Alþýðublaðið - 04.07.1940, Blaðsíða 3
*
ALSaYBtJBLAÐIÖ
y FIMMTUDAGUR 4. JÚLI 194«.
•-------- ALÞYÐDBLAÐIÐ--------------------
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
4---------------------------------------—♦
„Á valdi alþýðunnar“.
AÐ var niikil gleði í Þjóð-
viljanum í gær yfir því, að
Rússar væru nú búnir að leggja
undir sig alla Bessarabíu og
Norður-Bukovinu. ,,Rauði herinn
heldur vörð við Pruth og' Dóná
— Bessarabía og Norður-Buko-
vina á valdi alþýðunnar“! Þannig
hljóðaði hin feitletraða fyrirsögn
blaðsins um þetta síðasta land-
rán Stalins með líeyfi Hitlers,
hins stóra bróður hans í Berlin.
Þjóðviljinn flutti í gær einnig
þó fregn, að í Czernovitz, höfuð-
borg Bukovinu, hafi úkrainskir
verkamenn gert uppreisn og
dregið rauða fánann að hún á
ráðhúsi borgarinnar, áður en
rússneski herinn kom. ,,Á fjölda-
fundi borgarbúa héldu verka-
rnenn ræður,“ segir blaðið, „þar
sem þeir lýstu hrifningu sinni af
Sovétríkjunum, en réðust harð-
lega á þýzka og ítalska fasism-
ann.“
Það fer vissulega vel á þvi,
að þeir skyldu gera það rétt ujn
leið og þeir eru „innlimaðir þegj-
andi og hljóðaiaust undir bolsé-
vismann" hjá Stalin og þar með
gerðir að bandamönnum Hitlers,
bandamanns Mussolinis! Annars
er það mjög eftirtektarvert, að
slík saga skuli koma frá Buko-
vinu, sem aldrei hefir verið
„rússneskt land“, en |ekki frá
Bessarabíu, sem mjög vel þekkir
rússneska kúgun, þótt hún hafi
fram að þessu verið svo ham-
ingjusöm, að vera laus við hinn
síðasta og versta þátt hennar,
ógnarstjórn Stalins. Verkamenn
og aðrir íbúar Bukovinu vita ekki
frekar, hvílík kúgun og hvilíkt
réttieysi rikir í því landi, sem nú
er að leggja þá undir sig, en fá-
ráðlingarniv, sem enn fylgja kom-
múnistaflokknum hér heima hjá
okkur. Þeim hefir aðeins verið
sagt það af erindrekum Stalins,
að Rússland væri „ríki verka-
lýðsins". Og í öllu falli hafa
úkrainsku verkamennimir í Czer-
novitz, sem „drógu rauða fánann
að hún“ og „lýstu hrifningu sinni
af Sovétríkjunum", án þess að
hafa nokkm sinni verið þar, trú-.
að því.
Vissulega voru einu sinhi þeir
tímar, að þau hémð, sem töldust
fil Rúisslands, vora „á valdi al-
þýðunnar'1. En það var „long,
long ago“ — fyrir lö.ngu, löngu
síðari. Það var aðeins meðan al-
þýðan var að gera uppreisnina á
Rússlandi gegn gömlu yfirstétt-
unum, aðlinum og burgeisastétt-
inni, og steypa þeim af stóli í
lok síðustu heimsstyrjaldar. Fyrr
en varði hafði hin nýja stjórn,
sovétstjórnin, skotið alþýðunni til
hliðar og tekið sér einræðisvald
yfir henni! Verkamannaráðin,
„sovétin", voru gerð að vílja-
lausum verkfærum einræðis-
flokksins með því aÖ banna alla
aðra stjórnmálaflokka í landinu,
jafnt verkamannaflokka sem
aðra. Engin blöð fengu heldur að
koma út önnur en þau, sem
fylgd'u e'nræðisstjórninni, og allir
þeir, sem ekki vildu beygja sig
fyrir valdboði hennar, voru of-
söttir, fangelsaðir, flæmdir úr
landi eða drepnir af nýrri leyni-
lögreglu, G. P. U., sem í.lævísi,
hrottaskap og gerræði hefir sleg-
ið svo gersamlega öll met gömlu
keisaralegu, rússnesku leynilög-
reglunnar, Ochrana, að þar 'er
enginn samjöfnuður mögulegur.
