Alþýðublaðið - 22.12.1944, Qupperneq 4

Föstudagur 22. desember 1944
M '
fli )íjÖubloðÍð
iJtgeí_..dt: A” '■■■•• •<'V«c?r.tt
'litstjJ-i: Stefán Péturs,-.on
ftitstjórn og afgreiSsla i A1
ýðuhúsinu við Hvei fisgötu ,
Símar ritstjórnar: 4r'l'l og 4907 !
^ímar afp,‘_iðslu: 4900 og 4900
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðunrentsmiðjan h.f.
I
flln tfzka gagnsékn.
ÞAÐ er fcumiuigit, hverja þýð
ingu Mð óvænta, en að sjálf
sögðu undirbúna, hefir haft í
öllum styrjöldum. Þó má ef til
segja, að þetta gildi ekki svo
mjög um nokkra styrjold og þá,
sem nú er háð. Á þeim rúmum
fimm árum, sem liðin eru, síðan
styrjöldin var hafin, hefir hver
dnápsvélin annari óvæntari ver
ið fundin upp. Má vel’ vera að
eiittlhvert nýtt vopn enn sé
skýringin á hinni óvæntu sókn
þýzka hersins inn í Belgíu og
Luxemburg í annað sinn. Hugs
anlegt er það að minnsta kosti
og ekki öldungis ósennilegt, þeg
ar íhugað er, hvaða vopn Þjóð
verjar hafa fundið upp í þessu
stríði, svo sem svifsprengjurn-
ar — VI — oig sviftundurskieyit
in — V2. En verið getur, að á-
sitæðan til hinnar óvæntu fram-
sólknar Þjóðverja á vesturvíg-
stöðmmum sé önnur.
*
í fyrsta lagi: Þeir sáu fram
á innrás í Þýzkaland á þessum
vetri. Gagnsóknin getur verið
örvingluð tilraun til þess, að
hindra hana og draga styrjöld-
ina þar með á langinn. Enginn
veit, hvað ske kann á einum
vetri eða hálfu misseri. Máske
keniur Hitler og hyski hans eitt
hvað til hjálpar, ef gagnsóknin
befir heppnina með sér og inn
rás bandamanna í Þýzkaland
stöðvaist í bilSi. Hitt og þetta
getur komið fyrir í herbúðium
bandamanna. Það sér Hitler á
viðburðunium í Grikklandi.
*
í öðru lagi: Gagnsóknin get-
ur verið ti'lraun til þess, að
hressa upp á 'kjarkinn hjá þýzku
1 þjóðinni.
Enginn veit, hvernig ástatt
er innan landamæra Þýzka-
Jands. Ótrúlegt væri það þó
ekki, að kjarkur þýzku þjóðar-
innar væri farinn að bila á
gjötta ári ófriðarins og við sí-
vaxandi loftérásir, svo að ekki
sé talað um undanhaldið í Rúss
Jandi og Frakklandi.
En — þýzku þjóðinni er hald
ið niðri með harðri hendi, miklu
harðari hendi en í síðustu heims
Styrjöld, og þar að auki er hinn
nazisftíski áróðiur alLur annar
en hinn gamli keisarlegi. Ef til
vill er hin nýja, óvænta sókn
Þjóðverja inn í Belgíu og Lux-
emburg bara einn þáttur í slíkri
blekkingarstarfsemi gagnvart
hinni þrautpíndu þýzku þjóð.
*
En hvað sem öllum slíkum
bollaleggingum líður: Gagnsókn
in er staðreynd. Og hvernig er
hið litla land, Belgía, undir
hana búin? Á hún eftir að lifa
íiýtt hernám í þessu stríði?
Eniginn geit'Ujr sagt neitt um
það á þessari stundu. En annað
ikemur hverjum einasta manni
í hug. Það eru aðeins þrír món-
uðir liðnir síðan þetta litla land
var hreipsað af herskörum og
óþjóðalýð þýzka nazismans. Á
þeim stutta tíma hefir að sjálf
sögðu ekki verið unnt, að koma
öllu í samt lag. Það er matvæla
skortur eftir sem áður og alls
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Hin nýja bók M. F. A. --
Langt út í lðndin.
Langt út í löndin. Úrval
íslenzkra ferðasagna. 326
-j- VI hls. Menningar-
og fræðslusamband al-
þýðu gaf út. Reykjavík
1944. Alþýðuprentsmiðj
an h. f.
ARÞRÁIN hefir verið borin
í brjósit íslendinigum frá
iupphafi vega .1 gegnum allar
sögur vorar og sagnir, fornar
og nýjar liggja spor væringjans,
sem lætur ekki staðar numið
fyrr en úti í Miklagarði. Hann
stendur með „langferðahugann
við lágreiata bæinn“, oig lætur
,sig dreyma langt út í löndin,
þangað til hann dregur eik á
flot við ísabrot, ef hann er höfð
ingi ,' eða tekur poka "sinn á
bak sér og labbar einmana að
heim.an, ef hann er umikomu-
laiusit kotbam. En sama þráin
knýr báða. Og ef til vill undir
niðri æfafornt mat hins nor-
ræna kynstofns á manngildi.
