Alþýðublaðið - 15.01.1941, Blaðsíða 4

MIÐVIKUDAGUR 15. JAN. 1941.
Bdkk er
ÞÝDDAR
eftir
11 heimsfrœga
MIÐVIKUDAGUR
Næturlæknir er Eyþór Gunn-
arsson, Laugaveg 98, sími 2111.
Næturvörður er í Laugavegs- og
Ingólfsapóteki.
Næturvarzla bifreiða: Bifreiða-
stöðin Geysir, sími 1633.
ÚTVARPIÐ:
18.30 íslenzkukennsla, 2. fl.
19,00 Þýzkukennsla, 1. fl.
19,25 Hljómplötur: Óperulög.
20,00 Fréttir.
20.30 Kvöldvaka: a) Bjarni Ás-
geirsson alþingism.: Frá
Djúpi og Ströndum, II
Ferðasaga. b) „Áttmenn-
ingar“ syngja. c) Jónas
Sveinsson læknir: Frá Vín-
arborg. Erindi. d) íslenzk
lög (plötur).
Leikfélagið
sýnir leikritið „Háa Þór“ ann-
að kvöld kl. 8. Aðgöngumiðar eru
eeldir kl. 4—7 í dag.
Forðum í Flosaporti,
ástandsútgáfan verður sýnd í
Iðnó í kvöld kl. 8V2.
Bæjarstjórnarfundur
verður haldinn á morgun kl. 5 í
Kaupþingssalnum. Fjögur mál eru
á dagskrá, þ. á m. fjárhagsáætlun
bæjarins og hafnarinnar.
Sákadómari
hefir bætt við sig nýjum full-
trúa. Er það Þórður Björnsson lög-
fræðingur, sonur Björns Þórðar-
sonar lögmanns. Tók hann lög-
fræðip.róf í fyrravetur, en hefir
starfað á skrifstofum lögmanns síð-
an í sumar. Á síðasta ári hefir
fjölgað mjög málum, sem saka-
dómari hefir til meðferðar og var
því þessi starfsmannaaukning
nauðsynleg.
Stjórn Alþýðuflokksfélagsins
biður þá meðlimi félagsins, sem
kúnna að eiga ógreidd félagsgjöld
fyrir árið 1940, að greiða þau sem
fyrst til skrifstofu félagsins, Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu, opin
5,15—7,15 daglega.
Hinn árlegi dansleikur
Skíðá- og skautafélags Hafnar-
fjárðar verður laugard. 8. febr.
Nánar auglýst síðar.
Revyan
Forðum í Flosaporti verður sýnd
í kvöld og er það í 43. sinn, sem
þessi skemmtilegi leikur er sýndur.
ÞJÓflSöGURNAR UM VÍSITÖL-
UNA Frh. af 3. siöu.
HvemiB lisitalai er
relkruð
Þegar reiknuð hefir veriö út
ársneyzla meðalfjölskyldu af
hverri vörutegund og öðrum 'lífs-
nauðsynjum fyrir ság, með því
að taka meðaltal af öllum bú-
neikningunum fyrir hverja vö'tiu-
tegund, er reiknað út hvað þetta
vörumagn kostar með því verði,
sem er á vörúnum á einhverjium
tílteknum tíma. Síðan er mánað-
arlega athugað, hvaö sama vöru-
magn toostar síðar.
Samkvæmt gengislögunum
skyldi miða vísitöluna við verð-
lag mánaðannia jian.—marz 1939,
þ. e,- ársfjórðunginn fyrir gengis-
fallið. ■
Sú ársneyzla, sem búreikning-
amir sýna, hefði með verðlaginu
í jan.—marz 1939 kostað 3853,10
ikr., en með verðlaginu 1. diez-
1940 kostaði sama ársneyzla kr.
5450,50. Síðari upphæðin er 42«/o
hærri en hin fyrri. Ef vísitalan
fyrir jan.ú-marz 1939 er sett 190,
er vísitalan 1. dez. 142.
Ef tekim hefði verið hekningi
minni ársneyzla en búreikning-
amir sýna, hefði hún koistað í
jan.—maXz 1939 1926,55 kr„ en 1.
dez. 1940 hefði saima árs.neyzla
kostað 2725,25 kr. Hækkunin er
í þessu tilfelli einnig 42o/0 og
vísitalan hin sama. Með öðrum
orðum: í»að skiftir engu máli,
hvort útgjaldaupphæðin, sem
miðað er við, er há eða lág, ef
aðeins hin hlutfallsíega skifting
hennar er hin saina í báðum til-
fellum.
Upplýsmgunum um verðið er
að mestu leyti safnað af verð-
lagsnefnd, eirað nofckm leyti af
Hagstofunni, hjá ölluan helztu
verzlunum bæjarins og síðam
neiknað út meðalverðið fyrir
hverja einstaka vörutegund.
