Alþýðublaðið - 29.11.1941, Blaðsíða 3

ALPVÐUBLAPiP
LAUGABDAGUR 29. NóV. 1941.
ALÞÝDUBLABIÐ
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjóm og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar ritstjómarinnar: 4902
(ritstjóri), 4901 (innlendar-
fréttir), 4903 (Vilhjáknur S.
Vilhjálmsson heima) og 5021
(Stefán Pétursson heima).
Símar afgreiðslunnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
»------ '* “ l
viðbnrðirnir i Kanp-
■anabila
ÞAÐ hefir ekki fardð mörg-
um sögum af þeim þrautum,
sem bræðraþjóð okkar í Dan-
mörku hefir orðið að þöla síðan
hún varð að beygja sig fyrir
margföldu ofurefli þýzka naz-
istahersins, sem brauzt eins og
þjófur á nóttu inn í land hennar,
þvert ofan í gefin loforð og
gerða samninga, og lagði það
undir sig í fyrravor. En hafi
einhver haldið, að sú þögn, sem
ríkt hefir um hið þunga hlut-
skifti dönsku þjóðarinnar væri
vottur þess, að hún sætti sig
eitthvað frekar við það, en aðrax
þjóðir, sém sama ofbeldi hafa
orðið að þola, en nú eru að byrja
að hrista klafann, þá hafa þeir
áreiðanlega 'orðið annars vísari
af þeim fréttum, sem hingað bár
ust fró Stokkhólmi í gær.
Æðrulaust hefir danska þjóð-
in að vísu borið það hingað til,
að hið blómlega land hennar hef
ir verið mergsogið af hinum naz
istísku kúgurum, í vitund um
það, við hve óguxlegan liðsmun
væri að etja fyrir hana. En á
æru sána lætur hún ekki ganga,
hvorki-af ofúrefli innrásarhers-
ins né af innlendum leigulþýj-
um hans. Þegar landið er svikið
til þess að ganga í bandalag við
hinn blóðuga harðstjóra, sem
hefir rænt það frelsi sínu, þá
halda engin bönd og engar hætt
ur henni frá því að láta húg sinn
í Ijós allan, eins og hann er,
bæði til hans og svikarans í eig-
in henbúðum, Eric Scavenius,
sem nú hefir selt föðurland sitt
á markaði hinnar nazistásku ,,ný
skipunar“ í Evrópu.
Það eru ýmsÆr átakanilegir
drættir í þeirri lýsingu, sem hin
stútta Stokkhólmsfrétt í gær
gaf okkur af viðburðunum í
Kaupmarfnahöfn á þriðjudag-
inn, þegar hin ærukæra og frels
iselskandi frændþjóð okkar reis,
undir byssukjöftum innrásar-
hersins, upp í réttlátri reiði til
mótmæla gegn þe;rri svívirð-
ingu, sem henni og landi henn-
ar hefir verið gert með vinmál-
um og bandalagssáttmála hins
leigða svikara við kúgarami. Og
það mættti vera einkennilega
ræktarlaus Norðurlandabúi,
sem ekki hlýnaði um hjartaræt-
urnar við þá frásögn.
í fylkingarbrjósti mannfjöld
ans, sem fór um götur Kaup-
mannahafnar til þess að láta
andúð sína í ljós á nazismanum
og mótmæla öllum mökum við
kúgunina og óréttinn, voru born
ir Norðurlandafánarnir fimm.
Finnum við ekki í þessari frétt,
hversu heitt danska þjóðin þráir
þá stund, að geta aftur sem
frjáls þjóð tekið hið gamla og
vel skipaða sæti sitt við hlið
frjálsra frændþjóða sinna á
Norðurlöndum? Og er hún ekki
gleðilegur vottur þess, hver
siðferðilegur stuðningur dönsku
þjóðinni er í dag að vitundinni
um það, að tilheyra hinu norr-
æna samfélagi frjálsra bræðra-
þjóða, þó að hún hafi með of-
öeldi verið slitinn úr tengslum
við það í bróð? Hver okkar hef-
ir ekki þá tilfinningu, að það
hafi verið meira en Danmörk,
það hafi verið Norðurlönd öll,
einhuga og óskift, sem mót-
mæltu kúgun þýzka nazismans
á götum Kaupmannahafnar á
þriðjudaginn, þegar Norður-
landafánarnir fimm voru bom-
ir þar í fylkingarbrjósti mann-
fjöldans?
Það er líka eftirtektarvert, að
það var ekki aðeins danski kon-
ungssöngurinn, sem mannfjöld-
inn söng, til þess að sverja
gömllu Danmörku, sameínaðir
um persónu hins aldurhnigna
konunugs, trú og hollustu. Hann
söng líka norska þjóðsönginn
til ;þess að láta í ljós samúð sína
með þeirri bræðraþjóðinni,1 sem
verður nú að þola sömu hörm-
ungarnar og danska þjóðin.
En heyrum við ekki * út
úr tónum norska þjóðsöngsins,
sungnum af hinni undirokuðu
dönsku þjóð, á götum Kaup-
mannahafnar í dag, aðdáunina
á hinni norsku frændþjóð fyrir
frækilega baráttu hennar gegn
hinum sameiginlega óvini, og
um leið nokkurn söknuð yfir
því, að danska þjóðin skyldi
ekki hafa sömu aðstöðu til þess
að rísa upp til varnar gegn of-
beldinu þegar í upphafi? Það
eru einlægar tilfinningar sam-
úðar og bræðralags, en líka
ibrennandi frelsisást óg vaxandi
baróttuhugur fyrir sameigin-
legum mólstað, sem lýsa sér í
söng norska þjóðsöngsins jafn-
framt þeim danska í hópgöngu
fjöldans í Kaupmannahöfn á
þriðjudaginn var.
