Alþýðublaðið - 11.07.1941, Blaðsíða 3

FÖSTUDAGUR 11. JOLf 1941.
mmmsm
Ritstjóri: Steíán Pétursseti
Ritstjóríi: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
•ðimar: 4892: Ritstjóri. 4801: Innlendar fréttir. 5021: Stefáa Pét-
arsson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilfej. S. VMhjólms-
sen, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýöuhúsinu viS Hverfisgéta
Sfaaar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á naánuði. — 15 aurar í lausasólu
hJL ÞÝÐUPRSNTSMIÐJAH H. F
Atkvæðagreiðslan á alþingi
Styrkleiki Bandaríkjaflotans.
ANNAÐ dagbla'ð' SjálfstæðiÖ-
isflioikksi’ns hér í bænum
kiomst svo að orði í ritstjórnaT-
grein sinni í gær, að ríkisstjórn-
in gæti verið ánægð með }>au
úfslit, sem fengust á alþingi, ]>eg-
ár gengið vair til atkvæða um
þingsályktunartillðgu. hennar varð
andi hervernd Bandaríkjanma og
getðir stjórna'rinnair í pví imáli.
Það er vafalaust rétt, að rík-
isstj'órnin getur verið ánægðmeð
undirtekt'ir alþángis, þrátrt fyrir
kiommúnistaatkvæðin þrjú, sem
greidd voru á móti þingsálykt-
unártillögunni, og þrátt fyriTþiau
átta aitikvæði, sem henni voru
greidd með ým'iskionar fyrirvara.
Yfirgnæfaindi meirihlurti alþingis
lét þá sikioðun í Ijós með atkv.
síniui, að rikisstjómin hefði gert
það ,sem íslenzku þjóðinni væri
fyrir beztui, þegar hún giekk til
samkiomulaigs við forsieta Banda-
rikjanna og féllst á það, að
Bandaríkin tækju að sér her-
vernd landsins meðain á styrj-
öldinni stendur, og sýndi flullan
skilning á þeirri nauðsyn, seim
knúði ríkisstjórnina til að ganga
tíl sliiks s.amkomul’.ags án þess
að hafa kallað aTþingi saman áð-
ur, enda þótt þinigmönntuim, eins
og öllum öðruim hugsandi mönn-
um, sé það vitanlega vel ljóst,
að sliík ákvörðun ríkisstjórnairinn
ar ©r ekki tU eftírbreytni á venju-
liegum tímum, ef lýðræði og
þingræði á að rífcjia í landi o'fck-
ar.
Kiommúnistarnir þrjr, sem einir
greiddu atkvæði á. móti því, að
alþingi féltízt á samikiomuilag rík-
isstjórnarinnar við fo'rsieta Bandas-
rfkjanna, sýndu það hinsvegar enn
einu sinni með atkvæði síniu;, að
velferð og framtíð ísienzku þjóð-
arinnar ©r þeim einskis virði. Og
tíl þess að undirstnika þ-ajöi enn
betur, kiomtui þeir með aðra þings-
ályktunartíiiögo, þess efnis, að
ríkisstjórnin skyldi biðjia
Bandaríkin, Bretland o g S o v é t-
R s s I a n d um vernd. Því að sJík
þingsályktanartiUaga sýnir aðþað
er ekki vernd fslands, sem fyr-
ir þessum herrum vakir — hana
höfum við þegar af hálfu Banda-
rííikjannía, án þess að hafa beðið
um hana — heldur hitt, aðbiinda
öriög íslenzku þjóðairinnar við
Sovét-Rússland og skapa sjálf-
um sér þar með betri mögn-
leika en áður tíi þess að reka
erindi' þess á meðal hennar. Það
er alþingi sómii, að hafia neitað
að ræða slíka tillögu.
Yfirieitt var framkoma komm-
únista á þessum s'tiuittia, en þýð-
ingarmikla aukafiundi alþingis,
mieð þeim endemuim,, að hverjum
einasta hei'ðarlega og þjóðlega
hugsandi manini býðtor við. Lálum
lubbaiegar og tilhæfiulausar gct-
sakir þeirra í giairð pMsstjórnaí-
innar, þess efnis, að hún hefðd
áður verið búin að gera leyni-
samning við Bandaríkjaf'orsetann
og að yfirlögðu ráði farið á bak
alþingi, alveg liggja milii hluta.
