paul í
Minnesota, sem við lögðum upp
frá. Á leiðinni stönzuðum við á
litlum bóndabæ, en þangað hafði
okkur verið boðið í kvöldverð. Við
komum svo til St. Paul kl. fimm
Við höfðum tækifæri til að kynn
ast þjóð á þann veg, sem bezt
verður á kosið. Koma beint til
fólksins, búa hjá því, tala við það,
borða með því og vera einn af því.
Það er sorgleg saga, að aðeins 72
útlendir námsmenn ferðast í ár
sem „Ambassadors for Friend-
ship“ af 60 þúáund erlendum náms
mönnum hér í landi. Það er ótelj-
andi, hve margir námsmenn fara
frá þessu landi eftir árs dvöl eða
meira, með þá hugmynd um Banda
ríkin, sem þeir sáu í New York,
Los Angeles, Chicago eða St. Paul
eða einhverri annarri stórborg
þessa stóra lands.
Eg var svo lánssamur, að vera
einn af 72, sem fóru þessa ferð,
og ég er viss um, að ef ég hefði!
farið heim til íslands, án hennar,!
hefði ég tekið með mér hugmyndir:
um þetta land, sem eiga enganj
rétt á sér í raunveruleikanum.,
Fólkið í þessu landi, án tillits til
litarháttar. efna, trúrnála og þess
háttar, er eins og annað fólk.
fólk, sem vill frið í heiminum og
vill gera allt til að auka skilning
i og vináttu Gestrisni er á mjög
j háu stigi á meðal fólksins og allir
tilbúnir að gera allt fyrir mann.
Eins og ég hef reynt að sýna hér,1
þá hafa allir opnað dyr sinar upp
á gátt fyrir okkur og tekið okkur!
sem meðlimjm fjölskyldunnar. Að
lokum vil ég bæta við niðurstöðu
okkar félaganna, Eyessus, Roys,
Hermanns og mína, að við lærð-1
uni meira um Bandaríkin á þess-
um sex vikum heldur en við höfð-
um lært allt s. 1. ár. Einnig vor-
um við mjög þakklátir hjónunum
Cathrine og Harry Morgan, sem
voru fararstjórar okkar.
Jón H. Magnússon, -l
5. ágúst,
St. Paul, Minnesota.!
Um síðustu verzlunarmanna-1
hel.gi blöskraði vist öllum drykkju
skapurinn, og sitt af hverju er
búið að segja um hann. Alþýðu-j
blaðið getur þess 11. ágúst,, a?S (
„mörgum virðist sviða mest, að í
þessi ágæta helgi fari ýmsum á-
róðursmönnum ágæt spil á hendi“. I
Já, hún virðist gera það, ef les-
inn er hinn margendurtekni og
illkvitnislegi áróður Velvakanda í
Morgunblaðinu 12. ágúst sl. Þar,
sem eins og áður í þeim dálkum,
er reynt að kenna bindindismönn-
um um allt sem afvega fer í áfeng
ismálum. Þessi málflutningur er
í senn bæði svo heimskulegur, ó-
sannur og illkvittnislegur, að við
hann er ekki unnt að eltast mik-
ið. Til að sanna þetta, er nægi-
legt að benda á eftirfarandi setn-
ingar Velvakanda: „Honum (æsku
manninum) er sagt einu sinni á
ári, á bindindisdeginum f skólun-
um, að áfengi sé eitur. Annarri
fræðslu er honum ekki miðlað".
Þessi þvættingur sýnir af hvaða
skilningi og innræti Velvakandi
skrifar um starf okkar bindindis-
manna. Fólk sem þannig hugsar
og talar um náunga sinn, mætti
sannarlega skammast sín. — All-
ar hömlur eru sagðar gera illt
eitt, og auðvitað tal bindindis-
manna líka, þótt margsannað sé
meðal allra þjóða, að það eru
einmitt hömlurnar, sem einna
helzt geta dregið úr áfengisneyzlu
þeirra, og er vandalaust að færa
fram sterk dæmi, jafnvel frá ná-
grannaþjóðunum því til sönnunar.
Já, frásagnir blaðanna um
drykkjuskapinn voru sannarlega
krassandi. Fyrirsagnirnar voru
feitletraðar á þessa leið: „Nýtt
met í villimennsku. Skrflsæði í
Atlavík." — „Dans og drykkja."
— „Ölæði á Laugarvatni.“ —
„Hrikaleg hópdrykkja.“ — „Hvers
vegna allt þetta ógurlega svall?"
í frásögnunum komu svo fyrir
setningar eins og þessar: „æpandi
ungmenni æddu um skóginn og
þömbuðu brennivín. Á sunnudags
morguninn lágu samkomugestir
eins og hráviði hingað og þangað
um skóginn, en um leið og þeir
vöknuðu, hófst drykkjan að nýju,
enda virtist aldrei skorta vínföng
á hátið þessa.“ — Morgunbl. 9. ág.
