Alþýðublaðið - 25.06.1944, Blaðsíða 3

Sjuimidsgur 25. jiiní 1944
ALÞY©UBLA©IB
ELÍSABET PRINSESSA varð
nýlega átján ára gömul.
Hér eftir mun hún eiga sæti í
ríkisráði Breta í fjarveru kon-
sangsins eða ef hann skyldi vera
veikur.
Tvö frumvörp hafa verið
samþykkt í brezka þinginu, til
þess að koma þessu í kring.
Prinsessan er erfingi kórónunn-
ar. Þess eru engin dæmi, að ó-
myndugur þjóðhöfðingi hafi
erft kórónu Bretaveldis frá því
á dögum Játvarðar VI, en það
er lögfest, að þjóðhöfðinginn
geti erft kórónuna á hvaða
aldri sem er, ef hann stjórnar
með aðstoð ríkisráðs, unz hann
er átján ára gamall.
Árið 1937, þegar Elísabet
prinsessa var ellefu ára gömul,
voru sett lög um ríkisráð, til
þess að tryggja óslitna kon-
ungsstjórn, en prinsessan átti
ekki sæti í ríkisráðinu. En árið,
sem leið, kom að því, að það
skyldi tryggt eftir að hún væri
orðin átján ára, svo að notuð
séu orð konungsins, „að hún
fái tækifæri til þess að hljóta
allan nauðsynlegan undirbúning
til þess að rækja skyldur þær,
*em koma munu í hlut hennar,
en hún tekur við völdum.“
Þessar samþykktir þingsins
eru nokkuð frábrugðnar því, er
var árið 1830, er valdsvið Vikt-
óríu drottningar var ákveðið,
en hún var þá ellefu ára gömul
og erfingi kórónunnar. Þá var
svo ákveðið, að skyldi þannig
fara, að Vilhjálmur konungur
IV. félli frá áður en Viktoría
yrði myndug árið 1837, skyldi
móðir hennar hafa þau völd
með höndum, sem nú myndu
koma í hlut ríkisráðs.
Þingmenn sóttu það fast, að
hin unga prinsessa héti því að
nefna sig Elísabet II, er hún yrði
drottning. Það er sögn, að
Viktóría hafi þegar í æsku neit-
að því að taka upp nafnið Elísa-
het, en hvað sem til kann að
vera í því, er það staðreynd, að
hún valdi sér ekki það drottn-
ingarheiti og nafn hinnar
fyrstu mikilhæfu meydrottning-
ar Breta fellur því í hlut prins
essu þeirrar, sem nú er uppi og
kemur til með að skipa kon-
ungsstól Bretaveldis fyrr eða
síðar.
Viktóría drottning gat ekki
litið til baka til hamingjuríkrar
barnæsku, en henni lærðist það
að hafa lifandi áhuga fyrir hag
lands síns og stjórnmálaviðhorf-
um samtíðarinnar.
,,Ég skal gera mitt bezta“,
reit hún í dagbók sína“, til þess
að rækja skyldur mínar við
land mitt og þjóð. Ég er ung að
árum og ef til vill að ýmsu leyti
illa undir þann vanda búin, sem
•fellur í hlut minn, en ég er þess
fullviss, að fáir muni hafa haft
til að bera meiri góðvilja né þrá
til þess að gera hið rétta en ég“.
Forfeður vorir og mæður, sem
uppi voru á þessum tímum,
hugðu sig lifa tíma mikilla
breytinga og straumhvarfa.
Prinsessan unga, sem er erf-
ingi að kórónu brezka samveld-
>
Kaffibollar,
Djúpir diskar,
Steikarföt,
Kartöfluföt,
Sósukönnur,
Kaffikönnur o. fl.
Héðinshöfði h.f.
Aðalstræti 6 B. — Sími 4958
ðíbreiðiB áiþýðublaðið.
Mynd þessi var tekin á sveitasetri brezku konungsfjölskyldunnar á afmæ-lisdegi Elísabetar
er hún varð átján ára gömul. Á myndinni sést prinsessan milli foreldra sinna Georgs kon-
ungs VI. og El&abetar drottningar.
Elís
prmsessa.
GBEIN ÞESSI er hér þýdd úr tímaritinu Reader’s Digest
og fjallar um Elísabctu prinsessu erfingja að kórónu
Bretaveldis. Lýsir hún á glöggan og skemmtilegan hátt upp-
eldi þessarar efnilegu stúlku, sem á sinum tíma mun verða
einhver .voldugasti þjóðhöfðingi heimsins. Elísabet prinsessa
varð eigi alls fyrir löngu myndug, og þegar hún er setzt í
hásæti föður síns og forfeðra, mun hún taka upp nafnið
Elísabet II. Framtíðin á svo eftir að sanna hversu henni muni
takast að feta í fótspor Viktoríu og Elísabetar miklu.
