Alþýðublaðið - 04.01.1940, Blaðsíða 2

FIMMTUDAGUR 4. JAN. 1940.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Næturgalinn
88) — Viltu fá mér fallega gullsverðið, viltu fá mér fánann, viltu
fá mér kórónu keisarans? 89) Og Dauðinn gaf eitt djásn fyrir
hvern söng, og næturgalinn hélt áfram að syngja. 90) Og hann
söng um kirkjugarðinn, þar sem hvítu rósirnar vaxa, og þar
sem blómin eru vökvuð tárum hinna syrgjandi. 91) Og þá lang-
aði Dauðann heim í garðinn sinn, og hann sveif út um gluggann
eins og hvítt ský.
Líftrmligar
ii
| Yátiriglniarskrifstofa
I Slgfúsar Sighvatssonar. 1
LæMjarfðta 2.
Danskir og íslenskir
UMRÆÐUEFNI
blaðamenn skiftast
ð ðramótakveðjum.
ORMANNI Blaðamannafé-
lags íslands hefir borizt
svohljóðandi nýjárskveðja frá
dönsku blaðamönnunum, sem
komu hingað í sumar:
„Dönsku blaðamennirnir, sem
komu til íslands í sumar, minn-
ast með þakklæti gestrisni ís-
lenzku blaðamannanna og
senda starfsbræðrum og vinum
á íslandi óskir um gott nýjár,
er færi með sér frið, og heill og
hamingju Blaðamannafélagi ís-
lands.“
Blaðamannafélag íslands
sendi dönsku blaðamönnunum
éinnig árnaðarósk um áramótin.
Samtal við Sigurð Baldvins-
son póstmeistara um bréf,
sem hverfa, menn skrökva
sig frá skuldagreiðslum og
reyna að koma sökinni yfir
á póstþjónana. Krossbands-
sendingar, sem stela smá-
bréfunum. — Reykjavíkur-
stúlkan og erindið í útvarp-
inu. Eitt bréf af mörgum um
þetta mál.
—o—
ATHUGANIR
HANNESAR Á HORNINU.
EG TALAÐI við Sigurð Bald-
vinsson póstmeistara nýlega
af tilefni bréfs, sem ég fékk frá Jó-
hanni Guðmundssyni forstjóra á
Seyðisfirði. f þessu bréfi er kvart-
að undan því, að bréf frá Seyðis-
firði, sem áttu að fara hingað til
Reykjavíkur hafi horfið og nefnir
Jóhann í því sambandi 6—8 dæmi
um þetta. Þá tilgreinir hann og
mann, sem hafi kvartað undan
þessu við póstmeistara í fyrra.
ÉG SPURÐI póstmeistara hvort
hann kannaðist við þetta. Sagðist
hann minnast þess, -að nafngreind-
ur maður á Seyðisfirði hefði borið
fram kvartanir við sig í þessa átt.
Hér er þó alls ekki um stórt mál
að ræða og óþarfi að gera frekara
veður út af því. En út af þessu
máli sagði póstmeistari mér ýmis-
legt um starfsemi póstsins. Hann
sagði til dæmis:
ÞAÐ KEMUR FYRIR, að það sé
kvartað undan því, að bréf, sem
ekki er keypt ábyrgð á, en sagt er
að séu peningar í. hafi misfarist.
Gegn slíkum kvörtunum stöndum
túð póstmenn mjög varnarlitlir, ef
slíkt kemur þá ekki hvað eftir ann-
að fyrir á sama stað, því ef svo
væri, væri hægt að einangra það
og vitanlega að koma málinu í lag
með rannsókn. En ég veit dæmi til
þess, að hér hefir ekki verið allt
•með feldu. Við höfum dæmi fyrir
okkur í því, að menn reyna að
skrökva sig frá skuldum með þess-
um hætti. Þeir hafa ef til vill lofað
að greiða skuld ákveðinn dag, lof-
að að senda greiðsluna í pósti, en
ekki gert það og svarað. því svo
til, að þeir hafi gert það, en ekki
sent peningana í ábyrgðarpósti,
heldur í venjulegu bréfi. Þá kom
það nokkrum sinnum fyrir, að bréf
teljast ekki hafa komið til viðtak-
anda, en síðan finnast bréfin í
skrifborðsskúffum, í bókum o. s.
frv. hjá viðtakendum sjálfum, eða
á heimilum þeirra.
ÞÁ ER EITT atriði, sem er mik-
ið vandamál erlendis og mikið far-
ið líka að kveða að hér á landi.
