Tíminn - 15.02.1963, Síða 7

Utgetandi: FRAMSOKNARFLOKKURINN
Framlcvæmdastjóri Tómas Arnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (ábi. Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og tndriði
G. Þorsteinsson Fulitrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrifstofur I Eddu
húsinu Afgreiðsla. auglýsmgar og aðrar skrifstofur i Banka
stræti 7 Símar 18300—18305 - Auglýsingasími 19523 Ai
greiðslusimi 12323 - Askriftargjald kr 65 00 á mánuði ínnan
lands .t lausasölu kr 4 00 eint - Prentsmiðjan Edda h.f —
Komast ekki af baki
í umræðum þeim um Efnahagsbandalagið, sem fóru
fram á Alþingi í fyrradag, kepptust þeir Gylfi Þ. Gísla-
son og Bjarni Benediktsson við að lýsa yfir því, að
,,hugmyndin um tengsl íslands og EBk væri ekki lengur á
dagskrá“ (Gylfi) og að „búið væri að víkja þeim voða
frá okkur að taka afstöðu til þess“ (Bjarni).
í tilefni af hliðstæðum yfirlýsingum, sem birzt hafa i
sijórnarblöðunum undanfarið, bendir Dagur á það nýlega,
að þessi afstaða stmrnarforingjanna minni mjög á strák-
inn, sem þjóðsagan segir að hafi í fljótfærni og óleyfi
farið á bak reiðskjóta Eiríks á Vogsósum. Strákurinn fest-
ist við bak hestsins og mátti dúsa þar. þangað til Eiríkur
sjálfur tók hann af baki.
Foringjar þessir fóru snarlega á bak og vildu þeysa.
1 ágústmánuði 1961 birti Mbl. hverja forustugreinina
eítir aðra, þar sem hvatt var til að ísland sækti um
aukaaðild að EBE. Á þingi sambands ungra Sjálfstæðis-
rnanna, sem haldið var í september 1961, var samþykkt,
að íslandi bæri að sækja um fulla aðild að EBE. Á lands-
fundi Sjálfstæðisflokksins, sem var haídinn mánuði síðar,
var samþykkt að tryggja bæri aðiid íslands að EBE.
Á flokksstjórnarfundi Alþýðuflokksins, sem haldinn var
í febrúar 1962, var samþykkt að sækja bæri um auka-
aðild, en þá var orðið upplýst, að fuil aðild myndi ekki
fást að sinni.
Síðla sumars 1961, þegar mikið fór að bera á ákafa
ríkisstjórnarinnar í máli þessu, óskaði miðstjórn Fram-
sóknarflokksins að fá að láta menn frá sér ræða við
rikisstjórnina um málið og sjá gögn þau, er ríkisstjórnin
hafði á að byggja um EBE. Var því ' el tekið. Beittu nú
Framsóknarmenn áhrifum sinum, eftir því sem þeir gátu.
til þess að ekki væri rasað um ráð fram eða farin gönu-
skeið í málinu. Kröfðust þess, að málið væri lagt fyrir
AJþingi áður en nokkurt spor væri stigið, er bundið gæti.
Á miðstjórnarfundi Framsóknarflokksins í febrúar 1962
var gerð ályktun, þar sem lýst var yfir. að miðstjórnin
teldi ekki koma til greina að ísland gengi í EBE. Hins
vegar var áherzla á það lögð, að leysa vandann með sér-
samningum um tolla- og viðskiptamál
Þessi ályktun vakti mikla athygli Það fór að byrja svip-
breyting á andlitum forystumanna sliórnmálaflokkanna.
Kosningar t.il Aiþingis fóru að nálgast.
, í nóvembei' 1962 tagði ríkisstjórnin skýrslu um Efna-
hagsbandalagið fyrir Alþingi. t þeirri skýrslu taldi stjórn-
in aðeins um tvær leiðir að velja fyrir ísland: Aukaaðild
eóa tolla- og viðskiptasamning.
Framsóknarmenn töldu tvímælalaust, að íslendingar
gætu ekki gengið í EBE með aukaaðild. Tolla- og við-
skiptasamningur væri sú leiðin, sem þeir yrðu að fara.
Þa urðu stjórnarliðar æfir, og mátt: af því ráða hvert
þeir stefna. Þeir viija auðheyrilega innlima tsland í EBE.
líitt leyndi sér ekki. að þeir vildu ekk? segja þetta berum
orðum strax af því að kosningar eru fvrir dyrum og þeir
vita, að almenningur er á móti því. að okkar litla þjóð
xýni sjálfri sér með því að ganga í stórveldasamsteypuna
FBE.
Þeir ætluðu sér að fara af baki fra.m yfir kosningarnat
— á klár, sem þeir höfðu ætlað að peysa á í óleyfi.
