Alþýðublaðið - 08.02.1941, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ ----------------------
Kitstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Simar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu
Sírnar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3,00 á mánuði. 15 aurar í lausasölu.
AI, ÞÝBUP R E NTSMIÐJ AN
Barátta við „dauðan flokk“
-----*---
IMEIRA EN TVÖ ÁR hefir
blað kommúnista, Þjóðvilj-
inn, svo að segja daglega til-
kynnt það, að Alþý&uflokkurinn
væri dauður og kommúnista-
flokkurinn búinn að taka við arfi
og forystu eftir' hann.
Eftir allar þær tilkynningar,
svo að ekki sé nú minnzt á lík-
ræðurnar, sem þeim hafa fylgt,
fer ekki hjá þvi, að lesendum
Þjóðviijans hljóti að koma það
dálílið spánskt fyrir sjónir, þeg-
ar blaðið byrjar nú allt í eimu
að tala um það, að Alþýðuflokk-
urinn sé kominn á raupsaldurinn.
Því hingað til hafa flestir, j>ar á
meðal meira að segja daglegir
lesenduir Þjóðviljans, haldið, að
raupsaldurinn kæmi fyrst og
dauðinin svo. En hjá Þjóðviijan-
um er þetta alveg öfugt, þegar
um Alþýðuflokkinn er skrifað.
Og með hverjum degi, sem líður,
þarf að eyða meira og meira
púðri á þennan löngu liðna ftokk.
Hvernig eiga lesendurnir að skilja
svo dularfullt fyrirbrigði?
En það eru ekki þeir einir, sem
farið er að líða illa yfir þessu.
I fyrradag fékk Þjóðviljinin sjálf-
ur hreint og beimt kast út aff Al-
þýðuflofcknum, og var engu lík-
ara, en að hann hefði nú upp-
götvað, að A1 [jýðufiokkurinn væri
í þann veginn, að fjarlægjast
dauðann um einn aldurinn enn.
Hvaða fu'rða, þó að honum sé
þá ekki farið að Iítast á blikuna?
Því það er vissulega ekkert
þægiieg tilfinndnig fyrir þann, sem
beðið hefir eftir dauða annairs í
von uim arf, að sjá hann dag
eftir dag og ár eftir ár jafn
bráðlifandi, hvað þá heldur yngri.
*
Kaslið, sem Þjóðviljinn fékk í
fyrradug, vat nú rauinar ekki út
af öðru en því, að Alþýðubla'ðið
leyföi sér daginn áður að segja
eftirfarandi sannleika:
„Saga Alþýðuflokksins hefir í
seinni tíð, engu síður en í gamla
daga, verið ein samfelld barátta
fyrir bættum kjörum hins vinn-
andi fólks í lamdinUi, barátta ein-
rnitt við íhaldið, sem nú er að
reyna að nuidda sér upp við
verkalýðinn til þess að véla hann
af réttri brauf.“
En vitaniega er það hart fyrir
Þjóðviljann að heyra slíkt, eftir
að hafa haldið því fram í mieira
en tvö ár, að Alþýðuiflofckurinn
væri daiuður og k'Ommúnistaftokk-
urimn eini flokkurinn, sem nú
héldi uppi þeirri baráttu, sem
Alþýðuflokkurinn hefði haft í
gamla daga. Þess vegna stekkur
Þjóðviljinn upp á nef sér í fyrra-
dag og spyr: Hv.að hafið þið
nafnarnir, Stefán Jóh. Stefánsson
og Stefán Péturss'on, gert af því,
sem geri hefir verið til hagsbóta
fyrir verkalýðinn? Ykfcuir dettur
þó ekki í hug, að þið eigið að
hljóta lof iog fylgi fyrir verk, sem
Ólafur Friðriksson og Jón Bald-
vinsson unjiu fyrir 15—20 árum?
Nei, hvað ætli Alþýðuflokkur-
jnn hafi 1 dag leyfi til þess að
eigna sér menn eins og ólaf
Friðriksson og Jón Baldvinsso»?
