Tíminn - 27.09.1962, Page 12

/
MIN NIN G:
Jón Ólafsson
forstjóri
í dag er til moldar boiinn frá
JNieskirkju, Jón Ólafsson forstjóri,
Grenimel 24, er lézt á Landsspít-
alanum 18. b. m. eftir skurðaðgerð
er reyndist vonlaus.
Hann var fæddur á Þingeyri 22.
nóvember 1918, sonur hjónanna
Kristínar Guðmundsdóttur frá
Efra-Seli í Hrunamannahreppi og
Ólafs Ólafssonar, fyrrverandi
-kólastjóra á Þingeyri.
Jón ólst upp í foreldrahúsum og
eftir að hafa lokið námi við Sam-
vinnuskólann í Reýkjavík 1939,
vann hann verzlunarstörf, unz
hann fluttist til Reykjavíkur 1941
og stundaði endurskoðunar og
hókhaldsstörf. þar til hann gerð-
ist forstjóri og síðar meðeigandi
að bókbandsfyrirtækinu Bókfell
h.f.
Árið 1948 kvæntist hann eftir-
lifandi konu sinni, Margréti Gunn
arsdóttur og eignuðust þau þrjú
börn, Ingibjörgu, Kristínu og
Ólaf.
Þau eignuðust brátt hlýlegt og
listrænt heimili, sem gott var að
koma á, enda hjónin bæði sam-
taka í að varðveita og viðhalda
áhrifum og erfðum úr föðurgarði.
Jón Ólafsson var hlédrægur
maður að eðlisfari og viðkvæmur.
Ábyggilegur og traustur vinur
vina sinna, og lagði oft á sig mik-
ið erfiði til að geta leyst hvers
manns vanda, sem til hans leitaði,
og síðustu arin, oft sér um megn,
án þess að láta á þvi bera.
Það var óvenju gott að vera í
nærveru Jóns Ólafssonar, því auk
manndómsins og alvörunnar, sem
einkenndi líf hans, flutti hann
ávalt með sér fölskvalausa gleði
og græskulausa kímni, enda var
Jón vel gefinn og víðlesinn.
Þótt starfsdagur Jóns Ólafs-
sonar yrði ekki lengri, hafð'i hann
afkastað miklu dagsverki, þrátt
fylrir erfitt heilsufar síðustu ár-
ir. og voru vinnuafköst hans frá-
bær.
Um leið og ég kveð þig, kæri
vinur, með hjartans þakklæti fyr-
ir langa og trygga vináttu, votta
ég konu þinni, börnum, öldruðum
foreldrum og öðrum aðstandend-
um dýpstu samúð mína.
Siggeir Vilhjálmsson.
100 ára afmæli
Eramhald af 9 síðu
að því að sú leið var ófær í
bili, en roikil þörfin á ung-
mennafræðslu, enda þótt
fræðslulögin væru þá í undir-
búningi.
Sumarið 1906 fór síra Sig-;
tiyggur utan á kristilegan
stúdentafund Norðurlanda, sem
haldinn var í Finnlandi. Á leið ;
inni kom hann við í Danmörku '
og komst þar í kynni við ýmsa
menn. ,Var honum alls staðar
vel tekið. og var för þessi hon-
um ánægjuleg og lærdómsrík.
Þá um haustið mun hafa ver-
ið ákveðið að stofna ungmenna
skólann að Núpi. því að um i
sumarið hafði verið byggt hús
sem rúmaði slíka stafffsemi.
Þa? var í dagleeu tali kennt við
góðtempiarastúkuna Gyðu nr.
120, ’sem síra Sigtryggur hafði
stofnað hinn 5. jan. 1906 í
stofunni hjá Kristni á Núpi. ■
Síra Sigtryggur segir svo um
húsbyggingu þessa, að þegar
fundur var haldinn um að
stofna stúku hafi strax komið
í ljós aí'alhindrunin: húsnæðis-
leysi Einr fundarmanna hafði
þá sagt Eg legg til. að hús
sé b.vggt ekki óveglegt. Það
má gera fieira með það en hafa
stúkufundi þar.“ Enginn mót-
mælti, og lauk fundinum þann
ig, að 5 bændur gengu í á-
byrgð fyrir byggingu nýs húss.