Svo gerðist það. að de Gaulle forseti Frakklands beitr
neitunarvaldi sínu til þess að hindra. að Bretar fái inn
göngu i EBE
Þá halda forsprakkar þessir, að þeir hafi fengið tæki
færi til að komast af baki. Þeir segja- , Málið úr söp
unni. Framsókn hefur misst glæpinri og n' >etur húr
ekki haft það fyrir kosningamál, að deila a okkur fyrir
aö við ætlum að innlima ísland með aukaaðild 1 EBE“.
HELGI BERGS:
Iðnaður og kjörveiði
Undanfarin ár haía verið hin
mestu góðæri. Útflulningsverð-
rnæli íslenzku þjóðarinnar hafa
verið mjög mikil bæði vegna
hagstæðs verðlags á útflutnings-
mörkuðunum, en þó einkum
vegna óvenjulega mikilla afla-
bragða.
Það er mörgum mikið á-
hyggjuefni, að á þessum ein-
stöku góðærum hefur ekkert
verið gert af þjóðfélagsins hálfu
til að búa í haginn fyrir atvinnu-
líf okkar í framtíðinni. Á þess-
um árum hafa engar verksmiðj-
ur .á borð við t.d. áburðarverk-
verksmiðjuna eða sementsverk-
smiðjuna verið byggðar, ekki
unnið að neinum meiri háttar
virkjunarframkvæmdum og
ræktunarframkvæmdir hafa far-
ið minnkandi. Eitthvað hefur
verið keypt af fiskibátum, en þó
alls ekki svo, að það svari eðli-
legri endurnýjun flotans. Á
sviði fiskiðnaðar hefur ekki ver-
ið ráðizt j neinar markverðar
framkvæmdir, sem til nýjunga
geta talizt.
Þegar á þetta er minnzt svara
stjórnarsinnar því gjarnan til,
að svo mikil atvinna sé í land-
inu, að ekkert vinnuafl sé að
hafa til að starfa að áframhald-
andi atvinnuuppbyggingu. Fátt
sýnir betur en þessi hugsunar-
háttur, hverja sjálfheldu við er-
um komnir i, ef við megum ekki
vera að því að byggja upp at-
vinnulíf framtíðarinnar fyrir
brauðstriti. Nýlenduveldin hafa
lengi reynt að halda frumstæð-
um þjóðum j slíkri sjálfheldu,
en ekki tekizt það. Við ættum
ekki að setja okkur í hana
sjálfir.
Meiri afli —
minna verðmæti.
Fiskiðnaður okkar hefur
beztu hráefni heims. Engin önn-
ur þjóð hefur eins góða aðstöðu
til að ná fjölbreyttum og glæ-
nýjum afla á land, enda var
meðalafli okkar íslendinga um
langt skeið um 100 tonn á ári á
hvern starfandi sjómann, og er
nú sjálfsagt meiri en þetta, en
það er margfalt meira en afli
annarra fiskveiðiþjóða. En við
förum ekki vel með aflann, enda
verða okkur úr honum lítil verð-
mæti og hlutfallið milli verð-
mætis og aflamagns hefur sí-
fellt orðið óhagstæðara á unda-n-
förnum árum.
Fiskiðnaður okkar hefur verið
í stöðnun um nokkurt skeið. Við
söltum fiskinn, herðum hann og
frystum. Aðrar þjóðir gera
meira. Þær sjóða niður, reykja
og pakka f margvíslegar neyt-
endaumbúðir og auka þannig
verðmæti stórlega. En slíkar að-
ferðir eru vanræktar hjá okkur.
Þetta kemur m.a. fram í því, að
brezkur fiskiðnaður getur borg-
að allt að 10 kr. fyrir kg. af
HELGI BERGS
íslenzkum ísfiski, en okkar íisk-
iðnaður getur ekki borgað nema
rúmar 3 kr. fyrir næturgamlan
línufisk. Þýzkur fiskiðnaður
borgar 5 kr. fyrir kg. af 10 daga
gamalli ísaðri síld, en íslenzkur
fiskiðnaður borgar í hæsta lagi
eitthvað á aðra krónu íyrir glæ-
nýtt síldarkíló, og mest fer í
gúanó fyrir 70 aura. Á þessu
sviði eigum við mikið ólært.
Við aukum tekjur okkar með
því að draga sifellt meiri afla
úr sjó án þess að hirða um að
auka það verðmæti, sem úr hon-
um fæst. Við þyrftum að hafa
það betur hugfast, að vandamál
okkar er ekki lengur fólgið f því
að ná aflanum, heldur hinu að
gera úr honum sem mest verð-
mæti.
Það er auk þess meira en vafa-
samt, hvað lengi er hægt að
ganga á það lagið að auka bara
aflamagnið.
Ofveiði — kjörveiði.
Fiskifræðingar okkar telja, að
nú séu þorskfiskstofnarnir við
strendur landsins nær fullnýttir.
