Alþýðublaðið - 05.08.1942, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 5. ágúsí 1942.
ALÞÝÐUBLAÐH>
Brezka sttjðrnln í Istd-
landi afhfúpar stefna
Mahatma tSandMs:
Gandhi vill samvinnn Ind-
verja við Japani!
Hann æíMBi að fará tll Toklof
Gandhi.
Frakkar og
stríðið.
FALL FRAKKLANDS og af-
staða Frakka allt frá því, er
Vichystjórnin var sett á
laggirnar, hefir verið ráð-
gáta öllum hinum mörgu að-
dáendum Frakka um allan
heim. Það getur ekki verið,
hugsuðu þeir, að þessi gamla
jorifstuþjóð meginlandsins
hafi falfið svo skyndilega
niður í djúp niðurlægingar-
innar. Hún hlýtur að rísa upp
einn góðan veðurdag og
brjóta af sér hlekkina.
TÍÐINDI, sem borizt hafa frá
Frakklandi undanfarið,
benda ótvírætt í þá átt, að
franska þjóðin sé að vakna,
andstaða hennar að aukast til
muna og Þjóðverjar að verða
áhyggjufxdlir.
Til dæmis þetta:
1) Þúsundir SS-manna
hafa verið sendir til Parisar
frá Rússlandi.
2) Þegar 20 gíslar voru
skotnir í Normandie, reyndu
Þjóðverjar að ieyna því.
3) Laval bannar skotvopn
í Vichy-Frakklandi.
AF HVERJU reyndú Þjóðverj-
ar að leyna morðunum? Af
því að þeir óttast Frakka og
vita, að þeir geta ekki lengur
hrætt þá með mannvígum. Af
hverju voru þúsundir SS-
manna, hinna tryggu þjóna
Hitlers, sendar til Frakk-
lands frá Rússlandi? Af því
að þeirra er þörf til þess að
bæla niður uppreisnir og
halda Frökkum í skefjum.
HVAÐ ER Á SEYÐI í Vichy-
Frakklandi? spyrja margir.
Hvað gera þeir Laval og fé-
lagar hans, ef Bandamenn
vinna sigur? Þessu getur eng-
inn svarað nema txminn, en
þó er athyglisvert að heyra,
hvað fyrrverandi sendiherra
Bandarikjanna, Leahy að-
míráll, segir um menn og
málefni í Vichy. Hann átti
LONDON í gærkveldi.
GANDHI vill samvinnu við Japani. Þetta hefir nú verið
opinbeiiega staðfest í yfirlýsingu, sem stjómin í Ind-
landi hefir gefið út um tillögur Gandhis til Kongressflokks-
ins. Stjómin komst yfir þessar tillögur, þegar gerð var hús-
rannsókn í skrifstofum flokksins í maí, en ekki hefir verið
skýrt frá þessu fyrr af þvi að Bretar áttu von á að geta náð
samkomulagi við Kongressmenn og vildu ekki spilla fyrir
slíku samkomulagi með því að birta skjöl þessi.
f tillögu Gandhis segir á þessa leið: „Ef Indland fær fullt
frelsi, á eitt fyrsta skref þess að vera að koma á samvinnu
við Japani“. Ilann segir ennfremur, að hann rnuiii, ef svo
færi, fara sjálfur til Tokio og biðja uni miskunn fyrir Kín-
verja.
Fregn þessi hefir vakið furðu
óg nánast sagt skelfingu um
allan heim Bandamanna, ekki
sízt í Indlandi sjálfu. Hefir
þetta á svipstundu breytt við-
horfi þúsunda, sem hafa alla tíð
borið virðingu fyrir Gandhi og
álitið hann hugsjónamann og
fyrst og fremst mikinn friðar-
vin. Það hefir einnig komið í
Ijós, að Gandhi hefir alla tíð
trúað á sigur Öxulríkjanna í
stríðinu.
