Tíminn - 01.09.1963, Síða 6

Bollaleggingar
ríkisstjórnarinnar
Talsverðar sögur ganga nú
um það að ríkisstjórnin og ráð
gjafar hennar haldi stranga
fundi um þessar mundir og
ræði ástand fjármála og á-
hrif „viðreisnarinnar“ á það.
Jafnvel stjórninni sjálfri
mun þykja erfitt að finna
það jafnvægi. sem ..viðreisn-
in“ átti að skapa! Því mun
nú rætt fram og aftur um
nýjar ráðstafanir til jafnvæg-
is, eins og það er kallnð Með-
al annars mun hafa verið
rætt um eftirtaldar aðgerðir:
1. Gengisfellingu. Gengis-
l felling verður þó ekki að
þessu sinni rökstudd með því,
að hún sé nauðsynleg vegna
útgerðarinnar, enda sýna ó-
tvíræðar tölur, að útgerðin
myndi ekki hagnast á gengis-
fellingu, þar sem allir helztu
útgjaldaliðir hennar myndu
hækka tilsvarandi. Gengis-
felling myndi ekki heldur
skapa jafnvægi, heldur að-
eins hleypa af stað nýrri verð
og kauphækkunarskriðu, sem
sagt auka jafnvægisleysið!
2. Hækkun tolla og sölu-
skatta. Jafnvæginu skal þá
náð með því að gera allar
framkvæmdir dýravi Slíkt
myndi þó aðeins auka dýrtíð
og knýja fram víxlhækkanir,
sem sagt auka ójainvægið,
•é'ffj&iög l’éhgis’.ækkun1
3. Vaxtahækkun. Sumir
spekingar stjórnarinnar halda
að vaxtahækkun myndi draga
úr framkvæmdum og minnka
eftirspurn eftir lánsfé. Á
þann hátt yrði jafnvæginu
náð. Næg reynsla ætti þó að
vera fyrir því, að háir vextir
draga ekki úr fjárfestingu
eða eftirspurn eftir lánsfé.
Þvert á móti myndu hækk-
aðir vextir auka dýrtíðina og
leiða til víxlhækkana, eða
sem sagt auka ójafnvægið al-
veg eins og gengisfelling og
hækkaðir tollar!
Þegar seinast frétrist, var
engin niðurstaða fengin um
þessar fyrirhuguðu „jafnvægis
ráðstafanir“. Svo virðist hins
vegar, að stjórnin hafi enn
ekki komið auga á aðvar rað-
stafanir en þær, sem auka
myndu jafnvægisleysið.

Bolabrögð
Hér að framan hefur ekki
verið minnzt á það sem einnig
hefur komið til tals í stjórnar
herbúðunum, en það er að
grípa til þess bolabragðs að
banna allar kauphækkanir
eða láta þær vera háffar gerð
ardómum. Vissir foringjar Al-
þýðuflokksins munu hafa bent
Sjálfstæðismönnum á, að
kaupmenn myndu sætta sig
betur við verðlagshöftin, ef
svipuð höft væri látin ná til
allra!
Vissulega væru þaó viðeig-
andi endalok á „viðrelsninni“,
sem átti að stefna að afnámi
hafta og minnkandi ríkisaf-
skiptum, að tekin væru upp
víðtækari höft en þekkjast í
nokkru landi Vestur-Evrópu,
þegar Spánn og Portúgal eru
undanskilin. En slík höft
myndu aldrei standa lengi.
Bændur og launþegar myndu
ekki una höftum, er sviptu
þá frumstæðasta réttinum,
verkfallsréttinum, meðan
vissum aðilum væri svc sköp-
uð betri gróðaaðstaða en
nokkru sinni fyrr, sbr. það,
sem hefur verið að- gerast
mÆ mm*fi- S
'étifdrtiíhn;iJ vöé¥i,( þá:Suéánn-
arlega hyggilegast að leggja
allar fyrirætlanir um slík
bolabrögð og höft sem allra
fyrst á hilluna.
Tiltrúna vantar
Það skal fúslega viður-
kennt, að ástandi efnahags-
málanna er þannig komið, að
vissar aðgerðir eru nauðsyn-
legar. Glundroði í efnahags-
málunum hefur aldrei verið
meiri hérlendis en nú, ekki
einu sinni eftir hunaadaga-
stjórn Ólafs Thors J942 og
samstjórn kommúnista og
núv. stjórnarflokka 1944—46.
