Alþýðublaðið - 23.09.1940, Qupperneq 3

MÁNUBAeUR 28. SW*T. 1»4§
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðulvúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vifejáms-
son (hfeima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hyerfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 2.50 á mánuði. 10 aurar í lau
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Kjotið og kaupið.
---------» --
HVAÐ eiga verkamenn og aðr
ir launþegar að segja við
þeim bo'ðskap kjötverðlagsnefnd'
»r, senr þeír fá í þetta sinn svo
að segja í sömu andráhni og
hina nýju vísitölu kauplagsniefnd-
ar? Um leið og kaupið á að
hækka um 19»/o, 24°/0 eða í allra
mesta lagi um 27 »loy mi'ðað við
það sem greitt var fyrir stríðið,
á kjötið að hækka í verði um
allt að 68°/o! Þetta eru þá efnd-
irnar á því samkomulagi, sem
gert var þegar gengi krönumiar
var lækkað, að verölag á land-
húnaðarafuröum innanlands
skylidi ekki hækka nema jöfnUm
.höndum og í sama hlutfalti og
kaupgjaldið!
Nú voru ákvæði gengislaganna
utn verðlag á kjöti og mjólk að
vísii tekin út úr þeim, þega.r lög-
in vonu endurskoðuð um nýjár
síðastliðinn vetur. En það var
engu að' síður gengið út frá því
á alþingi, enda ekki mótmælt af
neinum alþingismanni, þegar fé-
lagsmálaráðherra lét orð falla í
þá átt, að verðlag á
kjöti og mjólk ætti sizt að hækka
meira , á inn.lendum markaði, en
kaupgjaldiö. Það er því ómcgu-
legt að líta öðru vísi á, en að
með ákvörðun kjoíver'ðlagsnefnd-
ar (hún var gerð' á móti atkvæði
Alþýðuflokksmannsins, sem sæti
á í nefndinni) sé raúnverulegá
svikið’ það samkomulag, sem lá
til gmndvallar fyrir ákvæðum
gengislaganna um dýrtíðaruppbót
kaitp verkamanna.
Það er enginn að segja, að
bændur eigi ekki að fá
hækkað verð fyrir afurðir
sínar, eins log allar aíðrir.
Þeir fá líka stórkostlega hækkað
verð fyr,ir allar þær afurðir, sem
þeir geta flutt út. En það er ó-
verjandi að miða verðhækkunina
á kjötjnu á innlendum markaði
viö þá verðhækkun, sem orðið
heri" á erlendum markaði, og ætla
að sel ja kjötið hér innanlands við
álíka uþpsprengdu verði og hinar
erlendu matvörur, meðan verka-
naönnum og öðrum launþegum'
á landinu er með lögum bannað
að knýia frain kauphækkun til
jafns við slíka verðhækkun..
Það er eitki annað sjáaimlegt,
en að ákvörðun krötverðlagsnefnd
ar hljóti undir slíkum krinígum-
stæðum að leiða til þess, að kjöt-
neyzla fari stóruni minnkandi í
landinu. Verkamenn geta ekki
veitt sér kjöt við slíku verði,
meðan þeir fá ekki aðra kaup-
hækkun en þá, sem leyfð er í
gengislögunum. Maður skyidi því
ætla, að það hefði verið eitthvað
skynsanrlegra, svm að. ekki sé sagt
heiðarlegra, með tilliti til þeirra
lofprða, sem búið var að gefa
verkamönnum um verðlag á inn-
lendum afurðum. að ákveða að
minnsta kosti verðið á saltkjöt-
inu, sem ekki er hægt að flytja
út, svo mikið lægra að allur al-
menninigur gæti keypt það. En
Framsóknarfioringjarnir og full-
trúar þeirra í kjötverð-
lagsnefnd eru ekki að'eins búnir
að gleyma öllum geinum loforð-
lum í sambandi víð ákvörðun dýr-
tíðaruppbótarinnar á kiaup verka-
manna. Þeir virðast líka vera að
missa hæfileikann til þess að
hugsa þó ekki væri nema lítið
eitt frarn í tímann. Það er sami
strí&sgróðahugurinn, sem gripið
hefir þá og stórútgerðarmennina
í Sjálfstæðisflokknum. Og ábyrgð
artilfinningin fyrir velferð' þjóð-
arheildarinnar virðist ekki vera
miðið meirí en hjá þeim.
Gleymd eru öl) hin mörgu að-
vörunanorð, sem Tímimn lét fyrir
tæpu ári síðan falla um hættuna,
se.m þjóðinni gæti stafað af því,
a'ð „skrúfa“ skapaðist á milli kaup
'lags og verðlags í landinu. En
þá var líka verið að hugsa um
það, að halda niðri fciupi verka-
manna. Nú er ekki lengur talað
um hættuna af slíkri skrúfu, þeg
ar u.m jjað er áð ræða að hækka
verðið á afurðum bænda.