Jón Jónsson, fiskifræðingur,
flutti í s.l. viku erindi í útvarpið
um ofveiði, þar sem hann, eins
og raunar oft áður, sýndi fram á
þetta. Það voru orð í tíma töluð.
Þeir, er gengu hér um bryggj-
urnar í Eyjum fyrir helgina og
skoðuðu þá síld, er bátarnir
komu með austan af Síðugrunni,
hlutu að velta því fyrir sér,
hvort ekki væri betri búskapur
að láta a. m. k. sumt af þeirri
síld vera kyrra í sjónum og
veiða hana síðar. Ekki slátra
bændur lömbum sínum nýfædd-
um á vorin, heldur hafa þau í
högum yfir sumarið og slátra
þeim ekki fyrr en í fyllingu tím-
ans. Við eigum að vísu margl
ólært um hagi og háttu síldar-
innar, en það þekkingarleysi cná
ekki vera okkar skálkaskjól til
að tefla á tæpasta vað í þessum
efnum.
Það á ekki að vera okkar
keppikefli að vciða meiri fisk,
en iðnaður okkar gctur komið í
gott verð. Iðnaðurinn verður
því að miðast við að geta unnið
sem verðmætasta og fjölbreytt-
asta vöru úr því magni, sem Jón
Jónsson kallar kjörveiði, þ.e.a.s.
það magn, sem tryggir bezta
framtíðarnýtingu fiskslofnanna.
Stöðnun eða fnamfarir.
Við verðum að brjólast út úr
þeirri sjálfheldu. sem óhófleg
vinnuþrælkun við framleiðslu
ódýrra vara er að koma okkur i.
Við verðum að byggja upp nýjan
iðnað, sem tryggi sem fjöl-
breyttasta og fullkomnasta nýt-
inu aflans. Til þess að svo megi
verða, þarf að skapa almennan
skilning á þeim vandamálum,
sem við er að etja. En það er
einnig nauðsynlegt að gera sér
Ijóst, að í þessum efnum getur
ekki miðað áfram, án þess að
breytt sé algerlega um stefnu í
efnahagsmálum.
Það verður að nýta það fjár-
magn, sem þjóðin ræður yfir, i
atvinnulífi og uppbyggingu.
Fjárfrystingarpólitíkinni verður
að linna. Þjóðfélagið verður á
nýjan leik að taka upp öflugan
stuðnings við framkvæmdavilja
þeirra fjölmörgu þegna, sem af
hugmyndaauðgi, þrótti og dugn-
aði reyna að ryðja nýjar brautir.
(Framsóknarblaðið).
N0RSTAD
FORSFTAEFNI?
Lauris Norstad fyrrverandi yfir
maður NATO í París, sem lét af
störfum í s. 1. mánuði sem hers-
höfðingi í flugher Bandaríkjanna
eftir 37 ára þjónustu, kom hingað
til fæðingarborgar sinnar í gær.
Norstad kom hingað aðeins í
stutta heimsókn.
Ilér hafa verið uppi raddir um
að Norstad muni gefa kost á sér
fyrir republikanaflokkinn j öld-
ungadeildarkosningunum 1964 á
móti demokratanum MacArthy,
sem nú situr I öldungadeild
Bandaríkjaþings fyrir Minnesota
Eins hefur verið um það rætt, að
Norstad geti komið til greina sem
forsetaefni 1964 eða 1968.
Á blaðamannafundi hér í dag
sagði hann, að það hefði ekki
hvarflað að sér að gefa kost á
sér í pólitískum kosningum
Hann játaði, að ýmsir „vinir ög
félagar" hafi samt farið fram á
það við hann.
Hann sagði, er hann var spurð-
ur um Efnahagsbandalagið. að
Bandaríkjamenn verði að gera
sér það ljóst, að „framtíð Evrópu
getur aðeins verið sköpuð af
Evrópumönnum og þannig á það
að vera‘* Evrópa sem þriðja
heimsveldið. sagði hann. hefur
ekki fengið nógu góðar viðtökur
og hann sagðist efast um klofn
ing í samskiptum Bandaríkjanna
og Evrópu.
En þetta bjargar þeim ekki. Málið er ekki úr sögunni.
Það hefur, eins og Bretar segja — aðeins orðið töf.
Sama segja forsætisráðherra Frakklands og framkvæmda-
stjóri EBE, og jafnvel de Gaulle. Allir, nema íslenzka
ríkisstjórnin.
íslendingar mega ekki undir höfuð leggja, að ræða til
úlítar afstöðu sína til EBE. Undan þvi komast stjórnar-
Uokkarnir ekki fyrir kosningar. Þetta er eitt allra mik-
Ivægasta kosninn-málið.
Forsprakkar stjornarflokkanna sitja fastir á baki, fram
■ið kosningum. hvernig sem þeir sprikla Allir vita hvert
þeir ætluðu að hleypa. En í kosningunum tekur þjóðin
þá af baki.
r í MÍN N, föstudagurinn 15. febrúar 1963.
r