Alþýðublaðið - 26.01.1942, Blaðsíða 3

MÁNUDAGUB 26. JAN. 19®
ALÞV0UBLAÐIÐ
ALÞÍÐUBU9IÐ
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn og afgreiðsía í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar ritstj órnarinnax: 490E
(ritstjóri), 4901 (innlendar-
fréttir), 4903 (Vilhjólmur S.
Vilbjálmsson heima) og 5021
(Stefán Pétursson heima).
Simar afgreiðslunnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmiðjan h. f .
Bæjarstjórnar-
kosningarnar.
SÖGULEGAR bæjarstjórnar-
toosningair emirm garögengn-
ar. BæjaTs.tjérnartoosning'aT, sem
lengi mun miranzt verða, ekki
aðems úrslitararpa vegna, held'ur.
og vegna þess, hv&mig jwer voru
undrrbún-ar e aí stjómarvöT.lduiD
iaradsins -— hdrajui nýju stjóm
F nam sxííknarfflokks úis og Sjálf-
stæðisfflotoltsins.
Það tar. í fyrsta skifti, sem
Reykjavíto befir ekkí' fengúö aö
kjósa um ieið og aðnr bæir larads
ims. Stj&min hiradiraði j>að með
j>vi eiínstæða gerræðii, aið gefa
út bráðabixgðaiög íum frestuai bæj
arstjðmark-osninga í höfuösfaðn-
um urn óáikveðinn tíma. Því var
borið viÖ, að Aijjýðubfaöáö væri
eina b3a&ö, sean út gætí toomið
vegna víTmustöðvunairlrmar í prent
smiðfum höfuöstaðairiras, og aö
eikki gæti talízt \'erjan.di ,,frá lýð-
ræðisiegtr sjónarmiði“, að láta
toosniragar Saira frarn þar undir
slíkum kringumstæðum.. En hitt
þótti Mboðjegt „frá lýðræðis-
legn sjónarmiði'“, að láta bæjr
arstjórnarsosningar faffia fram
áilsstaðar annairsstaðár á landinu,
jjó að útvarpið værii tökið í ein-
hliða' þjónustu stjómarfflokkanna;
og niotað tii ódrengdCegs áróðurs
gegn Alþ'ýðuftiofcknium, sem hins-
vegar var ^varnað þar máíis ti)
þess að hann gæti hvorki boTiÖ
hönd fyrir höfuÖ sér, né tailaö
t21 kjósenda útíi Um land áöur
en koisningamar færu fram.
Þannig voru þessair bæjarstjóm
arfcosniugair undiirbúnaír af háilfu
hinnar nýju stjórnar Framsókn-
arfiofcksms og SjálfstæðisEokfcs-
in-s. Hún getur í ö'llu faíli ekfci
kv-urtað uindan því, aö úrsdit
* þeiirra sétt nedninii sérstöÖu All-
þýðuf’.íO'fcksins aö kemia xim biaöai
útgáfu eða- ajnnan áróðiuir við kjós1
endtir úti um iainid. Aljíýðub'Iað-
ið gat .ekfci' náð tiii þeiirra í tæka
tíð á jjQsistim tímia árs. Ogútv-arp-
ið var Aiþýðufl'O'fcfcnum lofcað..—
Stjó'mairfdiok'karnir tófcu séir ein-
ofcun á því, 'Og J'étU' ráð'herra sína
raota sér það tiil h'ims ósvifn-
asta áróðurs gegn> Aíþýðufiliolkkin-
ttm í þeim augljósa tádganigi', a@
tryggja sér og sínurn SHoifcfcum
sem ha'gstæðust úirsljt fco.snán'g-
anma.
. En hvaÖ kemur í ]jós, þegax
kiosn^iinigaúrslliitin fáira aö berast?
