Alþýðublaðið - 28.01.1942, Blaðsíða 4

MIÐVIKUDAGUR 28. JAN. 1942
ALÞfÐUBLADIÐ
Séra Jakob Jónsson:
• •
song.
Brot úr prédikun.
EF menil em spurftir, tá'l hvers
poirt fari í kiirkju, munu
flestir svara þvi, að þeár fari
þangaö til að hliusiia. Kirkjufóikiö
er nefnt heyrtenidiuir orðsins. Guðs-
orðið er aðalatri'ði hverrar messu,
hvort sem meint er uippjiestur
heilagrar ritningar eða prediikun
prestsins. Samt er það mjög mik-
ið á reiki', hvers vegna vér nefn-
um þetta guðsorð, og ég efa,st
um, að vér yrðum öll á eitt
sútt twii: siíikar skýringar. En mig
langar samt að reyna að gerá yð-
ur skilLjanlegt með ákveðinu dæmi,
hvað ég á við fyrst og freimst,
þeigar ég tala uan guðsorð innan
vqggja kirkjuinnar.
Hérna inni í kórnum st-endur
aðdáanlega fagur skírnarfontur,
svo mikij'i merkiigriipiuÉ í sinnj
r’öö, að það e“ mér undmnairefni,
hve mikið hann er skágertgnn af
þeim, sem bera börn sín- tii skirm
ar. Þesisi skímarfpmuir er gerður
af A'lbert Thorvaldsen. En hvern-
ig var farið að því að geíra hann ?
Hendur Mstanmnnsins meitiuðu
marrnai'ann. En thver S'tjórniaði
höndum hans ? Það var andi
hans. —■ Fegurð og samræmý
lis'tavenksins er því opiintoerun
þeirr-ar fegurðar og þess sam-
ræmis, aenn bjó í huga mannsins,
meðan hann var að mó'ta það. —
En einmitt þessar s-tundir, s-em
hann vann- að því, var hugur
hans gagntekinn af áhriíiuim ann-
ars anda, sem var æðri en- hann
sjálfur. — Ef þú verður snortinn
af yndisifeik Jesúbarns'ins á mynd-.
inni', þá er það a.f því, að áhrif
Krisfs anda ern að ná ti'l þín
gegnurn innblásiið listaverk ann-
ars manns. En þetta dæmi sýnir
oss Urn !oið, að. það er fleilra en
-aðeins hiið taiiaða orð, semeriguðs
orð. Guðs orð ©r allt það, se:v
talar þannig til þín, að hiugur
þinn verður sniorfinn af anda
guðs, eða áhirif Krists ná ti'l þín
í gegnum það. Alit, sem hér er
inn'i, ljósin, li'tirnir, kyrr'ðin, —
allt á þett-a að ver-a þér giuðis orð,
að svo miikiu leyti, sem hugur
þinn getur veitt því viðtöku. —
Síðast, en ekki sízb á söngurinn
að vera þér guðsorð, og þá ekki
eingönigu' sálmarniir, heldur lögin
einniig. Einmitt ó svíði kirkjUsöng-
Ms'tariinnar ihafir mann’sandiinn
túlkað simn guðiega iinmblástur
svo dásiamiega, að það er vafiar
mái, að listiin hafi nokkurs staðar
gert það betur anmars S'í-aðar,-
»
Þ-að skiif'tir ekki máM í þessu
samtoandi, hverhág vér að öðriu
ieyti útskýriu'm iinntolás’turinn. Það
kernur í sama stað niður, hvorf
söngvamir, sern Beethoven heyrði
verkuðu á h-ann sem innblástur,
hia-fa raumve-ru’.ega átt upptök sín
frá ósýnileguim het’sveifum himn-
anna eða ekki. Fpguirðiin í £þvkum
hans-, tign jrelrra og göfgi, sýnir
osis, að h-ann var snoirtinn af ji-eiim
anda samræmisins, seim stjómar
hljómkviðu allrar ti'lverunnor.
„Fræðið og ám'inni ð hver ann-
an með sálímiuim, 1-ofsöngvum og
andlegum Ijóðum, og s-yngið guði
sætlega lof í hjörtum yða.r," segir
ritningin, Þetta hefir kirkjan allt-
af gert. Sjálfur Kristur talaði oft
i ljóðum. Suras s-taöar í fjallræ’ð-
lunni og víðar 1 guðspjölllunum er
lj-óðformið nofað. — Heiil kapí-
tul’i í feinu af bréfum Páls- postuia
er sálimiur — yndisilega fagur
S'áimur um kærleikann. — Og enn
syngUir kirikjan — húin syngur yfiir
mönnUm frá vöggu til grafar. Og
vér ffltnnum það bezt, sem á hverj-
u-m helgum deg'i tö'kum þátt í
gtoðsþ jónustu, hvílíkur undramátt-
tur fylgár söngnum. Hanin færir
osis saman- og gerir úr oss eina
iifandii heild. Hann lyftir huga-n-
uim í hljóðri hrafning. Hann
kveitair fögnuð, sem gerir oss
móttækilegri fyrir fagnaðarerindi
En hvaðan kemtor söngnum
þe.tta töfravald ?