\
isins árið 1944, hefir lifað meiri
þrautatíma, en nokkur maður
lét sér til hugar koma árið 1830,
að upp myndu renna. — Hún
horfir og fram til framtíðar,.
sem mun gerbreyta hugarfari
og skapgerð þjóðanna, er þær
hefjast handa um byggingu nvs
heims. Hún hefir verið vel undir
starf sitt búin, þar eð hún hefir
hlotið kynni af fólki flestra
stétta og skilur vel, hvað gera
skal til þess að treysta og
tryggja farnað þjóðarinnar.
Á tímum Viktóríu drottning-
ar höfðu þjóðhöfðingjarnir í
Evrópu mjög mikil áhrif á allan
gang mála. Elísabet prinsessa
hefir hins vegar alizt upp á
tíma, þegar ferðalög til útlanda
og kynni af erlendum þjóðum
hafa engan veginn reynzt mögu-
leg. En eigi að síður er sjón-
deildarhringurinn mun víðari
og upplýsingin og menningin
mun meiri nú en var á dögum
fortíðarinnar.
Prinsessan er fjörleg og hisp-
urslaus, vel menntuð, einkum
um bókmenntir og tónlist, ung
og mikilhæf mær. Þannig er
mynd sú, er ég hefi gert mér af
henni, eftir að hafa rætt við þá,
sem hafa haft af henni kynni á
uppvaxtarárum hennar.
Hún hefir erft . eðliskosti
beggja foreldra sinna. — Hún
hefir erft þann eiginleika af
föður sínum að temja sér ná-
kvæmni og gera hið rétta með
réttum hætti. Hún er mjög
hneigð fyrir útivist eins og
hann. Hún er dýravinur mikill
og einkum hefir hún mikið
yndi af hestum. Eftir að styrj-
öldin kom til sögu hefir hún og
lagt mikla áherzlu á garðyrkju.
Styrjöldin hefir mjög orkað á
æsku Elísabetar eins og raunar
allra annarra barna, sem hafa
alizt upp í skugga hennar. En
styrjöldin 'hefir að því leyti
reynzt henni til heilla, að hún
hefir aukið alvörugefni hennar
og skerpt sjón hennar á lífið.
Prinsessan hefir líka verið svo
hamingjusöm að fá notið heim-
ilislífs, sem er til sérstakrar
fyrirmyndar.
Frjálsræði það, sem prim-
essan hefir átt að venjast í upp-
vexti sínum, og hið æskilega
andrúmsloft, sem hún hefir
fengið notið, hefir haft mikil á-
hrif jafnvel á útlit hennar.
Þegar hún var barn að aldri,
var hún ærslafengin og leik-
gjörn, en síðar hefir það vikið
fyrir alvöru hennar og íhygli.
Móðir hennar hefir og brýnt
það fyrir henni öllum stundum,
að hún njóti aðstöðu, sem
önnur börn hafi farið á mis við,
og þetta hefir verið og er hinni
ungu prinsessu ríkt í minni.
Elísabet hefir sýnt mikinn á-
huga fyrir því að veik börn fái
notið sem beztrar hjúkrunar og
aðhlynningar. Konungurinn og
drottningin hafa lagt áherzlu á
það, að prinsessan fengi notið
æsku sinnar sem bezt og því
ekki verið fíkin í það, að hún
tækist vandasöm ábyrgðarstörf
á hendur. Fyrir nokkrum mán-
uðum gerðist prinsessan þó for-
seti barnasjúkrahússins í East
End, sem ber nafn hennar.
I
Það er og mjög skemmtilegt
og gleðilegt, hversu unga prins-
essan er barngóð og gerir sér
mikið far um að reynast öllum
vel. Systir hennar, Margrét
Róse, prinsessa, ungi hertoginn
af Kent og systir hans, Alex-
andra prinsesse, Mikael prins af
Kent og börn annarra vina
brezku konungsfjölskyldunnar,
eiga öruggan málsvara og vin
þar sem Elísabet er. Kærleikar
þeir, sem eru með Elísabetu og
systur hennar, eru vissulega
fögur fyrirmynd annarra barna.
Prinsessan hefir vanizt fá-
breyttum lifnaðarháttum alla
ævi, svo og því að rækja skyld-
ur sínar af stakri alúð og kost-
gæfni. Þannig má með sanni
segja, að andi og eðliskostir
brezku konungsfjölskyldunnar
móti mjög líf og háttu hinnar
ungu stúlku.
Mestan hluta æsku sinnar
hefir hún alið aldur sinn uppi í
sveit. Hún hefir fylgzt vel með
erfiðleikum þeim, sem styrjöld-
in hefir haft í för með sér fyrir
fjölskyldur og heimilislíf. Hún
hefir notið alhliða menntunar.
