Alþýðublaðið - 03.04.1941, Blaðsíða 3

ALÞYÐUBLAÐIÐ
nmfruDAGUR 3. apikl wc
---------- MÞYÐUBLAÐIÐ ——
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjóm: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson (heixna) Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáms-
son (heima) Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhusinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. 15 aurar í lausasölu.
A L Þ Ý ÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
Það, sem þau pegfa um.
Ylirlýsiog frá loftvarnanefnd.
AÐ er stundum ekki síður
eftirtektarveit og lærdóms-
rlkt, um hvað menn þegja, en
hvað menn segja.
Fyrir tveimur dðgum áttu iög-
in um alþýðutryggmgiar og trygg-
ingastofnun ríkisins fimm ára af-
mæli. 1 tilefni af því fiiitti for-
maður tryggingastofnunarinnar
ítar'egt og yfirlitsgott erindi um
alpýðutryggingarnar í ríkisút-
varpíð og jafnframt gaf trygg-
ingastofnunin út myndarlega ár-
bók Um tryggingalöggjöfina og
starfsemi sína á árunum 1936—
1939.
Maður skyidi nú ætla, að blöð-
in befðu fundið hvöt hjá sér til
þess, að minnast alpýðutrygging-
anna að maklegleik'um við þetta
tækifæri og þeirrar stofnunar.
sem hefir framkvæmd þeirra
með höndium. Þvi að hvaða fram-
faraspor er það á síðustu fimm
árlum hér á landi, sem við hefð-
um ástæðu til að vera stoltir af,
ef ekki alþýðutryggingarnar?
Hvað hefir á þeim tíma, og þótt
lerrgra væri litið til baka, sett
me:ri menningarhriag á þjóöfélag
okkar, en þetta mikla átak til
þess að tryggja allan hinn vinn-
andi, en eignala’usa, fjölda þjóð-
arinnar gegn sárustu afleiðiing-
um sjúkdóma, slysa, elli og ör-
orkn? Og hve margar eru ekki
þær þúsUndir þegar orðnar, sem
notið hafa góðs af alþýðutrygg-
ingunum á stund neyðarinnar?
En hvað kerriur í Ijós? Að Al-
þýðublaðinu eintu undanskildu
Ðakota, en eftir það um fjöl-
mðrg ár í Nýja íslandi.
Snemma varð Fljózdal að fara
að hafa pfan af fyrir sér, io;g
varð skölaganga hans því af
skomum skamti, en hann hefir
bætt hana upp með víðtækum
lestri og bréflegU: námi á full-
orðmsáru'm. Hann hóf járn-
feraútarstarf s’itt í Duluth, Minne-
sota, árið 1889, en var síðan
bóndi um allmörg' ár í Warren,
Minnesota. Árið 1888 hvarf
hann aftur að j árn b rautarvinnu
iog var um mörg ár verkstjóri,
jafnhliða. því, sem hann gegndi
ýmsUm trúnaðarstörfum í þágu
starfsbræðra sinua. Hann var
kosinn vara-fio.rseti , Banda’ags
Jámbrautarmanna 1918, en for-
seti 1922, að óíöldum möfgum
öðmm mikilvæguim störfum í
þágu þess. Hann hefir verið
ritstjóri málgagns jámbrautar-
manna og fulltrúi þeiraa í rit-
stjórn blaðsins Labar, sem að
ofan er nefnt. Hefir hann sam<-
ið fjölda ritgerða um þjóðfélags-
mál og um áhugamál jámbraut-
armanna, en hann hefir jiafnan
verið hinn árvakasti málsvari
þeirra, eins og sæmdi foringja-
stöðu hans.
