Alþýðublaðið - 24.02.1941, Blaðsíða 3

ALÞYÐLBLADIÐ
----------- álÞYÐUBLAÐIB —
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Simar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heima) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr.' 3,00 á mánuði. 15 aurar í lausasölu.
A I, Þ Ý Ð U P R E N T S M I Ð J A N
íhaldið heldur að þetta borgi sig
AÐ, sem fyrst og fremst
blasir við landsmönnum í
stefnu o.g starfsaðferðuim Sjálf-
stæðisflokksins, em mótsetning-
iajnar í orðum iog athöfnum.
Meðan flokkurinn var í and-
stöðu við ríkisstjómina heimtaði
hann afnám afurðasölulaganna,
einkasalanna og innflutningshaft-
anna. Þá hrópaði hann um „bit-
linga“ og „bein“, taldi hvertiopin-
bert starf, sem ekki var falið í-
haldsmanni, slíkum nöfnum og
taldi þau annað hvort óþötf með
öllu eða allt of hátt gTeitt fyrir
pau.
Eftir að Sjáifstæðisflokkurinn
fékk tvo menn í stjóm landsins
siteinþög'nuðu blöð bans o.g fnoðu-
snakkat’. Samsfundis urðu afurða-
söiulögin sjálfsögð, einkasölumar
nauðsynlegar, innflutningshöftin
óhjákvæmileg. Nú var ekki hróp-
að um bitlinga, heldur veittir bit-
lingar. öll gagnrýni þagnaði.
Sjálfstæðismennirnir sjál'ir lögðu
hendur sínar yfir allt, sem þeir
höfðu áður bölvað svo hressilega
— og-blessuðu það.
Þegar Sjálfstæðismennimi'r
gengu til sameiginlegrar stjórn-
armyndunar með hinum flokkun-
um kváðust þeir gera það vegna
þess, að nú yrðu allir íslendingar
að standa saman, því að ægilegir
erfiðleikar væm framundan, og
nú yrði jafnt yfir alla að ganga.
Þetta mál skyldi landsfólkið, og
það hafði verið lengi beðið eftir
því, að Sjálfstæðisflokkurinn
fyn.di til slíkrar ábyrgðar.
En hvemig voru svo efndimar?
Ólafur Thors hótaði samvinnuslit-
ttn á síðasta alþingi, ef tillögur
Alþýðuflokksmanna um afnám
skattfrelsis útgerðarinnar yrðu
samþykktar. Milljönimar urðu að
vera fríar við skatta og skyldur
Og milljónamæringamir frjálsir
með sinn gífurlega gróöa. Þannig
mætti þessi flokksnefna hinum
„ægilegu erfiðleikum“, sem hann
talidi fmmundan fyrir þjcfðar-
heildina, og þannig lét hann
jafnt yör alla ganga!
Hann sýndi líka jafnréttistil-
finningu sína enn betur í öðru
máli. Verkalýðurinn, sem fyrir at-
beina Sjálfstæðisflokksins hafði
orðið að þolia það, að fá ekki
fcaup sitt hækkað nerna að ör-
litlu leyti í samræmi við dýrtíð
— og því tapað stórfé á síðast
liðnu ári, hóf baráttu fyrir kjara-
bótum um áramétin. Maður
skyldi hafa ætlað, að nú kæmu
vígorð Sjálfstæðisfliokksins um
að jafnt skyldi yfir alla ganga til
framkvæmda, að verkalýðurinn
fengi nú endurgoldiö það, sem
ranglega hafði verið af honum
tekið á síðasta ári. En nei, það
var ekki aldeilis! Nú reyndist
Sjálfstæðisflokkurinn ekki eins
skeleggur og þegar hann hótaði
stjórnarskiftum, ef lagðir væru
skattar á milljónagróðann. Hann
barðist hatramlega gegn allri
grunnfcaupshækkun hjá verká-
mönnum, sjömönnum og öðru
vinnandi fólki. Hann hélt Uppi
skipulagðri baráttu gegn himum
sanngjörnu kröfum verkafölksins
io g beitti í einu mörgum vopm-
um: lygum, blekkingum, suindr-
ungartilraunum og kommúnist-
um, sem lifa nú. að öllu leyti af
náð íhaldsins.