Þá er eitthvað öðrú máli lað
gegna með kommúnista, sem í
tuttugu ár hafa svívirt ólaf Frið-
riksson sem „svikara“ og fyrir
þremur árum réðust með ópum
og ógnunum að Jóni Baldvins-
syni, að fram komwum að heilsu,
á síðasta fundinum, sem hann sat
í Dagsbrún, o.g ráku hanln úr fé-
lagiuu! Þannig hafa kommúnistar
þakikað þau „ve>rk, sem, Ólafur
Friðriksson log Jón Baldvinsson
unnu fyrir 15—2Q árum.“
Alþýðuflokkurinn veit vel, að
hann hefir á þessum síðustu og
vetstu árum afturhalds og naz-
iisma 1 heiminum ékki getað á-
orkab eins miklu til hagsbóta fyr-
ir hinar vinnaridi stéttir og hægt
var að gera og gert var af hon-
um meðan byrlegar blés fyr'ir
verkalýðshreyfinguna, fyrst eftir
h e ims st yi'j ö I d i n a 1914—1918 og
allt. fr,am yfir miðjan síðasta
áratug. En þiað hefir heldur eng-
in:n Alþýðuflokkur í hehninum
getað. En þá er sannarlega lit-
ið orðið eftir af marxistiskum
skilningi Moskvakiammúniistanna,
ef þeir kannast ekki við slíkan
(Mdugang í söigunni. Marx vissi
þó vel ,að það líða oft tuttugu
ár, sem' ekki eru á sögulegan
mælikvarða meira en einn dagur,
þó að á eftir geti komið einn
dagur, þegar' meira gerizt en
annars á tuttugu árum. En til
hvers er' i dag að tala við
Moskvakiommúnista Um Mairx?
Mælikvarðinn á það, hvort
verkalýðsflokkur hefir 'haldið
» trúnaði við sína stefnu og heldur
áfram baráttunni, er ekki það,
hve mikið honum miiðar áfriarn
með stefnumál sín á hverju ári.
Á tímUm vaxandi afturhalds, eins
og á undanförnum árum, er það
út af fyrir sig mikill árangur, að
igeta varið verkalýðinn áföllum
og viðhaldið þeiim lífskjörunr,
sem hann var búinn að ávinna
sér, þangað til betur blæs fyrir
nýja sókn. Á erfiðustu tímum
hefir Alþýðuflokkurinn ékki ein-
asta tekizt þetta, með því að
tryggja stór’ fjárframlög til at-
vinn'ubóta, draga úr' dýrtíðinni
með lögUm, sem banna hækkun
á húsaieigu, koma inn ákvæði
í gengislögin um dýrtíðaruppbót
á kaup verfcamanna, gefa út lög
um dýrtíðaruppbót á ellilaun og
örorfcubætur, fá skipulagða striðs-
tryggimgu fyrir sjómenn og nú
síðast með því að knýja fram
fulla dýrtíðartuppbót á allt kaup
og meira að segja í mörgum til-
ALÞÝÐUBLAÐIÐ LAUGARBACUR 8. FEBR. 1941,
Jón Blöndal:
Brezknr gjaldeyrir eg islenzknr.
Atbugasemdir viö grein Hailbjarnar Halldórs-
sonar nm „Tákn «q stórmerki i fjármi!nmu
-------------------«-----
F,'YRIR nokkrum DÖGUM
birtist í Alþýðubiaðinu
grein eftir Hallbjörn Halldórsson
undir fyrirsögniinni „Tákn og
stórmerki í fjármálum."
Kvartar höfundur greinarinnar
undan því, að blöðin skuli ekki
hafa gefið neina skýringu, sem
vergskuldi eftirtekt alþýðu, á
þeiim táknum og stórmerfcjum,
sem gerzt hafi í fjármáluim þjóð-
arinnar. er tekizt hafi að seija
einn ísfisksfarm fyrir 350000 kr.,
og er það raunar ekkert eins-
dæmi upp á síðkastið.
