Tíminn - 18.08.1962, Qupperneq 8

; '■ /’i‘’"K”í"’'HæSKUNNAR '' : * ÆSKUNNAR
ÚTGEFANDI: SAMBAND UNGRA FRAMSÓKNARMANNA RITSTJÓRI: HÖRÐUR GUNNARSSON
Noregsferð SUF var hin ánægjulegasta. -
(Jndirbúningur og aðbúnaður, sérstaklega
góður, - og frændum vorum til sóma
í síðasta mánuði auglýsti
Samband ungra Framsóknar-
manna Noregsferð. Ætlunin
var að þátttakendur yrðu 15, en
eftirspum var svo mikil, að á
fjórum dögum skráðu sig 42
til fararinnar, og fleiri var
ekki hægt að taka. Hópurinn
flaug héð'an frá Reykjavík hinn
24. júlí til Oslóar og kom aftur
fljúgandi þaðan 7. ágúst. Förin
tók því samtals 15 daga. Tíð-
indamaður Vettvangsins snéri
sér til fararstjórans, Örlygs
Hálfdánarsonar, og innti hann
fregna úr Noregsförinni.
— Þetta var hin ánægjuleg-
asta för, sagði Örlygur. — Und
irbúningur og aðbúnaður góður
og veðurguðirnir ósparir á sól-
skin og'blíðviðri. Síðast en ekki
sízt voru samferðamennirnir
góðir. Ég vildi mega segja, að
þar hafi farið saman sanjvalinn
hópur, þótt fæstir hafi þekkzt
áður en ferðin hófst. Viltu
færa þessu fólki öllu mínar
beztu þakkir fyrir ánægjuleg-
ar og ógleymanlegar samveru-
stundir. Þá eiga „Lönd og leið-
ir“ heiður skilinn fyrir góðan
undirbúning fararinnar. Það
stóð allt sem þeir vísu menn
höfðu lofað.
— Hefur SUF efnt til slíkr-
ar utanfarar áður?
— Ekki hvað ég veit. Ég
held að þetta sé sú fyrsta.
— Gæturðu ekki sagt okkur
í stórum dráttum hvemig för
Inni var hagað, hvar þið kom-
uð og hvað þið sáuð?
I — Það er nú erfiðara en
ætla mætti og hætt við að lop-
inn teygist, þegar segja skal
frá. Þú verður að athuga að
við ókum samtals 1750 km., en
það svarar til fjarlægðarinnar
milli nyrsta og syðsta odda
Noregs. Við gistum á 10 stöð-
um, en áðum þess utan oftar
en upp verði talið. Hópurinn
var svo stór, að það varð að
skipta honum í tvo bíla og
stjórnaði Páll Guðmundsson,
skólastjóri í Mýrarhúsaskóla,
öðrum en ég hinum. Það er
mikill heiðursmaður Páll, og
er ég honum þakklátur fyrir
gott samstarf. Við héldum
strax frá Osló um kvöldið, þeg
ar við komum að heiman, og
gistum á sitt hvoru hótelinu við
Randsfjörðinn, það er á Harða
landi í Upplandafylki. Heitir
annar bærinn Brandbu, en
hinn Dokka. Þarna beið okk-
ar góður kvöldverður og ekkí
síðri morgunverður næsta dag.
Eins og þú kannski manst, þá
kostaði farmiðinn ásamt fæði
og gistingu aðeins 6.900 krón-
ur. Sannast sagna átti ekkert
okkar von á slíkum aðbúnaði,
sem við nutum allan timann,
hvorki í fæði né húsnæði. Mér
er óhætt að fullyrða, að okkur
þótti sem við værum i fimmtán
daga matarveizlu. Það hefur á-
reiðanlega enginn lagt af í
þeirri ferð.
í 'Sambandi við norska mat-
inn, hef ég enn gaman af að—
minnast þess, er Kolbeinn Þor
leifsson borðaði hinn bragð-
sterka Gammelost. Osturinn
var á hverju morgunverðar-
borði. Hann er dökkleitur og
í laginu eins og pottbrauðin
okkar íslendinga. Kolbeinn
hélt líka að þarna væri um
slíkt brauð að ræða. Fékk sér
því væna sneið, smurði hann
Borgund-Stafkirkja.
vel með smjöri og setti þar
ofan á tvö lög af osti. Kom
vatn fram í munn hans er hann
leit krásirnar, en ekkert skildi
hann í undrunarsvipnum á
norska bílstjóranum, er sat við
hlið hans. Skar Kolbeinn sér
væna sneið af „pottbrauðinu“
og stakk upp í sig og leið ekki
á löngu þar til svipur Kolbeins
var orðinn mun lorkennilegri en
nokkurn tíma Norðmannsins.