Það gerir hver öðrum getsakir
í samræmi við sitt eiigið ininræti
og vinnubrögð. En hvað segja
menm um það, að kommúmistar
skuli lýsá því yfir, að alþingi
sé ólöglegt, en sjáifir mæta þar
til þess að tala oig iteyna að bafa
áhrif á úrstít máia; að þeir skuli
lýsa því yfir, að allt, sem alþingi
samþýkkir, sé ólögltegt, en sjálfir
bera fram tillögu tíl þingsálykt-
unar og gera kröfu til þess, að
örlagarík skref séu tekin í utan
rfldspótítík landslins sam-
kvæmt henini, ef samþykkt yrði,
af þingi, sem þeir sjálfir telja
ólögiegt iog réttlaust til þess að
gera nokkrair bindamdi samþykkt-
ir fyrir þjóðina?! Hvenær bafa
rnenn horft upp á aðra eins
hræsni, annain eins loddaraleik
og anmað eins virðiíngarleysi ? Ef
alþinigi' samþykkir eitthvað það,
sem ekki fellur í kram kiommún-
ista, er það stimplað af þeiin
sem ólöíglegt og óigilt; en væri
hægt að kioma þar friaan ein-
hverjum vélráðium fyrir erlient
stórveldi, sem þeir hafa selt sál
sína ,þá er allt í lagi, tíg ekk-
eri lengur talað um ólöglegt ai-
þingi né ógildar samþykktir! Is-
lepzk tunga á eingin iorð yfir slíka
tvöfeldni, enda er slíkt áður ó-
þekkt i íslenzfcu þjóðlífi og ís-
lenzkum stjiórnmállum.
„Raddir kommúnista“, sagði í
gær annað dagblað Sjálfstæðis-
fliokksins, það, sem í uipphafi
þessarur greinar vair á mimnst,
,vo ru í iraiuninni þær einu hjáróma
raddir ,sem heyrðuist og skáru
heriilega úr“, á þessum aiukia-
fundi alþiingis. Það er nú svo.
En hver vair þá meining þess
hóps í þingmainnafliokki Sjálfstæð
isfliokksins, sem ekkd vildi greiða
samkiamuliagi ríki'sstíórnariinnar
við Bandaríkjafiorsetainn atkvæði
nema með ýmiskoinar fyrirvara
svo sem þeim;, að hér væri ium
nauðung að ræða ei'ns og sumir
þessara þingmanna fcomust að
o>rði? Eru þeir þingmenn, sem
þaninig gerðu gr©in fyrir atkvæði
sínu, á annarri skoðun en meiri-
hluti Sjiálfstæðii'sfliokksins Um það,
hvað íslienzku þjóðinni hafi ver-
ið fyrir beztu að gera eins og nú
er ástatt? Ekki geta þéir í ölliu
falli tatíð það nauöung, að gera
sarnkomuliaig við vinveitt stór-
veldi um hervernd landsins með
an á stríðinu stendúr, ef þeir
væm eins og mieiriihluti flokks
síns og yfirgnæfand>i meirihluti
alþingiis þeirrar skoðunaT, að það
væri vituriegasta ráðið til þess
að tryggjia velferð þjóðarinnaT i
nútíð og fultveldi í framtíð. Eða
eriu það máske einliver önmúr
sjónarmiö en íslenzk, svipuð sjón-
'A LLT e'r mesrt í Ameriku, seg-
l \ ir máltækið, og á það e'kki
sizt við Bandaríkjafliortainu, sem
nú ©r aukinn oig efldur á allan
an hátt með hv&rjum mánluðinum
sem if&ÖP. Hanin er að mörgu leyti
ólókuir ensfea BiotanUm, en ekki
sagðuir á nieiinn hátt lakari'. '
Þar til fyri'r ári s'íðan var meg-
iinnberzlain lögð á það í Bamdurikj
unlum, að efla flotann í Kyrra-
hafi, tíl þess að haílda í skiefjtum
flota Japaina, og hafa Bandarikjla-
menii lagt áherzlu á, að hafa floia
simn um 25 prósent öfltugri en
jiapaniska flotann.
