Alþýðublaðið - 16.03.1944, Side 3

Hvað hb Belgíu! I
IÞESSUM DÁJLKUM vax í
gær vikið lítillega að þætti
Hollendinga í átökum þeim,
sem nú eiga sér stað um frelsi
og mannréttindi í Evrópu.
Jafniramt var þess getið, að
brátt myndi verða drepið á
hlutskipti nágranna þeirra,
Belga, sem einnig berjast
betjulegri baráttu gegn hin-
um útlendu kúgurum. Það
befir verið tiltölulega hljótt
um baráttu þeirra, en engu
að síður mun óhætt að fuil-
yrða, að þeir liggi ekki á liði
sínu í hinni sameiginlegu
barátu Evrópuþjóðanna gegn
nýskipan og ógnarvaldi bóf-
anna frá Potsdam.
BELGÍA HEFIR skipað virðu-
legan sess í samfélagi þjóð-
anna, ekki sízt eftir heims-
. styrjöldina fyrri. Sem tákn
þess má minna á, að hún mun
vera eina landið, þah sem
stórveldin höfðu sendiherra
(ambassadeur), en ekki sendi
fulltrúa eða einhver lægri
stig utanríkisþjónustunnar.
Var það gert vegna frábærr-
ar varnar þeirra, er Þjóðverj-
um fannst ástæða til að lítils-
virða gerða samninga og
kanslari Þjóðverja, Beth-
mann Hollweg, lýsti yfir því,
að ekkert mark væri takandi
á „einu pappírsblaði“ og átti
þar við hlutleysisyfirlýsingu
Belga, sem þeir höfðu sam-
þykkt að virða. Hin fræki-
lega og drengilega barátta
Alberls Belgakonungs er enn
í minnum höfð, svo og fram-
koma hins skelegga og ó-
hrædda borgarstjóra Brússel-
búa, Max, sem aldrei óttaðist
Þjóðverja og reyndist örugg-
ur fulltrúi hertekinnar og
kúgaðrar þjóðar.
VARHIR BELGA biluðu skjótt
í þessari styrjöld, ekki vegna
þess, að hinir belgisku her-
menn reyndust einhverjir
eftirbátar feðra sinna árin
1914—18, heldm vegna þess,
hve óvænt árás Þjóðverja
var, og eins vegna hins, að
innlendir svikarar voru að
verki, en sú saga er ekki full-
upplýst enn sem komið er.
Um tíma var mjög veitzt að
Leopold konungi fyrir upp-
gjöf hans að bandamönnum
fornspurðum, en ekki er unnt
að segja með vissu, hverja
sök konungur hafi átt í
henni.
BELGAR VORU MEÐ örugg-
ustu lýðræðisþjóðum álfunn-
ar og voru ásamt Norður-
landaþúum eitthvert örugg-
asta varnarvirki lýðræðis og
mannréttinda í Evrópu. Þá
kpm þar að, að einræðistil-
hneigingar gerðu vart við sig
í landinu, einkum eftir að
Hitler hafði tekizt að festa
sig í sessi. Áður höfðu jafn-
aðarmenn og frjálslyndir haft
mest áhrif á stjórnmálastefnu
landsins, aðallega undir for-
ustu þeirra van Zeelands. og
Spaaks. En allt í einu kemur
ný persóna fram 4 hinn póli-
tíska vettvang, Léon Dégr-
elle.
DÉGRELLE ÞESSI er enn ung-
ur maður. Hann var fyrir
flokki þeim, er nefnist „Rex-
Ný sókn á CtaKu:
aras a
E»ær vörpuóu
smá8. af sprengfum
á fsennan litla bæ.
EFTIR all-langa hvíld
hafa bandamenn nú haf
jzt handa á Ítalíu. Er enn
ekki vitað, hvort hér sé um
að ræða sókn í stórum stíl
eða ekki. í fyrradag voru
gerðar heiftarlegri árásir en
nokkru sinni fyrr á stöðvar
Þjóðverja við Cassino. í
Lundúnafregnum segir, að
hver flugvélahópurinn af öðr
um hafi farið til árása á stöðv
ar Þjóðverja alls um 3000
flugvélar og var varpað nið-
ur um 1400 smálestum
sprengna. Segja fregnritarar
að sjaldan eða aldrei hafi
jaifnjmiklu sprengjumagni
verið varpað á jafnlítinn
blett á Ítalíu í þessari styrj-
öld.