Nú gengur Timinn — og þeir
sent a'ð honum standa, fram fyrir
skjöldu í því að skapa skrúfu
milli verðlags og kauplags íland-
inu, þrátt fyrir j)á hættu, sem
framtíð þjóðarinnar stafar af slíkri
þróun. Það getur ekki hjá því
farið að slíkum svikum verði á
sínum tíma svarað af verkamönn-
uim og ö'ðrum launþegum lands-
ins. Eniginn mun geta fur'ðað sig
á því, þó að um nýjár í vetur,
þegar gengislögin falla úr gildi,
verði gerðar allt aðrar og alvar-
legri kröfur um kauphækkun, en
hingað til. Hvernig ættu líka verka
menn og aðrir launþegar annars
að geta lifað í þessu landi, j>eg-
ar þannig er að þeim búið, eins
og samanburður á síðustu kjöt-
hækkuninni og kauplagsvísitöl-
unni ber raunveruiegan vott um?
Hraifef’iIfT nlla daga.
Blfresðasföð Akoreyrar. Eifrelðastöð Síeiötíórs.
Skaðsamleg skrlf nm
vlðkvæm vandamál.
-----«---
Hversu lensi á paD að viðgauoast, að rikis-
stjóruiu sé oplnberleoa sðkuð um landráð!
HERNÁM landsins, yfirráð
erlends hervalds yfir
landi voru til hernaðaraðgerða,
hefir vitanlega í för með sér
mikla erfiðleika fyrir þjóðina
og ekki sízt fyrir fulltrúa henn-
ar, ríkisstjórnina.
Öll þau mál, sem þetta
snerta, eru ákaflega viðkvæm
og hættuleg, og mun ríkis-
stjórnin gera allt, sem í liennar
valdi stendur, til að halda fram
rétti okkar og draga úr afleið-
ingum hernámsins,
Enginn mun Öfunda ríkis-
stjórnina af þessu hlutverki, og
enginn maður, sem mark er á
takandi, mun efast um það, að
hún geri skyldu sína að fullu í
þessum málum.
Fyrir nokkrum dögum barst
sú fregn út um bæinn, að
brezku hernaðaryfirvöldin
hefðu farið fram á það, að loft-
skeytatækin yrðu tekin úr tog-
urunum. Þegar í síað og þessi
málaleitun eða krafa kom hing-
að, tók ríkisstjórnin málið til
meðferðar og lýsti yfir því, að
þetta myndum við telja alls-
endis óþolandi. Þarf ekki að
geta þeirra raka, sem ríkis-
stjórnin mun hafa borið fram
máli sínu til stuðnings. Þau eru
öllum íslendingum ljós. Síðan
hefir málið verið rætt milli rík-
isstjórnarinnar og herstjórn-
arinnar. Herstjórnin hér mun
ekki liafa fullt vald til rieinna
fullnaðarákvarðana, og verður
því að senda kröfur eða tilmæli
íslenzkra stjórnarvalda til yfir-
hersíjórnar Bandamanna, á-
samt umsögn flotastjórnarinn-
ar hér.
Hverjum einasta sönnum ís-
lendingi ætti að vera skiljanleg
sú erfiða aðstaða, sem við eig-
um við að búa nú. Þetta kemur
og berlega fram í blaða-
mennsku hjá fjórum aðalblöð-
um landsins síðan hernámið
varð. Það ríður á því að um við-
kvæm og erfið utanríkismál sé
ekki skrifað af æsingum meðan
þau eru rædd, það ríður á því
að þjóðin sætti sig við það, að
málin séu í hÖndum fulltrúa
hennar, og hún treysti því að
þeir geri það, sem hægt er að
gera jaeim til lausnar. Ekkert
mál af því tægi fær heppilegri
lausn fyrir að um það séu skrif-
aðar hatrammar æsingagreinar
og í sambandi við það birt ó-
sannindi til að sverta og sví-
virða ekki aðeins hið erlenda
setulið, heldur og einnig full-
trúa þjóðarinnar.
Það er aðeins eitt þlað í land-
inu og einn flokkur manna, sem
vinnur að því leynt og ljóst að
breiða út slúðursögur, róa und-
i ir með rógi um menn og mál-
efni og koma af stað lýðæsing-
um. Þetta blað er Þjóðviljinn,
málgagn kommúnista. Gróu-
sögur, sem búnar eru til í her-
búðum þessa þjóðlausa lýðs, er
dreift út meðal almennings og
eftir að þær eru búnar að
ganga um dálítinn tíma, eru
þær birtar í blaðinu sem frétt-
ir. Auk þess notar þetta fólk
hvert éitt og einasta tilefni,
sem gefst til svívirðinga, æs-
inga og árása og gerir úr hverri
mýflugu úlfalda. Þetta skapar
hættulegan ótta hjá fólki, alls
konar ímyndanir, auknar sögu-
sagnir og vaxandi úlfúð.