’ Náttúran -sjálf er höftondtor alir-
ar listar. Him topprunaiegaist-a
sönglíst er raddir náttúiruininar,
’sjávar- o,g vatna-mðtorj vinidhvið-
ur og laufþýtur trjánna. Brjóst-
böm náttúrtonnar hius-tiuðu eftir
söng hemnar. Þau, fundu hryinj-
andrna í ljóðunum hiennar, tón-
amir stigu og féllu, stigu ogfélilu.
En svo varð maðtorinn líka var
við tilfinningar í söng nátt'úruinn-
ar, gleði eða dapurieika, fjör eða
þunglyndii. Oft för þettta eftir
innra ás'an-dii hans sjáifs. Ef hann
var sorgbitilnn, fann haran hryggð
fossins. Ef hann var glaðtor,
gladdist viindblærinn með honum.
Hann fann hlutt'ekiniingu náttúr-
únnar, — hið hulda líf heamar,
Og nú bjó hann sér til biug-
myndir um lifandi veirur, sem
byggju í skógarlundum og vötn-
um, fosisum qg freyðandi hafinu.
En skilniingi mannsiins fór fram
og þekking hans jiókst. Hann
hætti að trúa á díisiir, hafgúur
og huldufólk í sk-auti náttúrunn-
ar, ©n hann finnur eninþá anda
hienn-ar og lif, ef sál hans er ó-
skemmd. Raddir náttíúrunnar ná
ennþá til hans-, , .en htogmyndir
hans um hana haifia- breytzt, al-
veg eins og hugmyndi'r h'ans um
sjiálifain sig. Sumar frumstæðar
þjóðir trúa á margar sáiir í sama
mannintom, eina í höfðinu, aðra í
niiðhluta líkamans og þá þriðju í
fótunium. En nú hugsum vér oss
manninn sem eina heiid. Efas
hugsuðu menn sór einu sinni
lan-da í trénu , andþ í ánni og anda
í klettinum. Nú hugsum vér oss
ein-n anda í aliirii tliilvemnnii, —
guð-. Og í list náttúrunnar fiinnium
vér þann anda koma trl m-óts við
oss. í samræmii lína og liit-a, í
hrynjandi sönigs og tóns e:r snert-
ing guðs- Þannig er siamofflin list-
hneigð miannsins, og trúhneigð.
Listhneigðin er þrá hains eftir að
ski-Lja samræmi1. Trúhneigðin er
þrá hansi eftir þeim anda, sem
skaipar samræmið.
En m-aðurinn liættor sér ekki
nægja að hlusta á söngva náttúr-
tonnar. Þegar ölíl tilveran syngur,
si'tur maðurimn ékk-i hjá. — Því
segir Grímur Thomsen: j
„Sjá, himinn, jörð og hafið blátt
uim herranis ræðir sipeki' og mátt,
og fugliinn létt um lotftsiin'S geym
mieð liofgjörð fagnar drio-ttni þeim,

H.F. EIMSKIPAFÉLAG ÍSLANDS.
AÐALFUNDUR.
Aðalfundur Hlutafélagsins Eimskipafélags íslands verður haldinn í KaupþingssalnUm
í húsi félagsins í Reykjavík laugardaginn 6. júní 1942 og hefst kl. 1 e. h.
DAGSKRÁ:
1. Stjórn félagsins skýrir frá hag þess og framkvæmdum á
liðnu starfsári, og frá starfstilhöguninni á yfirstandandi
ári, og ástæðu mfyrir henni, og leggur fram til úrskurðar
endurskoðaða rekstursreikninga til 31. desember 1941 og
• efnahagsreikning með athugasemdum endurskoðenda,
svörum stjórnarinnar og tillögum til úrskurðar frá end-
urskoðendum.
2. Tekin ákvörðun um tillögur stjórnarinnar um skiptingu
ársarðsins.
3. Kosning fjögurra manna í stjórn. félagsins, í stað þeirra,
sem úr ganga samkvæmt félagslögunum.
4. Kosning eins endurskoðanda í stað þess, er frá fer, og eins
varaendurskoðanda.
5. Umræður og atkvæðagreiðsla um önnur mál, sem upp
kunna að verða borin.
Þeir einir geta sótt fundinn, sem hafa aðgöngumiða.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir hluthöfum og umboðsmönnum hluthafa
á skrifstofu félagsins í Reykjavík, dagana 3. og 4. júní næstkomandi. Menn geta
fengið eyðublöð fyrir umboð til þess að sækja fundinn á aðalskrifstofu félagsins í
Reykjavík.
Reykjavík, 26. janúar 1942.