Húsið var ekki tilbúið fyrr
en um nýjár, svo að skólinn
var seltur 4. jan. 1907. Nem- ;
endur voru 20 unglingar. flest
ir 15—-20 ára og allir heimilis
fastir í Mýrahreppi Var ég
einn þeirra Síra Sietrvggur
var ein> kennarinn svo fvrstu
veturna Skólastofan var all-
rúmgóð. Hafði síra Sigtryggur i
málað ýmis ritningarorð efst I
á veggj stofunnar, sem rninntu
á tilgang stofnunarinnar. Orð-
in: „Kenn hinum unga þann
veg, sem hann á að ganga“,
blöstu við augum vorum. Og
takmark skólans lýsti sér bezt
í frumreglum þeim, sem stofn
andinn setti þegar í byrjun.
Fyrsta greinin hefst þannig:
„Skólinn setur sér fyrir að
veita nemendum sínum sem
notadrýgsta þekkingu í alþýð-
Iegum fræðigreinum, en eink-
um að vejsja og styrkja vilja
þeirra til skyldurækni í stöðu
sinnr, verma tilfinningu þeirra
fyrir fögru og góðu, glæða ást
þeirra til föðurlandsins og löng j
un til að vinna að hvers kon- ‘
•ir framförum og menningu."
Um þessa stefnuskrá skólans
segir Bogi Th. Melsteð í ársriti j
hins ísl. fræðafélags 1929:
„Ég vildi óska, að latínu-1
skólinn í Reykjavík hefði haft i
það takmark fyrir augum, sem
hér er lögð mest áherzla á; þá '
hefði margt farið betur á fs-;
landi. Þessi orð síra Sigtrýggs j
í I. greininni eru eflaust ein- í
hver hin þýðingarmestu, sem i
nokkur skólastjóri á fslandi
hefur =amið á seinnj árum.“
Ég hygg. að margir muní
vera á sömu skoðun_ og B. Th
M um þetta atriði. í samræmi
við þessa stefnuskrá voru svo ,
einkunnarorð skólans: „Fyrir j
guð og föðurlandið“. Allt starf
skólastjórans miðaðj að því að
gera okkur nemendunum ljóst, ,
hve mikilvægt það væri að trú
in á guð og föðurlandið yrði
lvsandi og vermandi kraftur J
/lífi manna Og í þessum anfi'
■var jafnan nnnið i Núr«"kóÞ
Dagsstarfið hóf-t með sálrr'
;ön.g og stuttri himieiðingu ur
kristilegt efro' o? endaði me;'
kvöldversi o,g bæn
Síra Sigtryggur fylgdi lýð- 1
\
skólafyrirkomulaginu, sem fyrr
er minnzt á. Kennslan fór mikið
fram í fyrirlestrum og samtöl-
um. Burtfararpróf voru engin,
og gestum var heimilt að hlusta
á kennslu að því tilskildu, að
trufla ekki starf nemenda. í
frumreglunum var sýslunefnd
Vestur-ísafjarðarsýslu falið að
setja tvo eftirlitsmenn, til þeás
að kynna sér kennsluna í skól-
anum og árangur hennar. Voru
þeir allajafna staddir í skólan
um 2—3 daga í lok skólatíma-
ans. Voru þá nemendur prófað
ir í áheyrn þeirra og lagðar
fram skriflegar úrlausnir nem
enda, teikningar og handavinna
síðar. Gáfu eftirlitsmenn svo
skýrslu um starfið. Má lesa þær
í skýrslum skólans hvert ár
frá 1908—1929. Er dómur
þeirra yfirleitt sá, að kunnátta
nemenda liafi verið undragóð
eftir svo átuttan námstíma, um
gengni öll á skólaheimilinu á-
kjósanleg og að í framkomu
nemenda lýsi sér hin stakasta
reglusemi og háttprýði. í
skýrslunni frá 1909 stendur
þetta m.a.:
„í stuttu máli er það álit okk
ar, að kennslufyrirkomulagið
við skólann sé hið heppilegasta
fyrir alþýðumenntunina og að
áhrif þau, sem skólinn hefur
á nemendur sína, séu hin æski
legustu.“
Hér er ekki rúm til að rekja
sögu skólans þó að hún sé í
raun og veru snar þáttur í ævi-
sögu <síra Sigtryggs í 20 ár. En
skýrt hefur hér verið frá hug-
sjónum síra Sigtryggs og til-
gangi skólans. En ekki hefur
verið minnzt á fjárhagshlið
málsins. Sá þáttur má ekki
gleymast, þvi að hann geymir
sögu um dæmafáa fórnfýsi
bessa hugsjónamanns.