Ég ætla mér ekkii að gagnrýna
þá tillögu Hallbjarnar, að „land-
-ráða'men'n“ vorir, er hann nefnir
svo, stefni að því að hækfca gengi
íslenzku krónunnar eftir þvi sem
færf er, — ég hefi sjáifúr mælt
með þeirri tillögu áður, ásamt
öðtum aðgerðum til þess að
jkoma í veg fyrir að verðgildi ís-
lenzkraf myntar hrapi stórfkost-
lega, en á því virðist méf mikil
ihætta, ef ekki tekst að draga
úr verðhækkuninm innanlands.
En ég er ekki jafn viss Uinii, að
Hallbjörn hafi eins rétt fyrir sér,
er hann gefur eftirfarandi skýr-
ingu á áður um getnum táknum
og stórmefkjum fjármálanna:
„Sú skýring á sér' þó stað, bg
hún er sú, að brezkur gjaldeyrir
ier fallinn í verði um helming að
minsta kosti. ..."
Ég held, að það sé mjög hæp-
ið, að skýra hina gífurlegu verÖ-
hækkun á ísfiskiinum með því að
hinn brezki gjaldeyrir sé fallinn
í verði uim heiming að minsta
kosti. Við flytjum eimmg nýtt
kindakjöt til Englands, og á því
hefir engin eða mjög lítil hækk-
un orðið umfram það, sem svarar
til hækkunar á fafmgjöldum., Af
hvorngu þessu er hægt að draiga
veruiegar ályktanir um verðgildi
hins brezka gjaldeyris.
Samkvæmt upplýsmgum, er ég
hefi fengið, hækkaði vísi'tala
framfærslukostnabar í Englandi
um tæp 14o/o frá því í sept. 1939
til ágúst 1940, en vísitalan fyrir’
matvæii hækkiaði á samia tíma-
bili um rúm 11 o/0. Á sama tíma
hækkaði allt verðlag hér á Iandi
margfalt meira, eins og kunnara
©r en frá þurfi að segja.
Það efu þvi alveg séfstök öfl
að veriri hvað snertir „aflasölu-
Undrin“. ÞaU eru í raun og veru
happagróði íslenzku þjóðairinnar
1 þessu striði, og til þess ber
enga nauðsyn, að hann verði
skattfrjáls einfcaeign „aðstöðu-
góðrar eignastéttar“, um það er
ég fylliiega sammála Hallbimi.
Að vísu er það svo með þenn-
an „happagróða“ af ísfisksölun-
Um ,að líklegt er, að við getum
ekki notfært okkur hann nema að
nokkru leyti fyrr en eftir stríð;
þess vegna er hið endanlega
verðmæti hans háð afdrifum
stríðsins og endalokum og verð-
gildi hins brezka gjaldeyris 1
stríðslokin.
Enn sem komiÖ er held ég að
of fljótt sé að fullyrða að gjald-
eyrir Breta sé fallinn um belming
(miðað við okka'r gjaldeyri), en
við erum hins vegar á góðum
vegi með að eyðileggja okkar eig-
in gjaldeyri. Gæti þá farið svo,
að þeir, sem geyma eignir sínar í
brezkumi gjaldeyri, eigi eftir að
sjá hinn gífurlega stríðsgróða
sinn margfaldast vegna verðhruns
ihins Islenzba gjaldeyris.
Enda þótt við Hallbjöm j>annig
séum ekki alveg sammála um
það, hvernig skýra eigi „táfcnin
Nýkomið:
Linoleum
Flókapappi
Dúkalím
Þvottapottar’
Þakpappi
J. Þorlákss. & Norðmann,
Bankastr. 11.
FITTINGS
eykur öryggi.
sparar vinnu.
Hvert einasta stykki
er nákvæmlega prófað.