íhaldið reyndist nú jafn skel-
eggt igegn verkafðlkinw eins og
það reyndist fyrir hagsmtuni
mill j ðnjamæringaima.
Og allt, sem verkafólkinu hefir.
tekizt að vinna á, hefir þáð femg-
ið í baráttu gegn Sjálfstæðis-
flokknum. Og það, sem það hefir
ekki fengið, hefir það tapað
vegra a’ d töðu Sjálfstæðisflokks-
ins. Eins og til dæmis stúlkuirmsr-
í veitingahúsunum, sem íhaldinu
tókst að sundra að miikln leyti
með aðstoð undirlægja og verk-
fallsbrjóta, rangra dóma og ann-
airrar svívirðui, sem aldrei mun
gleymast meðan verkalýðsfélög
era starfandi í landinu.
íhaldið hefir látið mörg stór
orð dynja á kommúnistuim, kall-
að þá landráðamenm og fleiri
slíkum nöfnum. En eftír að þeir
eiu sannir að landráðum, og það
er öllum líðum ljóst, að þeir
vinna skipulega að því, að eyði-
'jeggia lýðræðið í landinu, þagnar
vháildið og heldur hlífisfcildi ylir
þeim, gagnrýnir dómstólana og
afsakar lýðræðisfjendurna — og
segist svo’ gera það af umhyggiu
fyrir Iýðræðinu! En sannleikurinn
er sá, að það hefir tekið upp
þessa hjálparstarfsemi fyrir kom-
múnista af þvi að það trúir þeirri
kenningu Hitlers, að fcommúnistar
getí orðið ágætir nazistar!
Og'svo halda spekingar íhalds-
ins að þetta sé pölitík, sem borgi
sig. Þeir halda það, af því að
slík svika- og blekkingapólitík
borgaði sig í bili fyrir þýzkuj
nazistana. En við eigum ekki
heima í Þýzkalandi, sem betur
fer, O'g þó að ihaldið haldi, að
það geti beitt sömu aðferðum hér
og nazistarnir beittu í Þýzkar
landi til að koma lýðræðinu á
kné, þá mun reynslan verða sú,
að það kemst að raun um aninað.
Allar mótsetningar' í póliíík og
starfi fejálfstæðisíiokksins opna
augu fólks fyrir’ nekt hans. Fóik-
ið sér, eins og Árni Pálsson sagði
einu sinni: „Þið haldið að þið
hafið eingöngu matadóra á hend-
inni, en það ern eintomir hund-
ar.“
Þúsundir vita að gæfa fylgir
trúlofunarhringunum frá Sig-
urþór, Hafnarstræti 4.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
MANUDAGUR 24. FEBR. 1941.
--------------)-----
I • •
Guðmundur Gissurarson:
FriiMitll verkalýðslns veltur á

♦
FJANDSKAPUR íhaldsins
við samtök verkalýðsins á
meðan þau voru á bernsku-
skeiði beindist gegn hverjum
einasta einstaklingi innan sam-
takanna, þó það mæddi fyrst og
fremst á forustusveitinni. Öll-
um hugsanlegum ráðum var
beitt til að stemma stigu fyrir
stofnun verkalýðsfélaganna og
hvert áhlaupið gert eftir annað
til að kyrkja. þau í fæðingunni
og á meðan þau voru veik-
burða. Hótunum var þeitt og
harðvítugri vinnukúgun. Sam-
tökin talin þjóðarvoði, en fyrst
og fremst til þölvunar fyrir
verkalýðinn sjálfan, því að þau
dræpu niður allt framták til at-
hafna og alla sjáífsbjargarvið-
leitni, og hvar væri svo verka-
lýðurinn við sjóinn staddur
þegar búið væri að koma at-
vinnurekstrinum á kné? Nei, 18
—20 aura _ um tímann fyrir
kvenfólk og 30—40 aura um
tímann fyrir karlmenn töldu
þessir menn alveg nóg í þeirri
gífurlegu dýrtíð, sem var hér
á heimsstyrjaldarárunum, Ekki
leið á löngu áður en andstæð-
ingar samtakanno komu auga á
að ekki var hyggilegt að ganga
þannig beint framan að verka-
lýðshreyfingunni. Hinir ó-
breyttu liðsmenn, eins og
stundum er kallað, voru nú
ekki lengur svo hábölvaðir, ef
þeir voru ekki glaptir af for-
ustuliðinu. En við stjórnii^ fé-
laganna og samninganefndirn-
ar. Ja, við þess háttar fólk var
nú ekkert smáræði að athuga.
