Tíminn - 22.08.1963, Síða 2

í Kaupmannahöfn er nú
haldin ráðstefna lækna og
vísindamanna um elli og ým-
is ellimörk. Rúmlega átta
hundruð manns taka þátt í
ráðstefnunni, sem er sú
sjötta í sinni röð, og aðalvið-
fangsefnið er spurningin: —
Hvernig fer maður að því að
lifa lengi?
Hér ætlum við að gamni að
birta ýmislegt, sem rússneskur
prófessor segir við spurningunni
um það, hvers vegna Rússar verði
svo gamlir?
Nafn prófessorsins er Grigoij
Pitckhclauri og er hann forstjóri
rannsóknarstofu í Sovétrikjunum
sem vinnur að því að rannsaka
orsakir hins háa aldurs, sem Rúss
arnir ná. Rannsóknir sínar hefur
hann aðallega byggt á íbúum
Gruzien, en það riki er þekkt fyr-
ir öldungana, sem þar búa.
Rúmiega 2000 af fbúum Gruzi-
en eru yfir hundrað ára gamlir
og flestir þeirra eru konur. KarJ
mennirnir eru ekki nema einn
þriðji hluti af hópnum. Pað var
í Gruzien, sem elzta mannvera
í heimi, lézt nýlega, 157 ára að
Fyrir skömmu mátti sjá í
bandarískum blöðum, að um
ræður hefðu verið meðal þar
lendra flugfélaga um það,
hve qamlar flugfreyjur megi
verða í starfinu. American
Airlines ákvað það t. d., að
þegar flugfreyjan er orðin
32 ára, þá megi hún ekki
fljúga lengur. Flugfreyjurn-
ar hafa auðvitað mótmælt
þessari ákvörðun, og einkum
þær, sem eru á þessum aldri.
Þeir eru mjög margir í Amer-
íku og Evrópu, sem eru fylgjandi
þessum mótmælum hinna eldri
flugfreyja, kannski er það vegna
þess, að margir karlmenn eru
þeirrar skoðunar, að konan sé
aldrei cins blómleg, og þegar hún
hefur náfs þrítugsaldrinum. Ann-
ars er of mikil áherzla lögð á
æskuna í Bandaríkjunum. — í
Evrópa er hin þroskaða og aðlað
andi kona venjulega einhvers
staðar á milli þrítugs og fimm-
tugs.
Evrópubúar hafa kannski
ánægju af því, að virða fyrir
sér Lolitubörn, og það kemur
svo sem fyrir, að Frakkar bjóði
út 21 árs gömlum stúlkum, en
þegar komið er í flugferðir, þá
vilja flestir karlmenn fallegar
stúlkur, en þroskaðar. Margir
þeirra eru t. d. hræddir við að
fljúga og fá nokkurs konar móð-
Nokkrir af öldung unum í Gruzien.
aldri. Nafn hans var Jegor Koro-
jev, og eitt sinn var hann í þjón-
ustu Jermolov hershöfðingja,
sem gat sér sem mestrar frægð-
ar í Napoleonsstríðunum.
Prófessor Pitckhelauri bendir
á það, að allt þetta gamla fólk
er fjölskyldufólk, sem hefur ver-
ið gift í 50—80 ár. Fjölskyldurn-
ar eru eins og gefur ag skilja
geysistórar að meðtöldum börn
um, barna-barna-barnanna. Hinn
115 ára gamli Redzjab Kama-
dadze á t.d. 96 manna fjölskyldu.
Prófessorinn slær því föstu,
að rólegt líf í skauti fjölskyldunn
ar og góð umhirða auki andlega
og líkamtega krafta gamalmenn-
anna. Mátuleg mikil líkamlega
vinna virðist einnig ýta undir
góða heilsu.
93 ára gömul kona vinur t. d.
enn þá ú teekrunni, sem hún
gróðursetti fyrstu tejurtina á
fyrir mörgum árum. Flest þess-
ara gamalmenna hafa aldrei
þurft á iæknishjálp að halda.
Þegar prófessorinn rannsakaði
gamla fóikið, var það í fyrsta
skipti, sem margt af því sá lækni.
Rannsoknir hans leiddu einn-
ig í ijós, að gott og heilbrigt
fæði nafði mikið að segja. Gamla
fólkið hafði yfirleitt neytt
þriggja til fjögurra máltíða á dag
véiarnar.
ur-kompleks, þegar þeir setjast
upp í flugvél. Þeir ,sem mikið
hafa flogið segja, að þeim líði
á ákveðnum tímum, en alltaf án
þess að borða yfir sig. Fæðan
hafði verið fjölbreytt, og mikið
og sterkt krydduð tll bragðbæt-
is. _
Ávextir, ber, hunang og græn-
metl hefur elnnig átt sinn þátt í
því, að lengja líf gamla fólksins,
segir prófessorinn. Niðurstöður
rannsóknanna eru svo þær, að
mannskepnan getur lifað lengur
en hún gerir í dag. Það er mögu
legt, að taka fram fyrir hend-
urnar á elli kerlingu og lengja
lífið um mörg ár.