J. Þorlákss. & Norðmann,
Bankastr. 11.
og stórmerkin1, emm við líklegá
alv egá eitt sáttir um það, að
fjármálastjómendur vorir verði
að gera öflugar ráðstafanir til
verndunar hinni íslenzku mynt,
og það þegar fyrir kosningar.
Þess^a kröfu berum við fram,
þrátt fyrir það, að hvorugur okk-
ar ætlar að vera í kjöri við næstu
alþingiskosningar!
TILKYNNIN6
frá rikisstJÓFninni'
Brezka herstjórnin hefir tilkynnt, að gæzluskip-
ið, sem hefir á hendi eftirlit með siglingum til
Reykjavíkur, og sem hefir verið á sveimi úti
af Gróttu, hafi tekið sér stöðu 0,65 sjómílur í
réttvísandi 300° stefnu frá Engeyjarvita.
Reykjavík, 6. febrúar 1941.
Dansk-íslenzkt orðasafn
3. hefti kennslubókar ÁGÚSTS SIGURÐSSONAR cand. mag.
er nú komið í bókaverzlanir.
Orðasafnið nær yfir bæði fyrri hefti kennslubókar hans, og
allmikinn hluta af dönskum lesköflum, en auk þess var bætt í
orðasafnið miklum fjölda af orðum úr verzlunarmáli. Bókin
er því nauðsynleg öllum þeim, sem læra dönsku í skólum og
handhæg fyrir marga, sem lokið hafa námi, en lesa dönsku
sér til gamans.
Fæst í öllum bókaverzlunum.
felium hækkun á sjálfu grunn-
fcaupinu, í náinni saanvinnu við
verkalýðsfélögin. Hann hefir líka
unnið að stöðugum endurbótum
á þeirri umbótalöggjöf, sem búið
var að setja fyrir verkalýðinn,
svo sem alþýðutryggingunum og
fram á síðaista ár haldið áfrarn að
láta byggja fyririmyndaT verka-
manniabústaði.
En fyrir kommúnista er þetta
vitaniega ekki mikils virði. í
þeirra augum skiftir það til dæm-
is ekfci miklu máli, þó að verka-
lýðurinn hafi fyrir þá sterku að-
stöðu, sem Alþýðuflokfcurinn hef-
ir skapað honum með allsherjar-
sanutökum og löggjöf, aðeins
hálfiu1 öðnu ári efitir striðsbyrjun
fiengið fulla dýrtíðaruppbót á
kaup sitt, sem hann varð að bíða
hér Um bil fjögur ár eftir í beims-
styrjöldinni 1914-1918. I þeirra
augum er það víst miklu meira
í anda baráttunnar, sem ölafur
Friðriksson og Jón Baldvinsson
háðu eftir 1916, að rifa með rógi
og sundriingu niður þau samtök,
sem þeir stofnuðu og byggðu
upp, taka höndum saman við í-
haldið til þess a*ð kljúfia verka-
iýðsfélögin út úr Alþýðusam-
bandinu og afhenda þau síðan
atvinnurekendum, eins og fcom-
múnistar hafia afhent þeim Dags-
brún og Hlíf! Og ef til vill halda
þeir, að slík vinnubrögð hafi orð-
ið til þess að létta baráttuna fyh
ir bættum kjörUm verkalýðsins
undanfarin ár!
*
Alþýðuflokkurinn hefir oft ver-
ið sagður dauður í seinui tíð,
ekki aðeins of kammúnistum,
heldur og af íhaldsmönnum. En
sjaldan hefir meira púðri verið
eytt á hann en siðustu vikumar.
Það er dálítið brosieg mótsögn í
þvi Slík barátta við datiðan flokk
er óneiíaniega nýstárlegur sjón-
leikur í sögunni. Það skyldi bnra
ekki eiga eftir að sýna sig, að
sá dauði signaði í þieiTri viðureign
og Alþýðuftokkurinn ætti eftir
sínar beztu sprengjur, þegar í-
ha’dsmenn og fcommúnistar eiiu
búnir að eyða öllu sínu púðri.