Tíminn - 08.12.1962, Síða 8

„MÐ SEM ÞER GERHL"
„Þekkjum vér nokkra dimmri
sorgar sýn
en saklaust barn í kvölum
hungurdauða?“
Skúli Þorsteinsson.
Þessi áleitna spurning skóla-
stjórans á Eskifirði frá árinu
1948, úr kvæði, sem hann flutti
á samkomu austur þar, er hald
in var til ágóða fyrir Barna-
hjálp Sameinuðu þjóðanna, hef
ur kveðið við í huga mér að
undanförnu í sambandi við yfir
standandi fjáröflun til handa
nauðstöddum Alsírbörnum.
Á atómöld, í heimi tortryggni,
rangsleitni óg ótta, er það út
af fyrir sig gleðiefni, þegar
Imargir sameinast um framgang
fagurra hugsjóna og málefna,
sem eru svo ágæt í sjálfum sér,
að hinum annars ólíkustu mönn
um að allri gerð, finnst gott
og þakkarvert að mega styðja
þau. Eitt slíkt er á döfinni hjá
okkur nú, síðan Hólmfríður
Gunnarsdóttir prests Árnason-
ar átti á vegum Alþýðublaðsins
frumkvæði að hjálparstarfsem-
inni hér á landi fyrir líðandi
börn í Norður-Afríku. Margir
brugðu skjótt við með fjárfram
lög, dagblaðið Vísir studdi mál
staðinn drengilega, og nú hef-
ur Rauði kross íslands tekið
við eðlilegri forystu þessa óum
deilanlega mannúðarmáls.
Sjón er sögu rikari um það,
ag þessi barnahjálp hefur fund
ið öruggan hljómgrun í brjóst
um íslendinga. Gjafir streyma
daglega inn sem vottur þess og
viðurkenning, að neyðin sé sár
og hjálpin til þess að draga úr
henni sé brýn og aðkallandi.
Nú er náðartimi Aðventunnar
! upprunninn. Hugir kristinna
manna eru teknir að opnast
fyrir árlegum áhrifum jóla-
halds og helgi. Og hvað, sem
segja má um allan hinn ytri
fyrirgang, verður því samt vart
neitað, að uppistaða sérlegra
lífshræringa o.g hátta manna
almennt á jólaföstu sé góðvild
og bróðurþel, sem eigi rót sína
að rekja til kristins lífsviðhorfs
— viðleitni til þess að láta i
þennan tíma frekar en nokkurn
annan gott af sér leiða, gleðja
friða og hugga.
sagna
Út er komin á vegum Kvöld-
vökuútgáfunnar h.f. á Akur-
eyri bókin íslenzkar Ijósmæð-
ur, I. bindi, æviþættir og end-
urminningar, sem séra Sveinn
Víkingur hefur búiS til prent-
unar.
í formálsorði bókarinnar, sem
séra Sveinn Víkingur skrifar, seg-
ir hann m.a.: „Fyrir nokkrum ár-
um hóf séra Björn O. Björnsson
að safna þáttum um íslenzkar ljós-
mæður, og á hann miklar þakkir
skilið fyrir þag framtak. Af útgáfu
þess verks varð þó ekki. En nú
hefur Kvöldvökuútgáfan á Akur-
eyri keypt hið merka handrit séra
Himinfarópandi málstaður
bágstöddu bamanna í Alsír
fellur vel inn í þetta heiða og
hreina andrúmsloft þessara
daga. Fullorðnu fólki, mörgu
ofmettu með fullar hendur
fjár, gefst nú tækifæri til þess
að slá margar flugur í einu
höggi: að hjálpa sjálft fyrir sitt
leyti, en einnig það, að láta
ung börn sín og/eða barnabörn
gefa til litlu „kolleganna“ í
stóra, fjarlæga útlandinu, eftir
ag hafa veitt þeim dálitla
fræðslu við þeirra hæfi um
bágindi og nauð hinna blökku
smábræðra og systra, og þannig
vakið þau til vitneskju um ó-
gleymanlegan þátt í lífinu á
jörðinni þeirra. Umbunin fyrir
íþyngingu þess sorglega mun
verða gleðin og fögnuðurinn
yfir því að geta sjálf með litlu
höndunum sínum „lagt smyrsl
á lifsins sár og læknað mein
og þerrað tár . . . “ í anda hans,
sem fæddist á jólunum.
