Alþýðublaðið - 28.09.1943, Page 8

9
ALÞYÐUBLABIÐ
Þriðjudagur 28. sept. 1943.
— Þér getið ekki fengið þetta
lán. Hafið þér ekki þrjú lán
eldri?
—Jú, svo lansamur er ég nú.

■TJARNARBfð
Serbiaslóðir
Komdu konu til að gráta,
kysstu burtu tárin og þú hefir
ráð hennar, í hendi þér meðan
æfin varir.
Sybil Spottiswoode.
❖ ❖ *
TEKINN A ORÐL
tsiommn: ug eis/ca your svo
heitt, ungfrú Lára, að ekkert er
það til, sem ég vildi ekki feginn
gera, ef þér bæðuð mig þess.“
Hún: „Ég ætla þá að biðja
yður að giftast elztu systur
minni. Hún er farin að reskjast,
svo að það er óvíst, hvort hún
giftist að öðrum kosti. En ég
er ung ennþá og liggur ekkert
á að giftast.“
SKÁRRA HINUM MEGIN
Kenndur maður sat í kirkju
og þótti ræðan, sem lesin var
upp af blöðum bæði löng og
leiðinleg. Heyrðist hann þá
tauta fyrir munni sér svo hátt,
að ýmsir heyrðu: „Æ, flettið
þér nú við, séra Björn minn, ef
það kynni að vera svolítið
skárra hinum megin.“
❖ ❖ ❖
— HÉR er svo þröngt að ég
get hvergi lagt frá mér hatt-
inn minn. Ég verð víst að setja
hann á höfuðið aftur.
—Blessaður gerðu það ekki.
Vitlausari stað geturðu áreiðan
lega ekki fundið til að láta
hann á.
* * *
Fríður er fjáður svanni.
ísl. málsháttur.
— Hann hikaði snöggvast,
enn þá með gremju og grun-
semdarsvipinn á sólbrenndu,
laglegu andlitinu, en svo sneri
hann sér við og fór án þess að
segja orð.
— K'lukkan var tíu mínútur
gengin í tólf, og meðan Marion
lézt vera að athuga jurtirnar
í garðinum, sló klukkan í
kirkjuturninum fjórðapart yf-
ir ellefu. Hún gekk inn í húsið.
*
Ég var undrandi þegar ég
komst að raun um að vondi
áratugurinn sem þeir kölluðu
í Ameríku voru aldarlokin hjá
okkur. En ég man það líka, að
í Evrópu var þessi vondi ára-
tugur allmiklu síðar, einmitt
þegar ég var á mótum æsku og
fullorðinsára. Þetta var vissu-
lega erfiður tími, líkastur of
fögru, of skínandi björtu sól-
setri. Það ástand, að vera í
þann veginn að kveðja æskuna
og heilsa fullorðins árunum,
var í senn ljúft og sorglegt.
Það orkaði' truflandi á tilfinn-
ingar mínar. Mér gat næstum
því fundizt ég vera fest upp á
mjóan þráð í mikilli hæð og
ætti yfir höfði mér að falla til
jarðar þá og þegar. Það var í
senn yndislegt, hættulegt og
skemmtilegt.
Þetta hófst allt með draumi,
sem ég hefi aldrei getað gleymt
öll þessi ár. Mér virtist ég vera
á gangi eftir mosaþembu.
Landslagið kannaðist ég síðar
við úr Vorinu eftir Botticelli.
Undir þessum draumatrjám
virtist mér tilveran ólíkt bjart-
ari og unaðslegri en ég átti að
venjast. Maður nokkur kom í
Ijós á skuggalegu baksviði sýn-
arinnar og gekk í átt til mín.
Hann var svo fagur álitum, að
það beinlínis skelfdi mig. Það
kom og í Ijós, að ég hafði gilda
ástæðu til að óttast. Drauma-
maðurinn minn kom til mín og
lyfti mér upp án þess að mæla
orð frá vöriun, líkt og hann
hefði í hyggju að bera mig
brott. En hann lagði mig gæti-
lega niður á jörðina aftur og
gerði sig líklegan til að nauðga
mér í mjúkum mosanum. Vekj
araklukkan batt skjótan enda
á draum minn einmitt þegar
hann var að því kominn að yf-
irbuga mig. !Þegar ég komst til
fullrar vitundar blasti vegg-
fóðrið í hótelherbergi úti k'
landi við sjónum mínum. Ég
var á fyrsta hljómleikaferða-
lagi mínu og hafði kvöldið áður
haldið hljómleika í borg nokk-
‘urri á Mæri. Draumurinn
fékk mikið á mig, en jafnframt
var ég harla hreykin yfir því.
að mig skyldi geta dreymt slíka
hluti.
