Alþýðublaðið - 19.02.1944, Blaðsíða 6

9
ftU»YfHJBLAÐ8e
Laugardagur 1S. febrúar 1944
Forsetafrúin og leikkonan.
Þessi mynd var tekin af Eleanor Roosevelt, forsetafrúnni
' í Bandaríkjunum, til hægri, og leikkonunni Greer Garson,
í samkvæmi á V/aldorf Astoria hótelínu í New York.
BVAÍ) SEGJA HIM BLOULN T
Frh. aí 4. síðu.
«tarf hefir með höndum, en ekki
lið, sem aðili í kaupdeilu kveður
til, nema hann sé sérstaklega um
það beðinn af ríkisvaldinu. Og að
sjálfsögðu er allt lögreglulið und-
ir stjórn lögreglustjóra.
Ekki er ósennilegt, að friðsam-
ir verkamenn fari að sjá, að það
er ekki velferð þeirra, sem komm-
únistar eru að berjast fyrir með
þessari kaupdeilu. Fyrir komm-
únistum vakir bersýniiega það
eitt, að koma af stað óeirðum, svo
að vandræði hljótist af.“
Það kemur náttúrlega eng-
um á óvart, þótt Vísir og Morg-
unblaðið grípi þessa liðstofnun
Dagsíbrúnarstjórnarinnar feg-
ins hendi til þess að gera mál-
stað verkamanna tortryggileg-
an í þeirri vinnudeilu, sem nú
stendur yfir; enda sannast að
segja mikill vafi, að verka-
mönnum hafi verið gerður
nokkur greiði með henni.
mæla, að erindaval og manna, sé
ekki alltaf það ákjósanlegasta, og
að þar gæti nokkuð óróðurs og
kunnings- eða klíkuskapar. Má ef
til vill afsaka það, sem erfitt við-
fangs og aðstæðna vegna, af því
hvernig útvarpsráð er skipað.“
AÐFINNSLURNAR við útvarps
stjóra og útvarpið í þessu bréfi,
eru of harðar. Mér er kunnugt um
það, að ef ríkisstjórnin skerst í
leikinn, fær hún ýmsu framgengt
við útvarpið — og mun til dæmis
ríkisstjórnin hafa eitthvað um dag-
in skorizt í leikinn viðvíkjandi
lögskilnaðarmönnum. Ríkisútvarp-
i ið er algerlega sjálfstæð stoínun,
útvarpsstjóri og útvarpsráð eru
bústaændur þess •— og ríkisstjórnin
á ekki neinn rétt til þess að grípa
inn í daglegan rekstur þess.
Lýð¥elðisst]6raar-
skrðlo.
HANNES A HORNINU
Frh. af 5. síðu
gengi, sem hugsanlegt sé að ein-
hver okkar náungi telji brot á
hlutleysi. En aftur á móti mega
koma fram órökstuddar yfirlýs-
ingar, ef þær eru til varnar vín-
dykkju “
„ÞVÍ VAR FYRIR NOKKRU há-
tíðlega yfirlýst, að hætt yrði að út-
varpa frá jarðarförum, nema und-
ir sérstökum kringumstæðum, þ. e.,
þegar það varðaði alþjóð. Þessari
ráðstöfun var almennt fagnað. En
«vo skeður það, að einum er leyft
það, sem öðrum er neitað um.
Maður norðan úr landi vill fá út-
varpað slíkri athöfn. Aldraðar
systur og fleiri náin skyldmenni,
eru í svo mikilli fjarlægð, að þau
komast ekki til Reykjávíkur. Því
er neitað í krafti þess, að það sé
ekki lengur leyft. Nokkru síðar er
svo útvarpað sams konar athöfn,
þar sem flestir eða allir þeir nán-
ustu hins látna, eru heimilisfastir
í Reykjavík.“
„SVONA MÆTTI SJÁLFSAGT
lengi telja. Þetta er óviðunandi.