ÞaÖ sýnjr sáig, að aált siífct ger-
ræðii Sitjiámarf'liofckannai hefiir að
engu haldá fcomíið. Kjiósenid'uirhafa
ékkji iát'iö blekkjia sig. Sjóifsttæð-
/ isfllóíkfcu'mni, sá áitjörtiarfl'Oikfcur-
inn, sem með k'0>sningaiEres'tun-
inni í Reykjavfk og ei’raokun út-
varpsins átti' að bjairga undam
réttlátum dómi fóiiksfas í bæj-
am land'sins, hesfkr beðið það
meste afhro-ð í txæjarsrjómar-
fcosningtumnm, sem dæmi ern tii
í sögu haras — hingað tih
Það nægir að nefna nok’krair
töfur til að sýna j>aö svo, aðekki
verði í mótí mælt: Á iíiaifiirði
hef.ir attovæðateia Sjálfstæðis-
fl'ofcksins hrapað úr 574, sem
hanra liafði viö síöustu bæjar-
sitjórnarfcosningar, mður í 378 og
flokfcuninn þar með taipað 2 af
4 fuliltrúlum, s©m haitn átti í bæj-
arstjóm. í Hafnarfárðd hTapaiöd at-
kvæöata,la hans úr Þ69 rúður í
785- Á Seyðisiflrði úr 180 niður
1 111; þar tapaði harrn einnig
2 atf þedm 4 fulitrúuim, seon hanp
átti í bæjarstjóm. Á N'oröfiirði
újt 141 niður í 105- Á Afcureytá
ár 898 niður í 564. Þar tapaði
Fofcfcurinn einmig 2 fuHitrún.in af
4. Á Sigjuftrö’i úr 386 niður í 381.
Og í VestmanraaeyjUm úir 866 nið-
UT í 839.
Og hvernig lítur fylgi hinnair
nýju stjórnar Framsóknairflokks-
ins og SjáTfstæðdsfiiokksdns yfir-
leitt út í bæjUnumi eftáir þessar
kosramgar? Á ísiafirðd hefir hún,
það er að pegja þeir flokkar, sem
að henni stenda', aðeitns 378 at-
kr-æði á móti' 971. í Hafnarfirði
aðeirts 785 á pihtí' 1117. Á Norð-
firði aðeins 192 á móti 330. Á
Seyðisfirði aðeins 184 á mótí
257. Á Sigluftröi aöeáns 617 á
mótí 855-
Þamnig hafa launastéttir jands-
ins og. aamenmragur bæjarana yfir-
ieitt sivarað gerræði pg eiraræð-
isbrdÆ-tí Framsóknarflokks.'inís og
Sjállfstæðisflokfcsáras: gerðardóms-
lögunusm, 'kosn'ingaf nestuininm í
Reykjaví'k og eimofcun .útvarpsins.
Launastéttirnar og almermdaigur
bæjanraa hefiT sv-araö svikum
Sjálfstæðisflo.kksins og þjónkura
hans við F ramsókn og Hriflu-
va'ldiÖ með því aö yfirgefa hanra
hundimðuim saman. Þetta fódk hef
ir annaÖ hvort fyíltot sér lun Al-
þý&uftokkimr, eins og í Hafinar-
firði og á isafirðá, þar sem Afl-
þ ý öuftokku riim vann við þessar
toosniragar glaisiIegU’stu sigrana )
sögtu sinrai' hingað ti1], eða þaö
hefir í bráð kastað atkvæðum sin'
uon á eirahverja aðra Idsta stjörn-
arandstæðinga, bormí fram af ó-
ánægðum Sjálfs'tæðismönnum,
sem ékki villdU lengur sætta sig
við svdík flófcks sins.
Úrsllit toosndraganna hafa ekki
álisstaöar verið jafnglæsiCteg fyr-
ir Alþýðuflokkdinra og í Hafnar-
firðii og á Isafirði. En hann hefir
fu.llkom!ega haldið velli. annairs-
istaðair, og sumstaðar únnlð töflu
veirt á. Hanra stendur fastairi fót
ram í bæjUraum pftir þessar kosn-
ingar en nokkiiu sánrai áöur. Og
hann hefjr álla ástæðu. tdll aö
vænita, að Reykjavik svari ekki
síðuir eftdrm'iinraKega fyriir sig, en
hin'dir bæirnir, þegair hennar tími
kejmur að kjiósa. Hún mun' eiinriig
kvitta fyftr kúgunar'lög Framsókra
arflokksins gegn launastéttunuro
sem og fyrir kosm'nigafrestuinma'
setm nú hiradiiað'i haraa. í því, aö
kjósa um lleiÖ og aðfiir bæir
laradsiras.