Ég finn hvöt hjá mér til þess
að árétta við foreldra og móður-
og föðurforeldra þá bæn, sem
mér finnst nú liggja í loftinu,
að þau noti þá söfnunardaga,
sem eftir eru til þess að ljóma
upp hug og hjarta eigin barna
og barnabarna á þann hátt, er
ég hefi minnzt á. Þótt þegar
hafi verið vel gert, má sann-
arlega betur, því hjálparþörfin
er mikil. Ég held, að íslenzku
börnin verði varla glödd varan-
legar sjálf með öðru en meðvit-
undinni um unnið kærleiksverk.
Og myndu hinir fullorðnu
kenna dýpri gleði af öðrum
verkum sínum en hlutdeildinni
í því — eins og Freysteinn
Gunnarsson komst að orði af
sama tilefni og ég minntist á
í upphafi — að
„halda með trúfesti vakandi
vörð
um vorgróður mannlífs á
stríðandi jörð“.
Baldvin Þ. Kristjánsson.
útgáfa ævi-
Ijósmæðra
í fyrsta bindinu eru frásöguþættír og æviágrip
26 Ijósmæðra.
Björns og ákveðið að gefa það út — er hér ekki um venjulegar ævi-
með þeim breytingum og viðauk-1 skrár eða íjósmæðratal að ræða,
um, er nauðsynlegir og æskilegir i heldur um alþýðlegar frásagnir
teljast. Birtist hér fyrsta bindi um konur, sem í kyrrþey og án
þess ritverks, sem'hefur að geyma tillits til launa hafa lagt fram sér-
þætti um ljósmæður úr öllum lands stakan og ómetanlegan skerf til
hlutum, og þó aðallega þeirra, sem isienzks líknarstarfs og menning-
starf hófu fyrir síðustu aldamót. | &r.“
Svo er til ætlazt, að framhald verði
á þessum þáttum, og þar einnig í þessu fyrsta bindi eru frásögu-
sagt frá „ijósfeðrum“, en svo | þættir og æviágrip 26 ljósmæðra
kynni að mcga nefna þá úr hópi j hvaðanæva að af landinu. Suma
karlmanna, sem fengust við þessi! þættina skrifa ljósmæðurnar sjálf-
störf, og eru þeir allmargir.“ Síð-: ar en aðrir eru skráðir af kunnug-
ar í formálsorði segir svo: „-um og færum mönnum.
Þættir Ævars Kvaran
um fólk og forlög
Skuggsjá í HafnarfirSi hef-
ur sent frá sér bók, sem heit-
ir ,Fólk og forlög", og hefur
Ævar Kvaran, leikari tekið
hana saman og þýtt. Efnið er
víða að dregið og sótt jafnt
til nútíðar sem aftur í aldir.
Þarna eru irásagnir af Kleópötni
ög Cæsari, Póló-bræð'rum og Khan
hinum mikla í Asíu, Voltaire og
Jörundi hundadagakonungi, gim-
steinaþjófi i Bandaríkjunum og
vísindamannj í geislunarfræðum.
Greinarheiti eru þessi: Mikilfeng-
leg örlög, Fræknir frændur, Rödd
samvizkunnar, Ótrúlegur æviferill,
Miskunnsami Samverjinn, Fortíð
veitingamannsins, Hetja geisla-
fræðinnar, Hvalur gleypir mann,
Faradísarfangelsið, Skuggi atóm-
aldar, Snillingur hljómanna, Höf-
ÆVAR KVARAN
undur Gulleyjar, Kynlegur kleyf-
hugi, Vinur málleysingjanna, Kon
uiigur ævintýrsins, Maðurinn, sem
skapaði Pa?adís, Ofurhuginn, Vog-
ur milli vina, Útvarp vekur skelf-
i.ngu, Á yztu nöf. Bókin er rúmar
200 blaðsíður og vel úr garði gerð.