Flot! f tveim Mím
En þiað er okki lenguir talið
nægiilegt að bafa florta í Kyrra-
hafi, og takmark 'Bandarílkjla-
manna ör,, að árið 1942 verði jaifn-
stórir, oig öfluigir flotair á báðum
höfunum. Kyrrahafi og Atlants-
haffi.
í fliota Bandaríkjanna eruinúum
8Q0 herskip, að _ meðtöldUim
smærri herskiipumn. Fyriir númlum
miánuði siðan voaiu um 200 þelrra
á sveimi í um 2000 mílna fjlar-
lægð frá Atlantshafsströnd Bamda
iríkjianna. Á hve'rjutm degi er verið
að aulka oig stynkjia flortann og
végna Panamaskurðairins er mjög
fljótlegt að færa fflioitann af öðru
heimsbafiínu yfi(r á hitt.
Végna striðshætrtiuininar, siem
stafar frá Japan oig hins víðáttu-
mikla svæðiis Kyrrahafsiitas eru
stairfsemi Bandarfkjafloltans hiagað
allt öðru vísi en bnezka floitanis.
Bretár verða að hafa heima-
poitai, f jöta í Miðjarð'a'rhafi' oig her
skíp og ftotadeilldilr nærri því á
öllum heimshöfum.
Hinsvegar hiaiffa Baindatíkiln get-
að bafft álan fllolta sinn í Kytara-
hafi tíg'’Atlantshafii og haft þar
flotaæfingar í stórum stíl.
FljðtaiAi flðtakvl.
Brezki flortitan og fliotadeffldirn-
aJP hafa víðia flotahiafnir erliendi's,
en Bandiaríki'n haffa hver.gá> hafft
fliotahöffn ;anniarsstaðar en beixnia
hjé sér.
Band'ariikjihfliortinn varð því að-
fara yfir igeys'ilstórt flæmi, án þess
áð geta lei'tiað hiafniar. Þiaið var
því niauðsynlegt að byggja hjálp-
artftorta, sem í Tieyndinni. varð eins
kionar fljótandi flotkví eða flota-
höffn.
Þessi varafloti eða hjálpaTflotí
siem stuindum hefiir verið kallnðxr
»,Lesfin“ er undilr yfirstjiðm slér-
stafcs floítíadeildarfforilnigjja.
a'rmiðuim kiommúnista ,sem fram
gægðust í hinum einkennilegu
fyrirvörum sUmra þessarn þing-
manna S’jálfstæðisflokksins? Eiiga
þeir fyrirvaraT að réttlæfa þá
fyrir íslenzku þjóðinni, eða ef til
vill einhverjum öðruim?
Það er rétt, sem Sjálfstæðis-
fliokksblaðið sagði í gær, áð rík-
isstjórnin getur verið ánægð með
atkvæðagreiðsluna á alþingi Um
gerðir hennar í þessn öriagarika
máli. En getur Sjálfstæðiisflokk-
urinn verið að sama skapi á-
næigður ,með hana, horfandi lupp
á þann þverbrest, sem enin exn'u
sinni sýndi sig í röðUm hans við
atkvæ'ðagreiðsluna?
1 þessurn flota eru viðgerðar-
skip, kafbátamððuirsltíp og birgða
skip af öllum tegumdum að með-
tölduim olíUskipum tíg í fylgd
með þessum flota og honum til
varnair eru tundurspiliaT, tuind-
uirdufflaveiðarafr og tundurdufla-
lagningaskip.
Þair eð flæmiÖ er geysi'stórt,
sem Bandaírikjafloitínn verður að
hiaffa eftirtí't á, verður hann að
haga aöigerðuim sínum eftir því.
Það hefir því verið byggðáir sér-
stakur njósnaftotí, sem er dieild
úr Bandarikjiaftotanum og eru í
þeirri deild flugvélamóðUirskip.
NIósnaflotiÐÐ.
Floti þessi er uindiir stjórn sér
staks floitadeildarforiinigja og er
mjiösnaifliotinn jafraan fanigt á und-
an aðalfliotanum á sigtítaigu.
1 njósnaflotanum eru heitiskip,
tundurspilliar, kafbátair oig sérstök
tegund skipa, sem kallast „fflUg-
vélastöðvár“.
Þau eru flugvélunum hið siama
bienzínstöðvarnar eru bílunum.