Dagblaðið Þjóðviljinn, sem
undanfarið svo að segja daglega
hefir verið með dylgjur og skæt-
ing út af útneikningi vísitölunnar,
sem hann telur mjög svo tor-
tryggilegan, gefur lauigardaginn
11. jan. eftiriarandi leiðbeiningai'
Um hvemig ætti að réttu lagi r: )
neikna út vísitöluna. Þjóðviljinn
segir:
„Það getur hins vegar ekki
verið sérstaklega erfitt að koma
sér niður á nofckum veginn rétt-
an gfundvöll vistöiunnar. Ef tek-
in er sú meðalneyzla, sem 5
manna fjölskylda parf til viður-
væris, og sundurliðuð þannig, að
nákvæmlega sé tilgreint hve mörg
kg. kjöts, fiskjar og annarra
vörutegumda hún þarf. Magn
pessara vörutegunda má fastsetja
eftir reynslu af búreikningum
nógu margra fjölskyldna og með
hliðsjóm af áliti lækna og heilsu-
fræðinga um hvuð manninUm sé
nauðsynlegt ti-1 sæmilegs lífs\rið-
urværis,.“
Eins, og sést á því, sem sagt
hefir verið hér að framan, siting-
ur Þjóðyiljinn upp á því, að
vísitalan sé fundin á nákvæmiega
sjama hátt og kauplagsnefnd og
Hagstofan hafa gert, að því
í lepptu, að læknavísindunum
liefir ekki verið blandað neitt í
mólið. Vísitalan er byggð á því,
hver neyzla verkamannB raun-
verulega er, ©n ekki hver hún
æíti að vera, ef allir ættu að lifa
heilsusamlegu lífi, sem því miður
mun tæplega vefra tilfellið. En
það er óskylt mál, sem engin
vísitala getur úr bætt, en ég skal
geta þess, að. læknar og heilsu-
fræðiugar munu eiga þess kost
að kynna sér mðurstöðiir bú-
reikninganna til þess að athuga
hvemig neyzla verkamanna er frá
heilsufræðilegu sjónarmiði.
TiIIaga Þjóðviljans um að
hvert verkalýðsfélag skipi einn
mann, eða alls á anuaö hundnað
manns, til að aðstoða Hagstofuna
við útreikning vísitölunnar', er
svo frumleg, að ég sé enga á-
stæóu til að rökræða hana.
t síðari grein minni mun ég
ræða um nokkur atriði í sam-
■ CxAIMLA BBÖ
Barátta lífs
og dauða
(DISPUTED PASSAGE )
Framúrskarandi ameríksk
kvikmynd. Aðalhlutverkin
leika:
Dorothy Lamour,
Akim Tamiroff,
John Howard.
Sýnd klukkan 7 og 9.
Bi NVJA BIO
Jlílahoia Kid
u

Ameríksk kvikmynd frá
Warner Bros. Aðalhlutv.:
James Cagney,
Rosemary Lane og
Humphrey Bogart.
Börn fá ekki aðgang. —
Sýnd klukkan 5, 7 og 9.
Aukamynd:
British Movietone News.
’gSmgBHKKgSgMBiBBB
LEIKFÉLAG REYKJAVÍKUR.
„flÁI ÞðK“
Sýning annað kvöld kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir frá klukkan 4 til 7 í dag.
Börn fá ekki aðgang.
Revyan 1940.
eftir kl.
„ækkað verð eftir kl. 3.
/
bandi við útreikning vísitölunnar,
sem ég hefi orðið var við að
valdið hafa misskilningi.
(Önnur grein Jóns Blöndals um
vísitöluna birtist einhvern naastu
tdaga).
F.U.J.
Málfundaflokksæfing í kvöld
kl. 8V2. Mætið stundvíslega.
Auglýsið í Alþýðublaðinu.
Roosevelt búinn að
velja sér sendiberra
ROOSEVELT Bandarikjafor-
seti lýsti því yfir við blaða-
imenn í gær, að hann væri bú-
inn að velja hinn væntanlega
sendiherra Bandaríkjanna á Bret-
landi. En hver það væri, vildi
hann ekki segja. Kvaðst hann
hvorki hafa talað við manninn
sjálfan um útnefningu hanis, né,
borið hana undir brezku stjóm-
ina.
56. THEODORE DREISER:
JENNIE GERHARDT
— Ég verð að segja honum frá því, hugsaði hún.
Og ef ég gerði það ekki, og hann uppgötvar það
seinna, þá fyrirgefur hann mér það aldrei. Hann
rekur mig burtu, og hvert ætti hún þá að fara? Nú '
á ég hvergi heima. Og hvernig á ég þá að fara að
því að sjá um Vestu?