En hvað er það, sem veldur
glundroðanum? Aldrei hafa
aflabrögð verið jafnbetri. Aldr
ei hefur útflutningsverðlagið
verig jafn hagstætt. Alltaf er
verktæknin heldur að aukast.
Allt ætti þetta að skapa
grundvöll jafnvægis og festu
í efnahagslífinu. Eitt mikil-
vægasta atriðið vantar þó.
Það er tiltrú til stjórnarinnar
og stjórnarstefnunnar Menn
óttast, að stjórnarstefnan
leiði til sívaxandi verðbólgu
og dýrtíðar og keppast því við
ýmiss konar framkvæmdir og
bílakaup. Allir vilja vera bún
ir að koma sínu á þurrt áður
en meiri hækkanir verða. Það
er þessi ótti við verðbólguna
og þessi vantrú á stjórnina,
sem veldur ofþenslunni nú.
Sporin frá gengisfellingunum
Milwood kveBur
1960 og 1961, toilahækkunun-
um og vaxtaokrinu, hræða.
Enginn veit, hvaða gönu-
hlaup stjórnin gerir næst.
Það er bezt að vera búinn að
koma sér fyrir áður
Ráð Roosevelts
Það, sem öðru fremur þarf
til að snúa straumnum við
í efnahagsmálum okkar, er
tiltrú — tiltrú á að tekin
verði upp hófsöm vinnubrösð,
en gönuhiaupunum og koll-
steypunum verði hætt Slíka
tiltrú skapar ekki stjórn, sem
‘Ör e’itkl aðeiiis ■f§ikKé|f- J|ór-
réikúl í 'ráði, fel'hé1 ög!'fíöv. fíik-
isstjórn,- heldur hefm marg-
oft sýnt, að hún hugsar fyrst
og fremst um að þjona viss-
um stéttarsjónarmiðum.
Þegar Franklin D. Roose-
velt tók við stjórn } krepp-
unni mikia, taldi hann, að
það sem öðru fremur þyrfti
að gera, væri að losa .menn
við óttann — vekja tiltrú til
fjármálakerfisins að nýju.
Þetta þarf hér. En það verður
ekki gert með kollsteypum og
gönuhlaupum eins og gengis-
fellingum, ránsköttum, vaxta
okri og gerðardómum. heldur
með gætnu og hófsömu
starfi, sem ber þess vott, að
ekki er stjórnað í þágu fá-
mennra hópa í þjóðfélaginu.
Vandinn verður ekki leyst-
ur með kollsteypum. heldur
með tiltrú. Slika tiltrú eeta
ekki gengisfellingar og aðrar
tíðar stórraskanir skapað.
Morgunblaðið segir
sogu
Nú er Milwood hættur að
prýða höfnina í Reykjavík. í
tilefni af því tekur einn af
ritstjórum Mbl. sér fyrir
hendur að segja sögu Mil-
cvoodmálsins í forustugrein
í fyrradag. Saga hans er stutt
og hljóðar þannig:
„íslenzka liandhelgisgæzl-
a^ ‘ þennan brezka togara,
eins og mönnum er í fersku
minni, án þess að þurfa að
skjóta á hann föstum skot-
um. Hins vegar tókst skip-
stjóranum Smith að komast
undan og hefur til þessa neit
að að hlíta íslenzkum )ögum.“
Öllu styttri getur þessi saga
ekki verið. Þeir virðsst geta
verið gagnorðir hjá Mbl. engu
síður en Ari fróði. Hitt er
annað mál, hvort þeir greini
eins vel frá öllum aðalatrið-
um og Ari. Hefði Ari t.d.
sleppt því aðalatriði Milwood
sögunnar með hvaða hætti
Smith komst undan?
.iBfnfiivjí íi>. invt -
skotm i
Það, sem Mbl. sleppir hér úr
sögu Milwoodsmálsins, er í
fyrsta lagi þetta: Skipstjór-
inn á Óðni lagði til, að hann
stöðvaði Milwood með föstu
skoti eftir að togarinn gerði
tilraun til að flýja. Þetta var
samkvæmt þeirri venju, sem
áður hafði gilt. Yfirstjórn
landhelgisgæzlunnar ekki að-
eins bannaði skipherranum
að gera þetta, heldur lét
hann bíða eftir pví, að
brezkt herskip kæmi á vett-
vang og skyti hinum brezka
sökudólg undan!