Síra Sigtryggur Ikvæntist
öðru sinni 12. júlí 1918 Hjalt-
línu Margrétu Guðjónsdóttur.
bónda ^ Brekku á Ingjalds-
sandi. Hún er kennari að
menntun og mjög vel menntuð
í handavinnu kvenna, enda
kenndi hún handavinnu árum
saman í Núpsskóla með ágæt-
um árangri. Þá er hún og vel
fær í garðyrkju, 'enda verið
alla tíð stoð og stytta manns
síns við ræktunarstörfin í
Skrúð Og síðustu árin. síðan
líkamlegt þrek síra Sigtryggs
tók að þverrd. hefur hún með
dæmafáu þreki borið hita og
þunga dagsins varðandi ums.iá
reitsins og vinnu við ftann
Hún ann sjálf ræktunarhug-
sjóninni og kunni því að meta
iífsstarf manns s?ns og hjálpa
öllu ungviði til nokkurs
broska.
Tveir eni synir beirra hjóna'
Hlvnur ýoff/jn-Frmðingur, for-;
stöðumaður veður'tofunnar á !
Kefla^víkurf’ugvell' og Þröst-
ur, stvrimaður ó varðskipun-
um. Eru , þeir báðir kvæntir
og hinir nýtustu menn.
Síra Sigtryggur var hinn á-
gætasli eiginmaður og faðir,
ástríkur og umhyggjusamur til
hinztu stundar.
MINNING:
Marta María Áraadóttir
Hinn 19. f.m. lézt í Landsspítal-
anum eftir stutta legu frú Marta
María Árnadóttir, Hofteig 28 í
Reykjavík, aðeins 51 árs að aldri.
Er mikill harmur kveðinn að ást-
vinum hennar, þegar hún er svo
sviplega og á bezta aldri frá þeim
kvödd. 1
Frú.Marta var fædd 6. maí 1911
að Jörfa í Haukadal í Dalasýslu.
Foreldrar hennar voru Árni Jóns-
son og kona hans Ólöf Kristbjörg
Guðbrandsdóttir frá Vatni í
Haukadal, Guðbrandssonar hins
auðga á Hólmlátri, Magnússonar.
En Guðbrandur á Hólmlátri var,
sem kunnugt er, fimmti maður í
beinan karllegg frá síra Arngrími
lærða Jónssyni á Melstað í Mið-
firði. Þau Árni og Ólöf bjuggu á
Jörfa í nær þriðjung aldar við
góðan hag, þrátt fyrir mikla ó-
megg framan af árum. Var og
Jörfi ættaróðal Árna, allt frá því
er formóðir hans, Helga Jónsdótt-
ir, móðir Jóns hins fróða Egils-
sonar á Stóra-Vatnshorni, hóf þar
búskap um eða laust fyrir 1730.
En hún entist til að gera þar garð-
inn frægan öldina út og lifði fram
á fyrstu ár 19. aldar, komin fast
að tíræðisaldri.
Heimilið á Jörfa bar þess skýr-
an vott, er ég kynntist því fyrst
fyrir 44 árum, að það stóð á traust
um grunni frá fornri tíð, en einn-
ig, að fylgzt var með nýjum tíma
um búskaparháttu, snyrtimennsku
og annað, er bezt má bóndabýli
prýða. Marta María var yngst af
tíu börnum þeirra Jörfa-hjóna,
■sem til aldurs komust. Hún var
fyrirmynd meðal ungmenna um
háttprúða framkomu, vel gefin og
álitleg í sjón, én fremur hlédræg.
Og alla ævi var hún hin kyrrláta
kona, sem helgaði heimili og ást-
vinum starfskrafta sína. Hinn 12.
september 1942 gekk hún að eiga
Ólaf Finnbogason frá Sauðafelli
i Miðdölum, starfsmann hjá Raf-
veitu Reykjavíkur, og áttu þau
heimili í Reykjavík öll sín sam-
búðarár. Var ein vika liðin frá 20
ára hjúskaparafmæli þeirra, þeg-
ar hún lézt. Svo skjótt hefur sól
brugðið surnri í lí'fí ástvina henn
ar. En minning lifir um góða eig-
inkonu, móður og systur, sem helg
aði heimili og ástvinum líf sitt og
starfskrafta alla.
Þeim Mörtu og Ólafi varð
tveggja barna auðið. Þau eru:
Hildigunnur, nemandi í Mennta-
skóla Reykjavíkur, og Haukur, á
12. ári.
