Alþýðublaðið - 09.08.1942, Blaðsíða 6

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sunnudagur 9. ágúst 1942.
Faðir og sonur.
Hákon konungur og Ólafur sonur hans á heimili konungsins í
Englandi.
Stórkostleg hátMðld ! London
á 70 ára afmælí flákonar konungs
.............. ♦ " ■ -.—
Heillaóskir fs*á lýOræðislóndum umallan Eieim
STÓRKOSTLEG HÁTÍÐAHÖLD fóru fram meðal Norðmanna
London á 70 ára afmæli Hákonar konungs þ. 3. ágúst. Tóku
einnig fjöldi Breta og annarra bandamanna þátt í þeim, en
fulltrúar flestra lýðræðisþjóða sendu heillaóskaskeyti og hylltu
í þeim hinn aldurhnigna hetjukonung.
6
Nílardalnrinn.
Framh. af 5 s.íðu.
það þýðir svarta landið. Þar
er jörðin eins frjósöm og ann-
ars staðar og ef til vill ennþá
sundurskornari af skurðum,
svo að þar er talið mjög erfitt
um vélahemað.
Á sama hátt og Níl er lífæð
Egyptalands, þannig eru það
landbúnðarmenninir, sem öll
tilvera egypzku þjóðarinnar
byggist á. En auðæfin, sem
unnin eru úr skauti f jarðar, rata
að mestu leyti leið sína til borg-
anna, og sveitirnar njóta lítils
þar af. En af borgunum er
Alexandria sjálf, þrátt fyrir
fegurð sína, sennilega minnst
egypzk. Á friðartímum var
hún þriðja mesta verzlunar-
iborgin við Miðjarðarhaf, aðeins
Genua og Marseilles voru meiri
verzlunariborgir. Níutíu hundr-
uðustu af egypzkum útflutningi
fór um þessa höfn, og eins og
við er að búast eru þarna menn
frá öllum þjóðum heims. Á
friðartímum var fjöldi ítala í
Alexandríu, og árum saman
hefir Mussolini eytt of fjár í
áróður í Alexandríu og um allt
Egyptaland. En langflestir eru
þó Grikkirnir, sem eru hópum
saman á Egyptalandi.
Alexandria, Kairo og Port
Said eru borgir, sem sérhvert
land mætti vera hreykið af.
Satt er það að vísu, að við hlið-
ina á skrautlegum stórhýsum
og fögrum skemmtigörðum
eru kofar úr leiri og sorphaug-
ar. En á síðustu árum hafa slík
hús verið rifin og sorphaug-
arnir verið fjarlægði; og nú er
til dæmis Port Said orðin fög-
ur og glæsileg nútímaborg, sem
þolir samjöfnuð við flestar aðr-
ar hafnarborgir.
Nú orðið er Egyptaland að
verða nýtízku land og óðum
fækkar því, sem minnir á foma
frægð. Og það er mikil ástæða
til að ætla, að Egyptum sjálf-
um sé það ljóst, að þrátt fyrir
mörg mistök eru Englendingar
öðrum Evrópúþjóðum líklegri
til þess að hafa samúð með
framkvæmdum þeirra í þá átt
að færa þjóðlíf sitt í nútíma-
stíl.
Sjúklingar
á Vífikstöðum biðja Alþýðu-
blaðið að færa eftirtöldum Hafn-
firðingum innilegt þakklæti fyrir
peningagjafir, er þeir veittu til
kaupa á nýjum bátum: Gísli Jón
Egilsson 10,00. Jóhann Kr Jó-
hannsson 10,00. Albert Egilsson
30,00. Ðagbjört Sigurjónsd. 10,00.
Ásbjörn Guðmundsson 10,00. H.
M. S. 10,00. Þ. B. 30,00. M. Mar-
teinsson 10,00. Þórarinn Steindórs-
son 50,0. Guðjón Jónsson 50,00. O.
K. 10,00 .Guðni Oddsson 10,00. Ó.
E. 50,00. Ó. G. 10,00. N. N 10,00.
St. Sig. 20,00. S. B. 10,00. Einar
Guðnason 10,00. Ólafur Þórðarson
10,00. G. Gunnarsson 10,00. N. N.
10,00. Þorsteinn Brandsson 10,00.
S. G. 10,00. Jóh. Kr. Helgason
10,00. Ásgeir G. Stefánsson 100,00.
B. Jóh. 10,00. Kristján Símonarson
50,00. Guðm. Á. J. Þórðarson 50,00.
L. Bjarnason 100,00. Beinteirm
50,00.
Tjarnarbíó
hefir beðið blaðið að geta um
það, að vegna þess hvað kvik-
mjnadin Lady Hamiltoti sé löng, þá
líði þrjár stundir milli sýninga,
sem hefjast kl. 3, 6 og 9 e. h., og
séu aðgöngumiðar seldir frá kl. 1.
