Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 22.11.1936, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
2
vel launaða og þokkalega starfi.
En úr því ég minnist á þetta, þá
vil ég taka það strax fram, að
fæðið var alveg sérstaklega gott
þarna, þennan tíma, sem ég
idvaidi í námunum, og sama kvað
hafa verið allan þann tima, sem
þarna var unnið. T. d. þegar
leið á vorið höfðum við á borð-
um lax frá Laxamýri og bjarg-
fugl frá Mánáreyjum, hvort-
tveggja hið mesta lostæti. Og
þrátt fyrir það, þó við hefðum
svona gott fæði, þá varð það
hreint ekki mjög dýrt, enda vor-
um við lausir við dýran yfir-
bryta.
Um vinnuna er það að segja,
að hún var fremur ánægjuleg og
hreint ekki erfið. Kl. ,7 á morgn-
ana var gengið suður i námuna,
en þangað var 5—7 mín. gengur,
Pg siðan var tekið til starfa.
Sumir boruðu holur inn. í bergið
til að undirbúa dinamit-spreng-
ingu, en aðrir fóru að aðskilja
kol frá grjóti, sem hafði verið
losað daginn áður, en þriðji hóp-
urinn gekk að vögnunum og fór
að flytja burt úr námunni ýmist
kol eöa grjót. Vagnarnir gengu
eftir spori, sem lá úr námunni og
fram á uppfyllingu. Hallaði spor-
inu hæfilega mikið, svo að mjög
auðyelt var að renna vögnum
Jjessum niður, og voru jafnvel
'stundum hafðir á þeim hemlar.
Grjótinu var steypt fram af upp-
fyllingunni, en kolunum jSteypt í
þar til gerða gryfju.
Vandasamasta verkið er að að^
skilja kolin frp grjótinu. Varð
að taka hvern lausan mola í
hendi sína og kljúfa hann með
handexi. Síðan var kolablaðinu
kastað til annarar handar en
grjótinu til hinnar. Gæði kolanna
voru mjög undir því komin,
'hvernig ]>etta verk var leyst af
fiendi, erada voru valdir til þess
trúverðugustu mennirnir. Megin-
^iluíi þess, sein Josað var, var ein-
úngis grjót, en að: pins lítill hluti
fiol. Var þetta því geysiieg vinna,
að koma öllu þvi grjóti á burtu,
íem þarna losaðist, Kolin voru
flutt burt á sama hátt og grjótið,
^g fylgdu 2—4 menn hverjum
ífagni, Venjulegast var það mesta
erfiðið, að koma vögnunum tóm-
um,eftir sporinu upp í oámuna,
því þeir voru afar-þungir eða 400
Trund tómir. Venjulega gengu 2
til 4 vagnar allan daginn.
Þó ekki væ.ri búið að vjnna
tiema 10 mánuði þama, þegar
ég. kpm, vajr búið að grafa mörg
ag löng göng inn í bergið, og
spilað undir með stórtrjám.
Síundum, þegar vinnu var Iokið
$ kvöldin, gerði ég það mér til
gamans, að fara könnunarferðir
inn í göng, þessi með carbid-
lampann. minn í hpndinnú því
allir höfðum við carbiddampa.
En þó hafði ég aldrei þolinmæði
til að kanna öll þessi göng, enda
var oft erfitt að komast áfram
fyrir grjóti, sem ýmist hafði ver-
tð skilið eftir eða hrunið úr berg-
tnu. Og svo var víða mikill leki,
sem gerði umhverfi þetta enn þá
Ömurlegra. Ég var því jafnan
þeirri stundu fegnastur, þegar ég
komst aftur undir bert loft.
Eins og ég hefi áður tekið fram
var yfirleitt gott að vinna inni í
námunum. Það eina, sem telja
mátti til óþæginda, var lekinn.
Tært bergvatnið streymdi lát-
íaust niður úr berginu á mörgum
'stöðum, svo tæplega varð komist
voru þeir með illkvitnislega
stríðni og kvefsni hverir um aðra.
Og þetta gekk látlaust dag eftir
dag og viku eftir viku. Enda þótt
ekkert væri meint með þessu
Venjulega og þeir væru jafngóðir
kunningjar eftir sem áður, þá
fanst mér þetta afar leiðinlegt,
'með því líka að ég var alveg ó-
vanur slíku. Þetta varð líka ó-
sjálfrátt til þess, að mér varð
hldrei eins hlýtt til slíkra starfs-
félaga. Af þessum ástæðum kynt-
ist ég minna Sunnlendingunum,
en sóttist hins vegar mjög eftir
að hlýða á sagnir og skrítlur
Norðlendinganna, og verða mér
sumar slíkar sagnir ógleymanleg-
Charles Bandelaire:
..........‘ " 8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
Dauði fátæklinganna.
Dauðinn bezt oss huggar. Það er hann, sem lífið bætir.
Hann er takmark lífsins, sú von, sem kveikir eld,
sú guðaveig, sem fjörgar oss og ferðamahninn kætir
og færir honum þrek að reika fram á hinzta kveld.
í gegnum storm og dimma hríð á háum heiðadrögum
hann himinhvolfið lýsir við draugalega storð;
hann er sæluhúsið fyrirheitna í fomum helgisögum.
Vér fátæklingar setjumst þar við réttum þakið borð.
Hann er engill svefnsins, er með seíðnum töfraslag
sæta drauma vekur eftir kvalafullan dag,
Dg hann er sá, er hreiðrar rúm hins hrjáða förumanns.
Hann erfjarlægt stjömublik og drottins dýrðaróður,
hið dulda, horfna ættarlaud og fátæklingsins sjóður,
og dyr, sem standa opnar til ókunns himnaranns.
