Alþýðublaðið - 14.11.1944, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Þriðjudagur 14. nóv.
1944.
■rrrm'
Goðafoss slysið:
Forsefi ísiands lælur í
Ijós samúð sína
Bréf til Eimskipa-
félagsins
FORSETI ÍSLANDS hefur
ritað forstjóra Einskipafé-
lags íslands, Guðmundi Vil-
hjálmssyi eftir farandi bréf
af tilefni Goðafossslysins:
„Bessastöðum 11. nóvember
1944.
Herra framkvæmdarstjóri
Guðmimdur Vilhjálmsson,
Reykjavik.
Djúp hrygð hefir gagntekið
mig sem aðra við fréttirnar um
hið hörmulega slys.
Ég heini til yðar einlægri
samúð ímeð öllum þeim, sem
eiga um sárast að hinda sam-
bandi við slysið.
Með alúðarkveðju,
Sveúm Bjömsson.
Forstjóri Eimskipafélagsins
xitaði forsetanum eftirfarandi
svar bréf:
„EDerm Forseti íslands,
Sveinin Björnsson,
Besísastöðium...
Fyrir bönd Edimskipafélags
ílslandls ofg aðsitamdenda þeirra,
Sean orðið (haifia fyrir djúpri isorg
við (himiu sviplega og (bönmuilega
atburð er iskip Eimskipafélags-
ins „Goðafos:s“ var sökkit í gær,
leyfi ég imér að flytja yður,
herra forsteti, alúðanþakkir fyr-
ir Ihiina miíkllu samúð er þér haf-
áð í dag voftað mér í bréfi
yðar.
Frh. á 7. síðu
Rafmagnsverðið:
Hækkun rafmagnsverðsins 12 af
hundraði hærri en nauðsyn krafði
Ráðuneytið vildi ekki samþykkja gjáldskrána
nema með verulegri lækkun
Og bæjarráð félist á breytingar þess
V\
ERÐHÆKKUNIN, sem. meirihluti bæjarstjómar sam-
þykti á rafmagni fyrri hluta síðasta mánaðar, var að
minsta kosti 12% hærri, en nauðsynlegt var.og re'kstur Raf-
magnveitunnar gaf tilefni til.
Emil Jónsson ráðherra, sem rafmagnsmál heyra undir rit-
aði bæjarstjóm Reykjavíkur bréf, þar sem hann tilkynnti að
ráðuneytið myndi staðfesta hina nýju gjaldskrá Rafmagnsveit-
nnar með þeirri breytingum að heimilistaxtinn yrði lækkaður,
þannig að verð samkvæmt heimilistaxta B verði 14 aura hver
kw- st. í stað 16 aura og að herhergis gjald samkvæmt ‘sama
gjaldrkrárlið verði ákveðið 20 krónur á ári, í stað 24 kr.
Bæjarráð ræddi þetta bréf
ráðuneytisins á síðasta funcb
s'ínum og samþykkti að leggja
til við bæjarstjórn að hún féll-
ist á þessar breytingar.
Eftir að bæjarstjórn hafði
upphaflega samþykkt hina upp
haflegu verðhækkun sína á raf
magninu, en bún mun hafa
numið um 58% var málið sent
til umsagna ráðuneytisins. Það
sendi gjaldskrána til umsagnar
Rafmagnseftirlits. ríkisins og
verðlagsstjóra. Rafmagnseftir-
Alþingi minnisf þeirra, sem fór-
usf meS Goðafossi
.....
Virðuieg athöfn í sameinuöu þingi i gær
ÖII önnur þingstörf féilu niöur
em-
AÐUR en gengið var til ! Iþjóðarfheiiddinni^ og ölim ei
dagskrár í sameinuðu Et®kliin:gum., þótt þeirn sé nu
fómað igagndarlaaist. Þa.ð er von
dagskrár
þingi í gær, minntizt forseti
þeirra, sem létu lífið, þegar
Goðafoss fórst, og vottaði að-
stendendum þeirra samúð í
nafni alþingis, en alþingis-
menn risu úr sætur sínum í
hluttekningarskyni.