Barðist hann lengi við þá löng-
un að losa sig strax við munn-
bitann, en þótti helv. hart að
geta ekki haldið niðri norsku
brauði, — í ásýnd hins norska
sessunauts — þótt sterkt væri,
já, sterkara en íslenzkur, kæst-
ur hákarl. Einhvern veginn
kom hann svo bitanum. niður,
en stóð lengi á öndinni á eftir.
Er hann hafði loks jafnað sig
og stunið upp athugasemdum
um bragðstyrk brauðsins, sagði
sá norski: Þetta er ekki brauð,
heldur steraksti ostur, sem hér
finnst, og aldrei hefi ég séð
slíkt gert áður. Fyrst hnaus-
þykan Gammelost, þá smjör og
síðan tvö lög af annars konar
osti. Gladdist Kolbeinn mjög
yfir þessum tíðindum og fagn
aði því að mega hætta „brauð-
Farþegar annars bílsins f hlíðunum ofar Geiranger.
Bátahúsið með Sognbátunum í
Heibergskesafninu í Kaupanger.
á.tinu“, án þess að falla í áliti
hins norska frænda og vinar.
Næsta dag var ekið um Fag-
ernes, sem er lítill bær við
Strandafjorden, til Grinda-
heims við vatnið Vangsmjösa.
Vatnið er 19 km. langt en að-
eins 154 m. á dýpt. Skammt frá
Fagernes er Valdresbyggðasafn
ið, með 32 gömlum húsum fyllt
um minjum. allt frá 14. öld..—
Nutum við þar leiðsagnar
stúlkna, klæddum þjóðbúning-
um, sem að lokum stigu fyrir
okkur þjóðdansa, við undirleik
langspils og annarra hljóðfæra.
Þar kom í ljós að íslendingar
eru engir eftirbátar frænda
okkar í þeirri fótamennt.
Næsta dag var Upplanda-
fylki kvatt, en haldið til Sygna
og Firdafylkis. Ekið um Lær-,
dal við Sogn og þar m.a. s.koð-
uð Borgundkirkjan efst í daln
um. Þar er stafkirkja frá því
um 1150 og talin eitt merkasta
hús sinnar tegundar þar í
landi. Lærdalur er ákaflega
fagur og frjósamur dalur og
Lærdalsá fiskisæl. Á Lærdals-
eyrum beið okkar ferja, sú hin
fyrsta í ferðinni en ekki hin
síðasta, og fórum við með henni
til Kaupanger. Þar skoðuðum
við Heibergskesafnið, en héld-
um síðan inn í fjarðarbotn, þar
sem þeir Baldvin Þ. Kristjáns
son og Kolbeinn Þorleifsson
sýndu okkur hinum hvernig
synda ætti í ísköldum sjónum.
Það var ekki fyrr en í Þránd-
heimi, sem við hinir höfðum
kjark til þess ag svamla í sjó,
en þá þreyttu þeir Baldvin og
Ámi Halldórsson kappsund.
Þeir voru dæmdir jafnir, en um
deildur var sá dómur. Úr Sogn
firði klifruðu bílarnir með okk
ur um Böverdalinn, upp í Jöt
unheima, í nágrenni Galdhöp-
iggen og Glittertind, tveggja
hæstu fjalla Noregs, og lá veg
urinn hæst í 1200 metrum. Um
nóttina var gist í tveimur hótel
um, Elverster í Böverdalnum
og Leirvassbu í Leirdalnum
Þess ber að geta, að nú vorum
við enn á, ný komin í Upplanda
fylki. Elverster ber öil merki
bess að vera í .Tötunheimum
Herbergi eru öll skýrð jötna-
heitum. nöfnin máluð á hurð-
ir með viðeigandi mvnd og
skraut allt í sama stfl. Á veggj
um héngu speldi með setning-
um úr Hávamálum Elvester
er óviðjafnanlegur staður og
vildi ég ráðle.ggja þeim íslend
ingum, sem þar fara um að
dvelja þar í tvo daga.