Að vísu hefir það orðið hlut-
hefir ekkert dagbliað bæjarins
fundið ástæðu til þess að minnast
á alþýðutryggingarnar á þessu
afmæli þeirra. Morgunblaðið, Vís-
ir ög Þjóðviljinn hafa þagað eins
og múlbundnir rakkar. Hvað
koma alþýðutryggingarnar líka
þehn við? Hinir ríku þurfa þeirra
ekki; auðæfin eru þeirra trygg-
ing. Og hinir byltingarsinnuðu
vilja þær ekki, því að þeir byggja
alliar sínar vonir á neyð fjöld-
ans. ATþýðutryggingarnar eru ör-
yggi hinna efnalitlu og fátæku;
og þær voru bornar fram til sig-
urs af Alþýðuflokknum. Þess
vegna vilja blöð hinna flokkanua
sem minnst u-m þær tala. Þannig
er siðíerðisleg menning og stjórn-
málalegur manndómur hér á
landi á okkar dögunr.
Tökum annað dæmi, sem ekki
hefir farið \fram hjá ’hugsandi
mönnum hér í höfuðstaðnum.
Fyrir nokkru síðan var lögð
fram á alþingi tillaga til þings-
ályktunar um skipua milliþinga-
nefndar til þess að undirbúa
löggjöf Um orlof verkamanna og
sjómannia. Ætlunin • með slíkri
löggjöf er að tryggja erfiðis-
mönnum stutta hvild á ári hverju,
annaðhvort sumarleyfi eða vetr-
arleyfi, og skapa möguleika til
þess, að þeir geti notið þeirrar
hvíldar á einhverjum fögrum
stað á landinu utan heimilis, þar
sem þeir gætu varpað frá séJr
ölMm áhyggjum hins daglega lífs
og strits.
Maður skyldi ætla, að ekki,
skifti Fljózdals, að starfa lengst-
lum í fjaflægð frá byggðum landa
sinna hérlendis, en hann er enn
og hefir alltaf verið ágætur fs-
lendinguir, ræktunarsamur við ætt
og eriðir. Var hiomum það því
hið rnesta ánægjuefni, er hann
var kjörinn einn af fulltrúum
Bandaríkjanna á Alþingishátíð-
ina 1930. En samfai'a ræktinni
til íslands og íslenzkra erfða ber
hann í brjósti hiÓÍlan metnað
fyrir hönd landa sinna, og er það
í rauninni hin heilhrigðasta
þjóðrækni, því að hvert þaö
þjóðarbrot, sem glatar sjálfs-
virðingiu sinni, á sér ekki von
langra líxdaga.
Starfsferill Fljózdals er því að
sama skapi glæsilegur og störf
hans hafa orðið ávaxtarík í
þarfir stéttarbræðra hans. Ekki
er heldur langt að leita skýring-
arinnar á því, hversvegna hann
hefir hafist úr réttri og siéttri
verkamannasstöðu í mestan virð-
ingarsess meðal samverkamianna
sinna. Hann hefir verið trúr
sjálfuim sér og rimbótahugsjón-
rim þeim, er hann gekk á hönd
snemma æfinna'r. Og sú trú-
ferti hefir gert sögu lians æfin-
tý ið um fátæka sveitapiltinn ís-
Ienzka, sem varð hæfur og virtur
stæði á stuðningx blaðanna við
þessa þingsályktunartillögu. Því
að hverjir eru slikrar hvíldar
verðugri en einmitt verkamenn
og sjómenn? Og hverjir hafa
hennar meiri þörf? En hvað
keiriur í ljós? Ekkert dagbliað
höftuðstaðarins, að Alþýðublaðinu
einu undanskyldu, hefir enn lagt
þessari tillögu liðsyrði sitt. Vxsir
og Þjóðviljinn hafa e*kki einu
sinni minnzt á það einu orði, að
hún væri frarn komin. Og pað
var ekki fyrr en í morgun, að
Miorgunhlaðið dnattaðist til þess
að segja frá henni, og þá gerði
-blaðið það án pess, að láta svo
miikið sem einn staf úr gTeinar-
gerð flutningsmannauna fylgja
henni, svo að ekki sé minnzt á
hitt, að það hafði ekki eitt ein-
asta orð um hana að segja frá
eigin brjósti. Hvað eru líkia
Morgunblaðið og * Vísir, blöð
Sjálfstæðisfldkksins, seiri þau
kalla ýmist „flokk allra stétta"
eða „stærsta verkamannaflokkinn
á landinu“, að hugsa um orlof
verkamanna og sjómanna? Þeirn
nægir að burgeisarnir geta telrið
sér sín sumarleyfi. Og hvað á
Þjóðviljinn að vera að berjast
fyrir því, að verkamenn og sjó-
rnenn fái árlega hvíld og mögtu-
leika til þess að njóta hennar?