Forseti mælti á þessa leið:
„Háttvirtu alþingiismenin:
Siðan fundiur var haldinn,
seinast í Ailþingi hefur þau
sorgartíðindi borið að höndum,
sem alþjóð enu nú kunn orðin:
Hið ,góða einskip „Goðafoss“
var iskoitilð í kaf hér. inni við
land og nærri höfn, og margt
imanna beið bráðan bana. Þetta
mikla slys er vafaiaus, þegar á
allt er litið, naeðal þeirra hörmu
engumlegustu í þessari æðdis-
gengnu styrjöld, er engu
þyrmir, og á ýmsa lund átak-
amlegaist af þeim, sem ísienzku
þjóðin hefiur hent á þessum ógn
artímum. Þiess er að -vísu eigi að
vænta, að oss íslendingum sé
ætlað að „baða í róisum“ alls-
kosta, mieðan öðnum „blæðir
út“, enda verðleikar vorir eigi
slíkir. Efnamissir og þesis kyms
verðmæta er nú daglegir við-
burðir í heiminum, er memn
sýta ilítt yfir; en dýrmætasta
eignin hverri þjóð eru manns-
lífin, og þá einkanlega hinum
fáu og srnáu, — dýrmætust
Bygging^ráðsiefn-
unni iokið
B
al'lra góðra mianna á slíkum
stundiuim, að íslenzku ’þjóðmnni
aukist istyrkur, andlega og sið-
ferðiiega Iþrek við hverja raun.
iSvo margir eiga inú hér um
siárt að fbinda, að sjaldan hefir
imieira verið í 6101011 svipan.
Qkörðin1 verða ekki fyllt. Hið
tolíða og striíða skdptist á' í mann-
ilífdnu og verður því eigi raskað.
Hinn mikli söknuður er rétt-
mætur, Iþótt hug,gunin Bé vís,
eú að „lífið lifir“, ekki aðeins
'áfrana með oss, heldur út yfir
það, sem vér greinum.
Vér hörtmum allir himn mikla um daglnn
missi. Með sorglegum hætti og | ráðstefnunnar,
ægileigumi hafa á ný íslenzkir
menn verið burt hrifnir. f nafni
Alþingis votta ég aðstandend-
um, vinum og venzlamönnum
þerra fyllstu samúð og bið þeim
öllum líknar Drottins.
Ég bið háttv. þingmenn, í
hluttekningar iskyni að rísa úr
isætum.“ ,
FUNDIR FELLDIR NIÐUR f
GÆR.
Þiegar þingmenn voru setztir
í isæti isín á ný, lýsti forseti yfir
því að mál þau, sem fyrir fund-
inum liágiu, væru tekin út af
dagskrá og sleit síðan fundin-
um. Söoxuulieáðis voru felldir nið-
ur fumdir deildum þingisins í
tilefni iþessa sorgaratburðar.
lit ríkisins lagði til að gjald-
skráin yrði samþykkt næsta ó-
breytt, með því skilyrði þó að
hún yrði endurskoðuð ini--- '
en verðlag9stjóri taldi hækk-
uhina vera talsvert méiri en
rekstursafkoma rafmaensveit-
unnar gæfi tilefni til.
Þegar þessar umsagnir höfðu
borizt ráðuneytinu sneri1 ráð-
herrann sér til rafmaoncs+í :ór*p
og ræddi við hann um nauð-
syn á lækkun frá hinni nýju
gjaldskrá. ;,Kom þeim saman
um að lækka heimilistaxtann
um það sem síðan var um get-
ið i bréfi ráðherrans. Samkv.
þessu og ef bæiarstiórn sam-
þykkir tillögu bæjarráðs lækka
heirnilistaxtarnir um 12%.
