Alþýðublaðið - 06.02.1942, Blaðsíða 3

FÖSTUDAG 6. FEBRÚAE 1942
ALÞÝÐUBL&ÐIÐ
Ritstjóri: Steíán Pétursson.
Ritstjórn og aigreiSsla í Al-
þýðuhúsinu við Hvei-fiegötu.
Símar ritstjómarinnar: 4902
(ritstjóri), 4901 (innlendar-
fréttir), 4903 (Vilhjálmur S.
Vilfcjáimsson heima) og 5021
(Stefán Pétursson heima).
Símar afgreiðslunnar: 4900
og 4906.
i
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Hverjnm tí) góðs?
VINNA hefix nú verið haim
í jámiðnaðinum á ný,
eftir að verkstæðin eru búin að
standa auð og aðgerðalaus í
meira en mánaðartíma. Svo
lengi hefir ríkisstjóm Fram-
sóknarflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins, bráðabh'gðalögin á
móti launastéttum landsins og
hinn lögþvingaði gerðardómur,
hindrað vinnu og framleiðslu í
þessari þýðingarmiklu iðngrein,
öllum, sem þar áttu fjárahgs-
legra hagsmuna að gæta, til
stórtjóns.
Og hvað hafa svo hinir
„sterku“ menn, iþeir Hermann
og Ólafur, haft upp úr hinni
fruntalegu íhlutun sinni, upp
úr kúgunarlögunum og hinum
lögþvingaða gerðardómi í þessu
tilfelli?
Samningarnir, sem nú hafa
verið undirritaðir af verka-
mönnum og atvinnurekendum í
járniðnaðinum, fela ekki aðeins
í sér 12,2% grunnkaupshækk-
un, þrátt fyrir kúgunarlögin,
sem mæltu svo fyrir, að grunn-
kaup mætti ekki hækka frá þvír
sem það var fyrír siðustu ára-
mót. Þeir fela einnig í sér ó-
venjulega miklar aðrar kjara-
bætirr, samtals meiri kaup-
hækkun og kjarabætur, en
járniðnaðarmennirnir voru fús-
ir til að semja upp á strax eftir
áramótin, og áreiðanlega þá
þegar hefði náðst oamkomuLag
um, ef þeir Hermann og Ólafur
hefðu ekki með slettirekuskap
sínum og einræðisbrölti
hindrað það á síðustu
stundu. Og það er ekki
nóg með það, að hinn lögþving-
aði gerðardómur þeirra Her-
manns og Ólafs hafi orðið að
fallast á svo að segja allar þær
kjarabætur járniðnaðarmönn-
unum til handa, sem frjálst
samkomulag náðist um með
þeim og ativnnurekendum. f>að
litla, sem ge r ðax dómurinn
reyndi að krukka í það sam-
komulag, í von um að geta hald-
ið „virðingu“ sinni, lækkunin á
hinni umsömdu grunnkaups-
hækkun úr 16,6% niður í
12,2%, var að engu höfð af
járniðnaðarmönnum og at-
vinnurekendum í járndðnaðin-
um. Það varð að samkomulagi
með þeim, eftir að gerðardóm-
urinn hafði fellt úrskurð sinn,
að atvinnurekendumir skyldu
bara bæta járniðnaðarmönnun-
um upp mismuninn með því að
greiða á samningsárinu 12 000
krónur í einn af sjóðum járn-
iðnaðarmannafélagsins.
Smánarlegri útreið gat ríkis-
stjóm Framsóknarflolcksins og
Sj'álf stsóðisflokksins, kúgimar-
lög hennar og gerðardómur,
ekki fengið í fyrstu umferð.
Það er bæði jámiðnaðarmönn-
um og atvinnurekendum í jám-
iðnaðinum til sóma, hvernig
þeir hafa með samkomulagi
sínu rekið af höndum sér þann
draug kúgunarinnar, sem þeir
Hermann cg Ólafur vöktu upp
og sendu á þá. Og þess er að
vænta, að hin skynsamlega og
frjálsmannlega lausn, sem sam-
komulag hefir nú orðið um í
járniðnaðinum, eigi eftir að
verða verkamönnum og at-
vinnurekendum í öðrum at-
vinnugrefnum til fyrirmyndar,
ef ríkisstjórnin skyldi ætla sér
að þröngva fjötri kúgimarlaga
sinna og gerðardóms upp á þær.
Því það er enginn ávinningur
fyrir atvinnurekendur, frekar
en fyrir verkamenn, að vera
gerðir ómyndugir af stjórnar-
völdum landsins og eiga það á
hættu, að vintía og' framleiðsla
við fyrirtæki þeirra stöðvist
fyrir slikt ofbeldi um lengri eða
skemmri tíma, eins og raun hef-
ir á orðið í þeim fimm iðngrein-
um, sem stöðvuðust hér í Rvík
eftir áramótin.