Þetta atriði, sem áður getur,
var í tillögu um að skora á
Breta að fara frá Indlandi, en
áður hafa borizt fréttir um það.
Þegar til umræðu kom í stjórn-
arnefnd Kongressflokksins, var
atriði þetta feilt úr tillögunni,
en hún samþykkt að öðru leyti.
Það er nú talið yfirvofandi,
að Kongressflokkurinn hefji
mikla óvirka mótstöðu og al-
tal við b'laðamenn í Wash-
ington skömmu eftir að hann
kom heim frá Frakklandi og
kom þetta fram meðal ann-
ars:
1) Pétain hefir skipt um
skoðun og telur nú, að öxul-
ríkin geti ekki unnið stríðið.
2) Pétain vill, að Banda-
menn vinni stríðið.
3) Pétain veitir kröfum
nazista harða mótspyrnu, en
þeir hafa hótað að svelta
1 500 000 franska fanga, sem
þeir hafa, ef hann ekki læt-
ur undan.
4) Laval trúir bersýnilega
enn, að Öxulríkin vinni stríð-
ið. Ella mundi hann hafa
gert einhverjar ráðstafanir
til þess að haga seglum sín-
um eftir vindi og koma sér
vel við Bandamenn, eins og
hann hefir svo oft gert áður.
5) Leahy aðmíráll ber
mikla virðingu fyrir Pétain.
HVAÐ SEM VERÐUR næstu
mánuðina, er það víst, að
hinir stríðandi Frakkar
múnu taka þátt í úrslitasókn-
inni gegn nazismanum og
þeir munu endurheimta
frelsi sitt.
\
menna óhlýðni við brezk yfir-
völd. Þar að auki er búizt við,
að flokkurinn muni algerlega
vinna á móti landvömunum.
Gandhi hefir sagt í viðtali við
fréttaritara um þetta mál: ,,Ég
hefi ekkert að taka aftur og
ekkert að skammast mín fyrir.
Þetta atriði var fellt og ég sætti
mig við það.
Nehru hefir sagt frá því, að
Gandhi hafi alla tíð trúað á sig-
ur Öxulríkjanna, eins og áður
er sagt. Hann hefir enn fremur
svarað yfirlýsingu stjórnarinn-
ar á þá leið, að aðeins úrslita-
ákvarðanir séu venjulega bók-
aðar á fundum Kongressflokks-
ins og þetta, sem ritað var um
samvinnu við Japan, hafi verið
rangfært. Hann sagði enn frem-
ur, að stefna Kongressflokksins
sé andstaða gegn öllum árásum.
Fréttir þessar hafa vakið
hina mestu furðu og gremju um
allan heim. í Bretlandi er þetta
umrædda atriði í tillögu Gand-
his skoðað sem hvatning til Jap-
ana til þess að gera innrás í
Indland.
eru í hættu.
Mssar hðrfa vlð Salsk
Stórorrustur i Don - krikanum.
London í gær.
YRZTU olíusvæðin i
ólíi
: I e
Kaukasus f eru nú í
hættu, þar eo herir Þjóðverja
em kornnir mjög nærri þeim
og ekki er svo að sjá, að
Rússar hafi haldið velli nokk
ursstaðar sunnan Don. Mið-
næturtilkynningin frá
Moskva segir, að herir Timo-
shenkos hafi orðið að hörfa
enn sunnan við Salsk og til-
kynningin viðúrkennir enn-
fremur, að sú borg sé á valdi
Þjóðverja. Sjálfir segjast
Þjóðverjar vera komnir 160
km. suður fyrir borgina og
alls um 300 km. suður fyrir
Rostov. Segjast þeir hafa tek
ið borgina Belaya Glyna,
sunnan við járnbrautina frá
Kaukasus til Stalingrad.
Þjóðverjar tilkynna einnig
fall Vorosliilovsk, sem er
sunnan við járnbrautina.