Nú er svo komið, síðan Stalin
tóik við forystu sovétstjórnarinn-
ar, að búið er að myrða flestalLa
uppreisnarforingja rússnesku al-
þýðunnar og gera hana sjálfa
kúgaðri og réttlausari enínokkru
öðru landi í Evrópu, að Þýzka-
landi Hitlers og ítalíu Musso-
linis ekki undanskildum. Ný fjöl-
menn stétt hálaunaðra embættis-
manna sovétstjórnarinnar hefir
sezt á bak rússnesku alþýðunnar
og arðsýgur hana eins og verstu
burgeisar í öðrum löndum. En
sjálf þrælar hún fyrir hungur-
laun og við húsnæðisleysi og
allsleysi, sem hverjum einasta
verkamanni í Norður- og Vestur-
Evrópu myndi blöskra. Hvergi í
heiminum er launamismunurinn
meiri. Og svo er rússnesku al-
þýðunni talin trú um það í út-
varpi og blöðum sovétstjórnar-
innar, að þetta sé sósialismi og
engin þjóð eigi svo dásamlega
daga! Annað fær hún hvorki að
heyra né sjá, þar sem hvert tal-
að og ritað orð er bannað svo
fremi, að þaÖ hafi ekki fyrst
verið hlustað eða skoðað í krók
og kring af snuðrurum sovét-
stjórnarinnar til þess að ganga úr
skugga um það,. hvort það sé
ekki hættulegt fyrir harðstjórann.
Þakka auðsýnda vináttu á sextugsafmæli mínu 26. júní.
Hafnarfirði 26. júní 1940.
Gunnlaugur Kristmundsson
Bifreiðaverkstæðl
Tryggra Ásgrimssonar
Frakkastíg — Skúlagötn — Sfmi 4748.
Allar blfreiðaviðgerðlr fram*
kvæmdar fljótt og veL
Hleð rafgeyma. Sanngjarnt verð.
Hraðferðir alla daga
Blfreiðastoð Akureyrar. BlfrelðastGð Steindórs.
Þetta er það, sem Þjóðviljinn
kallar „ríki verkalýðsins", og
„land sósíalismans"! Það er nú í
bandalagi við þýzka nazisraann
og hefir auk þeirra mola, sem
áður voru fallnir af borðum hans,
fengið leyfi til þess að hirða
Bessarabíu og Norður-Bukovinu
og „innlima þau þegjandi og
hljóðalaust undir bolsévismann".
Það er engin furða, j>ótt Þjóð-
viljinn sé hrifinn af því að þau
skuli þanhig loksins vera „á
valdi alþýðunnar" og verða þess
paradísarástands aðnjótandi, sem
þún á við að búa í Rússlandi!
í strandferð vestur um land
mánudaginn 8. þ. m. kl. 9 síð-
degis. Vörumóttaka á föstudag.
Farseðlar óskast sóttir fyrir
hádegi á mántidag.
andi meginatriði trúarinnar í
stuttum, kjarnyrtum játningum.
Árið 1936 sendi bráðabirgða
stjórn Játningarkirkjunnar
Hitler persónul. greinagerð
á ástandinu í trúmálum land-
sins. Vafalaust hafa þeir menn,
sem að þessu stóðu, haldið að
Foringjanum væri ekki að fullu
kunnugt um, hvað væri að
gerast og að hann mundi gera
ráðstafanir til þess að rétta hlut
kirkjunnar, ef hann fengi sanna
vitneskju. Ég gríp nokkur at
riði úr þessu bréfi, sem er stór-
merkileg heimild um ástandið
eins og það var þá, og ennfrem-
ur er það vitnisburður um kjark
og dirfsku kirkju, sem er of-
sótt og hefur I jósa meðýitund
um köllun sína og hlutverk.