Þéir Hermann og Ólafur geta
nú litið yíix unnin afrek í jái*n-
iðnaðinum: meira en mánaðar
verkfall, og að því loknu frjálst
samkomulag aðila, þrátt fyrix
kúgunarlögin og gerðardóminn,
upp á að mhmsta kosti eins góð
kjör fyrir járniðnaðarmennina
og þeir buðust til að vinna fyrir
strax eftir áramótin, en fengu
ekki fyrir íhlutun ríkisstjórnar-
hmar! Ætli það hefði ekki verið
öllum fyrix beztu, að verka-
menn og atvinnurekendur
hefðu fengið að semja í friði
um áramótin, og ríkisstjóm-
inni sæmra, að láta það af-
skiptalaust? Eða hverjum hefir
slíkur slettirekuskapur stjóm-
arinnar orðið til góðs?
Ef til vill hugga þeir Her-
mann og Ólaíur sig við það, að
þeir geti þó að minnsta kosti
níðst á þeim, sem minni máttar
eru en járniðnaðarmennimir: á
klæðskerum og bókbindurum.
En úr vegi væri það iþó< ekki
fyrír þá, þó að sá leikux virðist
nú í bili vera ójafn, að minn
ast hins gamla máltækis: Spyrj-
um að leikslokum, en ekki að
vopnaviðskiptum!
FjrrirlestraráfrðoskD
viðHMólann.
MAE Yvonne Salmon, li-
cencié és lettres og kenn-
ari við háskólann í Reading á
Englandi, mun flytja 4 fyrir-
lestra fyrir almenning í háskól-
anum um efnið „Varité et unité
de la France“, eins og hér segir:
10. febrúar: Varieté et unité
du pays et de la race.
17. febrúar Varieté et unité
de la France dans son gouv-
ernement au cours des temps.
24. febrúar og 3. marz: Varie-
té et unité de la pensée franc-
aise au cours de temps.
Fyrirlestrarnir verða með
skuggamyndum og verða fluttir
í 1. kennslustofu kl. 614 nefnda
daga.
Árshátiö Samvinnuskólans
werðvsr haldiM í Oddlellow.
snnnnd. 8. p. m. o$$ fiiefst kl.
9. Gamlir nemendnr saekl að-
fðngnmiða í Sawvinnnskól-
ann langard. 7. þ. m. kl. 8—5.
Skémmtinefndm.
Okkar innilegasta þakklœti vottum uið öllum
t nœr og fjœr sem glöddn okkur með gjöfum, blórn-
um, skeyíum og heimsóknum á 25 ára hjúskapar-
afmœli okkar 29. jan. siðastliðinn.
Lára og. Þorsteinn Sigurðsson
G”ettisgðta
13.
Verkamenn.
Getum bætt við nokkrum verkamönnum
enn í vinnu á flngvelJínum. Mikil eftirvinna.
Upplýsingar á lagernum.
Heigaard & Schnltz Als
Hóðarjálknr hégómagirnimiar.
IFYRRA réðst Ámi frá Múla
á þáverandi utanríkisráð-
herra og heimtaði að hann yrði
leystur frá starfi sónu, en Ólafi
Thors fengið það í hendur. Ól-
afur vildi fyrir hvem mun ná
í vegtylluna af mjög skiljanleg-
um ástæðum. Næststærsti flokk-
ur þingsins átti tilkall til þess-
arar upphefðar, Það var rétt-
lætismól. En við sama sat. Ólaf-
ur fékk ekki svalað hégóma-
girnd sinni í það sinn. Mun lelca-
hripið, sem dropamir duttu úr
og lentu í Morgimblaðinu, aldrei
hafa bætt fyrir Ólafi. Árni
þekkti Ólaf, enda hældi lrann
honum injög, einkum fyrir —
tumgumólakunnáttu. hans. —
Ýmsa kosti minnir mig að hann
hafi gleymt að minnast á, sem
slíkan man.n skyldu prýða, svo
sem hyggindi, prúðlmennsku,
varfærni, þagmælsku, orð-
heldni, sannleiksást. ,
Hvað greiddi Ólafur fyrir
stöðuna? Öll þau mál, sem við-
skiptalífið varða sem eigi voru
þegar undir stjóm Eysteins, eru
nú koniin í hans hendur. Kjör-
dæmaskipunina gaf hann Fram-
sókn, hið mikla réttlætismál
Sjólfstæðisflokksins, og afnám
skattfrelsisins a stórútgerðinni
ög stríðsgróðanum. ,
En fékk ólafur nokkuð meira
en að heita utanríkisráðheira?
Jú; hann fékk bráðabirgðalög-
in um frestun bæjarstjómar-
kosninganna í Reykjavík. Það
verður nú samt lítill gróði fyrir
Sjálfstæðið, því bráðabirgða-
| lögin, sem Ólafur og Jakob
Ihjálpuðu Hermanni til að gefa
út um verkfallsbannið, vinna
stöðugt á móti þeim meðan þau
eru við líði.