HátfiðahSldin'fiLondon
í nánari fregnum af þessum
hátíðahöldum, sem nú hafa bor-
izt hingað til blaðafulltrúa Norð
manna, S. A. Friid, segir meðal
annars:
Hátíðahöldin í London á
sjötíu ára afmælisdegi Há-
konar konungs voru mjög
glæsileg. Glaða sólskin og hress-
andi vindur, allan daginn. í hóp-
göngunni voru 3000 manns og
á hátíðasamkomunni í Albert
Hall 50(0' marnis. Þrátt fyrir
það, að hópgangan færi fram
inni í Hyde Park söfnuðust
þúsundir enskra áhorfenda til
að hylla bæði konunginn ag
þátttakendurna í göngunni.
Einkum voru norsku sjómenn-
irnir hylltir hjartanlega. Mikla
athygli vöktu líka ýmsar deild-
ir norska hersins í göngunni,
ekki sízt kvennadeildin njýa.
/Konungurinn kom stundvís-
lega, — eins og hann gerir allt-
af, — í Albertshöll, ásamt
Ólafi ríkiserfingja og Mörtu
krónprinsessu og öðru fylgdar-
liði. Voru þá öll sæti skipuð.
Konungi og fylgdarliði hans
var tekið með langvarandi
húrrahrópum og fagnaðarlát-
um.
Jóhann forsætisráðherra Ny-
gaardsvold hélt ágæta ræðu og
varð oft að bíða við, vegna fagn
aðarláta áheyrenda. Forsætis-
ráðherrann var mjög hrærður.
Eftir að fyrsta hluta hinnar
listrænu dagskrár var lokið
'hélt Hákon konungur ræðu
sína, Eins og forsætisráðherra
hafði gert, þakkaði hann Mörtu
krónprinsessu fyrir að hafa
komið fljúgandi handan frá
Ameríku til að vera viðstödd.
Undir þessa kveðju og þökk
tóku áhorfendur með fagnaðar-
látum.
Hákon konungur talaði blaða
laust. Hann minntist fyrst
ársins 1905 en kom brátt að
hinum þungbæru döguxn eftir
innrás Þjóðverja 9. apríl 1940.
Konungur var augsýnilega
hrærður vegna frásagnar sinn-
ar og hreif áheyrendur með sér.
Hvað eftir annað varð hann að
bíða, vegna undirtekta áheyr-
enda, einkum þegar hann sagði
þessi orð: „Hvernig hefði ég
getað litið framan í sjómennina
okkar, hefði ég ekki tekið þá
ákvörðun í Norður-Noregi, að
við skyldum halda áfram bar-
áttunni fyrir frelsi Noregs frá
frjálsu landi.“
Konungur lauk ræðu sinni
með ósk um, að ekki verði langt
þangað til allir Norðmenn geti
hitzt í frjálsum Noregi, þar sem
réttur og réttlæti setjist aftur
í-þau sæti, sem þjóðin sjálf
hefir ákveðið þeim.
Þegar konungur hafði hyllt
þá, sem heima berjast í Noregi,
þakkaði hann þeim fyrir það
fordæmi, sem þeir gefa öðrum
Norðmönnum.
S|óðus‘]Hákonar kon-
nngs.
Norski sendiherrann, Erik
Colban, sem er forseti „Sjóðs
Hákonar konungs“, tilkynnti
síðan, að þessi sjóður sem ætl-
aður er til viðreisnarstarfs í
Noregi, ætti nú kr. 1.620.000
norskar (h. u. b. 2.5 millj. ísl.
króna). En ennþá hefðu ekki
borizt tilkynningar allstaðar
að um söfnun vegna konungs-
afmælisins og mætti búast við
miklu.
Hákon konungur þakkaði það
traust, sem til sín væri borið,
með því að fela sér að ákveði
hvernig þessum sjóði skyldi
varið, og hét því að gera sitt
ýtrasta til að þessi hjálp kæmi
þar að notum, sem hennar væri
mest þörf.
í tilefni dagsins gaf yfirmað-
ur norsku hervarnanna,
Hansteen hershöfðingi, út eftir-
farandi dagskipun:
„Á sjötíu ára afmælisdegi
konungs vors sendum vér allir,
sem í hernum erum, honum
hlýjustu árnaðaróskir. Hann er
æðsti hetrfdringi vor, og vér
hyllum hann bezt með því að
fylgja dæmi hans og fara eftir
kjörorði hans: „Noregi allt“. í
tilefni dagsins hefir konungur-
inn látið í ljós sérstakan áhuga
sinn á hernum með því að
leyfa að allir í hinum vopnuðu
hersveitum vorum beri á ein-
kennisbúningum sínum merki
með upphafsstöfum konungs-
ins á.“

„Esja“
austur um til Siglufjarðar
seinnihluta þessarar viku-
Fh^tningi á hafnir sunnain
Langaness veitt móttaka á
morgun og þriðjudag eftir
því sem rúm leyfir. Pantaðir
farseðlar óskast sóttir á mið-
vikudag.