Hún snéri sér við og horfði á hann, og óttagrun-
ur greip hana. En þegar hún sá þennan rólynda,
þreklega mann, sléttrakaðan og rjóðan í kinnum,
sem las bréfin sín í makindum og virtist gersamlega
áhyggjulaus, fannst henni hann ekki sérlega her-
skár. Hann líktist alls ekki hefndargyðjunni. En
þegar hún ætlaði að fara að líta undan, leit hann
upp.
— Jæja, ertu nú búin að þvo af þér allar syndir?
spurði hann glaðlega.
Hún brosti dauflega.
— Ég vona það, sagði hún.
Hann vék umtalsefninu að öðru, en hún horfði út
um gluggann. Hún fann, að nú gat hún ekki sagt
honum, hvernig ástatt var. — En ég verð að gera
það fljótlega, hugsaði hún og huggaði sig við það,
að bráðum fengi hún hugrekki til þess.
— Þegar þau komu til New York daginn eftir,
fóru þau að ræða um það, hvar þau ættu að búa.
New York var mjög stór borg, og það var ekki svo
hætt við, að Lester rækist þar á menn, sem hann
þekkti, en hann áleit, að ekki væri hyggilegt að
eiga neitt á hættu- Þess vegna lét hann ekilinn
aka með þau að afskekktu gistihúsi og leigði þar
nokkur herbergi og bjó sig undir að búa þar um
þriggja vikna skeið.
Það umhverfi, sem Jennie var nú þyrlað inn í,
var svo töfrandi, að hún gat varla trúað því, að sá
heimur, sem hún lifði nú í, væri hinn sami og sá,
sem hún hafði lifað í áður.
Kane var ekki sérlega mikill skartmaður. Hann
kunni bezt við sig í óbrot.nu og einföldu umhverfi-
Hann sá þegar, hvað það var, sem Jennie vantaði
og hann valdi það af mikilli smekkvísi. Og Jennie
þótti vænt um fallegu fötin, sem hann gaf henni.
Gat þetta raunverulega verið hún, Jennie Gerhardt,
dóttir þvottakonunnar, sagði liún við sjálfa sig, þeg-
ar hún horfði á sjálfa sig í spegli, klædda í bláan
flauelskjól með knipplingum um háls og úlnliði.
Gátu þetta verið fætur hennar, sem voru í þessum
fallegu skóm? Og voru þetta fingur hennar, sem
vcru skreyttir þessum fallegu hringum? Hvílík auð-
æíi! Og Lester hafði lofað henni því, að móðir henn-
ar skyldi líka verða auðæfanna aðnjótandi. Tárin
komu fram í augu hennar, þegar henni varð hugsað
til þessa. Henni þótti svo vænt um móður sína.
Lester hafði gaman af því að geta klætt Jennie
svo, að hún yrði honum til sóma. Hann gagnrýndi
fötin vel, áður eii hann keýpti þau, og hann undr-
aðist árángurinn. Fólk, sem mætti þeim, sneri sér
við og horfði á eftir þeim.
— Það er töfrandi kona, sem er með þessum
manni, heyrðist oft sagt.
Þrátt fyrir þreytt viðhorf breytti Jennie ekki lífs-
skoðun sinni. Hún leit svo á, að þetta væri allt að
láni og yrði frá henni tekið aftur. Og hún var síður
en svo hégómagjörn. Það skildist Lester fljótlega.
— Þú ert töfrandi stúlka, sagði hann. — Það verður
áreiðanlega eitthvað úr þér. Lífið hefir bara gefið
þér svo fá tækifæri hingað til.
Hann fór nú að velta því fyrir sér, hvernig hann
ætti að réttlæta sambúð sína og þessarar stúlku
gagnvart fjölskyldu sinni, ef hún skyldi komast á
snoðir um þetta mál. Gæti hann haldið því leyndu,
ef hann settist að í Chichago, eða St. Louis?
Þegar heimfarartími hennar nálgaðist, fór hann
að tala við hána um framtíðina- — Þú verður að
finna einhverja ástæðu til þess að kynna mig föður
þínum, sagði hann. — Það gerir allt miklu auð-
veldara. Ég hefi í hyggju, að koma í heimsókn til
ykkar. Ef þú segir honum, að ég ætli að ganga að
eiga þig, getur hann ekkert haft við það að athuga.
Jennie minntist nú Vestu litlu og titringur fór um
hana. En ef til vill var hægt að fá föður hennar til
að þegja yfir þessu lítilræði.
Lester hafði stungið upp á því, að hún fleygði
ekki fötunum, sem hún hafði gengið í í Cleveland,
og skyldi hún vera í þeim, þegar hún kæmi heim.
— Þú þarft engar áhyggjur að hafa út af hinum
fötunum, sagði hann. — Ég skal geyma þau þangað .
til við erum þúin að.ráðstafa málum okkar. Þetta
var allt mjög einfalt og blátt áfram.