Frá Elverster var ekið niður
þrö'ngan, skógivaxinn Böverdal-
inn, niður að þorpinu Lom í
Ottadalnum. Bærinn stendur á
bökkumVágávatnsins við mynni
árinnar Bövra. Landslag er þar
mjög fagurt, dalurinn víður og
skógivaxinn, byggingar blóm-
legar o.g vatnið stórt. Ottadal-
urinn er einn hinna stóru hlið-
ardala úr Gudbrandsdal. Það
var sérkennilegt að fylgjast
með því út um bílgluggann,
hvernig gróðurfarið breyttist
eftir því sem ofar dró, úr há-
vöxnum barrskógi i lágvaxinn
og kræklóttan birkiskóg. Efst
í skógarmörkunum er .fjalla-
hótel á stað er nefnist Grötli.
Þar þótti mörgum sem þeir
væru komnir heim til íslands,
bæði hvað veður og gróðurfar
snerti.
Grölti er í Upplöndum, en
skammt þar frá skerast fylkis-
mörk Upplanda, Mæris og
Sogns. Þaðan liggur vegurinn
um þúsund metra hátt skarð
yfir til Geirangursfjarðar á
Mæri. Á þeirri leið er fjallið
Dalsnibba, 1498 m. hátt. Upp
á efsta tind þess liggur vegur,
sem er mikið farinn af ferða-
mönnum, sem verða að greiða
nokkrar krónur fyrir, þar eð
hann er í einkaeign. Þangað
lögðum við einnig leið okkar.
Þar uppi var fjöldi bíla og
ferðamanna. Útsýni yfir Geir-
angursfjörðinn er þar stórkost-
legt. Fjörðurinn er talinn einn
hinn fegursti í Noregi, og er
þar að finna hina frægu fossa,
Systurnar sjö, að ógleymdum
elskhuga þeirra, fossi hins veg-
ar fjarðarins.
Séð yfir botn Geirangersfjarðar,
í Geirangri lifir minningin
um þá, sem fóru í fótspor Egils
Skallagrímssonar fyrir nokkr-
um árum. íslendingar eru að
vísu aufúsugestir hvarvetna í
Noregi, en hvergi vorum við
kvödd með meiri virktum en
þegar við héldum þaðan á
brott. Hóteleigandinn var á fót-
Hinar sjö systur norðanmegtn
Geirangersf jarðar.
um fyrir allar aldir, sá sjálfur
um að koma fólki og farangri
í bílana og flutti að lokum
snjallt ávarp þar sem hann
minntist áðurnefndrar heim-
sóknar og frændsemi þjóð-
anna. Við fórum með ferju frá
Geirangri til Valldal, sem er
innst í Stórfirði. Það gleymir
enginn Geirangursfirð sem um
hann siglir. Landslagið er stór-
brotið; það er sem fossarnir
hangi utan í þverhnýptum
hömrunum. Einkennilegast er
þó að sjá bóndabæi, sem nú
eru að vísu flestir komnir í
eyði, á syllum og í rjóðrum í
200 til 270 m. hæð yfir sjávar-
máli. Þeir segja sína sögu, þótt
þöglir séu.
~',Jí
Ándalsnes.
Valldal er án efa einhver feg
ursti dalurinn, sem við sáum
í ferðinni. Þaðan ókum vig upp
í Tröllheima. Vegurinn liggur
í um þúsund metra hæð, en yfir
gnæfa margir tröllslegir tind-
ar. Mest áberandi frá vegin-
um eru Biskupinn og Konung-
urinn, en Tröllatindar lengra
í norður. Vegurinn að sunnan,
upp Valdalinn, fer smáhækk-
andi, en því er ekki að heilsa
þegar ekið er norður af. Þar
mætir manni snarbrött fjalls-
hlíðin. Þar hefur vegurinn ver-
ið lagður í stórhrikaleg-
um sneiðingum og nefnist rétti
lega Tröllastígur. Það þótti á
sínum tíma mikið verkfræði-
legt afrek, þegar Norðmenn
lögðu þennan veg. Þegar nið-
ur í dalinn kom, Isterdalinn,
var ekið til Ándalsness. Bær-
inn var lagður í rúst árið 1940,
en hefur nú verið endurbyggð-
ur og eru íbúar um 2200. Það-
an var ekið út með Romsdal-
firði að sunnan og farið með
ferju yfir til Molde.
íbúar Molde eru rúm 7 þus-
Páll Guðmundsson reykir og hugsar djúpt.

m í M 1 V XT 1_____________J_________
8