Það færist mjög í vöxt að kross-
bandssendingar og opin bréf séu
send með póstinum. Þessu er hent
í póstkassa, en umbúðirnar rifna
ef til vill að einhverju leyti og lít-
DAGSINS.
il bréf, sem einnig eru í póstkass-
anum fara inn í krossbandssend-
ingarnar. Þetta hefir komið oft
fyrir hér. Ég skal segja yður, að
nýlega kom hingað krossbands-
sending frá Hollandi. Umbúðirnar
voru svolítið rifnar og innan í
sendingunni voru hvorki meira né
minna en 7 bréf, sem áttu að fara
til ýmsra staða á Hollandi. Eins og
þér sjáið, eru ýmsir erfiðleikar hjá
okkur póstmönnunum og það er
því illa gert, að auka þá erfiðleika
af ásettu ráði.
NÝLEGA flutti ung stúlka er-
indi í útvarpið um Reykjavíkur-
stúlkuna. Nafni stúlkunnar var
haldið leyndu og er það þó mjög
óvenjulegt í útvarpinu. Ef dæma
má eftir bréfum, sem mér hafa
borizt um þetta erindi, þá hefir
mörgum útvarpshlustendum blöskr
að skoðanir stúlkunnar. Ég get
ekki verið að birta öll þessi bréf,
sem bæði eru frá fólki héðan úr
bænum og eins frá fólki utan af
landi, enda eru þau mörg sam-
hljóða ádeila á stúlkutetrið. Jónas
St. Lúðvíksson í Vestmannaeyjum
segir um þetta efni í bréfi til mín:
- „RÉTT ÁÐAN var einhver
ung Reykjavíkurstúlka að flytja í
útvarpið kvennaþátt er hún nefndi
,,Reykjavíkurstúlkan.“ í þessum
þætti orðfærði þessi ungfrú það
svo, að ungu stúlkurnar í Reykja-
vík gætu .— svona rétt til þess að
vera með — þegið snaps, en það
væri alveg af og frá, að ung
Reykjavíkurstúlka sæist nokkru
sinni drukkin á götu. Öll slík til-
felli væru utanbæjarstúlkur, sem
vildu vera með í Reykjavíkurlíf-
inu, en kunna sér ekki betur hófs
en svo, sem hún gat um.“
„MIKIÐ ER nú dómaravald þess-
arar ungu stúlku, og mikil er sú
bíræfni, að halda slíku fram, og
það í Ríkisútvarpinu. Þó að ég
beri hvorki neitt af því, sem kallað
er kvenlegt eðli, eða dyggðir, né
heldur sé vanur að deila um löst
eða ljóð á ráði kvenna eða ann-
arra, þá langar mig þó til, sem ut-
anbæjarmaður, af því að hér er
sérstaklega beint miður þokkaleg-
um skeytum til utanbæjarstúlkna,
og þar með gerð tilraun til að
þrykkja niður virðingu fyrir öðr-
um en Reykvíkingum einum, að
taka þessi orð hinnar ungu Reykja-
víkurstúlku til nokkurrar athug-
unar.“
„ÞESSI UNGA STÚLKA, sem
þannig talar, hefir vafalítið litla
dómgreind á þessum málum, sem
sem hún er að hjala um, eða þá
hitt, að hún getur ekki unnað ut-
anbæjarstúlkum sannmælis í þess-
um efnum. Fjærri sé mér að drótta
því að ungum Reykjavíkurstúlk-
um, né heldur Reykvíkingum í
heild, að þeir séu yfirleitt gjarn-
ari á útiveru við ölvun en aðrir ís-
lendingar, þó hins vegar skýrslur
sýni, að þeir séu ölkærari menn
hlutfallslega, en í öðrum lands-
hlutum, en hitt staðhæfi ég, að
ungar Reykjavíkurstúlkur eru ekki
eftirbátar annarra stúlkna á land-
inu hvað ölvun á almannafæri
snertir, eða hver skyldi annars á-
stæðan vera, ef svo væri ekki?
Borgarlíf æskunnar hefir aldrei
verið talið fyrirmynd, og dettur
nokkrum í hug að halda, að
Reykjavík sé einhver undantekn-
ing? Nei, ekki einu sinni þessari
ungu Reykjavíkurstúlku sjálfri."