Fréttaritarar gefa í skyn, að
Þjóðverjar, sem leugst hafa
komizt suður í Kaukasus séu
aðeins fámennar sveitir, sem
hafi brotizt í gegnum víglínur
Itússa o£ farið framhjá aðal-
herjtun þeirra. Rússneskir her-
flokkar berjast enji um það bil
100 km. sunnan við Rostov og
neðri Don. Sýnir þetta allt,
hversu vígvellirnir eru stórir og
getur liðið nokkur tími, þar til
afstaðan fer að skýrast og það
kemur í ljós, hvort herir Timo-
shenkós eru heilir og geta bar- j
izt áfram í Kaukasusfjöllum
eða ekki.
Bardggar eru enn mjög harðir
í krikanum á Don og verður
ekki séð, hvernigj fara mun.
Þjóðverjar eru mjög stuttir í
spuna um bardagana á þessum
slóðum, en segja aðeins,
að þeir hafi hrundið tíðum.
gagnáhlaupum Rússa. Það er
hins vegar ljóst af fréttum frá
Moskva, að Rússar halda enn
velli sunnan við Kletskaya og
hafa gert öflug gagnáhlaup. Á
einum stað gereyddu þeir her-
sveit 2000 ítala, sem reyndi að
brjótast til árinnar. Á öðrum
stað hafa Rússar gert áhlaup
með eldkösturum.
Við Zymljaniskaya tilkynna
Rússar, að þeim gangi vel og
hafi þeir hrundið mörgum á-
hlaupiun. Það er svo að sjá, sem
Þjóðverjar 'hafi á þessum slóð-
um ekki náð góðri fótfestu á
eystri bökkum fljótsins. Munu
Rússar sennilega hafa sent til
þessara vígstöðva liðsauka, þar
eð vörnin þar er óbeint vöm
Stalingrad.
Þjóðverjar hafa nú gert ali-
miklar lofárásir á skip á Volgu
og sökkt einu olíuskipi.
Nálapúði forsetans.
Roosevelt forseti hefir innan tun annað dót á skrifborðinu sínu
í Hvíta húsinu nálapúða, sem vekur athygli þeirra, sem sjá hann
Það er sem sé lítið líkneski af Hitler og er nálunum stungið í
hinn óæðri enda hans. ; ’ I j^!

Amerfbsklr þing-
menn nm loítðrás-
ina á snnnndag.
Washington, 4. ágúst.
ÞRÍR ameríkskir öldunga-
deildarþingmenn hafa í
tilefni af loftárásinni á herstöð
á suðaustur ísland rætt nokkuð
um árásina og bardagaaðferðir
nazista.
Claude Pepper, þingmaður
frá Florida, sagði: ,,Enn kusu
öxulríkin friðsamlegan sunnu-
dag til árásar á hlutlaust lýð-
veldi. Síðast voru það Japanir,
sem gerðu árás á Pearl Harbour
og á sunnudag köstuðu nazist-
arnir, bandamenn þeirra
sprengjum á ísland. . . Þýzka
flugvélin, sem flutti drápstæki
Hitlers til íslands, var hrakin
burt. . . Ekkert ríki, hversu
hlutlaust sem það er, getur átt
von á að komast hjá árásum
Hitlers.“ ■
Öldungadeildarþingmaðurinn
Elbert Thomas frá Utah sagði:
„Enn einu sinni hafa nazistar
sýnt, hversu þeir virða hlut-
leysið vettugi. . . Guði sé lof,
að ameríkskir hermenn eru á
íslandi, því að þeir munu aldrei
leyfa Hitler að leggja þetta litla
lýðveldi undir sig.“
Jose Lee frá Oklahoma fórust
orð á þessa leið: ,,.. Litlu lýð-
ræðisríkin hafa enga von um
tilveru í heimi Hitlers. . . Naz-
istar mundu gera það sama við
ísland og þeir hafa gert við
Noreg, en nú eru lýðveldisríkin
vakandi. Ameríksku hermenn-
irnir, sem vernda ísland, munu
ekki leyfa Hitler slíkt.“