Með þessu var mörkuð al-
veg ný stefna í laodhelgis-
gæzlunni. Svo virðist sem ís-
lenzka ríkisstjórnin hafi ver-
ið búin að fallast á, að ekki
mætti taka brezkan landhelg
isbrjót, nema brezkt herskip
væri viðstatt. íslenzku varð-
skipin voru raunverulega
gerð með þessu getulaus gagn
vart brezkum lögbrjótum,
þar sem þeir þurftu ekki að
óttast þau lengur eftir að
þeim var bannað að skjóta
föstum skotum. Sökuin harðr
ar gagnrýni Tímans og öfl-
ugra undirtekta sjomanna,
virðist ríkisstjórnin nú horf-
in frá þessari furðuiegu und-
anhaldsstefnu. Nógu mikið
gerðist samt til þess að það
sást, hve langt átti hér að
ganga til undanláts við Breta.
Því mun Milwoodmálið verða
geymt mál, en ekki gleymt.
Hunt skipherra
UM MENN OG MALEFNI
Mbl. sleppir auk pess, sem
að framan greinir, öðru mikil
vægu atriði úr Milwoodsög-
unni. Ríkisstjórnin sendi
brezku ríkisstjórninni mót-
mælaorðsendingu 4. maí £ið •
astl., þar sem hún krafðist
þess, að Smith skipstjóri
yrði framseldur, þar sem
brezkur embættismaður hefði
hjálpað honum til að komast
undan, og að Hunt skipherra
á Palliser yrði refsað fyrir
„hið grófa brot hans“ gagn-
vart íslandi, sem fólst í því,
að skjóta Smith undan Þessu
svaraði brezka stjómin ekkl
aðeins með þvi að neita að
framselja Smith, sem gat ver
ið afsakanlegt eins og komið
var, heldur með því að taka
fulla ábyrgð á gerðum Hunts
og mæla gerðum hans bót.
Svar brezku stjórnarinnar
var því eins neikvætt og
móðgandi og hugsazt gat.
íslenzka ríkisstjórnin hef-
ur ekki einu sinni gert svo
lítið og að mótmæla þessu
neikvæða og móðgandi svari.
Brezkir skipherrar þurfa því
ekki að vera neitt smeykir,
þótt þeir hagi sér dólgslega á
miðum hér við land. Svo
slælega hefur íslenzka ríkis-
stjórnin fylgt því eftir, að
Hunt skipherra yrði refsað
Sá þáttur Millwoodsmáls-
ins mun ekki gleymast, þótt
Milwood sé farinn. Af þvi
geta menn vel dæmt auðmýkt
núv. ríkisstjórnar gagnvart
grófustu misbeitingu érl. valds
á íslenzkum fiskimiðum.
Siðleysingjar
Það er lítið dæmi um mál-
flutning Mbl., hvemig það
segir sögu Milwoodsmálsins,
eins og rakið er hér að fram-
an. Öllu, sem getur verið ó-
þægilegt fyrir aðstandendur
blaðsins, er sleppt. Það er bara
sagt, að Smith hafi komizt
undan, en vandlega þagað
um, hvernig hann komst und
an, enda þótt það sé aðal-
atriði Milwoodsmálstns, á-
samt því að skipherranum á
Óðni var bannað að skjóta
föstu skoti. Því öðru höfuðat-
riði málsins sleppir Mbl. líka.
Það er þó ekki verst 1 mál-
flutningi Mbl. að blekkja og
falsa með því að segja frá at-
burðum á þennan hátt Enn
verra er það, þegar pað býr
til hreinar lygasögur og hamr
ar á þeim dag eftir dag. Eitt
nýjasta dæmið um petta er
sú saga Mbl., að vinstri stjórn
in hafi þegið mútur fyrir að
hafa framlengt varnarsamn-
inginn haustið 1956 Hér er
ekki aðeins borið á íslenzka
ráðamenn, að þeir hafi látið
múta sér, heldur að Banda-
ríkin og Nató beiti mútum til
að koma málum sínum fram.
Við það eru svo ekki gerðar
neinar athugasemdir, að mað
urinn, sem á að hafa unnið
mest að þessum mútusamn-
ingum, situr í rikisstjórninnl
sem utanríkisráðherra! Um
þá menn, sem þanmg haga
áróðri sinum, er ekki til
nema eitt orð: Siðleysingjar.
T f M I N N, sunnudagur 1. september 1963. —