Tíminn - 28.03.1962, Blaðsíða 7

tnrnm
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriSi
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Egill Bjarnason Ritstjórnarskrifstofur í Edduhúsinu;
afgreiðsla. auglýsingar og aðrar skrifstofur í Bankastræti 7
Simar: 18300—18305 Auglýsingasími 19523 Afgreiðslusími
12323 Áskriítargj kr 55 á mán. innanl. í lausasölu kr. 3 eint
— Prentsmiðjan Edda h.f, —
Þögn ráðherranna
Undanfarna daga hafa farið fram umræður í neðri
deild Alþingis um tvö stjórnarfrumvörp, sem hafa verið
þar til meðferðar síðan í þingbyrjun. Bæði þessi frum-
vörp snerta gengisfellinguna, sem gerð var á síðastl.
sumri.
Þegar frumvörp þessi voru til umræðu í þingbyrjun,
létu ráðherrarnir og talsmenn þeirra talsvert á sér bera
og reyndu eftir megni að mæla gengislækkuninni bót. í
umræðunum nú hafa þær hins vegar tekið þann kost að
segja ekki neitt. Stjórnarandstæðingar liafa sýnt fram á
með nýjum og nýjum dæmum, að gengislækkunin var
með öllu óþörf vegna atvinnuveganna. Stjórnarsinnar
hafa ekki reynt neitt að mótmæla þeim, þeir hafa hlust-
að og þagað.
Það var fyrst eftir að mál þessi komu í gær til efri
deildar, að sá ráðherranna, sem fljótfærastur er, lér
nokkuð til sín heyra. Eftir ræðu hans var það enn ljósara
en áður, að þögn ráðherra í neðri deild hafði verið skyn-
samleg. Svo fullkomlega hefur reynslan leitt það í ljós,
að gengislækkunin síðast liðið sumar átti ekki minnsta
rétt á sér. Öll þau rök, sem ráðherrarnir reyndu þá að
færa fyrir henni, hafa hrunið gersamlega til grunna.
Það voru ein aðalrökin, sem ríkisstjórnin beitti þá,
að sjávarútvegurinn fengi ekki risið undir kauphækk-
uninni vegna lélegra aflabragða og óhagstæðs verðlags.
Nú upplýsir hins vegar Seðlabankinn, að framleiðslu-
verðmæti sjávarútvegsins hafi alltaf orðið 14% hærri
árið 1961 en næsta ár á undan.
Seðlabankinn upplýsir enn fremur að afkoma iðn-
aðarins hafi orðið góð á árinu 1961, enda hefur hann
fengið verðlagið lítið eða ekkert hækkað vegna kaup-
hækkananna.
Þannig hefur reynslan sannað, að atvinnuvegirnir
gátu vel ífisið undir hinum hóflegu kauphækkunum, sem
samið var um í fyrra. Það eru afhjúpuð falsrök, að þurft
hafi að fella gengið vegna þeirra. Það hefur sannazt til
fúlls, að gengislækkunin var hefndarráðstöfun reiðrar og
ráðlausrar ríkisstjórnar, sem hugðist með því koma í veg
fyrir að þjóðatekjurnar skiptust réttlátlega meðal manna,
og hræða jafnframt launafólkið frá því að berjast fyrir
rétti sínum.
Þess vegna þegja ráðherrarnir nú. En þögnin nægir
þeim ekki. Gengisfellingin var óþörf og hefur því valdið
óþarfri kjaraskerðingu, sem verður að bæta. Engin ráð-
herraþögn getur þaggað niður þá staðreynd.
Úr 99 í 83
Samkvæmt útreikningum, sem Alþýðusambandið hef-
ur látið gera, var kaupmáttur tímakaups verkamanfna 99
stig (miðað við 100 árið 1947), þegar „viðreisnin" var
lögfest í febrúarmánuði 1960. Kaupmátturinn var hins
vegar kominn niður í 84 stig, þegar verkamenn fengu
kauphækkun á síðastl. sumri.
Gengisfellingin hefur nú gert þessa kauphækkun að
engu. Seinustu útreikningar sýna, að kaupmáttur tíma-
kaupsins er kominn niður í 83 stig og hefur hann aldrei
minni verið síðan farið var að reikna hann út.
Á sama tima og kaupmáttur tímakaupsins hefur
þannig lækkað úr 99 stigum í 83 stig, hafa þióðartekj
urnar óumdeilanlega aukizt. En það eru aðrir, sem hafa
notið góðs af því en (aunafólkið.
Eru launastéttirnar sammála Mbl. um, að þetta sé
„viðunandi"? ,
Hver tekur við af Krustjoff?
Nú er rætt um ekki færri en sjö menn í því sambandi
ÞAÐ veldur ekki sízt óvissu
um fraanvindu aliþjóðamálanna,
að leiðtogar flestra þeirra
ríkja, sem hafa mest áhrif í
þessum efnum, eru yfirleitt
menn, sem komnir eru á efri
ár og því ólíklegir til þess að
eiga langan valdaferil eftir. Um
flesta þeirra gildir það einnig,
að mjög er óráðið, hver eða
hverjir séu líklegastir til að
leysa þá af hólmi.
Þetta gildir t.d. varðandi
Adenauer, sem kominn er á
níræðisaldur, og de Gaulle og
Nehru, sem báðir eru komnir
yfir sjötu.gt. Þetta gildir og
raunar einnig um Krustjoff,
sem er orðinn 67 ára, og ýmsar
fréttir herma, að sé engan veg-
inn heilsuhraustur, þótt hann
virðist bera annað með sér, er
hann kemur fram opinberlega.
