Alþýðublaðið - 09.07.1943, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
*ösiuaagur S. jaii
<
P$zk loftárás á fæiey-
Iskt skip við Anstnrlanð
Einn máður særður í árásínni, skip-
íð komið til Seyðisfjarðar.
Eftirfarandi tilkynning barst frá ameríksku herstjórn-
inni í gærkveldi:
ÞÝZK FLUGVÉL gerði 7. júlí árás á færeyiska fislsiskipið
„William Martin“ úti fyrir norðausíurströnd íslands.
Þýzk tveggja hreyfla flugvél flaug í 70 metra hæð yfir
skipið og skaut af vélbyssum sínum á það. Skömmu síðar
flaug hún aftur yfir hið færeyiska skip og skaut enn af vél-
bysum sínum á það og lileypti þar að auki af stæi'ri byssum
sínum á það.
Eitt skot hitti káetuna og kom í bak einum skipsmanna.
Hann heitir Joen Peter Petersen. Ekki er enn vitað, hversu
alvarlega hann er særður, en hann var fluttur í skyndi til
Seyðisf jarðar, þar sem gert var að sárum hans.
Skipið er nú einnig komið til Seyðisf jarðar til viðgerðar.
&
Mikftl framfðr I sljrsa
vðrnum ísleifiplliiga.
Slysavarnafélagið hefir keypt 35 ljós-
kastara, sem settir verða upp á helztu
bjorguoarstöðunum.
TÆKI, sem Slysavarnafélag íslands hefir keypt frá
Bandaríkjunum og hingað eru komin, munu valda
stórkostlegum breytingum til bóta í slysavörnum okkar ís-
lendinga. Telur Jón Bergsveinsson framkvæmdastjóri Slysa-
varnafélagsins, að þau muni reynast einhver mesta framför,
sem orðið hefir í þessum málum síðan Slysavarnafélagið var
stofnað. Tæki þessi eru Ijóskastarar með merkjakerfi, sem
settir verða á björgunarstöðvarnar víðs vegar um landið.
Slysavarnafélagið hefir þegar fengið hingað 35 slíka ljós-
kastara, en aðeins einn þeirra hefir verið settur upp, á Akranesi.
Hinir munu verða sendir til björgunarstöðvanna á næstunni.
HaBdkDaítlelksfflót
íslands fyrir stdlk-
ur hefst á fiinmtud.
Þátttakendur verða 70 frá
7 félðgum.
RIÐJA handknattleiks-
** mót íslands íyrir kven-
flokka (utan húss) hefst á í-
þróttavellinum hér á fimmtu-
daginn kemur.
Alls hafa sjö félög tilkynnt
þátttöku sína í mótinu, en
þátttakendur verða alls um
70. Aðeins 2 félaganna, sem
taka þátt í mótinu, eru hér í
Reykjavík, en 5 eru utan
Reykjavíkur.
Þessi félög senda keppendur:
Iþróttafélagið „Þór“ á Akur-
eyri, Knattspyrnufélag Akur-
eyrar, íþróttaráð Vestfjarða,
Fimleikafélag Hafnarfjarðar,
„Haukar“ í Hafnarfirði, fþrótta
félag Reykjavíkur og Glímufé-
lagið „Ármann“.
Eins og áður segir er þetta í
þriðja sinn, sem þetta mót er
háð. Fyrst var það háð árið
1941 hér í Reykjavík og vann
þá mótið. íþróttafélagið „Þór“
á Akureýri. í fyrra var það háð
Fríh. á 7. síðu.
Ljóskastarar þessir eru til-
tölulega ódýrir. 10 þeir fyrstu
kostuðu 1200 krónur hver, en af
þeim var greiddur 10% tollur.
Nú er hins vegar krafizt, að
hærri tollur sé greiddur af þeim
2i5 ljóskösturum, sem hingað
eru komnir, svo að ekki er hægt
að segja með vissu, hvað þeir
muni kosta.
„Við munum þurfa að hafa
samvinnu við hernaðaryfirvöld-
in um notkun þessara ljóskast-
ara, en ég tel engan vafa á því,
að sú samvinna muni takast
fljótt og vel,“ sagði Jón Berg-
sveinsson við Alþýðublaðið í
gær.