Það er fyrst tekið fram, að
fyrirbæn kristinna manna, —
bæði opinberlega og í einrúmi,
fyrir !yfirmanni ríkisins, gefi
kirkjunni rétt til þess að tala.
Þvínæst er Foringinn spurður,
hvort hin víðtæka starfsemi til
útrýmingar kristinni trú og sið-
fræði meðal þjóðarinnnar eigi
sér stað með vitund og vilja
hans. Ennfremur, hvort það sé
með hans vilja að kirkjunnar
menn séu hindraðir í því að
berjast á móti heiðnum og and-
kristnum stefnum og kenning-
um, sem allstaðar skjóti upp
kollinum. Allar sáttatilraunir
milli ríkis og kirkju séu óhugs-
andi á meðan kirkjunnar menn
njóti ekki einu sinni málfrelsis
og verði fyrir stöðugum óþæg-
indum og árásum af hendi lög-
reglunnar. Bnn er vísað til þess,
hvernig öll opinber starfsemi
meðal æskulýðsins utan og inn-
an skólanna miði markvisst að
því að rífa niður gildandi,
kristnar játningar. Það er enn-
fremúr skýrt og greinilega tek-
ið fram, að afstaðan-til og með
ferðin á Gyðingum sé í skilyrðis
lausri andstöðu við kærleiksboð
orð kristindómsins. Yfirleitt sé
hin kristna siðfræði að vettugi
virt, t. d. þegar menn séu án
dóms og laga settir í fangabúð-
ir o. s. frv. Einnig er minnst á
það, að skrafið um að Hitler
sé rpeðalgangari milli Guðs og
manna veki óró í samvisku
hvers kristins matms. Loks er
bæn um það, að hin þýzka þjóð
megi halda áfrarn að ganga und-
ir krossmerki Krists. „til þess
að barnabörn vor skuli ekki
þurfa síðar meir að formæla
feðrum sínum fyrir það, að þeir
grundvölluðu og létu þeim eftir
ríki á jörðunni, en lokuðu þau
úti frá Guðs ríki.“
Þessu bréfi var aldrei svarað
nema óbeinlínis. Og það óbeina
svar var fólgið í húsrannsókn-
um og yfirheyrslum. Annars
hafði þessi tiltekt farið mjög af
launungu. En eigi að síður varð
þetta allt í einu kunnugt í
blöðum erlendis. Það var áreið-
anlega engum að kenna innan
Játningakirkjunnar. En and-
stæðingar hennar höfðu hið
mesta gagn af að vekja umtal
um þetta erlendis. Þar með
fengu þeir nýtt kæruatriði á
hendur henni. Leiðtogar hennar
væru í makki við fjandsamleg
öfl erlendis. Þeir væru föður-
landssvikarar.
Kirkjustjórn Játningakirkj-
unnar samdi þegar í stað greina-
gerð, sem var lesin upp í öll-
um kirkjum Játningarkirkjunn-
ar næsta sunnudag, þrátt fyrir
það, þó lögreglan varaði menn
við því að lesa hana upp og
hlýða á hana.
I þessari greinargerð segir svo
m. a.: Valdi og tækni ríkisins
og flokksins er beitt gegn fagn-
aðarerindinu um Jesú Krist.
Vér sögðum Foringjanum frá
því, þegar 10. apríl 1935 og nú
aftur í júní 1936. Án vorrar vit-
undar og vilja hefir það orðið
heyrinkunnugt. En nú stöndum
vér opinberlega við, það sem
vér höfum sagt. Leiðandi menn
ríkisins ráðast á kristindóminn;
hann verður sömuleiðis fyrir á-
rásum í skólum flokksins. Þeim,
sem andmæla þessu, er hegnt
eins og pólitískum glæpamönn-
um. í landi Marteins Lúthers
er hinni evangelisku kristni
bannað að vitna um fagnaðar-
erindið á opinberum manna-
mótum. Oss er bannað að pré-
dika og inna af hendi sálgæzlu
á vinnustöðvunum. Vér segjum
þetta allt með djúpum sárs-
auka. Vér erum reiðubúnir til
þess að fórna lífi voru og blóði
fyrir ríkið og vora þýzku þjóð.
