Alþýðublaðið - 14.11.1942, Blaðsíða 5

L.UCKIES USE ONLY THE CENTRE LEAVES
-THE CENTRE LEAVES CIVE YOU
THE MILDEST SMOKE.
t/L&4>
LacigwðagQir 14. nóvember 1942
ALÞYOUBLAOiO
CferÍstfaiB Glántlaer
Sláldlð, sem warð utanrikis*
Æaráðlaerra Swias i stríðinn.
Góðir vinir.
ISfiÖRGUM LÖNDUM er enm
í dsg máið satmlbend. milli
bólamenixtann a og stjórmnál-
amia — einkum þó í Fraldt-
iandi, iþar sem 'það er títt, aö
.gtaitm maður sé bæði stjóammála-
Ðoaður og ritbhöfundiur, og þar
aem stjórnmálaskýrslur
taláar til einskonar lægri
bókmennta. Jafnvel á Englandi
gena menn máklar kröfur til rit-
leikni sendiherra sinna.
í Svíþjóð hiafa œnn fyrir
iöngu hætt að leggjs nokki*a á-
herzlu á ritleikni sendiherra
þjóðarinnar í útlöndixm. Frá ,því
Gúnther utanríkismiilaráðherra
hæiíu að skrifa skýrslur, en fór
Ihir.g vogar að taka á móti þeim
sjálfur, eru aðeins tveir sendi-
herrar, sean stöku sinnum orða
skýrsluir sínar eins og fagur-
fræðilegar ritgerðir. Það er
listin fyrir listina og 'þeir gera
•það aðeins fyrir sjálfan sig. Þvi
að allt, aem utanríkismáladeild
inrd kemur við, er bláber raun-
vemleikinn, en emginm skála-
ska<pur.
Þó hefir svo farið, að á síð-
"ustu itímuím hefir orðið breyt-
ing é • eða siðan fyrrverandi
tsendiheirra í Oslo, Qhristian
GuraÖier settist í sæti Richard
Sandlers. Ráðhen'ami er sem
sé mjog skáldilega sinnaður,
Menn eiga þó eifitt með að
ekiija það, Iþegar þeir sjó 'hiim
tiignariega embættissvip hans
og hvasst aurgnaráð. En íyrir
ifcutteigu áarum hóf hann ritíiöf-
TLndar&tarf&emí, asm vákti
mikla atíhygli og -gaf góðar von-
ir, áður en emibættismennsikan
sdökkti bann neista.
líann dreymir þó ttm það
®xm þá oð fé tækiíæri fcil þess
að talia sér penna í hönd, og
menn jhaía heyrt hann segja:
— Ég hef ek.ki iágt rithöfund-
arstcrfsemii'ja alveg á hiiluna
•enr. bá.
Á etúdentsárum sínum um-
.gekfcst Gúnther skáld og lista-
menn, syo sem Siguxi Agrell,
And-ars Österling og Hainaon
Einai' Löfstedt prófessoi'. Hinn
fyrsfc nefndi og hinm 'sáðast
nefndi mxðu báðir mágar hans.
Ji:
Tíittugsu og fjögurra ára
gaœaakl hóf hann rithöfimdar-
öfcarfsem.i sína með hinu sögu->
Iqga ■leikrifci „Tariel prins“,
eem gagnrýinn fór frermux ó-
msakam höndúm unx. Þó urSu
ga.gnrýnendur sammála uœ, að
þótt iithöfundinn skorti icunm-
áttu, hefði hama skáidæð.
Árið ,eftir igaf hann -út smá-
sagnasafnið „Djávulens blánd-
venk“,, sem ga gn rýnendur voru
ek’tl he.ldu:r ýkj i hrifnir .af
Með aliri virðin’gu fyrir xit-
deikni liöfund-arins fannst þeim
efnið hsldur þunn-t.
En Gúnther > lét þa-ð eldd á
sig fó og -gaf nú út árið 1913
Gún-ther utanríkism-álíaa'áðherra
Oq' W.2stman dómsmálaráðherra
á götu í Stolckhólm.i.
'kv'æðasafn. Fyrsti ritdómixrhm,
sem -birtist í Helsingborgs-
-posten var vægast sa'gt
ómil-dur. Þar stóo m. a: „Maður
ncxkkui- að n-afni Ghristian
Gimther hefir gefið út
saín, og við lestur tieirra er
eins og maður sjá ungan mánn,
fölan áf írnynduðuni -þjánmgum,
sem ber skóláaúfu á höfðinu,
rmerkta ö:2. Erfitt er að spá
.niokkru -um 'það, hvort Gúnther
•þessi gefcur nokkurnfcíma lært
ttil 3káld&kaipar.“
En þetts. stóð ekki len-gi. í
'hverju blaðinu af öðru komu
greimar, þar sem gagnrýnend-
ur 'létu í Ijós undrun sína yfir
, kvæðium Christian Gúnfcher.