„Liv“
hleður til Búða, Sands og
Stykkishólms á morgun.
Flutningi veitt móttaka til
hádegis.
„Þormóður“
hleður til Bíldudals, Þing-
eyrar og Flateyrar á morgun.
Flutningi veitt móttaka til
hádegis.
„Þór“
hleður til Vestmannaeyja,
Hornafjarðar og Djúpavogs
á morgun. Flutningi veitt
móttaka til hádegis.
yfirmaður hervarnanna meðan
á stríðinu stóð í Noregi. Hann
situr nú í fangelsi í Þýzkalandi.
Ruge sendir árnaðaróskir sínar
og lætur í ljós von um, að geta
sjálfur flutt konungi hamingju-
óskir sínar í Noregi næsta ár.
DagsbipanHansteens
Á afmælisdegi Hákonar kon-
ungs var haldin kvöldveizla í
norska sendiherrabústaðnum í
London. Þar sæmdi konungur
Mörtu krónprinsessu stórkrossi
Ólafs helga fyrir störf sín í
þágu Noregs í Ameríku.
Tryggve Lie, utanríkisráð-
herra talaði fyrir minni kon-
ungs og lýst því hvernig kon-
ungshugmyndin hefði lifað í
aldarraðir í sögum og æfintýr-
um hjá börnum og fullorðnum
og hvernig hinir góðu eiginleik-
ar, sem Norðmenn hefðu tengt
við fornkonunga sína, hefðu
öðlazt nýtt, raunverulegt lff
með lífi og starfi Hákonar
konungs.
Ólafur ríkiserfingi flutti föð-
ur sínum mjög innilega ræðu
og þakkaði honum fyrir það
hve mikilsverður hann hefði
verið sér allt frá blautu barm,-
beini.
Loks talaði konungur og
þakkaði þá hlýju og þann
skilning, sem hans nánustu og
samstarfsmennirnir hefði sýnt
sér.
Mörg þúsund heillaskeyti
bárust konungi. Hér skal aðeins
getið kveðja frá Svíakonungi
Og Júgóslavakonungi, frá
Vilhelmínu drottningu, Roose-
velt forseta, forsetum Póllands
og Tékkóslóvakíu, Sveini
Björnssyni ríkisstjóra íslands,
og frá hátíðahöldum víðsvegar
um heim, þar sem Norðmenn
höfðu mætzt til a# hylla konung
sinn. Sérstaklega athygli vakti
skeyti frá Otto Ruge, sem var
Ensku blöðin fluttu ýtarleg-
ar frásagnir um Hákon konung
og glæsileg hátíðahöld dagsins.
iSendinefnd norskra Stór-
þingsmanna, sem sloppið höfðu
frá Noregi og taka nú þátt í bar-
áttunni utan Noregs, færðu
konungi ávarp. Stendur þar, að
Noregskonungur sé orðinn skín
andi og stórfenglegt tákn þjóð-
legrar einingar, frelsis og rétt-
lætis, og ást allrar þjóðarinnar
togfinist nú til konu^ngs. Enn
fremi^r segir þar: „Þakklátir
minnumst vér þess„ að konung-
ur hefir jafnan sýnt einlægan
vilja til samstarfs við Stórþing-
ið. Yðar hátign eruð nú á sjö-
tíu ára afmælinu fyrirmynd
þjóðarinnar í föðurlandsást og
tryggð, sem aldrei bregst. Þeg-
ar Yðar Hátign hefir aftur setzt
í sitt rétta sæti, mun frjálst
Stórþing hylla yður að nýju,
eins og þjóðin mun óska og
krefjast.“
Oslobúar með blém
í hnappagatinu.
Sú fregn hefir borizt um
Stockhólm, að íbúar Oslóborg-
ar hafi minnzt sjitíu ára af-
mælis konungs með því að bera
blóm í hnappagatinu. Þýzku
yfirvöldin Ktu á þet-ta sem mót-
hlástur, og voru auknar lög-
reglusveitir og ,,hirðmenn“
Quislings á kreiki allan daginn
til að koma í veg fyrir óeirðir.
Bannað var að selja blóm á
torgum. í miðhkita Oslóborgar
kom saman aaikill mannfjöldi
og lögreglan skarst í leíkinn
og handtók marga.