„ÞESSI fullyrðing stúlkunnar í
útvarpinu er því staðlausir stafir
og einungis út í bláinn sagt, til
þess að bjarga áliti Reykvískrar
æsku á kostnað annarrar æsku
landsins. Það er meira heldur en
heiðarlegum málflutningi sæm-
andi. Ég hefi nokkuð oft verið
gestur í Reykjavík og því orðið
var við ýmislegt, sem annars
myndi hafa fram hjá mér farið,
hvað viðvíkur þessu máli, er hér
um ræðir.“
„ÉG SKAL nefna hér tvö
dæmi, af fleirum, sem sýna hversu
miklar firrur og fjarstæður þessi
ungfrú hefir borið á borð fyrir út-
varpshlustendur. Fyrra dæmið:
Ég bý á Hótel Skjaldbreið. Það
er að næturlagi. Ég er að fara
heim, og geng Kirkjustræti. Á
tröppum Alþingishússins sitja tvær
ungar stúlkur all mjög ölvaðar. —
„Halló manni,“ kallar önnur
um leið og ég geng fram hjá, —
„af hverju er þinghúsinu lokað?“
Orðin eru slitrótt, og tungan draf-
ar. „Þingfundum er lokið í dag“,
svara ég. „Helvítis beinin,“ segir
hin. „Eruð þið kannske þing-
menn?“ spyr ég. Nei, ekki var það,
en meining þeirra var, „að berja
á bölvuðum þingmönnunum“ fyrir
allt það þunga fátækraframfæri,
sem þeir ætluðu að koma yfir á
herðar „okkar“ Reykvíkinganna.
Síðara dæmið: Við erum tveir á
gangi að kvöldlagi niður á hafnar-
bakka. Á móti okkur kemur
stúlka. Hún reikar í spori. Hún
biður okkur að fylgja sér heim.
Jú, jú, það er sjálfsagt. Við náum
í bíl og ökum af stað. Á leiðinni
verður mér á að spyrja stúlkuna
um ýmislegt, og þ. á. m. hvaðan
hún sé. Hún er Reykvíkingur.“
„ÉG SET ÞESSI DÆMI ekki hér
ti,l þess að sverta Reykvíkinga,
heldur til þess að sýna fram á, að
Reykvískar stúlkur eru ekki, éins
og ég tók fram áðan, neinir eftir-
bátar annarra með ©lvun á al-
mannafæri, sem eðlilegt er. Það er
því mjög óviturlega sagt og í miður
góðum tilgangi, þegar flaggað er
með slíku, sem þessi unga stúlka
í útvarpinu. Að lokum vil ég svo
beina þessum fyrirspurnum til út-
varpsráðs: Eru ekki þessir kvenna-
þættir athugaðir af útvarpsráði —
áður en þeir eru fluttir í útvarp-
ið? Og ef svo er, er það með leyfi
og vilja útvarpsráðs, að þetta at-
riði, sem ég gat hér að framan,
er borið frarn í útvarpinu.“
Hannes á horninu.
Auglýsið í Alþýðublaðinu!
Auglýsing
um smásðinverð.
Dills Best reyktóbak í Ys lbs. blikkdósum kr. 8,4® dós.
Do.
Model —
Do. —
Prince Albert —
Do. —
Do. —
% - - - 2,20 -
V, — — 15,00 —
lVa OZ. — — 1,45 —
Valbs. — — 7,65 —
Vs- - — 1,95 -
Vis — léreftspokum — 1,00 pk.
May Blossom cigarettur í 20 stk. pökkum kr. 1,90 pk.
Utan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar má leggja allt að 3%
á innkaupsverð fyrir sendingarkostnaði til útsölustaðar.
TóbakseiÐkasala ríkisins.
JOHN DICKSON CARIt:
Norðin í vaxmyndasafninn.
20.
gestunum þar, þeir þekkja mig vel. Þar var ég þangað til
klukkan hálf tólf. Þá fór ég í vagninn minn og ók í áttina
til Porte St. Martin og ætlaði að fara á samkomu Svartgrímu-
manna. En þegar ég kom á hornið hjá Boulevard St. Denis
breytti ég áætlun. Þá mun klukkan hafa verið fjörutíu og
fimm mínútur gengin í tólf. Þá fór ég á næturklúbbinn, sem
kallaður er „Gráa gæsin“. Þar settist ég ásamt tveim stúlk-
um. Þér, herra, komuð þar inn örfáum mínútum seinna, og
ég er nærri því sannfærður um, að þér sáuð mig. Ég er að
minnsta- kosti sannfærður um, að ég sá yður. Ég vona, að
yður sé nú ljóst, hvar ég hefi verið í kvöld. Jæja — og hve-
nær var svo morðið framið?
— Milli klukkan ellefu fjörutíu og ellefu fjörutíu og fimm.