Þegar í sumar birti málgagn
kommúnistaflokksins grein,
þar sem það hélt því fram, að
ríkisstjórnin hefði vitað um
hernámið, áður en það skall yf-
ir, og að í raun og veru hefðu
ráðherrarnir samþykkt það.
Ríkisstjórnin sá ekki einu sinni
ástæðu til að mótmæla þessu
sem slík. Það var látið nægja
að önnur blöð mótmæltu því.
Virðist ríkisstjórnin álíta þá
fyrirlitningu nægja, sem vitað
er að yfirgnæfandi meirihluti
þjóðarinnar sýnir þessum
flokki og þessu blaði. En það
nægir ekki. Það er vitað að
töluvert margir sækja eftir æs-
ingafréttum og æsingaskrifum.
í krafti þessa starfar blað kom-
múnista. Því gengur líka til að
koma af stað sundrungu og
upplausn í hinu íslenzka þjóð-
félagi. Og vita menn fyrir
hverja er starfað, þegar að því
er unnið?
Út af því máli, sem gert er að
umtalsefni í upphafi þessarar
greinar, birtir blað kommúnista
eina róg- og æsingagreinina í
gær. Þar stendur meðal annars
þessi klausa: „Þjóðstjórnarblöð-
in leyna lesendur sína öllu því,
sem þau vita um þessi mál, svo
að Bretinn verði ekki ónáðaður
af íslenzku almenningsáliti
meðan hann er að kúga ríkis-
stjórnina.“
Þannig spila þessir rúss-
nesku „agentar“ sig einu ætt-
jarðarvinina á þessum tímum.
Það ætti að nægja, að menn viti
á hverra útgerð þau róa. En
samt sem áður virðist vera
komin full ástæða til þess, að
æsinga- og róg-skrif um hættu-
legustu málin, sem nú steðja
að, séu ekki leyfð lengur.
Sameining allrar þjóðarinnar
til varnar gegn hættunni, sem
að henni steðjar, er, sem stend-
ur hið eina nauðsynlega.
XX>OöööOööööí
Rúgmjöl
aðeins kr. 0.60 pr. 1 kgr.
HVEITI, bezta teg. 0.70 kgr.
Flest til slátrurs og sultu-
gerðar bezt og ódýrast.
Komiö! Símið! Sendið!
BMEKKA
Ásvallagötu 1. Súni 1378
TjarnarMðin
Sími 3570.
>oc<>oooocxxxx
I-------™----------—
Aiþjrðifloklsfélai
stofoað á Hellissandi
' * ijil.Íí \*é i .
AGNAR JÖHANNESSON ér
nú á ferðaliagi um Snœfells-
sýslu. S/ofnaðj hann Alþýðu-
flokksfélag að Hellissíandi I fyira-'
kvöld.
Er þar mikill áhugi meðal yngri
manna fyrír málefnum Alþýðu-
fiokksins.
1 bráðabirgðastjórn félagsins
voru feosnir: Arrboe Clausen,
Einar Snæbjörnssion og Karl El-
íasson. FramhaldsaÖalfundur verð
ur haldinn innan skamms.
Hrastalindor seldar.
NÝLEGA var „Þrastalund-
ur“ seldur. Sigurður Jón-
asson forstjóri hefir undanfar-
ið átt „Þrastalund“, en seldi
hann Páli Melsted stórkaup-
manni.
Lögfræðis- og fasteigna-
skrifstofa Gunnars Sigurðsson-
ar og Geirs Gunnarssonar sá
um söluna.
Samkvæmt útreikningi kauplagsnefndar er vísitala
farmfærslukostnaðar í Reykjavík að meðaltali mánuðina
júlí til september 1940, miðað við 100, mánuðina janúar til
marz 1939, 136.
Kaupuppbætur samkvæmt lögum um gengisskráningu
og ráðstafanir í því sambandi verða því:
í 1. flokki 27,0%
- 2. — 24,0%
- 3. — 19,3%
Viðskiptamálaráðuneytið, 21. sept. 1940.
Nýkomið:
Bómullargarn í mörgum litum. Dúnhelt og fiðurhelt léreft.
Damask. Flúnell. Tvisttau. Léreft hvítt og mislitt’ Gar-
dínutau. Leggingar á kjóla. Stoppgarn o. fl.
Verslnnin Ðyngja, Langaveg 25.