Drottningin hefir falið kennslu-
konu frá Edinborg, ungfrú
Crawford að nafni að hafa yfir-
stjóm menntunar prinsessurm-
ar með höndum.
Það hefir vakið mikla athygli,
að prinséssan hefir mikið yndi
af námsgrein þeirri, sem telj-
ast verður nauðsynleg öllum
þeim, er hyggjast leggja stjórn-
mál fyrir sig — sögu. Herra C.
H. K. Marten frá Eton hefir
verið sögukerinari hennar, og
valdari mann til þess starfa
getur vart.
Það er vitað mál, að prin^^-
an hefir mikinn áhuga fyrir
vexti og viðgangi brezka sam-
veldisins, svo og náinni og
heillaríkri samvinnu Bretaveld-
is og Bandaríkjanna. Styrjöldin
hefir valdið því, að prinsessan
hefir átt þess kost að kynnast
mörgum áhrifa*--" - - " -~ ’p-
ríkjanna og hinna ýmsu sam-
veldislanda Breta persónulega.
Þetta hefir orkað miklu sem
gefur að skilja, til þess að auka
þekkingu hennar á því, sem
hún hefir lært af bókum.
Prinsessan talar frönsku og
og þýzku ágætlega. Hún hefír
yndi af tónlist og er
slaghörpuleikari. Hún hefir og
yndi af leiklist, og sömu sögu
er að segja af hinni yngri
systur hennar. Hún hefir haft
kynni af fjölmörgum æskulýðs-
félögum, og það hefir orðið til
þess að veita henni þekkingu á
hugðarefnum og sk^’v--
unga fólksins. Einnig hefir hún
kyunzt verkalýð Bretlands með
því að heimsækja námur, hafn-
arborgir og verksmiðjur viðs
vegar um landið í fylgd með
foreldrum sínum.
Og nú er að því komið, að
prinsessan taki að kynna sér
landstjórnina og búa sig undir
hina miklu skyldu, er bíður
hennar á þeim vettvangi.
Öll rök virðast að því hníga,
að traust og virðing brezku
konungsættarinnar muni auk-
ast og treystast eftir að stjórn
brezka samveldisins er komin í
hendur hinnar ungu og efnilegu
prinsessu. Það er vissulega á-
stæða til þess að ætla, að hún
muni ávaxta pund það dyggi-
lega, sem henni er fengið til
varðveizlu af foreldrum sínum
og forfeðrum.
Mannlausu flugvélarnar
ÞAÐ, sem fréttamönnum ó-
friðarþjóðanna hefir orðið
hvað tíðræddast um undanfama
daga, að undanskilinni hinni
nýju sókn Rússa í Finnlandi og
í Hvíta-Rússlandi, er leynivopn
Þjóðverja, sem sVo hefir verið
nefnt, eða hinar áhafnalausu
flugvélar. í fréttum Breta var
fyrst greint svo frá, að ekki þyrfti
að óttast vopn þetta, bandamenn
myndu finna ráð við því, sem
dygði, og þegar hefðu fjölmarg-
ar þeirra verið skotnar niður.
Morrison ráðherra tók í sama
streng og sagði, að engin ástæða
væri til þess að óttast, ekkert
tjón hefði orðið á hergagna-
smiðjum Breta, sem valdi® gæti
truflun á hemaðarrekstrinum.
En það er þó eftirtektarvert, að
bandamenn skuli á degi hverjum
greina frá því í fréttum, að hat-
rammar árásir hafi verið gerðar
á stöðvar í Calais, þar sem hinum
mannlausu flugvélum er skotið á
loft. Árásir þessar em gerðar
dag eftir dag og nótt eftir nótt
og ekki er óskynsamlegt að ætla,
að ef flugvélar þessar væru
gagnslitlar eða gagnslausar,
myndu bandamenn «kki eyða
tíma og orku í að reyna að granda
þeim.
í fregnum Þjóðverja kennir
annarra grasa eins og búast
mátti við. Þeir gera mikið úr
árangri þeim, sem náðzt hefir og
fullyrða, að mikil skelfing hafí
gripið íbúa borganna á Suður-
strönd Englands, sem harðast
hafa orðið úti í árásum þessum.
Þó er ekkert, sem bendir til
þess, að neitt ofboð hafi gripið
Breta síðan leynivopn þetta
kom til sögunnar, frekar en
endranær.
Þjóðverjar vitna meðal ann-
ars í hlutlaus blöð, svo sem sviss
neska blaðið Neue Berner Zei-
tung, sem segir, að Þjóðverjum
sé ljóst, að árásir sprengjuflug-
véla í stórum st'íl borgi sig ekki,
bæði vegna manntjóns og flug-
véla, heldur muni slíkar mann-
lausar flugvélar reynast væn-
legri til árangurs. Þetta er þó
allt á huldu, enn sem komið er,
og næstu dagar og vikur verða að
skera úr u*i \gildi leynivopnsins.