Verður þá sama rafmaom^verð
í Reykjavík og HafnWirði.
Þegar rætt var um veT?cwkk
unina á rafmagninu varð það
að miklu deilumáli í bæiar-
stióm. Fulltrúar Alþýðufflokks
ins héldu því fram að Wkk-
unini væri of míikij og fram
yfir hauðsyn, en mmr+Mu+inn
samþykkti þá hækkun, sem
hann ætlaði sér í upphafi.
Nú hefir þessu verið brevtt
til hagsbóta H'rir öll heimili í
Reykjavík.
YGGINGAMÁLARÁÐ-
STEFNUNNI var slitið kl.
8 á sunnudags kvöldið
sátu fulltrúar
stjórn Lands-
áambands iiðnaðarmanna og
skipulagsnefnd atvinnumála
sameiginlega kaffidrykkju í
Oddfellowhúsinu.
Alls voru flutt á bygginga-
málaráðstefnunni 14 útvp™ -
erindi, og auk þeirra voru flutt
framsöguerindi flest kvöldin á
meðan ráðstefnan stóð* yfir.
Mikil aðsókn befir vWð að
byggingamálasýniní+unnl í Hót-
el Heklu bessa dagana., og hef-
ir hún aukizt mjög síðustu dag
ana, enda er hún stór athyglis-
verð.
Á sunnudagskvöld höfðu ná-
lega briú þúsund manns skoð-
að sýninguna, en hún mum
verða opin út þessa viku.
Hálf öld liðin í dag
frá því að fyrsfu
sjómanasamtðkin
voru slofnuð hér
á landi
I
DAG eru 50 ár liðin síðan
fyrst var efnt til stéttar-
samtaka meðal sjómanna hér á
landi. 14. nóvemher árið 1844
var sj ómannafélagið Báran n.
stofnuð að Geysi við Skóla-
vörðustíg 12 þar sem nú er stór
hýsi Friðriks Þorsteinssonar, en
á eftir um miðnætti gengu
stofnendurnir, aðallega skútu-
sjómenn fylktu liði niður Bak-
arabrekkuna og sungu „En
þeir fólar, sem frelsi vort
svíkja . . .“
Frumkvæðið að stofmm fé-
lagsskaparins áttu þeir Otto N.
Þorláksson og Geir Sigurðsson,
sem þá sátu á skólabekk í Sjó-
mannaskólanum og fengu í lið
með sér Jón gagnfræðing Jóns-
son.
Frh. á 7. síðu
Goðafoss slysið:
Samúðarkveðjur frá
fulflrúum erlendra
ríkja |
••X >. '
P ORSÆTISRÁÐHERRA
hefir borizt fjöldi samúð-
arkveðja út af hinu mikla mama
tjóni, er varð þegar e. s. „Goða-
foss“ fórst.
Þessir sendimemi erlendra
ríkja hafa vottað samúð sára
og óskað að kveðjur yrðu bom-
ar aðstandendum hinna látnis
og þjóðiinni allri:
Sendiherra Dana, dr. Fr. le
Sage de Fontenay, sendiherra
Norðmanna, hr. Aug. Esmarchp
sendiherra Breta, hr. GeraldE
Shepherd, sendiherra Sovétríkj
airna, hr. Alexei Kjrassilnikove.
sendiherra Bandaríkjanna, hr„
Louis G. Dreyfus, sendifulltrúa
Svía, hr. Otto Jdhansson, og
sendimaður Frakka, hr. Henri
Voillery.
Yfirmenn herstyrks og flota
bandamanna hér á landi, þeir
Wm. S. Key heráhöfðingi, B.
C. Watson admíráll og Brewer
flotaforingi, hafa einnig votta®
samúð sína.
Ennfremur hefir Det danske
Selskab í Reykjavík vottað sanœ.
úð sína í simskeyti.
Forsætisráðherra hefir þakk
að kveðjumar fyrix hönd þjóð-
arinnar.