Getur Ólafur notað utanrík-
ismálin í þjónustu Kveldúlfs?
Þeirri einu spumingu er ósvar-
að. En þegar til framkvæmd-
airna kemur, lendir þó allt í
greipum Eysteins — og þá kem-
ur spumingin, hvor heldur sínu.
Að Mkindum hefir Ólafur
látið allt fyrir að heita utan-
ríkisróðherra, en ekkert raun-
verulega verðmætt fengið í
staðinn nema að svala hégóma-
gimd sinni.
. Nói.
Malfnndor verka-
Psfélagslns I*ja
I Kjös.
AÐALFUNDUR verkalýðs-
félagsins Esja í Kjós var
haldinn 27. janúar s.l. f stjórn
voru kosnir: Gísll Andrésson,
Neðra-Hálsi, formaður. Njáll
Guðmundsson, Miðdal, ritari.
Finnur Ólafsson, Bergvík, Kjal-
arnesi, féhixðir. Ásgeir Norð-
dal, Brúarlandi, varaformaður.
Fundurinn samþykkti að
kauptaxti félagsins fró 23/3
1941 skuli haldast óbreyttur yf-
irstandandi ár.
Auk þess var samþykkt við-
bót við 9. gr. félagslaganna,
þess efnis, að úrsögn úr félag-
inu geti ekki átt sér stað, á
meðan vinnudeila stendur yfir.
Enn fremur var samþykkt í
Fréttlr ér Hyjia:
Harður kosn-
insabardagi.
Helgi Ben. kærír Ibaidsmsti
ffrír árás á sig.
ALDREI hafa' verið reknar
kosningar eins hart og nú.
Sjálfstæðisflokkurinn lagði
undir sig svo að segja alla bila
í bænum og sýnilegt var, aS
ausið var fé á báða bóga. Mála-
ferli standa nú yfir út af þvi,
að Helgi Benediktsson hefir
kært Tómas M. Guðjónsson
fyrir árás á sig og gamlan
mann, sem var í fylgd með
honum á leið á kjörstað. AU-
mörg atkvæði, sem greidd voru
hér hjá bæjarfógeta fyrir kjör-
dag, reyndust ógild vegna þess,
að rifinn hafði verið fra at-
kvæðaseðillinn og annaðhvort
lagður laus með eða límdux við
á eftir. Þá vom og aðrir form-
gallar, svo sem engir vottar.
Eitt atkvæði, sem kom frá
Reykjavík, fékk ísleifur
Högnason dæmt frá með þeirn
forsendum, að kjósandinn hefði
fengið rangar upplýsingar um
Mstabókstaf frá bæj arfógetan-
um hér. Þetta er í fyrsta skifti,
sem Sjólfstæðisflokkurxnn
kemst í minmhlúta í bænum. og
ibárn atkvæðaseðlamir þess
merki, að óánægja var mikil
miklar tilfærslux og útstrxkan-
ir. Hjó öðrum flokkum varð
þess ama vaxla vart. Með Þór,
aem kom hingað Iqfúgaitiags-
morgun fyrir kosningar, kom
bréf í ábyrgðarpósti tal Guð-
mundar Helgasonar, og voru í
því nokkur atkvæði frá Reykja-
vík. Póstihúsið tifkynnti ekki
bréf þetta fyr en á mánudag,
og m*ðu því atkvæðin ónýt.
Sjálfstæðismenn höfðu sam-
komuhúsið opið og fríar veit-
ingar og dans allan kosninga-
daginn.
ÓHAGSTÆÐ TÍÐ
Tíð er enn þá mög óhagstæð,
en nokkur af li virðist vera, þeg-
ar á sjó gefur. Hafa bátar feng-
!ið 2—4 tonn af fiski. Mörg ís-
fiskflutningaskip bíða nú eftir
fiski hér.
Almenn óánægja er hér yfir
|| því, að frétzt hefir, að varðbát-
urínn Óðinn eigi að hafa hér
björgunarstarfið á hendi í vet-
ur. Bótur þessi er alveg ófull-
nægjandi, og finnst mönnum
lítið til um stuðning stjórnar-
innar við útgerð Eyjamanna á
þessu sviði sem öðrum. „
Ungur piltur, Sigurðux Gísla-
son, féll nýlega af bifreiðarpalli
og lenti undir afturhjól bifreið-
arinnar með brjóstið. Slasaðist
hann mikið og er enn hættulega
veikur.
Hallgrímur Heigason
tónskáld flytur fyririestur í 1.
kennslustofu háskólans föstudag-
inn 6. febrúar kl. 8% e. h. Wfni-
íslenzk þjóðlög. Öllum heimill að-
gangur.
einu hljóði eftirfarandi tillaga:
„Aðalfundur verkalýðsfélags-
ins Esju lýsir andstöðu sinni
gegn hinum nýsettu gerðar-'
dómslö(gum.“
Meðlixnir félagsins eru nú
yfir 50.