Alþýðublaðið - 06.05.1944, Blaðsíða 5

JLangardagnr 6. maí 1944
ALÞYÐUBLABIÐ
íþróttaskemmtanir og aðgangseyrir að þeim, -— Hvaða
sjómannafélag er elzt? — Hljómskálagarðurinn, gatna-
gerð þar. — Trjárækt á Austurvelli, Arnarhóli og víðar.
— Nýtt verklag við viðgerð gatna í bænum.
IÞRÓTTAMAÐUR skrifar mér
og kvartar mjög unðan verði
aðgöngumiða á íþróttaskemmtun-
um. Tekur hann dæmi, þar sem
aðgöngumiðar eru seldir á 10 krón-
ur og telur það allt of mikið. Ég
skal játa að það eru nokkuð dýr-
ir aðgöngumiðar, en ólíkt hollara
■er að kaupa sig inn á fagra og
góða íþróttasýningu fyrir 10 krón-
nr en ðansleik fyrir 15 krónur.
Starfsemi íþróttafélaganna er dýr
-og erfið, þess vegna er cðlilegt
að verð aðgöngumiðanna þurfi að
vera þetta hátt, þá sjaldan sem
íþróttafélögin geta efnt til opin-
berra sýninga.
STÝRIMAÐUR skrifar: „Hvað
.heitir elzta sjómannafélag íslands?
Hannes minn! Mig langar til að
toiðja þig að leysa úr þessari spurn-
ingu fyrir mig. Ég hlustaði á út-
varpsdagskrána 1. maí og þótti
mér þar margt vel sagt. Dagskrá-
in var þeim ,til sóma, er hana
sömdu, samanþjiöþpuð en þó heil-
steypt baráttusaga hins íslenzka
verkamanns. Þar var talað um að
fyrsta sjómannafélag landsins,
væri „Báran“ stofnuð 1894.“
„NÚ HEFIR verið sagt að skip-
stjórafélagið „Aldan“ hafi verið 50
éra í fyrra, þ. e. stofnuð 1893. Er
hún þá ekki elzta sjómannafélag
hér á landi? Hvenær var „Báran“
stofnsett og hve lengi var hún við
líði. Mér finnst þetta dálítið at-
riði, þar sem um sögulegar heim-
ildir er að ræða. Kannske þessir
skrásetjarar eða sagnfræðingar eða
hvað þeir nú heíta, telji ekki skip-
stjórafélög eða yfirmannafélög
skipverja sjómannafélög?“
EF „AUDAN“ hefir verið stofn-
uð 1893, þá er hún elzta sjómanna-
félagið, því að vitanlega eru skip-
stjórar, stýrimenn og aðrir skóla-
lærðir menn á skipum alveg eins
sjómenn og til dæmis hásetar. En
einhvern veginn er oft átt við há-
seta, þegar talað er um sjómenn,
og er það vitanlega rangt að kalla
ekki aðra sjómenn en þá. „Báran“
var fyrsti sjómannafélagsskapur-
inn, sem lót sig nokkru skipta kjör
sjómannastéttarinnar sem heildar
og á ég þar við um 90% þessarar
stéttar.
ÉG VIL ENGAN samanburð gera
á félagsskap eins og „Öldunni“ og
sjómannafélögimum, „Bárunni“ og
öðrum sjómannafélögum, sem síð-
ar komu. En hvenær hefir þessa
félagsskapar heyrst getið, þegar
sjómannastéttin hefir átt í ein-
hverju stríði? Þetta munu þeir
hafa haft í huga þegar þeir gátu
Bárufélagsskaparins í samfeldu
dagskránni 1. maí og ég efast um
að þeir hafi munað eftir því að
nokkru sinni hafi verið til félags-
skapur, sem héti „Aldan“.
SIGGA hefir labbað um bæinn
og setzt við að skrifa mér undir
eins og hún kom heim. Hér er
bréfið hennar: „Það er svo mörgu
ábótavant hér í bæ, og mig hefir
lengi langað til að skrifa þér um
surnt af því. Ég gríp þess vegna
tækifærið þegar ég hef frí og
skrifa þér. Ég hef alltaf haldið að
aðeins væru einir sorphaugar í
bænum, sem sé vestur við sjó, en
nú hef ég rekist á aðra sorphauga
á ekki ófínni stað en Hljómskála-
garðinum við Tjörnina. Þama átti
víst að breikka Sóleyjargötu og
gera hana að aðalumferðagötu, en
það hefir nú ekki tekist betur hjá
bænum en það að þarna eru haug-
ar af bréfa-, járna-, tusku- og
spýtnarusli, fyrir nú utan sand og
grjót, mold o. fl., sem fýkur upp í
öll vit manns í þurrkum og storm-
um, sem hér eru nú svo oft.“
„MÉR FNNST fyrir neðan all-
ar.. hellur að eklki skuli þó að
minnsta kosti vera sléttað þarna,
að ég tali Œiú ekki um, ef gatan
væri gerð almennileg. Hljómskál-
inn er á mjög skemmtilegum stáð.