„Ljóskastararnir munu valda
miklum framförum í slysavörn-
um okkar, ekki aðeins við að
bjarga skipum og skipshöfnum
á þann hátt að glöggva sig á
aðstæðum með því að lýsa skip
in upp með ljósunum, heldur
og með því að tala við skips-
menn í neyð með ljósmerkjum
og að leiðbeina, bæði þeim,
eftir að skipin eru strönduð, og
eins með því að leiðbeina skip-
um, sem hætt eru komin.“
„Aðalgallinn er bara sá, að
tiltölulega fáir menn á íslenzku
skipunum, til dæmis bátunum,
skilja morsið. En hvert skip
þyrfti að fá slíka ljóskastara og
er það illt að skipin skuli ekki
hafa þennan útbúnað. Ekki er
hann svo dýr. Ég veit að ef við
vildum fara út í verzlun með
ljóskastarana, þá gætum við
selt þá nú þegar, því að ég hefi
ílrfa. á 7. «®o.
Ver^Mppbagtiirmar f framkvæmd s
Verðuppbótin á mjólk meiri
en lækkun útsöluverðsins!
Tvðfðld verðappbót á alla sm|ðrm|ólk?
¥ ANDBÚNAÐARRÁÐUNEYTIÐ, sem tilheyrir ráðu-
" neyti Vilhjálms Þór, hefir nú gefið út regiugerð um
verðuppbætur á mjólk samkvæmt dýrtíðarlögunum frá al-
þingi í vor, þar sem slíkar verðuppbætur.úr ríkissjóði voru
heimilaðar, ef útsöluverð mjólkurinnar yrði lækkað.
Við athugun á reglugerðinni kemur það í Ijós, að verðupp-
bseíurnar til bænda eiga að nema meiru, en Iækkunin á útsölu-
vefðinu til neytenda. Og þar að auki er ekki annað sjáanlegt, en
að ívöföld verðuppbót eigi að koma á alla þá mjólk, sem bændur
leggja inn í mjólkurbúin til smjörvinnsiu.

Eins og flestum er kunnugt
var það ein aðaldýrtíðarráð-
stöfun síðasta þings að lækka
verð á mjólk og rjóma að
fengnu samþykki Búnaðarfé-
lags íslands. Mismunurinn
skyldi síðan greiddur úr ríkis-
sjóði. Áður hafði ríkisstjórnin
lækkað verð á smjöri og með
sérstakri reglugerð ákveðið, að
mismunurinn skyldi greiddur
úr ríkissjóði.
Víða að hafa heyrzt raddir
um að aðferð þessi væri óvin-
sæl meðal framleiðenda og
hafa Framsóknarmenn keppzt
við, ög ákveðið með fundarsam-
þykktum, að styrkur þessi
skyldi kallast „neytendástyrk-
ur“. Er engu líkara en að um
skipulagða herferð hafi verið
að ræða í því skyni að óvirða
neytendur með þessari nafn-
gjöf. Nú hefir landbúnaðar-
ráðuneytið, undir forsæti Vil-
hjálms Þórs, sent frá sér
„reglugerð um greiðslur úr rík-
issjóði, vegna verðfellingar á
mjólk“ og kemur þar í ljós
hvers konar „neytendastyrkur“
það er, sem hér er á ferðinni.
Fyrsta grein þessarar furðu-
legu reglugerðar er svohljóð-
andi:
„Mjólkurbúum verður greidd
uppbót á hvert kg. innveginnar
mjólkur.“
Það er selda mjólkin, sem er
lækkuð í verði til neytendanna,
en innvegna mjólkin, sem er
verðuppbætt til bóndans og þar
með líka sú ,mjólk, sem jer til
smj ö rvinns lunnar, en smjörið
er aftur verðuppbætt með ann-
arri reglugerð.
•Alþýðublaðið hringdi í gær í
stjórnarráðið og átti tal við
Gunnlaug Briem fulltrúa.
Spurðist blaðið fyrir um það,
hvort reglugerðin um verðupp-
bætur til bænda og mjólkurbúa
vegna lækkunar smjörverðsins
væri enn í gildi, þrátt fyrir
þessa nýju reglugerð, og sagði
fulltrúinn það vera.
Hins vegar, sagði fulltrúipn,
verður að sjá um það með ein-
hverjum reglum, að tvöföld
greiðsla fari ekki fram vegna
sömu vöru. Það var eins og
fulltrúanum yrði ljóst, hvers
vegna blaðið spurði þessarar
spurningar.
En blaðinu er spurn: Hver
setur þæj- reglur? Og er h’ægt
að setja reglur, sem breyta
reglugerð ráðherra, sem styðst
við lög?
Það er augljóst mál, að sé
farið eftir þessum tveimur
reglugerðum Vilhjálms Þórs,
þá eru greiddar tvennar upp-
bætur á þá mjólk, sem bændur
láta í smjör gegnum mjólkur-
búin. Aðrir bændur verða ekki
þessara hlunninda aðnjótandi.
