Alþýðublaðið - 14.06.1941, Blaðsíða 4

LAUGARDAGUR
iffssturlæknir er Halldór Stef-
áa«on, Ránargötu 12, sími 2234.
KæturvörBur er í Laugavegs- og
i*Cólf6-Apóteki.
ÚTVARPIB:
18.25 Þingfréttir. 20.00 Fréttir.
20,80 Erindi: Fjöregg þjóSernisins.
^Gretar Fells, rithöf.). 20.45
Mljómplötur: fslenzk lög. 21.00
Wpplestur: Saga (Jón Thoraren-
sea, prestur). 21.20 Hljómplötur:
„Grímudans dýranna" tónverk
«ftir Saint-Saens. 21.40 Danslög.
21.50 Fréttir. 24.00 Dagskrárlok.
SUNNUDAGUR:
Belgidagslæknir Eyþþór Gunn-
*Mon, Laugaveg 98, sími 2111.
Næturlæknir er Ólafur Þ. Þor-
•teinsson, Landsspítalanum, sími
1774.
Næturvöröur er í Reykjavíkur-
•C Iöunnar-Apóteki.
ÚTVARPIÐ:
10.00 Messa í dómkirkjunni.
Prestsvígsla. 12,00—13,00 Hádegis-
tftvarp. 15,30—16,30 Miðdegistón-
leikar: Ýms tónverk. 19.00 Barna-
támi (Pétitr Pétursson o. fl.). 20.00
• yréttir. 20,20 Erindi: Miðjarðar-
. kaf og Suðurlönd, III.: Penelópa
og biðlar hennar. (Sverrir Kristj-
átosson sagnfræðingur). Klukkan
20.50 Takið undir! (Páll ísólfsson
■tjórnar). a) Við fjallavötnin. b)
Sólskríkjan. c) Nú yfir heiði háa.
d) Ríðum sveinar senn. e) Þá vor-
»ól geislum hreyfir. f Af stað burt
í fjarlægð. g) Með svanaflugi. h)
Bí, bí og blaka. i) Ein yngismeyj-
an. j) Vængjum vildi ég berast. k)
' Mr • sólín hnígur. 1) Sá ég spóa
(kéðjusöngur). m) Ég reið um
- aumar aftan. n) Sjáið hvar sólin
hún hnígur. o) Minningaland.
21.50 Fréttir. 21.35 Danslög. 23.00
Dagskrárlok.
MESSUR:
Messað í Mýrarhúsaskóla á
morgun kl. 2.30, síra Jón Thorar-
• ensen.
Laugarnessókn. Messað í Laug-
arnesskóla á morgun kl. 2, síra
Garðar Svavarsson.
Fríkirkjan. Messað á morgun kl.
. 2, sírá Árni Sigurðsson.
Frjálslyndi söfnuðurinn. Messað í
ER ISLENZKRI TUNGU HÆTTA I
BÚIN
FFh. af 3. síðu,
fyrirtæki hefðu góða og vandláta
íslenzkumenn sér til aðstoðar og
leiðbeininga um mál, frágamg og
prófarkalestur. Pað frelsi er látils
virði, sem leyfir óhlutvöndum
mönnum að troða tunguna, snar-
asta þátt þióðerni&ihs, undir fót-
nan.
IV.
Oft hafa hættur steðiað að
fslenzkri tungu, og sízt eru þær
fæm nú en áður. Danskan hefir
Bldum saman smeygt sér inn í
málið, og hún er að því enn.
Nú getur því auk þess stafað ný
hætta af annarri erlendri tungh,
þótt enginn geri sér far um
að þröngva henni ito á oss.
Hirðuleysi vort, íslendinga
ejálfra, er þó alvarlegasti hásk-
Inn.
Á rithöfundum, þýðendum og
•tarfsmönnum útvarps og blaða
fcvílir þung ábyrgð Um varð-
vieizlu tungunnar. En auk þeirra
er ein stétt manna enn, sem á
hvila þungar skyldur. Það er
kennarastéttin. Kennararnir fcoma
ekki eðis mikið fram opinberlega
og þeir, sem áðan voru nefndir,
mt Bllur fjöldi þeiwa á í starfi
fríkirkjunni í Reykjavík kl. 5.30.
Síra Jón Auðuns.