Þaðan sér maður öll fallegu fjöll-
in á Reykjanesinu, og svo er það
Tjörnin. Nú er verið að grafa fyrir
ræsi í garðinum. Það hefir sannar-
lega ekki verið vanþörf á því,
vegna þess að þetta er hálfgerð
fúamýri, sem aldrei hefir verið al-
mennilega þurrkuð upp. En það er
einn galli á öllu saman. Er hall-
inn nógur þarna fyrir svona ræsi?
Ætli vatnið standi ekki bara
kyrrt? Svo er eitt enn. Á hverju
vori er eitthvað fært til i garðin-
um. Nýlega var sett niður tré með-
fram götunum. Þetta vou nú hálf-
gerðar kræklur, en það er þó gróð
ur. í brekkunni við Bjarkargötu
hefir til margra ára verið trjá-
lundur. Hríslurnar hafa vaxið
heldur lítið og verið hálfgerð við-
rini, en þessi tré þóttu samt nógu
góð til að setja þau é AusturvöH."
„HVERS VEGNA má ekki fá
almennileg, falleg og beinstofna
tré til að setja á Austurvöll? Sama
er að segja um Arnarhól og garð-
inn hjá Þjóðminjasafninu. Það
voru settar niður hríslur fyrir 2
árurn, þessar endemis kræklur,
sem ólíklegt er að nokkrun tíma
vaxi. Mér finnst að það eigi að
vanda valið á trjáplöntum sem
settar eru upp á svona stöðum,
ef að meiningin er þá ekki að rífa
þær upp aftur strax.“
Frh. á 6. síðu.
Orðsending
til afgreiðslumanna Alþýðublaðsins úti á landi.
Vinsamlegast gjörið sem fyrst skil fyrir 1. árs-
fjórðung blaðsins.
Alþýðublaðið. - Sími 4900
5. herinn við Nettuno.
Á mynd þessari sjást hersveitir úr 5. hernum sækja fram eftir vegi skammt frá Nettuno
á Ítalíu. Þarna var yfir stéttkndi að fara, enda þótt flest héruð Suður-Ítalíu séu mjög
fjöllótt, svo sem þeim mun kunnugt, er fylgzt haí'a með fréttum af vopnaviðskiptum þar.
Eisenhower hinn bjartsýni.
EF TIL VILL lýsir fátt bet-
ur Hæfileika Eisenhowers
hershöfðingja til þess að afla
sér vinsælda imanna en það,
að Bretar jafnt sem Banda-
ríkjamenn nefna hann óspart
gælunafninu Ike. Allir þeir,
sem hershöfðingjanum kynnast,
sannfærast um heiðarleika
hans, hreinskilni og einlægni.
Hann leggur hart að sér við
vinnu. Hann mætir til morgun-
verðar klukkan átta á hverj-
um morgni og hefir þá unnið
eina klukkustund við skrifborð
sitt. Hann er hraustlegur, krafta
legur og útitekinn. — Hann
hefir löngum verið góður
íþróttamaður. Þegar hann var
í barnaskóla og síðar í herfor-
ingjaskólanum að West Point,
iðkaði hann hnefaleik og knatt-
spyrnu. En svo meiddist hann
og varð að leggja • þessar
íþróttir á hilluna. En þá tók
hann að leggja aðrar íþróttir
fyrir sig.
Eisenhower hefir mikið yndi
af spilum og er næsta leikinn
í spilalistinni. Nú orðið spilar
hann einvörðungu bridge.
Fyrst eftir að vopnaviðskiptin
í Norður-Áfríku hófust voru
spilanautar hans þeir Mark W.
Clark, Ernest C. Gruenther og
Harry C. Butcher, sem allir
hafa komið mjög við sögu þess
hildarleiks, sem nú er háður.
Ike hafði þá mest yndi af því
að spila poker, en nú fæst hann
aldrei til þess að spila hann.
Hann taldi sig græða of mikið
á því að spila poker — var
annað hvort of leikinn eða of
heppinn.
Einhverju sinni kvað hann
hafa búið hús á herstöðvar-
svæði, er hann dvaldist á, hús-
gögnum, er hann beypti fyrir
fé, sem honum hafði græðzt í
pokerspili. En liðsforingi nokk-
ur í herbúð þessari var engan
veginn eins heppinn og horfði
mjög uppvænlega um hag hans.
Eisenhower stefndi manni þess-
um á sinn fund og fékk hann
til þess að heita því að hætta
að spila poker, ef Eisenhower
gerði slíkt hið sama. Eftir það
hefir (hann aldrei spilað poker.