Fullkomið jafnrétti verður að
ríkja um þessa hluti. Ef að það
eru llög, að útvarpið skuli veita
lllu og góðu, réttu og röngu, sama
brautargengi, þá er það hættuleg
heimska. Þá munu það margir
Frh. af 4. síðu
um staðfestingar á tæpum 11
árum sem hann hefir verið for-
seti, svo nokkuð oft hefir hon-
um þótt þess þörf, að taka fram
fyrir hendur þingsins, og þó hef-
ir flokkur hans, sérveldismenn,
meiri hluta í báðum deildum
þingsins. Þetta synjunarvald for
setans hefir með öðrum völd-
um hans geysiáhrif á festu stjórn
arfarsins, og hjálpar til að
hindra flokkafjölgun, og kaup-
brask á alþjóðakostnað. Þinginu
þýðir ekkert að samþykkja at-
kvæðakaupa lög eða önnur slík,
því að ‘það getur alltaf gengið
út frá iþví,- að forsetinn neiti
þeim staðfestingar. S. 1. sumar
t. d. voru báðar deildir þingsins
búnar að samþykkja lög um
hækkun á landbúnaðarafurðum,
en er til forseta kom neitaði
hann þeim staðfestingar. Og er
þau voru lögð fyrir þingið á ný,
fékkst ekki tilskilinn meirihluti
með þeim. Neitun forsetans kom
í veg fyrir kaupskrúfu og verð-
bólgu. Það er mikils vert fyrir
þjóðina að eiga slíkt akkeri, svo
að hana hrekji ekki fyrir sjó og
vindi hagsmuna, kaupskapax og
vitleysu.
'Ekki er mér kunnugt um, hve
víðtæk áhrif eða völd forsetinn
hefir á fjármál ríkisins, en vafa-
laust eru þau naikil, og sjálfur
leggur hann f járlagafrumvarpið
Stríðandi Frakkar ð
(Frh. af 5. síðu.)
Filharmoníuhljómsveitin í Ber-
lín aétlaði að efna þar til hljóm-
leika tveim dögum fyrir lok
tónlistarársins, án þess að það
yrði auglýst frekar., Frakkar
dreifðu þá þegar flugmiðum
um borgina, þar sem skorað
var á fólk að láta sér fátt
finnast um þessá tilraun Þjóð-
verja til þess að koma sér í
mjúkinn hjá Lyonbúum.
Dagurinn, þegar hljómleikar
þessir skyldu haldnir, rann upp.
Þriðjungur sætanna í salnum
voru skipuð Þjóðverjum og ítöl-
um, og annar þriðjungur þeirra
lögreglumönnum. Lögreglu-
mennirnir höfðu skrifað hjá sér
af kostgæfni nöfn þeirra
manna, sém áttu frátekna miða,
tál þess að geta haft eftirlit með
því hvort þeir mættu eða ekki.
En þessi ráðstöfun bar lítinn á-
rangur, því að þrjár þúsundir
horgarbúa söfnuðust saman við
dyrnar og vörnuðu mönnum
inngöngu. Borgarstjóra Vichy-
stjórnarinnar í Lyon var vöm-
uð innganga, svo og fylgdar-
liði hans. Meðan hljómleikam-
ir fóru fram, linnti ekki háreyst
inni og harkinu fyrir utan. Að
hljómleikunum loknum fór svo
mannf jöldinn fylktu liði til Carl
tongistihússins, aðalbækistöðv-
ar þýzku vopnahlésnefndarinn
ar, enda þótt lögreglan reyndi
að skakka þann leik.
Viðnám Frakka óx svo aftur
árið 1941, þegar Þjóðverjar ráð
ust á Rússland. Verkalýður
landsins batzt þá samtökum um
að gera möndulveldunum allar
þær skráVeifur, er hann fram-
ast mætti. Eftir það áttu komm
únistarnir frönsku einna mest-
an þátt í viðnámi þjóðarinnar,
en þeir höfðu hlotið hálfa aðra
milljón atkvæða við kosning-
arnar árið 1936. Kommúnistarn
ir héldu að sönnu áfram að
vera sérstakur flokkur út af
fyrir sig, en viðurkenna eigi að
síður forustú de Gaulle herfor-
ingja.
Árásin á Rússland hafði ork
að miklu í því efni, að verka-
lýðsstéttin snerist til skelleggr-
ar og markvísrar andstöðu við
möndulveldin. En þó orkaði á-
rásin á Bandaríkin sex mánuð-
um síðar mun meiru í því efni.