Þeeir dáðu mjög forxnfestu
hans, hina viðkvæmu, skáld-
legu 'þekkimgu.
Fi.-edrik Böök skrifaði í
Sveaska Da-gbladet. „Sem Ijcð-
okáM býr Gún-ther yfir yndi,
töfmun og -gjneistandi andríki
og gefiur tilfmningum sínuin og
kendum -útrás á sm-ekldegan og
tíginman-nle-gan hátt. „Það, sem
einkum glaádí þennán siranga
igagnrýnaixda voru -ástaljóð
Gúnthiars, sem með öllum sín-
nxm einfaMleik og frumlainka
vonx sérstök í sænskri ljóða-
gerð.
G.úmth-ar íficfk (háskólapróf í
iögum árið 1916 — sjö árum
áður hafðí hann tekið háskóla-
próf í heimspeki. Nú bar honum
að höndum vandamál, sem ekki
var sérleg-a skáldlegt. Af mik-
ill-i 'bjartsýni. hafði hann kvænzt
tuttu-gu ög tveggja ára gamall
stúdent með rýrum tekjum, og
nú hafði fjölskyldan’ stækkað
um helming. Þó stóð honum
starf til boða sem lögræðingi í
ínatvæ-Ianefndinnl. Með döpr-
um hu-ga kvaddi hann — að
minnsta -kosti um sinn — ljóða-
dis sína. Frá próf-borðinu -gekk
ihann beiraa leið að vöruhlöðum
með sveskjum, sykri og kar-
töflumjöli.
*
Reyndar fór þó svo, að innan
skamimis undi hann breyting-
unni befiur en hann hu-gði. Ef
til hefir iþað verið eifð em-
bættishneigð,, sem hjálpaði
honum af stað. Hann hækkaði
brátt í nefndinni og einn góðan ’i
morgun vaknaði hann sem yfir-
anaður hinnar ógæfusamlegu
kartöflunefndar. Um þetta leyti
var hann sá maður í aliri Sví-
þjóð, sem mest var skammaður.
Smxx betur fór tók hann sér það
ekfci mjög nærri, því að hann
hefur hæfileika til þess að geta
ilæsit sig irj-ni í fílabeinstumi
s:axum, iþegar honum finnst
skarkalinn á -götunni vera orð-
inn of mikill.
Þegar matvælanef-ndin hafði
lifað sitt fegursta, 'bauðst
staða sem ritari í land-
ibúnaðarxáðuneytinu. Homun
dafit víst ekki í hug lengur að
hverfa af braut -hins skipulags-
lega starfs, sem hann hafði þó
ætlað að yfirgafa við fyrsta
tækifæri. Hinir ágætu embættis
.mannshæiileikar vöktu eftir-
telxt' hann hækkaði og hækkaði
i tignínni. Árið 1920 var -hann
ritari hinnar nýstofnuðu tolla-
og skattanef-ndar, tveim órum
seinna skrifstofustjóri í verzl-
unarráðuneytmu. Árið 1924
varð hann einkaritari forsætis-
ráðnerrans og árið 1925 skipað-
ur yfirmaður verzlunardeiMar
utanrjikisráðuneytisins. Árið
1930 var hann útnefndur utan-
ríkisráð. ,
En -skáldíð Gúnther hafði
hann ekki getað bu-gað enn þá.
Úr kartöfluakri sínum -hafði
’hann árið 1916 sent smásagna-
safnið „Víneta“. Umhverfið er
lítið þorp á strönd Eystrasalts,
þar sem Hfið hefir staðnað og
siðix pg veniur halda fólkinu
í járnviðjum. Bókin fékk ágæta
dóma: Þroskaðir, fágaðir hæfi-
leikar, cvenjuleg sálfræðilcg
skyg-gni, o. s, frv.
Þ-e-gar hann hafði þannig
-uninið sigur senx rithöfundur,
lagði hann inn á nýja braut
bókmiennta: bókmenntagagn-
rýní. Fyrsfiu; árin ieftir fyrri
heirnsstyrjöMin-a var hann bóka
dómari við Aftontidningen í
Stokkhólmi. Sjónarmið hans
var mjög róttækt og oft stoð
hann 1 ritdeilum við Fredrik
BöÖk — þannig lau-naði harrn
honum dóitíírm gó'oa um ljóðin.
En mestar* bokmenntasigur
sin-h vann hann þó árið 1924,
þegar Dramatíska teatern syndi
leikritið „Heimur ævintyranna“
þfth' þávtrandi . stjórnarráðs-
i ror:;, raeð Win-nerstrand,
» 'ssie Wessel og Gösta Ilill-
•berg í aðalhlutverikunum. En
leiritið -gekk iþó ekki lengi.
*
Dag nokkurn 1931 var
Gimthea' utanríkisráð kallaður
tái útanr£ki«r»Lax«fíh«tT-
Jamés litli Goeski er 9 m-ánaða gamall snáði -í Bandaríkjunium.