(Fréttatilkyrining frá ríkia-
stjóminni).
Jón Eiríksson
steinsmiður £rá Höggnastöthsm
er níræður í dag. Hamn dvelur n<S
á Elleihimilinu Grund.
Sjómannafundur á sunnudag:
Sjómenn lýsa fylgi sínu við stefnu
sfjórnarinnar í sjávarúfvegsmálum
________ ■ v;of
‘ " ' ■•■ w "'■-•• " ' . ' ; - ... . •, .. .-• ;' ,.ý .... U,..
Leggja mesta álierziu á eflingu togara- og
kaupskipafiotans
U JÖLMENNUR FUND-
UR var haldinn í sjó-
mannafélagi Reykjavíkur í
fyrradag aðalega til að ræða
um stefnu ríkisstjórnarinn-
ar í sjávarútvegsmálum.
í fundarbyrjun minntist
formaður félagsins, Sigurjón
Á. Ólafsson þeirra, sem fórust
s. 1. föstudag og risu fundar-
menn upp úr sætum sínum til
minningár®um þá. Á fundinum
voru mættir ráðherrarnir Em-
il Jónsson og Finnur Jónsson
og hóf Finnur Jónsson umræð-
ur um stefnu ríkisstjórnarinn-
ar á sjávarútvegsmálum. Auk
hans tóku til máls Emil Jóns-
son og Sigurjón Á. Ólafsson, en
fundarmenn fylgdust af mik-
illi) athygli með því er fram
kom og skýrði þetta mál.
Stjórn félagsins bar fram
eftirfarandi ályktanir í um-
ræðulok og voru þær samþykkt
ar í einu lagi:
„Fundur í Sjómannafélagi
Reykjavíkur, haldinn 12. nóv-
ember 1944, lýsir ánægju sinni
yfir því, að ríkisstjórn sú, er
nú hefir tekið við völdum skuli
hafa sett það sem aðalmál á
stefnuskrá sína, að beita sér
fyrir nýsköpun á aðalatvinnu-
vegi landsmanna, sjávarútveg-
inum, með því að stuðla að, og
greiða fyrir innkaupum og
smíði á nýjum skipum og bygg
ingu á verksmiðjum til vinnslu
á sjávarafurðum. Einnig fagn-
ar félagið þeirri stefnuyfirlýs-
ingum stjórnarinnar, bæði' að
leggja kapp á að hindra að teký'
ur hlutarsjómanna rýrni, og
eins hitt að sett verði á næsta
ári fullkomnar almanna trygg-
ingar. Um leið og félagið þakk-
ar þeim, sem að því hafa unnið
að þessi stefnuskráratriði votra
upp tekin, heitir það fylgi sínu
og stuðningi til framkvaxmda
á þessum mikilvægu málefn-
um.“
„Fundur í Sjómannafélagi •
Reykjavíkur, haldinn 12. nóv.
1944 ályktar: í tilefni af þeirri
yfrlýstu stefnu ríkisc,+"---’-mn.
ar, er varðar nýsköpun og aukn
ingu skipastólsins, beinir fund-
urinn því sem áskorun sinni til
ríkisstjómarinnar og nefndar
þeirrar, er skipuð verður til
framkvæmda þessum málum,
að auka og endurbyggja þann
hluta fiskiskipaflotans, sem
afkastamestur hefir reynst til
öflunar verðmæta í þióðarbúið,
togaranna, og að þjóðin verði
framvegis fyllilega samkeppnis-
fær við nágranndþjóðir um
skipaval, gæði þeirra til afla-
skilyrða og fullkomins útbún-
aðar til 1. flokks vöruvöndunar.
Ennfremur vill fundurinn
benda á þá miklu nauðsyn, að
auka og endurnýja kaupskipa-
stól þjóðarinnar, ekki einungis
til fulínægingar á þörfum henn
ar einnar, heldur einnig til
Bköpunar tryggum atvinnuvegí
Frh. á 7. síðu