Hann horfir á, ef menn spila
poker að honum viðstöddum,
en hann slær aldrei í slag með
þeim.
Ike velur sér margs konar
GREIN ÞESSI, sem fjallar
um Eisenhower hers-
höfðingja, er var yfirmaður
hersveita bandamanna í
átökunum við Miðjarðarhaf
og stjórna skal innrás þeirra
á meginland Evrópu, er eft-
ir ameríska blaðamanninn
David Brown og hér þýdd
úr tímaritinu World Digest.
David Brown fylgdist með
hersveitum bandamanna í
Norður-Afríku, Sikiley og
Ítalíu og hefir nýlega sent frá
sér bók þar sem hann lýsir
því, sem þar dreif á daga
hans.
lesefni. Iiann hefir yndi af
sagnfræðiritum og skáldsögum
sagnfræðilegis efnis. Hann
er líka þrautlesinn í sagnfræði.
Hann kann glögg skil á öllum
orrustum oig styrjöldum,
sem háðar hafa verið við Mið-
jarðarhaf. — Bækur um það
efni geymir hann í fljúgandi
virkinu, er hann ferðast í milli
vígstöðvanna. Nokkrum dög-
um áður en innrásin á ítalíu
var gerð, endurlas hann Ivar
hlújárn. En auk bóka um fyrr-
greind efni las hann feiknin öll
af margs konar bókum öðrum
*
IHERBHÐUNUM í Norður-
Afríku bar hershöfðing-
inn jafnan grágræna treyju og
buxur, sem er hinn venjulegi
einkennisbúningur amerískra
hermanna. Hann bar jafnan
bindi, enda þótt fæstir her-
mannanna fylgdu því fordæmi
hans. Hann -var jafnan á brún-
um lágskóm, er ávallt voru
vendilega hurstaðir. — Hann
skartaði að jafnaði aðeins
tveim heiðursmerkjum —
G.C.B.- og D.S.M.-orðuna.
Hann er næsta hreykinn af
G.C.B.- og D.fí.M.-orðunum.
Bretakonungur sæmdi hann á
ferð sinni um Norður-Afríku í
júnímánuði árið 1943. Það er
mesta sæmd, sem hlotnazt get-
ur nokkrum manni, er ekki
telst til brezku konungsættar-
innar, og er þeim einum veitt.
er drýgt hefir óvenjulegar dáð-
ir í þágu Stóra-Bretlands.
Hann var sæmdur einhverju
mesta heiðursmerki Bandaríkj-
anna (Oak Leaf Cluster) í
ágústmánuði árið 1943 af
Bandaríkjastjórn. Robert D.
Murphy, fulltrúi Roosevelts
forseta í Norður-Afríku, tókst
sérstaka för á hendur frá
Algeirsborg til þess að sæma
hershöfðingjann heiðursmerki
þessu með viðeigandi hætti. At-
höfn sú fór fram í aðalbæki-
stöð Eisenhowers hinn ellefta
dag septembermánaðar eða
tveim dögum eftir að orrustan
við Salerno hófst. Harold B.
Maomillan, sendihierra Breta i
Norður-Afríku, var og viðstadd
ur athöfn þessa.
Eisenhower er og handhafi
virðingarmerkis frönsku heið-
ursfylkingarinnar, sem Giraud
hershöfðingi tók af treyju sinni
og festi á treyju hans. En hann
sést aldrei bera það heiðurs-
merki. Þjóðverjarnir rændu
Giraud heiðursm-erkjum hans,
er hann var fangi iþeirra, og
hann Ihét því að bera þau eigi
fyrr en 'hann legði leið sína sem
sigurvegari um stræti Metzborg
ar. Eisenhiower hiershöfðingi
mun efcki láta sjá sig með virð-
ingarimerki frönsku heiðursfylik
ingari-nnar fyrr en hann hefir
gengið við hlið Girauds um
stræti Metzborgar.
EISENHOWER var skipaður
hershöfðingi í Washing-
ton vorið 1943 áður en honum
hafði verið tilkynnt það sjálf-
um fonmlega. Blöðin í Algeirs-
borg komust á snoðir um frétt
þessa, og franska útvarpið þar
lét hennar einnig getið. En
þegar Eisenhower vaknaði kl.
sex morguninn eftir, varð þess
skammt að bíða, að hann fregn
aði um sæmdarauka þann, sem
honum hafði hlotnazt.
Eisenhower hershöfðingi
viðurkennir nauðsyn ráðstaf-
ana, er krefjast mannfórna.
Ég hefi heyrt liðsforingja ræða
um orrustur sem átök, þar sem
vissu magni sprengiefnis varð
að varpa á takmarkað svæði á
tilteknum tíma, og voru um-
mæli þeirra kaldranaleg og
hnitmiðuð, og var þar ekkert
tillit tekið til mannslífanna.
Frfc. á & s©u.