Flugvélair, sem flijúga frá flotan
um, fluigvéliamóðurskpium eða
Jafnvel frá mégin'liandinu, lieggj-
ast Við þiessi skip og fá hjá
þeim biirgðir, ollíu >og vistir, flug-
mennimir hvíla sig þar, og þar
fara fram viðgerðir á fflugvéllun-
um, ef þess þarf.
Auk jjessara flUlgsrtöðva hiefir
hvert beiti'skip frá fjóirum upp í
átta flUgvéliar, en brezku beiti-
skipin tvær eða þTjár flugvélar.
Sérhvert flugvéiamóðuTskip
Bandarfltjainna hefir 70—80 fllug-
vélar, en bmzíku filuigvélamóiður-
skipiin 35—60 flugvélar.
Oraitgiklpin.
I Bandaríkjafloitanum eru seytj-
an omstuskip, siex flugvélamiðð-
Urskip, 18 stór beiltílskip, 19 miuni
beitiskip, um 180 iUndurspillar 110
kafbátar ioig 30 „flugvélastöðvar“.
Bandarfkin e%a ennfremur lurm
ul failábyssUbáta og kafbátiaveið-
a'ra.
Enda þótt einungis sé bætt við
tUndiurspiLLana , kafbétainia þg
„fliugvélastöðvairnair“ á þessu ári,
miunu verða bætt við orustuskip-
in strax á næsta árl sem nemui
um 45,000 ttínna.
A stóru beitiskipunum em níu
til tíu 8 þUmlunga fallbyssur. Níu
af minni beitísMpunium hafa fimm
tán 6 þumllunga failbyssur.
Af tundurspililunum eru 100
byggðir i nútímastíl líkur bitezkU
tundurspillunum sem hafa fleiii
tundUTskeytablaup.
Nú er þessi voldugi floti að
byrjia að leggja lóð sitt í v-ogar-
skálina í þessari heimsstyrjöld.
IJ.-iiflar íari
norðar ijjrnmíitt
Dveljast á ikoreyri næsta víkn
HINIR nýbökuðu íslands-
meistarar, meistarafl. K.
R., ásamt 1. flokki sama félags,
fara í fyrramálið til Akureyr-
ar, þar sem þeir mimu dvelj-
ast næstu viku og keppa við
norðanmenn.
Fararstjóri K.R.-inga verður
formaður þeirra, Erlendur Ó.
Pétursson. Hinir eru:
Anton Sigurðsson, Har.
GuSm., GuSbj. Jónsson, Skúli
Þorkelsson., Birgir Guðjónsson,
Har. Gíslason, Þórarinn' Þor-
kelsson, ÓIi B. Jónsson, Jón
Jónasson, Sig. Jónsson, Karl
Karlsson, Bjami Þórðarson,
Páll Hannesson, Gunnar Jóns-
son, Hörður Óskarsson, Snorri
Guðmundsson, Hafliði Guðm.
Óskar Óskarsson, Gunnar
Hvannberg, Sigurjón Jónsson
og Ben. S. Gröndal.
Það er mjög rausnarlegt af
Akureyringum að taka á móti
svo stórum hópum, bæði í-
þróttamanna og leikflokki,
sem þar hafa verið í sumar. —
Hafa þeir sýnt í öllum þessum
heimsóknum hina mestu rausn,
og höfðingsskap og viðtökur
jafnan verið hinar ágætustu.
Útbreiðið Alþýðublaðið.
Alfiýðuflokksfélag Reykjavikur
eVnir til
skemmtfferðar
til Akraness n.k. sunnudagsmorgun. Haldið verður
áfram frá Akranesi um morguninn með bílum í
Hafnarskóg. Síðan verður skemmtun haldin í sam-
komuhúsinu er komið verður til baka og verða
skemmtiatriði þessi:
1. Skemmtunin sett: Gunnar Stefánsson.
2. Ræða: Séra Sig. Einarsson doeent.
3. Samleikur á sög og harmoniku.
4. Upplestur: Gunnar Stefánsson.
5. Fjöldasöngur.
6. Ræða: Félagsmálaráðh. Stefán Jóh. Stefánsson.
7. Dans, danshljómsveit Jóhanns Möller.
Veitingar verða á staðnum og gosdrykkir á leið-
inni.
Farið verður með M.s. Fagranesinu. Burtferðar-
tími ákveðinn síðar og þátttaka tilkynnist í af-
greiðslu Alþýðublaðsins, sími 4900.