Þá væri aukinn þrældómur eða
atvinnuleysi allt annar og betri
jarðvegur fyrir byltinguna!
Og ofan á allt annað er þings-
álykíunartil'agan um orlof verka-
manna og sjómanna borin fram
af Alþýðuflokknum. Undir slíkum
kringumstæðum geta Morgun-
blaðið, Vísir og Þjóðviljiun vit-
anlega ekki verið að flíka henni.
Þannig er einlægnin við málstað
verkamanna og sjómanna hjá
þéim blöðum, sem undanfarin ár
hafa ætlað að rifna af Umhyggju
fyrir þeim., Þannig er pólitísk
blaðamennska hér á Iandi á
okkar dögUm.
Hallgrímui- Helg-ason
flytur fyrirlestur í kvöld kl. 8.15
í fyrstu kennslustofu Háskólans.
1 Efni: íslenzk þjóðlög.
málsvari hundruð þúsunda
starfsbræðra hans, járnbrautar-
imianna í Norður-Ameríku, og
enn víðar um lönd.
Færi vel á því, a.ð heiimaþjóð-
in heiðra,ð;i .sjálfa sig ineð því,
að sýna þessuan ágæta syni sín-
Utm einhvern sóma,.
Sbíðavíka á Isaflrði
iiDi páskani.
Esfa fer vestur raeð slíiöaféllí
SKÍÐAVIKA verður á ísa-
firði núna um páskana,
eins og undanfarin ár. Er sagt
ágætt skíðafæri fyrir vestan
um þessar mundir og má M-
ast við, að margir fari héðan
vestur.
Skíðavikan stendur yfir dag-
ana 9.—14. apríl. Esja fer
vestur og norður fyrir land og
tekur skíðafólk til ísafjarðar
og heim í bakaleiðinni. Þeir,
sem kaupa farmiða fram og aft-
ur fá merki skíðavikunnar ó-
keypis.
LOFTVARNANEFND hefir
sent Alþýðublaðinu eftir-
farandi yfirlýsingu með tilmæl-
um um birtingu hennar:
“Vegna síendurtekinna ummæla
og fullyrðinga um vanbúnað á
loftvörnum í Reykjavik þykir
rétt að taka fram:
1. Með bréfi dags. 12. nóv. s.l.
ti'Ikynnti stiórn hins brezka setu-
liðs Loftvarnianefnd Reykjavíkur
að hún tæki iað sér að aðvara
])ann aöila Loftvarnanefndar sem
gefa á 1 bæjiarbúum merki um loft-
árásarhættu. Þessi aði’li, sem er
Í@greglan í Rieykjiavík, verðurþví
að treysta á, að fregnir um á-
rásarflugvélar komi frá hinu
brezka setuliði j tæka tíð.
þar eð hún hefir ekki á annan
hátt möguleikaa til þess að fylgj-
ast nxeð ferðurn eða dæma um
þióðerni þeirra flugvéla er yfir
landið fljúga. Til þess hefir hið
brezka setu'lið eitt aöstöðu. f
þessu skyni var f öndverðu lagð-
,Ur beinn sími milli lögreglu-
stöðvarinnar og aðalbækistöðvar
hins brezka setuliðs. ■
2. Því miður hafa þau mis-
tök orðið, þrátt fyrir gefin lof-
orð, að í þau tvö síðustu skipti
er þýzkar flmgvélar hafa borið
hér að garði, hefir lögreglan ekki
fengið aðvörun fyr en eftix að
flugvélarnar voru komnar inn yf-
ir bæinn og skothríð var hafin
á þær úr loftvarnabyssum. Loft-
varuanefndin hefir þó a’la ástæðu
til þess að ætla, að hinum brezku
hernaðaryfirvöldum hafi verið
kunnuigt um ferðir hinna þýzku
flugvéla allt að því 25 mínút-
Um áður en þær flugu hér yfir
bæinn og skothríð var hafin á
þær.