Virðast bandamenn leggja
allt kapp á að leggja Cassino í
rústir og svipta þar með Þjóð-
verja öruggri varnarstöð. Áður
höfðu hersveitir Bandaríkja-
manna, sem brotizt höfðu inn í
borgina, verið fluttar á brott,
en þær höfðu um 1/3 hluta
borgárinnar á valdi sínu. Mikið
er barizt fyrir norðan; og norð-
vestan borgina og hefir sam-
vinna flughersins og landhers-
ins verið með ágætum, að því
er segir í fréttum frá London.
Stórskotalið Bandaríkjamanna
var mjög athafnasamt, síðan
sóttu fram skriðdrekasveitir og
loks fótgönguliðar. Er enn ekki
vitað, nema hér sé um að ræða
stórsókn af hálfu bandamanna,
en fram til þessa hefir verið
heldur tíðindalitið af Ítalíuvíg-
stöðvunum.
Á sumum stöðum hafa her-
sveitir Ný-Sjálendinga tekið
sér stöðu í stað Bandaríkja-
manna, sem fluttir hafa verið
til annarra vígstöðva. Á Anzio-
svæðinu hefir ekkí verið mikið
um bardaga að undanförnu, en
bandamenn hafa samt bætt að-
stöðu sína nokkuð.
Berlínarútvarpið hefir enn
sem komið er ekki rætt þessa
\atburði að neinu ráði, en al-
mennt er talið í London, að þeir
séu forboðar mikilla tíðinda. Er
nýrra tíðinda beðið með mikilli
Ílatíuvígdððvamar.
Þessi mynd, sem að vísu er nokkuð gömul, sýnir ýmsa þá
staði, sem mest hefir borið á í fréttum að undanförnu.
Neðarlega á miðri myndinni sést borgin Cassino, sem
bandamenn virðast nú hafa byrjað lokasókn á. Nokkru
vestar, eða til vinstri, má sjá Anzio, þar sem bandamenn
hafa átt í hörðum bardögum við úrvalssveitir Þjóðverja
eftir að þeir réðust á land.
Rússar eru 20 km. frá
Nikolaev.
óþreyju. Sumir fréttaritarar
hafa leitt getur að því, að hlé
það, sem verið hefir að undan-
förnu á Ítalíu, hafi ekki verið
annað en undirbúningur meiri-
háttar atburða, sem eiga ef til
vill eftir að skipta sköpum í
styrjöldinni.
B REZíKA útvarpið hefir birt
ávarp til Finna, þar sem
sagt er, að þeir verði að hafa
hraðan á, ef þeir vilji komast
hjá því að fremja sjálfsmorð
pg lenda í sömu vandræðum og
Þjóðverjar í stríðslok. Segir í
ávarpinu, að Finnar geti forð-
ast algert hrun, ef þeir taki
skjótar ákvarðanir og þá geti
þeir haldið áfram að vera sjálf-
stæð þjóð, en slíkt sé ekki
kleift, ef þeir þverskallist við
kröfum Rússa, sem bandamenn
standi að.
istar“ og lét í veðri vaka, að
hann starfaði á „þjóðlegum
og kirkjulegum grundvelli,“
eins og svo oft hefir verið
sagt, þegar dulbúnir fasista-
flokkar hefja göngu sína. Það
er gömul saga, hvernig leit-
azt er við að slá ryki í augu
aknennings með því að vera
„þjóðlegur og guðhræddur.“
Sá, er línur þessar ritar dvaldi
í Belgíu um þriggja mánaða
skeið haustið 1936 og er vel
minnisstætt, er umboðsmenn
Dégrelles þessa æddu um göt
urnar í smábænum Verviers,
ekki all-langt frá landamær-
um Þýzkalands og öskruðu
„Rex vaincra,“ eða Rex mun
' sigra. Fyrst í stað varð hon-
um nokkuð ágemgt, en brátt
^tóku menn að átta sig á því,
sem raunverulega var að ger-
ast og síðan hrakaði flokki
þessum stórlega og fæstir
vildu eiga nein mök við hann.
NÚ ER SVO KOMIÐ, að Belgar
standa saman svo til óskiptir
í baráttunni gegn Dégrelle
og leppum hans, sem kjósa
samvinnu við Himler og böðla
hans. Þjóðin bíður. Hún hef-
ir tíma til þess, og kenning-
in um „nýja Evrópu“ hefir
ekki fengið neinn hljómgrunn
í sál hennar.
Frá Noregi;
Sjémenn ella styrktar-
sjóði sína.
Ný leikhúsdeilda í
aðsigi.
FRÁ London berast þær
fregnir, að brezkir kaf-
bátar hafi nýlega sökkt stóru
þýzku birgðaskipi undan Nor-
egsströndum, svo og þrem
kaupförum af miðlungsstærð.