Lokasvar tll Jakobs Mðllers
Þ
ÞaÖ fér ekki hjá því, aö mörg-
um veröi á, að minraa'st þess í
dag, hvernig hliöð Sjálf'stæðiis-
filokksins hafa undanfair'iin ár
hreykt. sér yfir þvi í dádkium sin-
uim, að A1 þýöu'flokkurinjn ■ væri
„deyjandi filokkuir“, eða þegar
„dauðusr filokkiur.“ Hin ámátlega
hræðsla Sjálfis tæðisforsp rakkanna
við A'l.þýðuftiO'kkin'n upp á siö-
AR sem hið hlutlausa út-
\-arp hefir tilkyrmt aö orða-
skiftum okkar Jakobs Mö'Kersfjár
málaráðherra 5 útvairpirau sé
lökið með hiimu siðara yöTklóri
hans, þar sem haran notaöi tækir
íærið tíl þess að br’igsla mér um
óheiðar'ledk og tv-öfieldni í mála-
f;u'tniragi,, vil ég báöja Alþýðu-
b'laðíð fyriT þessa athugasemd:
í síðara svati sínu gafsí ráð-
heTrann a’lgerfega npp á því að
finiraa jiedm orðum sinum ruokkr-
raru 'Staö aö ég hefði í skiftum
ntíraum í Alþ.bl- lagt eindregiÖ
á móti þvi aö greidd >væri ful)
vtírÖ'lags.uppbót.
1 stað þess Teyndi haam aö
gera sér mat úr niöuriagirau á
síðari atímgasemd minrai, sera
h’Ijóðaði svo:
„Gfiunnkaupshækkanirra&r (i
mótsetraingu viö venjuj.ega dýr-
tíðamppbót, sem étur sig upp
sjá’lf) era emmitt raiunverulegar
kjarahætuT, þ. e. kauphækfcun
lasmS'tam ver.ðhæfckurairaa og þess
vegria eimmbtt \-eritamcVimtrm tíj
gleði ef þoiir þá ekki þuirfa
að óttast atvinnujeysit eða aðrar
afteiði.nga'r, era þaö ©r mál út af
fyrir sig.“
Ég skal játa, aö ég mátti v&ta
fyrirfram að Jakob Möller myndi
nægilega óvaindaöuir tíl þess að
snúa út úr ndöurJagi' setndragar-
iranar, {>egar hann víssá að hjaran
hafði síð-asta orðdö í útvarap'mUi-
Hanra sagöii eitthvaö á þessa leiö:
Játar efcki eiramitt hagfræðdngrar-
inra Jón Blöndal, aö af.iejöángar
gnmrakaupshækkana séu atvinn*-
leysi, iraeö þessium síöustu orð-
um?
Auöviteö gete g r urrakaupshækk
anir \-eri'ð svo ntíkiar, eða svo
staði'ð á, aö þær vakii aitvdininu-
leysi og það vildi ég berada á
með njiðurl&gi setaingairinraaff. Ep
það skiftir araðvdtaö öl’iu mái
hvetindg stendtux á fyrir .atvinnra-
wegunum og hve mifcjar gmmn-
fcaup'shækkamdmar em. Aitvirmu-
vegdrnir ]>ola e’nmrtt grunnkaups
hæfck.anir þegar eins steradur á
og nú, að þeir græða á tá og
fíngrd, en jæir hefðu' t -d. éfcki'
þolað þær árið 1939, þegar geng-
iklögin \-oTU' sett- En rLkdsstjóm-
in vftil' nú telja m&nnium trú unp
aö um þetta hljóti aKttaf aö giilda
hið sama, aö veikamenn og aðr-
ir 'launþegar eigi um allia eil'.fð
að sætta sig við óbreytt gmnn-
kaup.
Það mun láta nærri að þjóð-
artekjur okka'r. — mœSdair í pen-
ingum — hafi árið 1941 verið
þ'refalt meiri en fyri'r striö. Ef
hiluti laumþeganna af þjóðartekj-
uraum hefði átt að vera óbreytt
ur — þ. e. engira jöfniura að eiga
sér 'Stað •— þá hefðu láuaiþegar
átt að geta fengið 3 fcrónur nú
fyrir hverja eiraa, sem þeir fengu
áður.
kstið, sem átakanlegast héfir
ifcomið firam í kosningaf'resittumjnnii
í Reykja\rík, hefir að vísu efcfcj
iveirið í sem alHra beztu saonræmj
við slík svigurmæld. En að það
ætt'i eftir að koma í 'lijósi, aÖ
SjáLfstæÖisflofckrarinn væri sjélf-
ur svo langt leidduir, sem rauin
beff nú vifni', og téldi sér þó
sæmandi aö vera. meÖ slífc manna
læti ó kO'Stnað Alþýðufliokfcsins
— það rnun seirarEega efcki
all.lt of mairga- hafa gruraað.