Það hefur vitanlega ekki
minnst að segja hver eftirmað-
ur Krustjoffs verður, þar sem
Sovétríkin eru nú annað þeirra
stórvelda, sem í dag ræður
mestu í heiminum.
í ÁGIZKUNUM manna um
það, hver verður eftirmaður
Krustjoffs, heyrist oftast nefnt
nafn Frol Kosloffs. en hann
gegnir nú annarri mestri virð-
ingar- og áhrifastöðu í Komrn-
únistaflokknum og kemur þar
því næst á eftir Krustjoff. i—
Kosloff. er 53 ára gamall, hefur
verið Krufetjoff mjög handgeng
:niinniiog»tgiaka ýmsir á, að Krust-
joff kjósi hann helzt sem eftir-
mann sinn. H;n? vegar er það
dregið nokkuð í efa, hvort
Kosloff hafi þá forustuhæfi-
leika til að bera, er geri hann
færan um að taka við starfi
Krustjoffs. Hann sé ágætur ann
ar maður. en ekki sá fyrsti.
Annar maður, sem eins gæti
komið til greina, er Leonid
Breshneff, sem nú er forseti
Sovétríkjanna, en það er valda
lítil toppfígúrustaða. Breshneff
er 55 ára gamall og var áður
einn aðalmaður rússnesku
verkalýðssamtakanna. Margirj
telja hann betur til forustu fall-
inn en Kosloff og því gæti farið
svo, að þeir Kosloff deildu þann
ig með sér völdum, að Breshn
eff tæki við starfi Krustjoffs
sem forsætisráðherra, en Kosl-
off tæki við starfi hans sem
aðalritari Kommúnjstaflokks-
ins.
Ef Krustjoff eldist vel og
st.jórnar enn um hríð, gæti yngri
maður en þeir Kosloff og Bresn
eff komið til greina. Þá er eink
um nefndur Dimitri Polyansky,
sem er aðeins 44 ára gamall, eða
iafngamall byltingunni. fæddur
7. nóvember 1917. Hann hefur
um skeið verið forsætisráð-
herra rússneska lýðveldisins,
sem er langstærsta ríkið í
sovézka ríkjasambandinu. Hann
er sagður þróttmikill maður og
minna að því leyti á Krustjoff,
að hann er fjörmikill og
skemmtilegur í viðræðum.
AUK ÞEIRRA, sem hér hafa
verið nefndir, er oft minnzt á
a.m.k. fjóra menn aðra í þessu
sambandi. Elztur þeirra er
Aleksei Kosygin. 57 ára, en
hann er talinn einna færastur
rússnesku leiðtoganna á sviði
efnahags- og skipulagsmála.
Þeir útlendingar, sem hafa
KOSLOFF
BRESHNEFF
KOSYGIN
POLYANSKY
SPIRIDONOFF
kynnzt honum, telja hann mik-
inn gáfumann, siyngan og glögg
skyggnan. Hann virðist hins
vegar hafa meiri áhuga fyrir
efnahagsmálum en stjórnmál-
um.
Hinir þrír eru í svipuðum ald
ursflokki og Polyansky, en það
eru þeir Alexander Shepelin,
yfirmaður Ieynilögreglunnar.
P.N. Demisky, formaður flokks
deildarinnar í Moskvu, og Ivan
Spiridonoff, yfirmaður flokks-
deildarinnar i Leningrad. Af
þessum þremenningum er
Shepelin þekktastur, en hann
var um skejð forustumaður i
samtökum ungkommúnista. —
Sagt er að Krustjoff hafi mikið
álit á honum.
LÍKLEGT þykir að valdatak-
an eftir Krustjoff, ef hann fell
ur frá með eðlilegum hætti,
verði talsvert önnur en eftir
þá Lenin o.g Stalin. Þá hófst
strax mikil valdabaráfta á bak
við tjöldin, er lauk í fyrra skipt
ið með sigri Stalins, en í síð-
ara skiptið með sigri Krustjoffs
eftir að þeir voru búnir að
ryðja hinum gömlu keppinaut-
SHEPELIN
um úr vegi. Nú þykir líklegt,
að komið verði á meiri sam-
virkri forustu, þ.e að völdin
verði í höndurn fleiri manna
og reynt, verði að koma í veg
fyrir einræði eins manns —
Krustjoff hefur viljugur eða
nauðugur unnið að því að
byggja flokksstjórnina þannig
upp og því ræður hann óum-
deilanlega minnu en Stalín
gerði, þólt hann sé samt ráða-
mestur sovézku kommúnistafor-
ingjanna.
Hitt er syo eftir að sjá, hvort
það tekst að halda þessu fyrir-
komulagi til lengdar. Hið
þrönga stjórnskipulag Sovétríkj
anna, getur hvenær sem er
skapað jarðveg fyrir nýjan
Stalín. Það getur mjög oltið á
því, hvernig til tekst með þetta
skipulag samvirkrar forustu,
hvort framvindan í Sovétríkj-
unum beinist meira í lýðræðis
átt eða færist aftur í áttina til
Stalin-tímans Þetta getur ekki
sízt farið eftir því. hver eftir-
maður Krustjoffs verður og
þvi er ekki undarlegt. þótt
menn bollaleggi um það
Þ. Þ.
SWWWBI
T I M I N N, miðvikudagur 28. marz. 1962.
/