8
8
8
8
8
8
í
8888888888888888888888888
hjá því að blotna nokkuð. Virt-
ist engin bót vera að því að
úinna i oliufötum eða sjóklæðum,
þvi þá blotnaði maður af svitan-
um. Þarna skorti ekki hitann, svo
’heppilegast var að vera sem allra
minst klæddur. Mér er óhætt að
fullyrða, að þarna var unnið
mjög vel. Mig minnir, að við
verkamennirnir vær.um 30 til 40
íengst af þann tima, sem ég var
þarna, — bæði Sunnlendingar og
Norðlendingar — og var sam-
komulag hið bezta, enda þótt
margt sé ólíkt með {>eim. Norð-
lendingar voru yfirleitt mjög
spaugsamir, fyndnir og gaman-
samir. Flestir þeirra kunnu ó-
grynni af sJtritlum og gaman-
sögum, fornum og nýjum, og
voru flestar þsirra þannig; að
þær særðu engan. En Sunnlend-
• tL; •’
mgar voru í mesta máta ólíkir
Norðlendingum. — Þeir voru að
Vísu gamansamir, en gamansemi
þeirra .var á aðra Iund. Hún gekk
Tnest út á að seera aðra, helzt þá,
Sem á hlustuðu. Og sírv á milli
ar. Mest sóttist ég efíir að hlýða
á sagnir af ýmsum þeim, sem
Unnið höfðu við námuna áður
en ég kom, en vora nú famir.
Þarna heyrði ég t. d. í fyrsta
skifti nefndan Odd Sigurgeirsson
‘ninn sterká af Skagánum, sem að
rninsta kosti allir Reykvíkingar
kannast við. Af honurn heyrði
ég ýmsar skemtilegar sögur. Með-
al annars um viðureign hans við
isbirnina, sem gengu hvarvetna
í land á útnesjum norður þar
þennan vetur.
Annan mann heyrði ég Iíka oft
minst á, og var hann nefndur
Gunnar Espólin. En það stendur
eins ú með þennan mann og Odd
hinn sterka. Þeir eru báðir sagðir
alþektir í höfuðstaðnum og nafn-
kendir hvor í sínum flokki, svo
'ekki er viðeigandi enn — eftir
tæplega 20 ár — að fara að
segja sögur af þeim, svo merkum
mönnum. — Ég heyrði mikið
'rætt um fleiri menn, sem þarna
höfðu unnið. T. d. var oft og
áaörgum sinnum minst á Bjama
hokkurn Benediktsson. En þann
tnann hefi ég aldrei heyrt nefnd-
án síðan, og léikur forvitni á
áð vita hvort hann er nú lífs
eða liðinn. Eftir frásögnum að
dæma, var Bjarni þessi einstak-
íir snillingur í peningaspilum, og
var talið, að honum fataðist
aldrei. Það var fullyrt af mörg-
Um, að hann hefði grætt svtt
íið segja í hvert einasta skifti,
sem hann greip í sp.il, en það
toun hafa verið nokkuð oft, því
spilafýkn námumanna þessaravar
þjóðkunn. Peningaspil var afar-
mikið iðkað í námunum. Ekkí
einungis á meðan Bjarni þesst
dvaldi þar, heldur og allan tím-
ann frá byrjuu til hins síðasta.
DAGLEGA var spilaður „Lan-
der“. Er það drjúgt peninga-
spil og hættulegt, þó ekki sé
beinlínis hægt að telja það til
f járglæfra. — En . um helgar og
þegar meira. var við ; haft, þátl
var spilað fjárhættuspil, sem
nefnist „21“. Valt þá oft á tug-
úm og hundruðum, það sem fór
úr einum vasanum í annan.
Aldrei heyrði ég þess getið, aú
fymefndur Bjarni hefði haft svifc,
‘í frammi við spilamenskuna. Og
einmitt þess vegna stór-furðaði;
alla á hinni miklu spilaheppni
bans, og var mörgum getum að
’því leitt, hvað. henni hefði vald-;
ið. Talið var, að hann hefði grætt<
stórfé þennan vetur. Þá heyrði
ég þess getið, að beztu spilamenn
iHúsvífeinga, hefðu þrisvar skorað'
á hann að spila við sig og hugs-'
að sér að jafna um hann. Bjami
kvað hafa tekið ódeigur áskorun-'
úm þessum og unnið — unnið í
öll skiftin.og það meira að segjai
talsvert fé samtals.
Á meðan ég dvaldi þarna í
námunum, var haldið uppteknum
hætti og spilað. Næstum daglega,
var spilaður „Lander" og um
helgar „21“. En nokkuð var far-
ið að draga af spilakeppninni,'
svo að ekki spiluðu nema eitt
eöú tvö „partí“ í einu, enda vorn
mestu spiíamennirnir farnir.
Um helgar gerðum við okkur
fleira til skemtunar en að spila..
Stundum fóðrum við til Húsa-
víkur, ýmist á bát eða gangandi.
Þángað var tveggja tíma gangur.
Ein slík ferð er mér sérstáklega'
minnisstæð. Á Hús*avík átti að
iúra fram knattspyrnukappleikur
á milli Húsvíkingá og Tjörnes-
inga. Nokkrir lögðu af stað gang-'
ándi, en aðrir fengu sér bát og
hugðust áð sigla og verða fljót-
ári með þvi að leiði virtist vera1
gott.
Ég man það, að mér þótti álit-
legra að fara með bátnum. Við
lögðium af stað kl. 8 um. kvöldið-
Frh. á 6. síöu-