„Meiri hlutinn unglingar 14—17
ára .... mikið um áflog, velting
og máttlaust tusk, org og hávaða
og spýjur á almannafæri ........
Hundruð manna voru þannig á
sig komnir." — Tíminn, 9. ágúst.
Lýsing Nútímans á drykkju-
skapnum er engu hrikalegri en
hinna blaðanna, svo að óþarfi er
fyrir Velvakanda að tala um „stór
yrði“ blaðsins í vörn þess.
LEIÐARI MORGUNBLADSINS
víkur að drykkjuslarkinu í eftir-
farandi ágætucn setningum: „Á
mörgum þessara staða hefur
taumlaust ölæði og skrílmennska
sett svip sinn á framkomu. fólks-
ins. Hundruð unglinga og fullorð
inna hafa reikað um ofurölvi og
valdið hneykslun siðaðra manna,
sem gjarnan hafa viljað njóta
sumars og sólar í faðmi íslenzkr-
ar náttúru.
Slík framkoma fjölda fólks set
ur ómenningarstimpil á þjóðina í
heild. Sá hópur er raunalega stór,
sem ekki getur skemmt sér án
þess að nálgast stig skynlausrar
skepnu.“ (Skepnan hegðar sér
ekki jafn illa). Og enn fremur
segir í Ieiðaranum: Það verður að
hefja herferð gegn hinum taum-
lausa og siðlausa drykkjuskap,
sem landlægur er orðinn á ein-1
stökum hátíðis- og frídögum. ís-'
lendingar verða að skafa þennanj
ómenningarstimpfl af sér.“ —!
Seinna verður vikið að „amenn-
ingsáliti, lagaboðum og bönnum,"
sem leiðarinn minnst á.
Ágætt, ágætt! Morgunblað. Legg
ið okkur lið við að „hefja slíka
herferð." Seint í október nk. ætl
ar stjórn Landssambandsins gegn
áfengisbölinu að koma á bindind-
isdegi um land allt. Það afréði;
stjórn landssambandsins snemma,
í sumar. Þá verður tækifæri til að
hefja herferð.
SVÖR ALÞÝÐUBLADSINS
Alþýðublaðið hefur það eftir
sjónarvotti, að svæðið þar sem,
„þrjú þúsund ungmenna höfðu |
haldið hátíð,“ hefði verið engu
líkara en að gerð hefði verið á
þa „lof.tárás.“ Svo leitar blaðið
til nokkurra manna um svör við
spurningunni: „Hvers vegna allt
þetta ógurlega svall?“
Eitthvað má af svörunum læra,
en róttæk eru þau ekki. Góð mein
ing er þar sjálfsagt, en meira skal
þó til. Furðuleg er ein setning
forstöðumanns sálfræðideUdar
Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur-
bæjar: „Og það þýðir ekki að
móralísera." — Skemmtilegri
hefði setningin verið á íslenzku,
en við skiljum orðið „móralísera.“
Þessi ágæti maður kennir, að ekki
gagni nein siðaumvöndun. Á
hverju byggir hann þessa skoðun
sína? Við gömlu mennirnir höf-
um nú séð sitt af hverju viðvíkj-
andi þessu, séð hvernig uppeldi
æsku manna lánast hjá einum og
öðrum. Hér má t.d. nefna alla
beztu sértrúarflokkana, sem eiga
milljónir fylgismanna. Þar eru
allir bindindismenn, algerir bind-
indismenn, engu öðru að þakka
er trúarlegu siðgæði. Þeir uppal-
endur hafa „móralíserað", og náð
prýðilegum árangri.
Sérfræðingar áfengismála í
Bandaríkjunum, hafa fullyrt, að
arlegu siðgæði lánist betuT að
með trúarlegum áhrifum og trú-
bjarga ofdrykkjumönnum, en
nokkrum þekktum vísindalegum
aðferðum eða fræðslu.
ALMENNIN GSÁLITIÐ
Já, svo er það þetta margum-
talaða blessaða almenningsálit.
Eg spyr sem 70 ára gamall maður
og áhorfandi margra viðburða og
áratuga umbrota í þessum efn-
um: Á hverju byggja menn þessa
trú sína á almenningsáliti? bæði
i svörum Alþýðublaðsins og leið-
(Framhald á 12. siðu)
Kaffi er Jcjördrykkur en reynið einnig —
KAFFI-UPPSKRIFT NR. 1
JOHNSON & KAABER
ÍS-KAFFl
Sterkt lagað kaffi er sett í kælingu. Fyllið 1/3 af háu
glasi með ískaldri mjólk og 2/3 af kaffinu. Sykur eftir
vali. Bezt er að nota sykurlög, þ.e. 1 kg. sykur og 1 litri
af vatni soðið saman og kælt) til að gera sætt með.
Setjið síðan eina matskeið af vinlu-ís eða þeiyttum
rjóma út I um leið og borið er fram.
KAFFIBRENNSLA
E
. JQHNSON & KAABER %