Að heimta hærra kaup fyrir
verkalýðinn. Er fólkið ' alveg
vitlaust? Að heimta reglubund-
inn vinnutíma, hærra kaup fyr-
ir nætur- og helgidagavinnu,
kaffitíma, svefn- og hvíldartíma
fyrir sjómennina á togurunum.
Er meiningin að leggja hér allt
í rústir? Þessi ógrímuklædda
og hispurslausa andstaða gegn
samtökunum bar ekki tilætlað-
an árangur. Það varð ekki
þaggað niður í forustuliðinu og
þróunin varð ekki stöðvuð. —
Verkalýðssamtökin færðust
smám saman í það horf að
verða að heilsteyptri hags-
munaheild. Það varð að finna
upp nýtt ivopn gegn samtök-
unum til að hoekkja þeim svo
um munaði. Á yfirborðinu var
forustulið samtakanna ekki
lengur hundelt fyrir afskipti af
verkalýðsmálunum, heldur var
það nú fyrst og fremst beitt
persónulegum afsóknum. Það
var svo sem ekki að gera þess-
ar kröfur til hagsþóta fyrir
verkalýðinn. Þessar kröfur eru
aðeins gerðar til þess að láta
verkalýðinn lyfta sér, kjósa sig
á alþingi, í bæjarstjórnir og
koma sér í góð embætti. Þetta
er það, sem vakir fyrir þessu
fólki. Það er svo sem ekki ver-
ið aö-.yinna fyrir ykkur, verka-
meirn góðir, verkakonur og sjó-
menn. — Eftir að andstæðing-
ar verkalýðshreyfingarinnar
komust yfir í þessa tóntegund,
fóru þeir að eygja árangur af
sinni tortímingarstarfsemi. Það
var kímt í kampinn og hertur
róðurinn.
Árangurinn af þessum per-
sónulegu ofsóknum á hendur
foringjum verkalýðssamtak-
anna hefir komið í ljós á tvenn-
'an hátt. í fyrsta lagi hefir skap-'
azt innan sumra stéttarfélaga
mikil óeining og algerður van-
máttur til allra átaka. í öðru
lagi hefir fyrir látlaust níð og
ofsóknir lamast baráttuþróttur
fjölmargra forustumanna löngu
fyrir aldur fram, og sumum
raunar riðið alveg ,að fullu (Jón
Báldvinsson og Guðmundur
Skarphéðinsson). Framkoma
Dagsbrúnar við Jón Baldvins-
son er félaginu til ævrandi
skammar. Þegar fram líða
stúndir verður það níðingsverk
Dagsbrúnar talinn álíka smán-
arblettur á íslenzkri verkalýðs-
hreyfingu og morðið á Snorra
Sturlusyni hefir verið smánar-
blettur á íslenzku þjóðinni.