En það á ekki að byrja á því,
þegar maður er orðinn 50 eða 60
ára. Bernskusjúkdómar geta t. d.
skilið eftir sig óafmáanleg spor
allt lífið. T rauninni þyrfti maður
að gæta sín vel frá þeirri stundu
sem maður fæðist. Taugatrufl-
anir eru ein algengasta orsökin
fyrir ótímabærum ellimörkum.
Viðbrögð verða öll slævari og
efnasKÍptastarfsemin verður
minni, og smátt og smátt eyðast
frumur og vefir.
Á þessari sömu ráðstefnu kom
í ljós, að þegar gamalt fólk neyt-
ir svefnlyfja, sem í er barbitur-
efni, verða áhrifin allt önnur en
syfjandi í staðinn fyrir að falla
í svefn verður gamla fólkið glað
vakandi og stundum jafnvel óró
alltaf bezt ef flugfreyjumar eru
ekki kornungar og sömuleiðis
flugmennirnir.
legt eða ruglað. Svo skeður það
aftur, að meðul, sem venjulega
hafa nressandi áhrif á fólk, hafa
svæfandi áhrif á gamalt fólk. Lík
legasta skýringin á þessu fyrir-
brigði er sú, ag þau meðul, sem
um er að ræða hafa aðeins áhrif
á viss svæði taugakerfisins.
Ráðstefnuna sat m. a. dr. Ana
Aslan frá Rúmeníu, en hún vakti
athygli uti um allan heim fyrir
nokkrum árum, þegar tilkynnt
var, að hún hefði fundið upp
efni, sem kæmi í veg fyrir elli.
Rúmenskir öldungar á áttræðis-
og níræðisaldri höfðu yngzt upp,
öðlazt aftur sinn eðlilega háralit
og fengið mýkri og fallegri húð.
Sjálf regir Ana, að það hafi
verið tilviijun, ag hún komst að
raun um þau áhrif, sem novocain
hefur á starfsemi líffæranna. Það
eru fimmtán ár síðan hún not-
aði efnið gegn ýmsum öðrum
sjúkdómum, en um leið tók hún
eftir því ag gamjir sjúklingar
urðu nragglegri í útliti og þeim
leið betur. Hrukkurnar hurfu
hárið, sem hafði verið grátt, öðl-
aðist aftur sinn upprunalega lit
vig hársræturnar.
Novacam er gerviefni, sem er
mjög svipað cocain, og er það
einkum notag til staðdeyfingar.
Það hefur verið notað vig 80
sjúkdómum, en ekki er enn vit
að, hvcrs vegna það hefur svona
góð áhrlí á gamalt fólk. Þag lít-
ur einnig út fyrir, ag líkaminn
þarfnist minna súrefnis, þegar
novocain er til staðar. Novocain
hressir emnig efni það, sem hef
ur áhrif á taugaviðbrögð.
Nú iiafa 13.000 gamalmenni
verið ’.neðhöndluð meg þessu
efni og það með góðum árangri.
Árangur sést eftir þrjá mánuði
og eftir þag þarf að halda hinum
daglegu skömmtum við. Hér er
kannski ekki um yngingarmeðal
að ræða, en fólki líður betur, þeg
ar það þjáist ekki af sjúkdómum,
eins og t d. ellimörkum. Dr. Asl-
án hefur hafið nýjar rannsóknir,
þar sem hún gefur hóp af 45
ára gömlu fólki novacain daglega.
Það kemur svo í ljós með tím-
anum, hvort novocain kemur í
veg fyrir ellimörkin.
Elzti sjúklingur Aslan var 116
ára og er hann nýdáinn, en með-
alaldur sjúklinga hennar eru 80
ár. En euthvað eru sjúklingarn-
ir takm-irkaðir vegna rannsókn-
arstarfsemi
Ung tiugfreyja, segja þeir,
virðist t. d. ekki hafa nærri eins
mikinn áhuga á vandamálum far
þeganna. Kún er ekki gædd eins
mikilli meðaumkun og sú, sem
er um þrítugt. Við hina
eldri flugfreyju er hægt ag tala
um erfiðleikana heima fyrir, ó-
samkomulagið á vinnustaðnum
og flughræðsluna. Ef eitthvað
bjátar á er hún ajltaf tilbúin til
ag hugga mann.
Þeir segja, að þag eina, sem
ungu flugfreyjurnar hugsi um
sé að maður hafi nóg kaffi í boll-
anum og nóg að lesa, svo getur
líka venð hættulegra ag fljúga
meg yngr flugfreyjunum, það
eru jú þær, sem eiga það til, að
setjast í fangið á flugmönnunum,
en eldri flugfreyjurnar halda sig
þó með réttu í eldhúsinu, þar
sem flugfreyjurnar eiga í raun-
innl heima.