Þá segir og í Lundúnrfregn-
um, að í byrjun stríðsins, 1940
hafi norskir sjómenn samþykkt
að láta draga 10% af kaupi
sínu til „hjálparsjóðs sjómanna
fyrir Noreg.“ í sjóði þessum
eru nú um 9,5 milljónir ís-
lenzkra króna. Síðustu 6 mán-
uði fyrra árs bárust sjóðnum
tæpar 900 þúsund krónur. Er
svo til ætlazt, að sjóði þessum
verði varið til þess að lina þján
ingar og brýnustu nauð í Nor-
egi að ófriðnum loknum.
Þá hafa fregnir borizt um,
að enn hafi skorizt í odda með
norskum leikurum og yfirvöld-
um quislinga. Áður, órið 1941
höfðu quislingar krafizt þess,
að leikararnir kæmu fram á
hinum svonefndu „þjóðlegu
hátíðisdögum,“ en nú er þess
krafizt, að þeir komi fram við
„hátíðleg tækifæri,“ sem quisl-
ingar og Þjóðverjar standa
fyrir. Hefir þessi ákvörðun
quislinga vakið mikla andúð
með leikurum almennt og litl-
ar h'líur taldar til þess, að henni
verði framfylgt.
TO ÚSSAR halda enn áfram
sókninni í Suður-Rúss-
landi og eru komnir að ánni
Bug á 80 km. svæði. Er búizt
við því, að hersveitir Konevs
hefjist handa innan skams. í
sumum fregnum segir, að Rúss-
ar hafi rofið varnarlínu Þjóð-
verja og ruðzt yfir fljótið, þrátt
fyrir öfluga mótspyrnu. Milli
Nikolaev og Kherson, sem nú
er í höndum Rússá, eru Rússar
í sókn og beita mjög stórskota-
liði. Þá er haldið uppi skæðri
sókn í áttina til Nikolaev og
eiga Rússar nú aðeins rúma 20
km. ófarna til borgarinnar, sem
er Þjóðverjum mjög mikilvæg.
í öðrum fregnum segir, að víða
séu Rússar komnir enn nær
borginni og búast mehn við, að
hún falli í hendiir Rússum imí-
an skamms, enda er aðstaða
setuliðs Þjóðverja nánast von-
laus. Af öðrum vígstöðvum í
Rússlandi hafa litlar sem engar
fréttir borizt.
Bandamenn ráSast
enn á Braunschweig.
ANDAMENN réðust í gær
á ýmsar mikilvægar stöðv-
ar í Þýzkalandi, en í Lundúna-
fregnum var ekkert látið uppi
um það, hverjar þær væru.
Hins vegar hafa Þjóðverjar
skýrt frá því, að sprengjur hafi
fallið á Braunschweig. Amer-
ískar Marauder-flugvélar réð-
ust á ýmsa staði í Norður-
Frakklandi og Belgíu, meðal
annars flugvöll í grennd við
Mons. Þá fóru amerískar or-
ustuflugvélar af Thunderbolt-
gerð til árása á herstöðvar
norðvestur af Rheims í Frakk-
landi. í fyrrinótt réðust hinar
hraðfleygu Mosquito-flugvélar
Breta á borgir í Rínarbyggðum,
m. a. Diisseldorf, og er talið, að
þær hafi valdið talsverðum
spjöllum.
Þýzkar flugvélar, um 100 að
tölu, hafa gert allharða árás á
London. 13 þeirra voru skotnar
niður, þar af 2 ýfir flugvöllum
Hollandi. Allmikið tjón hlauzt
árásum þessum og fórust
nokkrir menn.
„lcelaitdk tegion"
¥ IÐSFORINGJAR í her
Bandaríkjamanna og
fréttaritarar, sem dvalizt hafa
á íslandi, áður en Bandaríkin
hófu þátttöku 1 ófriðnum, stofn-
uðu nýlega með sér félag, sem
nefnist „Iceland Legion" á
fundi í London Officers Club.
Meðlimir hins nýstofnaða fé-
lags, sem margir hafa barizt á
öðrum vígstöðvum síðan þeir
yfirgáfu ísland, minntust
,góðu, gömlu daganna“ í
Reykjavík, á Akureyri, Seyðis-
firði og Búðareyri. Þeir drukku
skál íslenzku þjóðarinnar og
sungu íslenzka söngva. Allir
voru þeir á einu máli um frá-
bæra gestrisni og vinsemd ís-
lendinga.
Frh. é 7. efðu.