Hann sést hér á myndinni lédka sér við enskan BulMog-hund.
ans. Þar var hann spurður að
því, hvort hann vildi verða
sendiherra í Buenos Aires,
Santiago Montevideo og As-
unción, Tilboðið kom honum
algerlega á óvart, þvi að hann
hafði aldrei haft hug á sendi-
herraembætti utanlands.
Þau þriú ár, sem hann var
í Buenos Aires leið ‘honum vel,
og hann hvarf þaðan meö sökn-
uði til þess að taka við starfi
í utanlrákismálaráðimeytinu,
sem hann hvarf þó fná árið 1937
til þess að taka við sendiherra-
embættinu í Osló.
Þann 11. desember 1939
idþkfcan 7 a-ð kvöMi hringdi
Per Albin 'Hanson til sendiherra
sins í Oslo og spurði hann,
hvort hann viMi taka að sér
utanríkismálaráðherraembaxtt-
ið í hinni breyttu stjórn.
Klukkan rúmlega 8 sat sendi-
herrann í lestinni til Stokkhólms
Frh. á 6. síðu.
Varaarskrif fyrir prestana. — Enn um giftingaauglýs-
ingamar. — Snjórinn og götustrákamir. — Og síSasta
latínuferéfið.

ÞAö ER EICKI liENGUR neitt
„ixiteressasii“ vxð þetta gamla
ixnjóð í prestaca, eias og í ga:r í
skrifims íii fiín, líannes góður. —
| Þetta er úrelt tal, og í raun og
veru til mildliar vansæmdar. Þaff
verjður ekki um það deKt, að kíerk-
ar lanásins eru einbverjir hinir
beztu menn þjóðarinnar, þó þeir
að sjálfsögðu hafi sína galla eins
og aðrir. Ég heW að frá þeim sir.fi
hollastuáhrif iun í þjóðfélagið."
Þetta segir L. A. í bréfi, senx ég
fékk í fyrradag.
„GASILA NÖLÐRIÐ um sjúkra-
hús, þegar reisa á kirkjur, er lika
orðiS þreyíandi. Engin stofnun á
meiri þakkir skyldar fyrir for-
göngu í sj úkrahúsmálum en kirkj-
an. Hún var torautryðjandi þar eins
og oftasr, er góð málefni voru á.
ferðinn:. Fjölgun kírkna leiðir ai'
sér fjölgun sjúkrahúsa.“
„HÖFUNDUR þéssara kirkju-
hugleiðingar í gær talar um konu,
sem daiö hafi hér í bænutn, af því
að húa komst ekki á sjúkraMs.
Hvaðs kona var þetta? Eg lít rvo
á, að þetta atv'ði.þurfi ra .ásoknar
við. Eg trúi ekki, að' læknar bæj
arins láti fólk deyja af þessum
ástæðum. Ofc hefir iæknir í ovéit
bjargað lífi með upp fcurði, þótt
hann hafi ekki haft aýdzku sjúkra
hús. S.vo ætti að keuna kirkjumii
um þetta!"
„REYKJAVÍK er að líklndum
ver eett ea nckkux kxÍBttn borg i
Teröldtaipi ura kSrfcjuko«t, rw
heíir samt dáið í Reykjavík á und-
anfarandi árum. Ekld er hægt að
kenna nýjum kirkj ubyggingum
um það. Nei, það er gamia sagan.
F.iaixdskapurinn gegn kristindómn
um dulbúinn í gerfi mannúðar-
hjalsins."
„MIG LANGAR til að minna
greinarhöfund á það, að Kristur
stóð sjálfur eir.u sínni gagnvart
sams konar, hugsunarhætti og
k&mur fram í ámilinstri grein. —.
Það er amast við þjónustusemi við
hann. Hvers vegna er þetta fé
heldur ekki geíið fátæicum? “Lát-
ið hana í friði,“ sagði hann. „Gott
| verk gjörði Ixún á mér.“ Ef hætt
í yrði að xeisa kirkjur, þá múndi
j hefjast þróutíartímabil í sögu
þióðanna — í áctina frá sjúkra-
húsum til þess takmarks að bera
börnin út.“
,.:V‘ ,SfkRIF"-.V; ,'ViövÍK.fc.
giftiri, xrauglýsi., xnum, sem r>
hvérjum c I-.’.xv manni finnasi
neyðarlegar. ÆU: að samá xxeyðin
standi ekki ao haki og-þegar menn
irnir gráta, 'ef konan fer ,í „Bret-
ann“. Eg sé nefiu' 'ga ekki, að það
sé neýðarlegra íyffc konu að leita
manr.s enn maans að lcita konu,
en deíla má um hvernig fárið er
að því, það er ei :t aí hinum ótal-
mörgu einkamálu n."
V.'L. SKHáCFAR: „Nú er snjór-
inn komirrn, götustrákunum til mii
illar áiiægju. Eg gekk sömu göti
ofi wfioa þeirra í dag. Haaa hnof!
Ftix. & «. rffo.