STJÖRNIN.
i, »####»##################### ^##############################################^#^####^#^###^#^^^^
og maðkuir, falinn hnoild seim er,
um miísktonn dnottmns- vitni beir.
Skal ég þá s'tanda eftir einn?
Æ, er mitt hjairta, giuð, sá steimm,
að það af þíntom ástar-yl
þótt aHtaf vermiisit, fimni ei til?
Að sál þin sífellt lýsi mér,
en- sál mín jafnan gleymi þér?
Nei, maðtoiriinn s'tenduir-ekki eft-
iir e’jnn. Hann hefír liika fuindið
til, og hjaria han,s veirmist af þeim
ás'taryl, sem skapar sámræmi
kærlerkaras í gnunntónuim sköpton-
arverksins.
Snemma fór maðuirmn að taka
undir, 'fyrst með þvi aið líkja, eftiir
röddtom náttúirunniar, 'em síðan
með því að túlka síma eigin
skynjun. Þeir heyrðu orð guiðis til
sim tailað, fundu áhrif andiains og
fliuttu þaiu öðrum. Og vér hin
finnuim hljómain-a snerfa oss hið
innra, og þá verðum vér vör við
skyldlei'kann milllli þess anda, sem
T oss sjálfum býr, og and-a gu’ðs.
En það eir slíkt samtoand millii
gtoð9 og mannsinis, sem er til-
gangtor hvferrar guðsþ jónuistu.
— Söngtuirinn ©r guðs orð. Og
hann er tilfaun mannsibs till að
taka un-dir við lofsöng ailira:r til-
verunnar, ffelila sjálfan sig inn í
hei'ld hihs Sullkomna samræmis.
En gleymum því ekki, að jafnvel
söngnuim fýlgir hætta. Það er
tii i mannshij-artanu tilhneiiging,
sem fer í aðra átt en þá að taka
tondir. Það er sú tillhnfeigiinig að
v'iljia njóta — njóta hvíldar,
njóta dto'Iræninar reiynsilu, njóta
tillbfefðslU', njóta’ söngs. Menn
sækjaist eftir hrifninigto, il.íkt og
drykkjiuimenn sækjast eftir öil-
vimiui. — Eni þett-a: fer óheillbrigt
I þjióðsögiunum llesium vér um
menn, sém bHésiui í hljóiðpiíptor, og
þá feoxniui dvergar og aðrar duilar-
vættir, sem spurðu, hyaið þær
ættu: að gera. Ef ekki átti að fara
iilla, varð maðurihn að finna eitt-
hvað h-anda henni að gera.
Þannig fer sönguirihn alltaf að.
öfl sönm list ká’JIar fram öffl hið
innr,a frá sjállfum oss. Hún hrífur
-o-ss log hreyfir vilð hiulldum kröft-
um. Þesisa: krafta verðum vér að
nota, ef vór ekki ætlliuim að gera
úr oas cfraumióramenn oig ónytj-
ungia. Ef rétt er að farið, æt-ti
söngUrinn að gera o,ss meilri at-
hafnamenn, og starfsmenn. — En
þarna kemur kristini pnedikun tö
mótis við sönginn. „Hvaið sem þér
svo gjörið í. vexkii eða, orð'i, þá
gjörið það al/it í nafni' d'rottins
Jesú,“ segir Páll. Söngurinn knýr
þig áfram, prediikuníin- leiðbednir
tpér, i hvers anda þú átt að gera
vetk þitt. Hún bendilr þér á hæffl-
ig vinntor pnesttorkm og söngfólk-
ið sama'n,igtoðsþjónusíunini, Krist;
tiíl. dýrðar og sjálfhm sér tiil góðs.
Og þegar ég talla umi söngfólkið,
á ég ekki aðeins við söngfiokkinn
upp-i á iloftinu. Ég á við söfnuð-
[inn í hefillid. AhHí söngsfilnis í infessv-
nnni verða mest, þegar aillir taka
nndir. Syngáð af öfflto hjarta og
þór munuÖ finna áhriffin, Bézta
i íeiðin ti'I þess að sannfærast um
það, er að finna það á sjálftom
sér.
Gullbrúðkaup
eiga 30. þ. m. þau hjónin: Benia
Sigr'ður Illugadóttir og Magnús
Magnússon útvegsbóndi í Hólm-
fastskoti í Njarðvíkum. Hafa þau
búið allan sinn búskap á sama
stað. Munu margir verða til að
senda þeim hlýjar kveðjur og árn-
aðaróskir á þessum heiðursdegi
þeirra.
Háskólafyrirlestur.
Símon Ágústsson flytur fyrir-
lestur á morgun kl. 6,15 í fyrstu
kennslustofu háskólans, efni: and-
leg heilsuvernd. Öllum heimill að-
gangur.
Góður okumaður,
sem hefir þekkingu á vél og allri meðferð bif-
reiðarinnar, óskast nú þegar. Má vera með
minna prófi. Aðeins karlmaður kemur til greina.
Upplýsingar í sima 5239.