Nú upp á síðkastið hafa
,,fínu“ mennirnir í Sjálfstæðis-
flokknum veigrað sér við versta
persónulega skítmokstrinum,
en til þeirra „þrifaverka“ hafa
aftur á móti verið fengnir ýms-
ir leiguþjónar. Einn slíkur
sendi mér og þrem öðrum Al-
þýðuflokksmönnum tóninn í
Morgunblaðinu nú fyrir
nokkru síðan. Átti sú ritsmíð
að teljast svar við grein, er ég
reit í Alþýðublaðið um bar-
dagaaðferðir íhaldsins hér við
stjórnarkosninguna í Hlíf, en
uppistaða greinar minnar var
þó fyrst og fremst lýsing á af-
stöðu Sjálfstæðisflokksins til
verkalýðsmálanna. í þessari
umræddu Morgunhlaðsgrein
voru engir viðburðir hafðir til
að svara meginatriðum greinar
minnar, en í þess stað var
greinin mestmegnis persónuleg
rætni og níð. Greinarhöfundur-
inn hefir því ekkert farið út af
línunni. „Verkamaðurinn“ er
svo sem verðugur launa sinni
fyrir að ferðast víðs vegar um
landið og kljúfa verkamannafé-
lögin og skrifa persónulegt níð
í Morgunblaðið um þá menn,
sem hafa haft mikil og giftu-
drjúg afskifti af verkalýðs-
hreyfingunni. Mér dettur ekki
í hug að svara þessum persónu-
lega vaðli í sömu mynt, en held
mér við málefnið sjálft, verka-
lýðsmálin.
Á engan kaupstað hér á landi
lagðist kreppan með þvílíkum
ofurþunga og á Hafnarfjörð, og
hvergi hafá verið gerð þvílík
átök af hálfu þess opinbera til
að mæta þeim erfiðleikum og
draga úr atvinnuleyisishölinu.
Það stórtækasta atvinnubóta-
fyrirtæki, sem þekkist hér á
landi er Bæjarútgerð Hafnar-
fjarðar. Þetta fyrirtæki var
stofnað og ávalt rekið í harðvít-
ugri andstöðu Sjálfstæðis-
flokksmanná. Það kemur því úr
hörðustu átt þegar verkfæri
þessara manna belgir sig út af
vandlætingu yfir því að við Al-
þýðuflokksmennirnir höfum
vanrækt að hafast nokkuð að í
verklegum framkvæmdum í at-
vinnubótaskyni.
Almennar atvinnubætur hafa
verið hér meiri en annars stað-
ar í hlutfalli við íbúatölu. Þá
hafa og ýms atvinnufyrirtæki
verið styrkt til starfrækslu
bæði beint og óbeint. — Þá
hefir einnig verið unnið að því
af hálfu okkar Alþýðuflokks-
manna að koma hafnfirzkum
verkamönnum í ríkissjóðs-
vinnu, og hefir Krýsuvíkurveg-
urinn mátt teljast mikil at-
vinnuaukning fyrir Hafnfirð-
inga. En þar sem meginið af
því, sem gert hefir verið til að
draga úr atvinnuleysinu hefir
verið gert í fullri óþökk og and-
stöðu Sjálfstæðisflokksins, og
það án þess að benda á aðrar
verklegar framkvæmdir, þá
vildi ég ráðleggja erindrekan-
um að líta sér nær og krefja
sína eigin flokksbræður sagna í
atvinnumálunum. Þeir gátu
meðal annars harkað»það af sér
að verða við áskorun verka-
manna hér um að gera út á salt-
fisksveiðar í fyrra, en Álþýðu-
flokksmennirnir létu þá togara,
er þeir ráða yfir, fara ýmist á
saltfisks- eða ufsaveiðar. Hefðu
Sjálfstæðisflokksmennimir hag
að sér í þessu eins og Alþýðu-
flokksmennirnir gerðu, hefði
það orðið til töluverðrar at-
vinnuaukningar hér. — En
Hermann Guðmundsson forðast
að minnast á þetta atriði. Þá
minnist sami maður á bogin
bök verkamanna, en bognari
væru þau, ef flokksmenn Her-
Frh. á 4. síðu.
TELBORG
illir sailrnir opnir í Md
Hljáinsyeííin leiknr.