Tíminn - 11.05.1963, Qupperneq 1

TK-Reykjavík, 10. maí.
Hag bændastéttarinnar hefur hrakaS stórlega síðustu fjögur ár
vegna dýrtíðarflóðsins og ýmissa annarra stjórnarráðstafana. Tvennar
gengisbreytingar, vaxtahækkanir, takmörkun útlána og fieira kemur harð-
ast við þá bændur, sem eru að hefja búskap, eiga mikið ógert á jörðum
sínum eða hafa orðið að ráðast í fjárfrekar framkvæmdir á þessu tíma-
bili. Efnahagsmálasérfræðingur ríkisstjórnarinnar hefur iýst ástandinu
svo, að verði haldið áfram á sömu hraut, sé hin sjálfkrafa „iausn(i á næsta
leiti, þ. e. að stofnkostnaður búanna og hvers konar nauðsynlegra
tækja til þeirra sé orðinn svo hár, að engir fáist eða geti tekið við, þeg-
ar gamlír bændur flosna upp vegna elli eða deyja. (Sjá játningu Jónasar
Haralz á baksíðu).
Þýðing íslenzks landbúnaðar
fyrir þjóðina liggur aðallega í
því að framleiða holl og góð
matvæl'i, hráefni fyrir iðnað úr
íslenzkum landbúnaðarvörum,
skapa gjaldeyri með útflutn-
ingi landbúnaðarafurða og síð-
ast en ekki sízt að viðhalda og
auka þá þjóðlegu menningu,
sem verið hefur aðalsmerki ís-
lendinga frá fyrstu tíð.
Það, sem verður að gera, til
að koma í veg fyrir að þróun
mála verði sú, sem JÓnas H.
Haralz spáir, ef fylgt verður
óbreyttri stjórnarstefnu, er að
snúa undan'haldi í sókn.
Það þarf að stofna sérstakan
veðlánasjóð, er veiti frumbýl-
ingum og bændum, sem lítil
bú hafa, rífleg, hagstæð lán til
kaupa á jörð, bústofni og vél-
um. Æskilegast væri að slík
lán yrðu veitt afborgana- og
vaxtalaus fyrstu árin. Þetta er
sérstaklega milkil nauðsyn nú
vegna þess, hversu -stofnkostn-
aðurinn er orðinn hár, og eins
vegna þess, hversu mikili hluti
þess fólks, sem í sveitum býr,
er í háum aldursflokki.
Það verður að stórauka rækt
unarframkvæmdir frá því sem
nú er og veita ríflegri ræktun-
arframlög og lán — sérstaklega
til þeirra, sem skemmra eru á
veg komnir í ræktunarmálum.
Það þarf að aflétta hinum
rangláta söluskatti, sem bænd-
um er gert að greiða upp í
gengistöpin, sem orðið hafa á
fjárfestingarsjóðum landbúnað-
arinis vegna gengisfellinga nú-
verandi ríkisstjórnar. Þessi
skattur er beinn launaskattur
á bændur og upphæð hans fer
eftir framleiðslumagni hvers
og eins án tillits til þess, hvort
nokkur nettóarður er af fram-
léiðslunni eða ekki.
Lán til vélakaupa, súgþurrk-
unar og bygginga í sveitum
þarf að auka stórlega, enn
fremur að auka styrk og lán
til vélakaupa ræktunarsam-
bandanna.
Eitt hið mikilvægasta í þessu
sambandi er að lækka vexti
og lengja lánstíma stofnlána
landbúnaðarins.
Það þarf að tryggja það, að
Framleiðsluráðslögin séu þann
ig úr garði gerð, að þau tryggi
fullkomlega hlut bænda og það
ber að móta stefnuna í því
máli í samvinnu við Stéttarsam
band bænda.
Hér hafa aðeins verið nefnd
nokkur mikilsverðustu atriðin,
sem framkvæma verður til að
snúa landbúnaðinum af þeirri
óheillabraut, sem núverandi
stjórnarstefna hefur leitt hann
inn á. Úrslit kosninganna 9.
júní n. k. skera úr um það,
hvort Framsóknarflokkurinn
nær að knýja þessi stefnumál
sín fram.
Sveitarstjórnarkosningar í Bretlandi
NTB-London, 10. maí
í sveitarstjórnarkosningum,
sem fram fóru í Bretlandi í
gær, unnu jafnaðarmenn mik-
inn sigur. Flokkurinn vann
541 sæti í sveitarstjórnunum
og náði meirihluta í 30 jsýð-
ingarmiklum borgum.
Kosið var um 2973 sæti eða þriðj
ung állra sveitarstjórnafulltrúa í
Bretlandi íhaldsmenn töpuðu 547
sætum, og óháðir 72. Frjálslynd-
ir. sem unnið hafa talsvert á í
aukakosningum til þingsins að und
anförnu, bæt.tu vig sig 80 sætum
og.náðu meirihluta í tveimur bæj-
um, en töpuðu meirihluta í ein-
um. Fréttamenn telja sigur frjáls-
lyndra þó ekki mikinn, þar eð
flokkurinn bauð nú fram *2200
frambjóðendur, en aðeins 900 við
síðustu kosningar fyrir þremur ár
um.
Talsmenn jafnaðarmanna líta á
þessi kosnmgaúrslit sem vísbend-
ingu um eflingu flokksins við
n'æstu þingkosningar, sem fram
munu fara innan árs. Við síðustu
sveitarstjórnarkosningar töpuðu
jafnaðarmenn hins vegar 472 sæt-
um. Einhver stærsti sigur jafm
aðaimanna í kosningunum í gær
var, að þeir náðu meirihluta í hafn
borginni Liverpool, og auk þess
náðu þeir meirihluta í borgum
cms og Bradford, Notthingham,
Bristol, Boiton og Plymouth. —
Stjómmálafréttaritarar í London
benda þó á, að svedtastjórnar-
kosningar séu lélegur mælikvarði
á það, hvernig þjóðin myndi kjósa
í þingkosningum. Hins vegar eru
sosningaúrslitin almennt talin á-
lHshnekkir íyrir íhaldsmenn, sem
voru orðnir iila staddir fyrir, eftir
mikið tap í aukakosningum að und
anförnu.