Eftir það mátti isvo að orði
kveða að meginhluti verkalýðs-
stéttarinnar frönsku aðhylltist
málstað ibandamanna. Þeir
verkamenn, sem undu því að
vera á mála hjá Þjóðverjum
eftir þessa atburði, voru næsta
fáir. Sérhver sannur Frakki ber
mjög hlýjan hug til Bandaríkj-
anna og væntir hans bezta af
þeirra hálfu. Því er ekki að
neita að samvinnan milli Breta
og Frakka hefir ekki ávallt ver
ið sem nánust né samskipti
þeirra sem bróðurlegust gegn-
um aldirnar. En hins vegar hef-
ir aldrei borið skugga á milli
Frakka og Bandaríkjamanna.
Frökkum er þáttur Bandaríkj
anna í heimsstyrjöldinni hinni
fyrri ríkur í minni. Þeir hafa
ekki gleymt því, að það, að
Bandaríkin skárust þá í leik-
inn, var ekki hvað veiga-
minnsta skrefið í þá átt, að úr-
slit yrðu ráðin og fullur sigur
fenginn. I aprílmánuði árið
1917 voru hinir ógnlegu dagar
fyrir hingið. Hér væri ekki van-
þörf á einhverri kjölfestu í fjár-
málin, svo ekki komi til þess
framar, að samþykkt verði jafn
glæfraleg f járlög og síðasta þing
afgreiddi.
Ef við búum eins vel um for-
setann okkar í lýðveldisstjórnar
skránni, og Bandaríkjamenn
hafa húið um sinn forseta í sinni
stjórnarskrá, höfum við gert
það sem í okkar valdi stendur,
til þess að byggja lýðveldi okk-
ar á traustum grundvelli. En eigi
forsetinn að vera valdalaus topp
fígúra í höndum stjórmálaflokk-
anna, þá munu dagar þess verða
teljanlegir.
beimavígstððvnnnni.
í ágústmánuði árið 1914 gleymd
ir hinni frönsku þjóð. Þá höfðu
öll rök virzt að því hníga, að
sigur Þjóðverja væri á næsta
leiti. Eins hafði franska þjóðin
í desémbermánuði árið 1941
gleymt hörmungardögunum í
júnímánuði árið 1940, þegar
Þjóðverjar höfðu horið Frakka
ofurliði.
Meðan Leahy flotaforingi var
enn séndiherra Bandaríkjanna
í Vichy, létu íbúar hins óher-
numda hluta landsins ótvírætt
í ljós velþóknun sína á Banda-
ríkjunum en andúð sína á
möndulveldunum oft og tíðum.
Það hafði verið lagt bann við
því að ráðast á Hitler og naz-
ista á opinberu færi, en hins
vegar hafði ekki verið lagt
bann við því að láta í ljós vel-
þóknUn og hrifná á Roosevelt
forseta. Kvikmyndahúsagestirn
r hrópuðu líka iðulega „Vive
Roosévelt11. Þjóðverjar og ráða
memiirnir í Vichy gengu þess
engan veginn duldir, hvað þetta
þýddi, en hins vegar var óger-
legt að fangelsa fólk fyrir sak-
ir sþm þessar.
Niðurlag á morgun.
Rannséknarnefnd í
mjólkurmálið nær
fullskipuð.
BÆJARSTJÓRN Reykja-
víkur kaus á fundi sín-
um í fyrradag í mjólkurrann-
sóknarnefnd þá, er neðri deáld
alþingis ákvað í haust að
mynduð skyldi, til að rannsaka
mjólkurmálin og ákærur þær,
sem fram hafa komið í sam-
bandi við framkvæm mjólkur-
laganna. Skal nefndin einnig
gera tillögur um bætíara sam-
komulag milli neytenda og
framleiðendá.
Kosnir voru bæjarfulltrúam
ir Gunnar Þorsteinsson og
Björn Bjarnason.
Bæjarstjórn Hafnarfjarðar
hefir enn ekki tilnefnt mann
í nefndina, en Búnaðarfélagið
hefur tilnefnt Svein Tryggva-
son mjólkurfræðing. Frá stjórn
Mjólkursamsölunnar mun
Sveinhjörn Högnason hafa boð-
ið sig fram til starfans og náð
kosningu. Sig. Hlíðar dýralækn
ir verðu formaður nefndarinn-
ar.
Konudagurlnn er á
morgun!
Með þeim degi byrjar Góa,
en góður skyldi Góudagur-
inn fyrsti.
VENNADEILD Slysa-
vamafélags íslands hefir
í þessu ári þá nýbreytni að
selja merki á sjálfan konudag-
inn. Þarf ekki að efa að bæjar-
aúar taka þessari nýbreytni
kvennanna vel ekki síður'en
öðru sem þær hafa með hönd
— og miðar til gqðs fyrir sam-
félagið.