Nú er það vitanlegt öllum,
sem til þekkja, að ekkert
mjólkurbú er rekið svo, að ekki
sé þar um einhverja rýrnun að
ræða í meðferð mjólkurinnar,
hvort heldur er um vinnslu
eða gerilsneyðingu eina saman
að ræða. Er það kunnugra
manna mál, að aldrei verði
komizt hjá rýrnun, er nemi
minna en 3—4%> af innvegnu
mjólkurmagni og þar við bæt-
ist svo rýrnun við sölu og út-
keyrslu mjólkurinnar. Sá hluti
mjólkurinnar, sem þannig fer í
rýrnun hjá búunum við út-
keyrslu og í búðunum, er að
sjálfsögðu aldrei seldur neinum
aðila og verkar því ekki til
lækkunar á verð til framleið-
andans þó að sölumjólkin sjálf
lækki í verði. En með orðalagi
fyrstu greinar um greiðslu
mjólkur á innvegna mjólk, hef-
ir sá vísi ráðherra, sem ekki
virðist vera ýkja fastheldinn á
aura ríkissjóðs, séð um að einn-
ig sú mjólk, sem fer í rýrnun,
verði verðbætt.
Þá er rétt að biðja menn að
lesa aftur þessa frægu fyrstu
grein reglugerðarinnar, sem
birt er hér að ofan. Menn veiti
því athygli, að verðuppbætt
verður hvert kilógramm inn-
veginnar mjólkur.
Lif rinra lækkaðtir, kiíé
grammlé werðS®æft2
Nú er það öllum ljóst, að við
kaupum mjólkina hér í búðun-
um í lítrum og það er-hver ein-
stakur líter, sem hefir lækkað
í verði, en ekki kílógramm. En
hvers vegna vill ráðherrann þá
Frh. á 7. síðu
Hver f ærl toiistjóra
embættið í Rvík?
Atta menit
m
UMSÓKNARFRESTUR um
tollstjóraembættið I
Reykjavík er útrunninn, ei»
embættið verður veitt frá 1»
október næst komandi.
Átta menn hafa sótt um emb-
ættið og eru þeir þessir:
Sigtryggur Klemensson, for-
stjóri Skömmtunarskrifstofu
ríkisins, Erlendur Björnsson,
bæjarstjóri á Seyðisfirði, Jón
Steingrímsson, sýslumaður,
Hermann Jónasson, fulltrúi hjá
tollstjóra, Einar Bjarnason,
fulltrúi í stjórnarráðinu, Torfi
Hjartarson, bæjarfógeti á ísa-
firði, Tómas Jónsson borgarrit-
ari og Hörður Þórhallsson
bankamaður.
Vlgsla Jéhannesar
fiDnnarssonar til
hisknps.
Boð fyrlr bann í lasliingtoi
JÓHANNES GUNNARSSON
var í gærmorgun vígður
Hólabiskup í Washington af
Henri, sendiherra páfa þar í
borg. Að lokinni biskupsvígsl-
unni hafði sendiherra páfa há-
degisverðarboð á Hotel May-
flower og bauð þangað fjölda
Islendinga, búsettum í Wash-
ington og New York. Síðar um
daginn hafði sendiherra íslands
móttöku á heimili sínu til heið-
urs . hinum nývígða Hólabisk-
upi, og voru þangað boðnir
sendiherra páfa, fulltrúar ka-
þólsku kirkjunnar og ýmsir Is-
lendingar.
Stðlkor á 16 kjðlaverksíæð
n stoíoa aeá sér félag.
Mafa gept saniMliiga wll atvimiii*
rekeasiiip mn kjaraliætiiP.
Nýtt verkalýðsfé-
LAG hefir verið stofnað
hér í bænum. Er það félag
saumastúlkna á kjólaverk-
stæðum, og heitir það Djörf-
ung. Starfar það með Iðju,
félagi verksmiðjufólks, og
nýtur stuðnings þess.
Stjórn félagsins skipa þær:
Svava Jónasdóttir, Steinunn
Svavarsdóttir og Friðrikka
Elíasardóttir.
Nýlega hafa stúlkurnar gert
samninga við atvinnurkendur
sína, og hafa verið tindirritaðir
samningar við 16 kjólasauma-
stofur. Samkvæmt þessum
samningum er nýtt skipulag
tekið upp um kaup og kjör
starfsstúlknanna. Batna kjör
þeirra að ýmsu leyti.
Vinnutími verður 8 stundir
og orlof að sjálfsögðu samkv.
lögum.
Áður þurftu stúlkur að vinna
í 6 mánuði kauplaust, en nú fá
þær framvegis 50 krónur á
mánuði fyrstu 2 mánuðina, en
eftir næstu tvo mánuði 125 kr.
á mánuði og á eftir námstíman-
um strax fyrsta mánuðinn kr.
275,00.
Þá er heimilt samkvæmt
(Frh. á 7. síðu.)