En vér viljum ekki hætta á það,
að fyrir Guðs dómsstóli verði við
oss sagt: Þegar fagnaðarerindið
um Jesúm Krist var ofsótt í
Þýzkalandi, þögðuð þér. Vér
snúum oss til yfirvaldanna. Vér
verðum að hafa rétt til þess að
vitna opinberlega og óhindrað
um trú feðra vorra. Vér snúum
oss alveg sérstaklega til þjóna
kirkjunnar og skorum á þá að
vitna um fagnarðarerindi Jesú
Krists án nokkurs afsláttar og
ótta við menn. Margir prestar
og leikmenn hafa á síðustu ár-
um þolað þjáningar fyrir trú
sína, þeir hafa verið í fangelsum
og fangabúðum — og útlægir
gerðir frá söfnuðum sínum. Vér
vitum ekki, hvað nú bíður vor.
En komi það sem koma vill —
vér erum skuldbundnir til
hlýðni við vorn himneska föð-
ur. Vér gerum það sem fyrir
oss er lagt af Guði og vér skul-
um lifa í þeirri djarfmannlegu
trú, að þeir menn, sem aðeins
óttast Guð og ekkert annað í
heimi, séu hollastir þjónar þess-
arar þjóðar. Vér lyftum hönd-
um vorum til Guðs, föðurins,
sonarins og hins heilaga anda.
Virstu að varðveita þjóð vora.
Lát þinn sannleika vera hjá oss!
Hjálpa þínum sannleika til sig-
urs!
í sept. 1938, þegar við sjálft
lá að styrjöld brytist út, sendi
stjórn Játningarkirkjunnar um-
burðarbréf til presta kirkjunn-
ar, þar sem þeir voru hvattir til
þess að halda sérstakar guðs-
þjónustur í því augnamiði að
biðja fyrir friðinum. Með bréf-
inu var sent uppkast að formi
fyrir þessar guðsþjónustur. í
þessu uppkasti var m. a. játn-
ing fyrir Guði, þess efnis, að ef
styrjöld brytist út, þá myndi
hinn kristni söfnuður líta á það,
sem syndagjöld. Hin 10 boðorð
Guðs vóru lögð til grundvallar
fyrir þessa syndajátningu. Enn-
fremur var bæn um það, að ef
stríðið kæmi, þá mætti þjóðin
varðveitast frá því að bera 1
brjósti hatur til andstæðinga
sinna.
27. okt. birti blaðið Das
Schwarze Korps ákafa árás á
leiðtoga Játningarkirkjunnar
fyrir þessar tiltektir. Þeir eru
stimplaðir sem föðurlandssvik-
arar og þjóðarfjendur. Með sér-
stökum þunga vítir blaðið það
svívirðilega uppátæki, að biðja
um það, að þjóðin mætti varð-
veitast frá hatri og heipt. Það
krefst þess, að þegar verði tek-
ið hart á þessum hættulegu
ofstækismönnum, sem séu að
semja pólitískar bænir til þess
að veikja kjark og fúsleik hinn-
ar þýzku þjóðar til þess að
ganga út í styrjöld. Kirkjumála
ráðherrann Kerrl var ekki
seinn á sér að verða við þessum
tilmælum blaðsins. Kirkju-
stjórnin fékk að vita, að hún
væri sett af embættinu. Síðar
fylgdu réttarhöld og fangelsan-
ir á fjölmörgum prestum, sem
reyndust að vera meðsekir í
þessu athæfi.
Héf hefir verið farið fljótt
yfir tnerkilega hluti. Hvernig
ástatt er núna fyrir hinum of-
sóttu bræðrum vorum í Þýzka-
landi getum vér ekki vitað. Vér
ættum aðeins ekki að gleyma
því, kristið fólk á íslandi, að
Frh. á 4. sí&u.