Öll bræði Galants virtist rokin út í veður og vind. Hann
leit í spegilinn yfir arinhillunni, strauk hár sitt, ypptí öxlum
og sagði:
•— Ég veit ekki, hvernig þér getið verið svona viss um
það. En það er að minnsta kosti mér í hag. Ég hugsa, að þeir,
sem sáu .til mín, þegar ég fór frá Moulin Rouge, muni geta
borið vitni um það, að ég fór klukkan rúmlega hálf tólf. Það
er klukka á búð þar hinum megin við strætið. Nú vita allir,
að það er um tíu mínútna akstur frá Moulin Rouge til Gráu
gæsarinnar, en þangað kom ég klukkan fjörutíu. og fimm mín-
útur yfir ellefu. Er það sennilegt, að ég hefði haft tíma til
þess að drepa ungfrú Martel, bera lík hennar inn í vaxmynda-
safnið, án þess að nokkurs staðar sæist blóð á mér -— og aka
til Gráu gæsarinnar á þessum tíma? Auðvitað getið þér spurt
ekilinn minn. En ég býst ekki við, að þér trúið honum.
— Þakka yður fyrir, sagði Bencolin með hægð. — Þér
hafið ekki verið ennþá sakaður um þennan glæp og ekki
heldur grunaður.
— Þér játið þá, að það sé úti lokað, að ég sé sekur?
— Nei, síður en svo.
Galant klemmdi saman varirnar og svipur hans varð hálfu
grimmdarlegri en áður. Hann laut fram og' sagði: í hrein-
skilni spurt, til hvers komið þér hingað?
— Aðeins til þess að tilkynna yður að ég ætla ekkert að gera
uppskátt um félagsskap yðar. Þetta var vináttuheimsókn, eins
og þér getið skilið.
— Jseja, hlustið nú á mig, sagði Galant. — Ég er kyrrlátur
maður. Ég hefi bælcur mínar og hljóðfæri til þess að skemmta
mér við. En, hamingjan góða! Ef einhverjir lögreglunjósnarar
finnast innan dyra hjá okkur í klúbbnum, þá..........
Hann lækkaði röddina og brosti kuldalega: — Góða nótt,
herrar mínir, þið hafið heiðrað hús mitt með heimsókn ykkar.
Við fórum, en hann stóð kyrr fyrir framan ofninn og hvíti
kötturinn stóð við hlið hans. Þjónninn fylgdi okkur út. Þegar
hliðinu hafði verið lokað, greip Chaumont í handlegginn á
leynilögregluþjóninum.
— Þér sögðuð mér að þegja, sagði hann, — og það gerði ég.
En nú vil ég fá að vita . . . Dolette! Ætlið þér að segja mér,
að Odette hafi verið að — fara þangað?
— Já.
Geislarnir frá götuljóskerinu höfðu funöið leið milli trjánna
og féllu á andlit Chaumonts. Hann þagði — lengi.
— Jæja, tautaði hann að lokum, — jæja, við ættum þó að
minnsta kosti að geta leynt móður hennar því.
Bencolin horfði fast á Chaumont andartak. Því næst lagði
hann hönd sína á öxl Chaumonts.
— Þér þurfið að vita sannleikann. Odette var — nú jæja,
hún var jafn barnaleg og þér sjálfur. Þér lærið ekki að þekkja
lífið, þó að þér séuð í hernum. Sannleikurinn var sá, að Odette
var höfð í klúbbnum vegna þess, að hún var af góðum ætt-
um. Galant vildi aldrei annað fólk en af allra tignustu ætt-
um. Nei, nei, verið þér nú rólegur. Hann tók fast í öxl unga
mannsins og snéri honum að sér. — Þér farið ekki aftur til
Galants. Ég skal sjá um hann.
Það var fullkomin þögn á götunni, en Chaumont reyndi að
losa sig úr höndum leynilögreglumannsins.
— Hefði hana langað til að fara þangað, væri hún sennilega
enn á lífi. Þér skiljið ekki hugsunarhátt herra Galants.
— Þér eigið þá við það, sagði ég, — að Galant beri ábyrgð
á þessum morðum.
Hann sleppti takinu á Chaumont og snéri sér að mér dá-
lítið truflaður á svipinn.
— Það er spurningin, Jeff, Ég held ekki. Hann stendur í
einhvers konar sambandi við þessa atburði, en það er margt,
sem bendir til þess, að hann sé ekki frumkvöðull að morðun-
um. Morðin eru svo klaufalega framin. Hann myndi fara öðru-
vísi að. En nú skulum við komast á snoðir um það, hvað hann
gerði áður en hann kom heim.
Hann barði staf sínum í gangstéttina. Maður kom í ljós
neðar í götunni og stefndi til okkar, Hann hafði verið falinn
þar á bak við tré, en kom nú fram, þegar Bencolin gaf merkið.
Bencolin gekk á móti honum.
— í gærkveldi, sagði hann — þegar ég var orðinn sann-