Dánska þjóðin hefir sýnt það
í þessari viku, að hún ætlar ekki
að láta sitt eftir liggja, að taka
iþótt í baráttu þjóðanna fyrir
endurheimt frelsisins, þegar fyll
ing tímans er komin, þó að
henni væri, smæðar sinnar og
legu lands síns vegna, meinað
að rísa upp á móti ofbeldinu
þegar í byrjun. Hvarvetna á
Norðurlöndum og langt út fyr-
ir þau fagna menn þeim frétt-
um, sem í gær bórust fró Stokk
hólmi um viðburðina í Kaup-
mannahöfn. Þeir eru öllum ör-
uggur vottur þess, að norræn
frelsisást og norrænn samhug-
ur er óbugaður og verður aldrei
bugaður í Danmörku.
„Lagarfoss“
fer væntanlega vestur og
norður eftir miðja næstu
viku. Þeir sem ætla að
senda vörur með skipinu,
tilkynni oss pað í siðasta
lagi fyrir priðjudagskvöld
3. desember.
Viðkomustaðir: ísafjörður,
Siglufjórður og Akureyri,
Upplestrarkvðld til
ágóða fyrir Hali-
gríBskirkjD.
]U| EIRI OG MEIRI SKRIÐUR
^ * er að færast á fjársöfnnn-
armál Hallgrfmskirkju. öll þjóðin
hlýtur að vera sammóla úm, að
til þess að sú kirkja samsvari
þakkarskuld vorri við Hallgrím
Péturssan þurfi hvert eiina&ta
maninsbarn að hafa lagt eitthvað
til hertnar — mikið eða lítið eftir
atvikium.
Þegar ég var barn, vaf mér
gefinn lítill hlutur í Eimskipafé-
lagi íslands- Þegar „Gaðafoss“
og „Gullfoss" sigldu inn fjörðinn
minn, fannst mér ég eiga minn
skerf í þeim og þótti ósjálfrátt
vænt um skipto. Svipuð tilfinn-
ing þarf að vakna hjá sérhveij-
um einstakltogi í sambandi við
Hallgrimskirkju,.að öðru ledti en
því, að þáð á ekki að vera til-
finaiiing fyrir eign, heldur gjöf.
Þegar þessi kirkja ris viö himin,
vænti ég ,að hver maðtur, í hváða
sókn eða sö&Uiði sem hainn er,
og hvar í flokki sem haran stend-
ur, geti horít á hana með þög-
ulli gleði yfir þvi, að hanm hafi
sjálfur hjálpað til að koma heninl
«PP- í j
Allt, sem gert er til að ýta
undir góðan framgang bygging-
armálstos, er þakklæúsvert. Mér
er því sérstaklega Ijúft að vekja
athygli á því, að I kvöld kl. 8
e. h. ætla margar skáldkonur að
láta til sín heyna í húsi K. F.
U. M. Konur þessar gefa starf
sitt og alla fyriihöfn, og K. F'.
U. M. lánar húsið fyrir ekskert.
Auk þess má búast við þvi, að
söngur værði á skemmtiskráami.
— Allur ágóði remnur tii Hall-
giímskirkju. — Skáldkoniuhnár
eru: Hulda (Uninur Bjarkltod),
Elínborg Lámsdóttir, Hugrúin
(Filippía Kristjánsdóttir), Mar-
grét Jónsdóttir, Guðrúin Stefáns-
dóttir, Guðrún Jöhann.sdóttir,
Halla Loftsdóttir og Ásta Guð-
brandsdóttir.
Svipuð samðkoma var hal din
Sfyrir nokkru í Nýja-Bíó. Þeir,
sem þar vom, munu hlakka til
kvöldsins í kvöld. Flestir im»u
koma aftur, ef þeir geta komið
því við. i
Jakob Jönsaon.
Veggfóður
í miklu og fallegu úrvali nýkomið. Ef pér
þurfið að fá veggióðrað fyrir jól, þá kom-
ið sem allra fyrst.
Veggtóðurverziun victors Helgason
Hverfisgötu 37. Simi 5949.
Hvftkál
Gulrætur
RauOrófur
ou Tomatar.
Stórkostleg Hlutavelta
verður á ir?@rgwn í Verkamannaskýlimi og hefst ki. 2 e. h. Nær oll stærri fyrirtæki bæjarins
hafa gefið muni á þessa hlutaveitu ogaf mikilli rausn.
Þar verða munir sem allir vilja eiga:
Sllfurrefasklan - 500 kr. i peningum - Málrerk eftir einn bezta
málara landsins - Trésknrðarmynd eftir Minn Tryggvadóttnr
Matarforði - KSrfnstöll - Patnaðnr - Skðfatnaðnr - ÐUarteppi
Permanent - Bæknr - Áskriftir að blððnm og bðkafélðgnm
ý.:' . • ' ■ _ I . í . :■
og þúsundir aiinara mjög eigulegra muna. Mætið öil í verkamannaskýlinu ki. 2 á morgun.
Bkkert happdrætti - Allir manir afhentir strax-Innpangar Í0 anra-Dráttur 50. aura
Farfugla dtildRejrklavíkiir.