Ég var nú orðin sextán ára.
Að baki var það tímabil. þegar
ég og mín kynslóð höfðum ver-
ið algerlega háð rússneskum
bókmenntum, Dostoevski, Tol-
stoy, Chekhov. Hórdómur
Önnu Kareninu heyrðL fortíð-
inni til, ennfremur hin blessaða
vændiskona Sonia. Eftir þetta
steypti ég mér út í franskan úr-
kynjunarskáldskap. Ég drakk í
mig skáldskap eftir Baudelaine
Verlaine, Rimbaud, Huysmans,
Máterlinck. Og nú var svo kom
ið; að í draumi hafði fallegur,
ókunnur maður beitt mig of-
beldi.
' Ég kynntist Charles Dupond
í marzmánuði á vorhátíð Hinn-
ar nýju listar. Ekki væri rétt
að segja, að ég hefði orðið ást-
fangin af honum um leið og ég
sá hann. Ég hafði sem sé elskað
hann áður en ég sá hann, já,
frá því að ég sá fyrstu mál-
verkin hans. Þegar hann kyssti
á hönd mína — ekki á handar-
bakið eins og kurteisir Vínar-
búar voru vanir að gera held-
ur á lófann — hugsaði ég: Þetta
eru örlög. Að minnsta kosti
datt mér eitthvað háfleygt í
hug... .
Fylgjendur Hinnar nýju list-
ar var hinn mesti lausungar-
lýður, en allir stefndu þeir þó
að einu marki: Að finna list-
inni eitthvert nýtt form, voru
byltingarsinnaðir Ilistamenn.
Félag þeirra var líkt og bjarn-
arhíði, en í þessu híði svaf flest
það, sem komið hefir í ljós í
nútímalist, orðið hefur að raun-
veruleika árið 1940. Þetta var
nýtt lífstákn, ný fegurð, þar
sem engu var ofaukið og hark-
an var dásömuð. Þetta var
fyrsta tákn hins nýja tíma,
tuttugustu aldarinnar og í
þeirri vöggu lá allt það, sem
við eigum um þessar mund-
ir — ef til vill einnig núver-
andi styrjöld.
Ég hafði villzt á hátíðakvöld
Hinnar nýju listar fyrir atbeina
Klöru og Shanis. Ennfremur
hafði Kant hljómsveitarstjóri,
maðurinn sem kyssti mig einu
sinni eins og mannæta, lokkað
mig þangað. Klara hafði gengið
á eftir Shani með grasið í skón-
um langan tíma og beðið hann
að semja fyrir sig danslag. Að
vísu ekki léttan vals, ekki held
ur daðurpolka, jafnvel ekki
heldur hina villimannalegu nýj
ung, sem borizt hafði frá Ame-
ríku og kallað var one-step.
Eftir margar tilraunir gat hann
soðið saman lag, sem hann
kallaði, Pierret Mélan-Colique“
Slík lög voru í tízku á meðal
okkar á þeim tímum. Við telp-
urnar gengum í svörtum kjól-
um með hvíta kraga, því að
þannig vildu karlmennirnir að
við værum.
NÝJA BtO BB
Bæjarslúðrið.
Stórmynd með
ROLAND COLMAN,
JEAN ARTHUR,
GARY GRANT
Sýnd kl. 6.30 og 9.
Bönnuð fyrir börn yngri
en 14 ára.
Tvifarinn.
Sýning kl. 5
(So you won’t Talk?)
með skopleikaranum
JOE E. BROWN.
GAMLA BIO
Dutlongar ástarinnar*
„Lady be good“
Metro-Goldwyn-jVIayer söng
og dansmynd.
Eleanor Powell. Ann Sothern
Robert Young.
Sýnd kl. 7 og 9.
3V2—6V2.
„Flying Blind“
Richard Arlen
Jean Parker.
Bannað fyrir hörn innan
12 árá.
Ég man vel eftirvæntinguna,
annirnar og vonbrigðin, sem
við urðum að þola, áður en við
komum „Pierrot Mélancolique“
á framfæri. Hin nýja list var
enn þá hálfgerður leyndardóm-
ur og fylgjendur hennar voru
fáir. En við létum ekki bugast.