Sjötugur:
Jón Kr. Guömundsson
AkranesE
Hann er fæddur að Hornsstöð-
um í Laxárdal 8. des. 1892, en
þar bjuggu foreldrar hans Guð-
niundur Jónsson og kona hans
Þorgerður Jónsdóttir,
Jón er Dalamaður í ættir fram
því héraði hefur hann jafnan ver-
ið tengdur sterkum böndum. Þeg-
ar hann var 15 ára, fór hann tii
föðurbróður síns vestur í Bol-
ungarvík og nemur hjá honum
skósmíði. Þar er Jón af og til
næstu árin og lýkur sveinsprófi
í skósmíði. Veturinn 1912—’13
dvelst hann við nám í Grindavík
hjá sr. Brynjólfi. Sú skólaganga
— þó stutt væri — kom honum
að góðum notum. Jón gerðist
bóndi að Giljalandi í Haukadal
1917 og býr þar til 1921. Á næsta
ári flytur hann á Akranes og
ræðst sem skósmiður til Jóns í
Ásbyrgi, sem þá rak verzlun og
skóvinnustofu á Akranesi. Árið
1926 stofnar Jón eigin viur.ustofu,
sem hann hefur rekið síðan. Á
Akranesi er hann því búim að
eiga heima rétt 40 ár. Hann
kvæntist ágætri konu — Björgu
Jónasdóttur frá Stóra-Vatnshorni
í Haukadal — þann 5. júlí 1940.
Jón Kr. Guðmundsson er mik
ill félagsmálamaður. Hann var
um langa hríð gjaldkeri Iðnaðar-
mannafélags Akraness, og einnig
um tíma gjaldkeri Stangaveiði-
félags Akraness, en laxveiði-
maður er hann af lífi og sál, enda
stundaði hann laxveiði mikið fyrr
á árum og gerir enn, er tækifæri
gefast. Hann er pólitískur vel og
hefur jafnan haft brennandi á-
huga á þjóðmálum. Var í D'ölum
sterkur stuðningsmaður Bjarna
frá Vogi en síðan Framsóknar-
fiokksins. Hann hefur lengi átt
sæti í fulltrúaráði Framsóknarfé-
iags Akraness og oft verig í stjórn
þess. Jón hefur unnið mikið og
óeigingjarnt starf á Akranesi fyr-
ir Framsóknarflokkinn og Tím-
ann, sem enn heldur áfram og
lengi verður minnzt með miklu
þakklæti af okkur samherjum
hans.
Jón er hinn sanni og óþreyt-
andi vökumaður — baráttumaður
— sem lifir fyrir að veita áhuga-
málum sínum brautargengi, og þá
er ánægja hans mest, þegar mið-
ar í rétta átt. Jón er sérstakur
persónuleiki og engum öðrum
líkur. Hann fer sínar eigin leiðír,
hvað sem öðrum finnst. Hann er
fróður, stálminnugur og kann góð
skil á mönnum og málefnum. Jón
er traustur og vinfastur svo af
ber, en lætur ógjarnan sinn hlut,
sé hann órétti beittur. Jafnvel
Elii kerling virðist eiga þar örð-
ugt uppdráttar og það er okkur
vinum hans mikið gleðiefni.
Við þennan merka áfanga í lífi
Jóns vil ég flytja honum inniieg-
ar árnaðaróskir og þakkir vina
hans og samherja á Akranesi. Við
þökkum honum ánægjuiega sain-
fylgd og væntum þess að sá áhuga-
eldur, sem einkennt hefur hann,
megi endast honum ævina út. Jón
verður í dag fjarverandi frá
heimili sínu.
Dan. Ágústínusson.
T í M I V V 1o »»rfn «•/!n rriin Q <1ocomhar 1 QfiíJ - -
8