Sérstaklega ber þó karlmönn
anna fullan skilning með því
unum að sýna starfsemi kvenn-
að kaupa merkin sem á boð-
stólum verða — því hvað sem
öllum öðrum dögum líður og
þó málefnið væri eigi svo há-
leitt sem raun ber vitni, þá
skyldi enginn ætla sér þá dul
að taka eigi konunum vel á
sjálfan Konudaginn. Hlutverk
karlmannanna verður því að
kaupa merki kvennadeildarinn-
! !
Hæstaréttardómur
út af húseign úr
þrotabúi Guðm. H.
Þórðarsonar.
RéSfurinn ómerkSi dðmsat-
höfn lögmannsins í Rvík.
¥ GÆR kvað hæstiréttur
upp dóm í máli út af þrota-
búi Guðm. H. Þórðarsonar.
Segir svo í niðurstöðum og dómi
hæstaréttar:
„Dómsathöfn þá, sem áfrýjað
er, hefir framkvæmt Kristján
Kristjánsson settur lögmaður í
Reykjavík.
Fasteignin nr. 22 við Mána-
götu í Reykjavík, eign þrotabús
Guðmundar H. Þórðarsonar,
var boðin upp á nauðungarupp-
boði 13. apríl 1943. Hæstbjóð-
andi varð áfrýjandi máls þessa,
er bauð kr. 155,000,00. Krafðist
hann þess á uppboðsþinginu, að
honum yrði fengin eignin sem
ófullnægðum veðhafa, en til
vara, að eignin yrði afhent hon-
um sem hreinum kaupanda. Á
dómþingi skiptaréttar Reykja-
víkur 20. apríl 1943 ítrekaði á-
frýjandi kröfur þessar. Lýsti
skiptaráðandi þá yfir því, að
hann teldi ekki skilyrði til út-
lagningar vera fyrir hendi, en
ákvað að veita áfrýjanda upp-
boðsafsal. Tók áfrýjandi þá við
afsali og greiddi ríkissjóðsgjöld
og innheimtulaun í samræmi
við það, en kvaðst mundu áfrýja
þessari ákvörðun skiptaráðenda
og krefjast endurgreiðslu á því,
sem hann greiddi meira fyrir
uppboðsafsal en útlagningu.
Hefir hann nú með stefnu 19.
maí 1943 áfrýjað greindri dóms-
athöfn, krafizt ógildingar á
henni svo og þess, að lagt verði
fyrir skiptaráðanda að fá hon-
um nefnda fasteign til eignar
sem ófullnægðum veðhafa.
Áfrýjandi rökstuddi ekki
kröfu sína fyrir skiptaráðanda,
svo sem átt hefði að vera sam-
kvæmt IX. kafla laga nr. 85/
1936, sbr. 223. gr. sömu laga.
Átti skiptaráðandi þá samkv.
114. gr. shr. 223. gr. sömu laga
að kref ja hann rökstuðnings á
kröfu sinni. Því næst bar skipta
ráðanda, að málsútlistun lok-
inni, að kveða upp rökstuddán
úrskurð um kröfu áfrýjanda,
sbr. 190. gr. og 1. og 4. málsgr.
193 gr. laga nr. 85/1936. þar
sem þessir gallar eru á máls-
meðferð, þykir verða að ó-
merkja hina áfrýjuðu dómsat-
höfn og vísa málinu heim í hér-
að til löglegrar meðferðar og
uppsögu úrskurðar.
Eftir atvikum þykir rétt, að
málskostnaður fyrir hæstarétti
falli niður.
Því dæmist rétt vera:
Hin áfrýjaða dómsathöfn á að
vera ómerk, og er málinu vís-
að heim í hérað til löglegrar
meðferðar og uppsögu úrskurð-
ar.
Málskostnaður fyrir hæsta-
rétti Ifalli niður.“
ar á morgun. En kvennanna að
koma á skrifstofu Slysavarna-
félagsins og taka merki til að
selja eða senda unglinga eða
stálpuð börn til að annast sölu
merkjanna á morgun.
Ef konumar hjálpast allar
að, verður árangurinn góður.
— Slysavarnirnar eru háleitt
verkefni — samboðið konunum.
Þær hafa þegar áorkað miklu
og svo mun enn.
-1 •■;'■ J. Ak.» 1/.