Það kemur einnig fyrir, að
yngri flugfreyjurnar gera far-
þegana leiða. Þær eru ekki svo
fáar konurnar, sem verða fok-
vondar eða sárar, þegar eigin-
mennirnir mæla út kroppinn,
sem gengur inn eftir flugvélar-
ganginum í þröngum einkennis-
búningi. Það kemur líka fyrir, að
eldri menn missa matarbakkann
sinn, þegar flugfreyjan beygir |
sig yfir þá til að lagfæra örygg- |
isbeltið eða eitthvag þess hátt- 1
ar. En þannig hlutir koma ekki |
fyrir, þegar eldri flugfreyjur eiga g
Framhald á 13. siðu. Oi
Verðlagshöft draga
ekki úr verðhækkunum
f nýútkoirrau hefti blaðsins
„íslenzkur iðnaður“, sem Féla.g
íslenzkna iðnrekenda gefur út,
er m.a. rætt um verS'lagsmál
iðnaðarins. Þar segir m.a. á
þessa leið:
„íslenzk iðnfyrirtæki hafa í
meir en þrjá áratugl bú'ið við
íhlutun hins opinbena um verð-
lagningu framleiðslu sinnar.
Jafnframt þcirri íhlutun hafa
iðnaðinum á ýmsum öðrum
svlðum verið sköpuð óhagstæð.
ari rekstnarskilyrði en öðrum
höfuðatVinnuvegum þjóðarinn.
ar. Á þvi hefur þó orðið nokk-
ur breyting á síðustu árum,
sem þó mun ekki eingöngu
verða þeim til góðs, er iðnrekst
ur hafa með höndum, heldur
og öllum þeim, sem bera hag
af farsæl'li uppbyggingu at-
vinmiveganna.
Þær umhætur á rekstrarskil-
yrðum, sem átt hafa sér stað,
ná þó heldur skammt, ef það á-
stand, sem nú ríkir í verðlags-
málm flestra iðngreina, helzt
áfram óbreytt. Þrátt fyrir það,
að beinar verðlagshömlur séu
og liafi verið strangari liér á
landi en í öllum þeim löndum,
er búa í grundvaHaratriðum
við hliðstætt efnahagskerfi »g
hér ríkir, hafa hér orðið meiri
verðhækkanir en víðast hvar
annars siiaðar. Af því má ráða,
að ströng verðlagshöft eru eng-
in trygging fyrir stöðugu verð-
lagi. Árangur þeirra hefur
fremur verið sá, að þau hafa
vald'ið fyrirtækjum erfiðleikum
og tjóni.“
Afnám verölagshaffa
erlendis
Þá segir blaðið „íslenzkur
iðnaður" enn frcmur:
„Því skal hhis vegar ekki
neitað, að slíkt ástand getur
skapazt, að opinber verðlags-
ákvæði geta verið naðsynleg,
en glldi þeirra er samt sem áð-
ur tímabundið. Þannig tóku
flest lönd upp ströng verðlags-
höft í síðari heimsstyrjöldinni
og héldu þeim áfram eftir að
henni lauk, meðan fyrlrtækin
voru að aðlaga sig breyttri sam
setningu eftirspurnarlnnar.
Það þótti hhis vegar víðast
hvar ljóst, að ef opinberum
verðliagsákvörðunum yrði hald-
ið til lengdar,, yrðu þau fremur
tll þess að tefja fyrir fram-
leiðsluaukninigunni og bættum
kjörum almennimgs. Hvarf því
hvert Iand’ið á fætur öðru frá
slíkri íhlutun og má segja, að
verðlagsákvæði í þeirri mynd,
sem þau tíðkast hér, hafi verið
afnumin f flestum þessiara
landa fyrir meira en áratug.“
Augljósar misfellur
haffakerfisins
„fslenzkur iðmaður“ bendir
á ýmsar misfellur verðlagshaft.
anna og segir m.a.:
„Rétt er enn fremoir að
vekja athygl'i á misfellum, sem
átt hafa sér stað við uppbygg-
ingu verðlagsákvörðunarkerfis.
Ins, annaðhvort af lagalegum
ástæðum eða þá vegna þess að
misfellurnar stafia af erfiðleik-
um á því að fylgja ákvæðunum y
í framkvæmd. Þannig á það sér
stað, að fyrirtækl, sem fram-
leiðir vöru, sem er hráefni fyr-
ir annað, er háð ströngustu
verðlagsákvæðum, en síðan er
það fyrlrtæki, sem notar hrá-
efnið til framleiðslu sinnar,
óháð verðlagsákvæðum.“
Framhald á 15. siðu.
FLUGFREYJUR
- kynbombur eða ekki?

ÞaS verður ánægjulegt þegar síðasta kynbomban hefur yfirgefið flug-
2
T í M I N N , flmmtudaginn 22. ágúst 1963