A'Uir laranþegafl" hefðra því átt
að geta fengið rifitega gmran-
kaupshækkun og sairrat. hefðu at-
\'innurekendur getað haft 3 kr. ‘
í tefcjrar fyrir h\erja eiraa, sem
þeir höfðu áður.
En ef llaranþegamir hefðu' fierag-
ið aukna hiutdeHd í þjóðartekj-
unram #— og það giLddír eirandg
fyricr allar aörar stéttír — þá
hefðu þeir ekífci mátrt nota aliar
þær tekjur jafnóðram, því neyzl'ap
getur ekki arakis.t jafn mifcið og
þjóÖairtékjurnar, vegraa þess hve
inraflutningrarinn er tafcmarkaöur
Meö ööiram orðram, launþegam-
ir verða að spara vemlegan hlrata
af tékjram sinum, (og það gerir
fjö'ldi þesrra vitanlega) ef þeir
fengjti ve ulegar giranrakaupshækk
anir. Aranairs verðrar niiðrarste'ðan
verðfcigshækkun.
Og spari menn éfcki nægtíega
mikiÖ af tekjunram á hið opirabera
aö nej'ða þá til þessi með því
aö inn'leiða skyiduspa’mað.
Ef ríkisstjómin hefði raokkm
félagslega léttlætistíafmningu og
ábyrgðartilfinn iragu gagravart þjóÖ
arheMinni, heföi bún þvi ótt að
segja viÖ 'Launþegana:
Við sfculum leyfa þœr gmnn-
toaupshækkaniT, sera þdsð getiÖ
koritíð ykbur saman um við at-
vinnrariekendrar og á viti pm byg&aa1
þ. e. ganga ekki of nærri eðdi-
legum hagnaði þeiirra, en vi®
krefjumst þess af ykfcur að þið
spairið naktoum hiuta af þess-
um auknra tekjum, hvefr eftix sin-
um efnum og ástæðram.
En i stað þess ber rikjsstjóm-
ira i borðið og segir: Altur hJnn
aufcni gróði þjóðarinraar á að
iierma til'atvinrauTékendastéítarinn
ar — það býður vélferð þjóö-
arinnar — þdð megið atís ekki
lá hærra gmnnkaup en endranær,
velferð þjóðarinriar í nútíö og
fira.mtíð era í veði ,ef gengjð er
að krðftim ykkar.
Vilja launastéttiraai’ \úrki!ega
sætta sig við þvilikt rangiæti ?
Téfcst fulltrúum striðsgnóöamann-
anna að blekkja þær til þess
að vera sjálfs síns böðlar?
Jób Bl&ndral.
Enskir karlmannahanzkar
íóðraðir og ófóðraðir er«
nýkomnir.
Verð frá kr. 19.00.
ka u pféiaqiá Vefnaðarvðrodeilit.
Sendlsvelna
vantar hálfan og allan dag-
inn.
Verz. O. Erlingsen.
Miðaldra fölk, eða eldra
sem ekki þolir erfiða vinnu, getur fengíð at-
vinnu írá næstu mánaðamótum við að bera út
dagblað að morgni til og innheimtu. Fast kaup
eða prósentur, eftir samkomulagi. Þeir, sem
vildu sinna þessu, leggi nöfn og heimilisfang í
umslagi til blaðsins, auðkennt: „Tækifæri“.
Drengi eða stúlkur,
unglinga eða roskið fólk vantar um næstu mán-
aðamót til að bera út Alþýðublaðið. Gott kaup
eða prósentur, eftir samkomulagi.
Svartir tífiipr|énar
Hringprjónar. Erma-hringprjónar.
Lífstykki. Mjaðmabelti.
Gardínutau ódýrt. Ullarsokkar.
ísgarnssokkar. Bómullarsokkar.
Háleistar fullorðinna og barna. Sirs ódýrt.
ÐYNGJl
Laugavegi 25.