Jón Guðnason
Nýja búvöruverðið
Vegna nýafstaðinna samninga
milli fulltrúa framleiðenda og
neytenda í „Sexmgnnanefnd“ um
búvþruverð fyrir næsta verðlags-
ár, viljum við undirritaðir lýsa
yfir því, ag við teljum þá óvið-
unandi fyrir bændur og óeðlilega
eins og málin lágu fyrir. Með sam-
komulagi þessu eru rökstuddar
lágmarkskröfur fulltrúafundar
bænda á Laugum 13. ág. s.l. og
síðasta a'ðalfundar Stéttarsam-
bands bænda um lelðréttingu á
afurðaverði, sniðgengnar í höfuð-
atriðum.
Teljum við þetta svo alvarlegt,
að ekki verði hjá því komizt að
mótmæla þessu samkomulagi, því
sitt er hvað að lúta ranglátum
dómi, sem hægt er að áfrýja, eða
leggja okið á eigin herðar eins
og nú hefur verið gert.
Trúnaðarmenn framleiðenda í
„sexmannanefnd" virðast hafa
litið á þessar kröfur bænda sem
toppkröfur, sem heimilt væri að
slá af til samkomulagá, eins og
oft tíðkast í vinnudeilum.
Sú aðferð er í beinni mótsögn
við afgreiðslu síðasta stéttarsam-
bandsfundar, enda andstæð hugs-
unarhætti bænda, sem gera yfir-
leitt ekki hærri kröfur en hægt
er að rökstyðja sem brýna nauð-
syn fyrir atvinnurekstur þeirra og i
bljóti því að halda til streitu.
Viljum við skora á alla bænd-
ur og búnaðarsamtök í landinu,
að þrýsta sér sem fastast saman
um réttindi stéttarinnar — og við-
urkenna í engu gerðg samninga’
um hinn nýja verðgrundvöll,
nema sem bráðabirgðalausn —
þar til viðunandi niðurstaða er
fengin á verðlagningu landbún-
aðarafurða, og láta engin annar
leg sjónanmið villa sér sýn í
þeirri baráttu.
Árnesi 18/9 1962
Stjórn Búnaðarsambands
Suður-Þingeyinga.
Hermóður Guðmundsson
Bahlur Baldvinsson
Teitiir Björnsson
síæan
vel. „Rosc Mamai“ er móðir sem
elskar son sinn — og jafnvel
þótt ég eigi mér engan son, þá
veit ég hvað er að vera móðir,
þetta er óskahlutverk sem mig
hefur lengi dreymt um.“
Að vera móðir — það er eini
metnaður minn í lífinu. Munur-
inn er bara sá að Rose Mamai á
eitt barn enj Jósefína ellefu
“ksr hún friS
Þó hún 'sk' -terklega til orða-
' . er engan veginn frítl við að
hún á við t'iárhagslega nrðug-
éikf 'ð -tia En það ei hlutur
sem kempr engum við nema
henm. Það sem henni sárnar
mest er þa'ð að fósturbörnin sem j
hún hefur alltaf handleikið af
hlýrri móðurást. skuli nú vera
orðin bitbein kjaftakerlinga og
slaðurkarla Neyðaróp hennar til
blaðanna ct sprottið af því að
hún vill halí- F’ið knnguni börn
in, hún Kæn: -•? cnllótta hvern
ig hún sjal' -u i'hkin Það er
litla mis'lita njörðir henna: sem
hún hefur ijfa•' > -tarfað l'yrir
hag þeirra bei húr. fyrir bijósti
framar sínum eigin.
Innst 'rini hafa Parísa’rbúar
alltaf elskað og tignað Jósefínu
þrátt fyrir allt. alla tíð frá því
hún stökk ;nn á frægðarljóma
leiksviðsins 1 bananapilsi einu
klæða. Hjn hefur átt sinn þátt
í að lífga bæinn og gei a garð-i
inn frægan Nú er eftir að sja
hvort þeir eru reiðubúnir að
launa henni með því að unna
henni þess t’riðar og næðis sem
hún þráir.
í$avangur
skulda'ðrar gagnrýni cr því ó-
b'klegri“.
í tilefni af þessu er rétt að
benda á eitt embættisverk, sem
nýlega hefur verið unnið, og
iiiðsætt væri að vísa til slíks
'imboðsmánns. vævi hann ti)
hér á iandi ,og leita úrskurða
um réttmæti. Það embættis'
verk er nýleg skipun dóms-
málaráðhen-a á bæjarfógeta i
Keflavík.
12
T í M I N N, fimmtudagurinn 27. sept. 1962.