Fríkirkjan í Hafnarfirði. Mess-
að á morgun kl. 2. Síra Jón Auð-
uns. /
Fjórir guðfræðikandidatar
verða vígðir á morgun af bisk-
up. Þeir eru: Stefán Snævarr, að
Vallaprestakalli í Svarfaðardal,
Eyjafjarðarprófastsdæmi, Magnús
Már Lárusson að Breiðabólsstað á
Skógarströnd í Snæfellsnespróf-
astsdæmi, Sigurður Kristjánsson
að Hálsprestakalli í Fnjóskadal,
Suður-Þingeyjarsýslu og Pétur
Ingjaldsson að Höskuldsstöðum í
Húnavatnssýslu. Síra Sigurbjörn
lýsir vígslu, en Pétur Ingjaldsson
stígur í stólinn. Dómprófastur
verður fyrir altari. Vígsluvottar
verða síra Sigurbjörn Einarsson,
síra Jakob Jónsson, próf. Ásm.
Guðm. og síra Árni Sigurðsson.
Söngfélagið Harpa.
Af ófyrirsjáanlegum ástæðum
verður Geysisferðinni frestað til
sunnudagsins 29. júní.
Nefndin.
Se'ðlaveltan
í landinu var í lok apríl
28.665.000 kr. Hefir veltan því
aukizt um 15,6 millj. á einu ári,
eða 120%. Innlög í bönkum hafa
einnig aukizt úr 80 millj. í 157,6
millj. kr. eða um rúm 100%, en
I útlán bankanna hafa á sama tíma
minnkað úr 105.2 millj. í 92,2
millj.
S.G.T. dansleikur
verður í Alþýðuhúsinu við
Hverfisgötu í kvöld kl. 10. Að-
göngumiðar og áskriftarlisti þar
frá kl. 2.
íkviknun
varð á Akureyri í fyrrinótt. “—
Ko! upp eldur í kjallara húss-
ins Hafnarstræti 105. Vaknaði
Gísli Eggertsson, raltari, við réyk.
sem lagði neðan úr kjallaranum,
en þar er eldhús fyrir matsölu
Jóns Kristjánssonar. Slökkviliðið
kom á vettvang og tókst brátt að
ráða niðurlögum eldsins, en
skemmdir urðu þó töluverðar í
kjallaranum. Álitið er að kviknað
hafi í út, frá rafmagni.
Úíbrefðið ÁlþýðsiblaöID!
sínu í látlausri baráttii við áhrif
ei'tendTa mála á tungnna, hljóð-
vill'urnar iog trassaskapinn. Til
menntunar þeirra þarf því að
vanda sem mest, hviort sem þeir
eiga að starfa við barnaskóla eða
æðri skóla. Þeir verða líka að
fá að haga starfi sínu þannig,
að sem heillavæniegast sé. 1 er-
indi sínu Um hag íslenzkrar tungu
bendir Bjöm Guðfinnsson á þa'ð,
að stundafjöldi sá, sem ætlaður
er til móðurmálskennslu og bók-
ipiennta í mermtaskólum á hinUm
Niorðurlöndunum, er þriðjungi
meiri þar ©n Tier. Getur þessi á-
bending ekki ýtt við þeim, sem
stjórna íslenzkum skólamálum?
Vér verðum að vera vakandi
á verðinum, tslendingar, hver og
einn. Það er afleitur misskiln-
ingur að halda, að sá eiun geti
verið málvöndunarmaður, sem
er hálærður og næsta fullkom-
inn í meðferð talaðs og skrifaðs
máls- Hingað til hefir það verið
talið fagnaðarefni, ef syndari
bætir ráð sitt, þótt eigi' verði
hann með öllu syndlaus í sama
vetfangi. En þá er íslenzkunni
borgið, er kennarinn í skólastof-
unni, verkamaðurinn á eyrinni,
bóndinn í dalnuSm, stúlkan í búð-
inni og allir aðrir þegnar þjóð-
félagsins, skilja það, að sá getur
Bjónðvíðslaroðmann
danð! 1939.
Ðánsríalan lælckar stððnot.
Nl fKF MÍN II' GTÍÐINDI b rti
tkýr.lur um hjómvíjslur og
iamtt-fisci’a ár'.ð 1939.