Klara dansaði í síðasta ferdans
inum. Shani var óþekktur, ó-
tútlegur, illa siðaður náungi,
sem aðstoðaði við þriðja flokks
hljómleika og ég sjálf, sem var
eins konar hjákona Péturs
dapra, hafði hlutverkið upp-
skrifað á sýningunni. En eftir
mikla fyrirhöfn, tókst okkur
að koma sýningunni á framfæri
og „Pierrot Mélancolique“ varð
fyrsti nútíma dansinn.
Ég býst við, að þetta hafi
verið mjög skrötið, eins og flest
byrjendaverk eru, en við litum
mjög hátíðlegum augum á sjálfa
okkur. Við vorum brautryðjend
ur, blysberar og fánaberar og
börðumst fyrir stórfenglgt mál-
efni. Æskan þráir að trúa á eitt-
hvað og berjast fyrir eitthvað,
annars rotnar hún niður í ræt-
ur. Við börðumst fyrir nýjum
stíl í lífi og listum. Um hina,
sem börðust fyrir nýrri skipan
félagsmála höfðum engar fregn
ir borizt í fílabeinsturn vom.
Það kom seinna, þegar ég
kynntist Walter.
Svo skeði hinn mikli viðburð-
ur. Klara dansaði öðruvísi en
nokkur hafði nokkru sinni sézt
STENI SLEGGJA
Nippy opnaði dyrnar og mennirnir fyrir utan streymdu
inú. Jack bjó sig til að reyna kraftana.
Hann var snöggklæddur og í þunnum léreftsbuxum.
Starfið byrjaði hann á þvi. að lyfta upp stórum og þungum
ámum með því að stinga þumalfingrunum gegnum spons-
götin. Svo rétti hann handleggina út frá sér og lyfti þeim
smám saman hærra og hærra, eins og hann fyndi lítt til
þungans af ámunum.
Svo kastaði hann ámunum frá sér út í horn og litað-
ist um. Menn þeir, er gjaman vildu gefa honum færi á að
æfa sig, sátu á bekk og horfðu á aðfarir Stena sleggju. Þótti
þeim nóg um afl hans og gerðust ókyrrir í sæti.
— Meiðir hann okkur? spurði stór en linkulegur náungi
og hallaði sér yfir borðið og Nippy ritaði hjá sér nafn hans
og heimilisfang. — Mér finnst hann ansi fyrirferðamikill.
— Vertu óhræddur, sagði Nippy glottandi. Hann er
sauðmeinlaus, þegar hann er búinn að láta upp hanzkana.
Það eina —
Nippy steinþagnaði, því að nú heyrðust þungir skellir.
Jack var tekinn að fást við trémanninn, sem hann æfði sig
á og lét nú höggin dynja á höfði hans, brjósti og herðum.
Trémanninum var þannig fyrir komið, að hann kastaðist
ávallt til baka eftir hvert högg, sem Steini sleggja rétti
honum.
Þessu fór fram um nokkra hríð. Höggin skullu á tré-
manninum svo ótt og títt að vart mátti auga á festa. En.
skyndilega heyrðust brak og brestir. Og hvort sem tréð hef-
TEARIN6 OPP VOUR
EPAUUETTES, EH TODT ?
SAVES ME TWE TROUBLE/
NOW VOU’RE NO UONOER
W AAV SUPERIOR ________
RL OPPICER... V.
TH0U6HT YOU’D RUN
OUT, IS THAT IT ? AND
OUR DEPEAT IS VOUR
PAULT, TOO/ VOLJ LET
THE PRISONERS
C"-, E5CAPE / T-
WOiLF: Eruð þér að slíta af yð-
TODT
ur einkennin? Þér ætlið mér — WOLF: Þér hélduð að þér gæt-
það sem eftir er! Nú eruð þér uð sloppið! Ósigur okkar er yðar
ekki lengur yfirmaður minn! sök. Þér létuð fangana sleppa.
-xmszzs
X'VE COT MV OWN
SCORES TO SETTLE WITH
VOU/I'VE BEEN WAITIN6
ALON6 TIAAE POR THIS...
er búinn að bíða lengi eftir
þessu tækifæri.
Ég hef mína eigin aðferð til að
gera út um málefni okkar. Ég