3. Strax eftir atbuVðina 3. nóv.
s. 1. er þýzk flugvél kom hing-
,að í fyrsta skipltí í yfirstandandi
ófriði, voru lögreglunni gefin fyr-
irmæli Um að aðvara bæiaTbúa
ta-a-la'ust ef vart yrði hernaðar-
aðgerða í lofti yfir Reykjavík,
enda þótt ekki hefðu borist til-
kynniugar þiar að lútandi frá
brezka setuliðinu. Reynslan hef-
ir þó sýnj, að vegna t'ðra spreng-
inga og skotæfinga í bænum og
nágrenni hans er þess . eíxki
að vænta að vörðurinn á lög-
reglustöðinni geti strax verið
fullviss um að hernaðaraðgerðir
séu hafnar ,nema þvi aðeins að
tilkynning þar að lútandi berist
að utan eða allmikið kveði að
skothríðinni.
4. Vegna ummæla Alþýðublaðs-
ins þann 2. apríl skal það tek-
ið fram að það tók formann
nefndarinnar, sem ásarnt 2lækn-
Um hennar voru staddir í bíl
á Sóleyjargötu þegar skothríðin
hófst, um það bil 1 mínútu að
koma boöum til varðstofunnar og
því ekki að vænta að aðrir yrðu
fyrri til.
5. Vegna fullyrðinga sem kom-
ið hafia fram um að hin opinberu
loftvarnabyrgi hafi ekki veriðopn
iið í tæka tíð, þykir rétt að geta
þess að af hinum 54 opinberu'
loftvarnahyrgjum var aðeins eitt
óvirkt um tíma s. 1. sunnudag
vegna misskilnings.
6. Loftvarnir byggjast að veru-
legU’ leyti á hlýðni /við settar
reglur, þegnskap almennings og
rósemi á stund hættunnar. Loft-
varnanefnd ’lítur svo á að í þess!-
um efnunx geti blöð og útvarp
unnið mjög mikilsvert starf í
þágu loftvartnanna og hefir hún
því kappkostað að íiafa góða
samvinnu við þessa aðila. Loft-
varnanefnd hefir því vænst ann-
ars en að þurfa að eyða kröftum
sínUm og tíma í að hnekkja ó-
ábyrgum slúðursgreinum og neí-
kvæðunx áróðri um stöxf hennar
i jdagblöðum jbæjarins, skrifum
sem til þess eins virðast Eetluð,
að skapa tortryggni í garð nefrid-
arinniar, almennan glundroða og
óþarfa ótta meðal ahnennings.
*■ Laftvamaitefxwi.
Tvegpja ára gðmnl
veðnrathngnnariæki
finnastíÞrengslnnnm
FÓLK, sem var í skemmti-
ferð upp að Skálafelli á
sunnudaginn var, fann uppi í
Þrengslum þýzkt stuttbylgju-
tæki, sem notað hafði verið til
veðurathugana.
Er 'þetta tæki orðið tveggja
ára og búið að missa gildi
sitt. Hafði þýzkur rannsóknar-
leiðangur, sem hér var vorið
1939 haft svona tæki og voru
þau fest við loftbelgi. Hafa
tæki af þessu tagi fundist áðxxr
hér á landi.
Striðsvðtryggingar-
iðgjöld læbka i Nið-
jarðarbafi.
Eftir ófarir italska flotans.
FREGN frá London í morg-
un hermir, að amerísk
stríðsvátryggingarfélög hafi
eftir hinn mikíá sigur Breta í
sjóorustunni suður af Eyjahafi
fyrir síðustu helgi, lækkað
stríðsvátryggingariðgjöldin
fyrir skip og skipsfarma á Mið-
jarðai-hafi um 2Vz%.
Er litið svo á, að hrakfarir
ítalska flotans hafi dregið svo
verulega úr siglingahættunni á
þessum slóðum.
BÍFRÖST BIFRÖ T
Ef yður
vantar bíl þá hringið í 15 0 8
# Nýir bílar. f jót ;
BIFRÖST SÍMI 1508 greiðsla. R/it