Það ár var ta’a hjónavígslna
á öllu landiuu 706- Meðalmann-
fjöldi ársins samkvæmt presta-
jnnnntöium í byrjUn og lok ársins
var 119576 (sem íeyndar mun
vera helduir lægri eu hinn rálún-
verulegi mannfjöldi). Hafa þá
komið 5,9 hjónavígslur á hvert
þúsund landsmanna, og er það
heldur hærra en Undarfarin ár
annars, svo sem sjá má á eftir-
farandi yfirliti:
Hjónavígslur
1916—20 meðaltal 594 6,5%o
1921—25 — 571 6,9—
1926—30 — 691 6,6—
1931—35 — 721 6,4—
1936 628 5,4—
1937 662 5 6—
1938 669 5,7—
1939 706 5,9—
Árið 1939 dc> ■ hér á landi 1160
manns eða 9,7 a ’ hverju þúsundi
landsmanna. Er það lægra manni-
dauðahlutfall heldur en nokkurt
undanfarið ár, en lægst hefur
þa'ó verai) áður 10,2 (árið 1938)
Samanlx: eftirfarandi yfirlit:
Dánir
1916—20 rneðaltal 1296 14,2%0
1921 — 1347 13,9—
1926 .0 — 1202 11,5—
1931 -35 — 1242 11,1—
1936 . ....... 1253 10,8—
1937 1317 11,2—
1938 1207 10,2—
1939 ....... 1160 9,7—
Kaupi gull hæsta verði. Sig-
urþór, Hafnarstræti 4.
ekki talizt prúðmenni né sann-
menntaður maður, sem talar og
ritar óvandað mál. Betra er að
bera vond klæði og tala og rita
fagurt mál, en að vera skrautbú-
inn og láta sér skrílstegt am-
bögumál um munn fara. Það er
að hafa á sér yfirskyn priið-
mennskunnar, en afneita hennar
krafti.
Skilji allur almenningur á i
Iandi vitjunartíma si»n, véróu
íslenzk tunga lífæð menning/a'-
'innar í þessu landi um alla fram-
tíð, eins og hún hefir verið í
þúsund ár.
Ragnar Jóhannesson.
ST. VÍKINGUR nr. 104. FundUr
n. k. mánudag- 16. þ. m., á
venjuiegum stað og tíma. Inn-
taka o. fl. Að fundi loknUm
um kl. 9i/2. hefst
v ÐANSLEIKUR
Víkingsskemtun vinsælUst!
✓
Allir velkomnir! Fjölmennið!
*»**>«*»
HiaAMU BfOOH 1 5 S NYJA BS
fleppfflir ¥inir Piltir eða stólka
(Lucky Partners.). Ameríksk skemmtimynd.
1 BABY SANDY
Ameríksk gamanmynd. and the little toma- does
Aðalhlutverkin leika: BUTCH and BUDDY.
GINGER ROGERS og The Mischief makes of
RONALD COLMAN. “The Under-Pup“ in Sandy is a Lady.
Sýnd kl. 7 og 9. Sýnd kl. 7 og 9.
í Iðnó í kvðld.
ffiin ágæta hljémsveit Iðmó leiknr.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 6 og kosta kr. 3,00 til kl. 9,
eftir pað hækkað verð. — Tryggið ykkur þá tímanlega.
Aðeins fyrir íslendihga.
annafélag Resrkjavíkar
heldur almennan
DANSLEIK
í Iðnó sunnudaginn, 15. júní, og hefst kl. 10 síðd.
Hin ágæta hljómsveit hússins undir stjórn Fritz Weiss-
happels leikur. -— Forsala aðgöngumiða í Iðnó kl. 6—9 á
sunnudag á kr. 3.00, eftir þann tíma kr 5,00.
M ®s æeð ieglaun i dag
hækkar allur akstur innanbæjar í kr. 1,75 minsfi túr.
MSB’eiðaístoðvarmar í Beykjavík.
Skrlfstofúherlíergi
óskast við iiíiðbæimi
Afgreiðsian vfsar á
RÚSSAR OG ÞJÖÐVERJAR
Frh. af 1. síðu.
verjar hefðu dregið saman 1?0
herfyíki eða um IV2 milljón
manna við landamæri Rúss-
lands og samtímis gert víðtæk-
ar kröfur á hendur Rússum.
Sovétfréttastofan lýsir því yfir,
að þessi orðrómur hafi ekki við
no>tt að styðjast og sé bersýni-
lega dneift út í því auguamiði
að spilla hinni góðu sambúð
Þýzkalands og Rússlands.
Þjóðverjar hafa, segir hún, ekki
gert neinar kröfur á hendur Rúss-
um- Þeir hafa í alla staði reynst
vÍnáttusáttmálanUm milli Rúss-
lands og Þýzkalands trúir, eins
ng Rússar hafa alltaf haidið stað-
fastlega við hann, og það hafi
í því ekki við neitt að styðjast, að
| Þ:óðverjar sén að Undirbúa árás
l a Rússlamd frekar en Russar á
| Þýzkalaud-
Sa.go
nýkomið
Mveifi
MrissmjiM
IlfffegjrjéM
iiaEramél
Maízena
TjamarbúðiB
rfKHMugðtu 10. — Skni 90^1.
BREKKA
Áavaátagftta I. — SferJ i$m.. < j