Heimskt er heimaalið barn. Það
var úrslita prófsteinninn á at-
geirvi manna og vitsmuni, hvort
þeir stóðust þá raun að geta
sér ,sæmd og orðstír í báska-
semdum framandi lands og
hjörvaleik við ókunnar þjóðir.
Og oft hefir hinn íslenzki far-
drengur fxxndið það gjörla að
lamgt var út ti.1 íslanldis qg ó-
sýnt um endurkomuna. Því
tjáði lútit að æðraist eða flaustra.
Ég tek ekki heim í kvöld, sagði
Þorsteinn Síðu-HalLsson forðum
og margur var sá, er aldrei tók
heim.
En hitt mun seint verða met
ið að fullu, hvers virði farir
'íslendinga að fornu og nýju
hafa verið menningu þjóðarinn
ar, hve mjöig frásagnÍT binna
víðförlu vákkuðu sjóndieildar-
hring þeirra, sem heima sátu,
eggjuðu metnað þeirra og
framalþrá. Það er æði hætt við,
að í einangrd þessa lands hefði
hugsunarhátturinn orðið Lág-
kúruLegri, ef þeirra hefði ekki
notið við.
Það er því næsta vei til fund
ið, að Menningar- og fræðslu-
samiband ailþýðu iskuii nú hafa
tekið sig til og gefið út úrvai
xslenzkra ferðasagna gamaiia og
nýrra. Kennir þar furðu
margra grasa enda eru höfundar
,nálægt þrjátíu. Og víða hafa
sporin legið, því að kalla má að
Jarið sé með lesandann um all
■ar álfur, og fjöldi þeirra þjóða,
,sem lesandanum er gefinn kost
iur á að kynnast undir vegsögu
þeirra manna, er þær hafa sjáif
ir gist. Og nóg er tilbreytnin
í frásögninni. Veldur því ekki
einungis það að hver höfundur
hefir frá sínu að segja, heldur
og hitt að sagt ©r frá að mis-
munandi miáíi qg aldarfari.
Það liggja aldir mLÍli elzta og
yngsta hö'fundarins í þessari
konar erfiðleikar við að stríða.
En hvað er ekki hægt að bera
fyrir hið endurhelimta frelsi?
Maðxxr skyldi að minnista kosti
æltla að, frellsunin undan oki naz
ismanis væri þjóðunum svo
mikils virði, að þær myndu
með glöðiu geði ibera ýmisa
eirlfiðleika enn um stund. En
kommúnisitapnir í Bieliglíiu hafa
ekki sýnt að þeir kynnu
mik|ið ,að metia fnelsið. Þeir
heimta af bandamönnum allt
það, tafarlaust, sem belgíska
þjóðin hafði á friðartímum og
mifclu meira, án nokkurs tillits
til þess í hve mörg 'horn þeir
hafa að líta. Og það er ekki
þeim að þakka, að borgarastyrj
öld hefir ekiki þegar brotizt út
i landinu.
í sambandi við frétitdmar af
kommúnistaóeirðunum í Belgíu
bók. Það yrði of langt mál að
telja upp alla þá höfunda, er
lagt hafa efni í þessa bók, en
Mtt er fljótsagt, að þeir eru hver
öðrum skemmtilegri og merki-
,legri. Þarna getur að hitta skáld
heimspekinga, listamenn, fræði
menn lækna, presta, sjómenn,
kennara og konunglegar byssu
skyttur, er hver hefir sína sögu
,að segja. Ég er illa svikinn, ef
bók þessi á það ekki fyrir sér
að fara viðar en flestar aðrar,
eins og hún er samin af þeim,
sem öðrum flestum voru ódeig-
ari vxð að leiggja lönd og höf
undir fóit. Og hún á það fylli-
lega skilið.
Bjarni Vilhjálmsson hefir séð
um úfgáifuna qg farizt það með
ágætum qg félagið ekkert spar
að til að gera bókina sem bezt
úr garði.
Sigurður Einarsson.
Pési og Maja.
SLETPNISÚTGÁFAN hefur
ffyrir nokkru sen,t frá sér
sfcemmtilega barnabók, s,em
nefnist Pési og Maja. Höfund-
ur bókarinnar er norska skáld-
konan Baxibam Ring, en þýð-
imguna- hefur Páll Sveirasison
kennari annast.
iSitíll bcikarinnar er lipur og
fjörlegur og hivergi torskiiinn,
og mun efni bókarinnar falla
,í igóðan, jarðveg meðal yngstu
lesendanna og rauar þeirra
eldri líka. ,
Aðal sö)gubetjan, Pésd, er
igreindur, en dlálítið smíáskrítinn
sniáði, sem kemur manni oft til
að þrosa, að einkennileigum til-
sivöruim oig hiuigmyndumi. Hann
hefur misist bæðx föður og móð-
ur, og er hjá gömlum ökumanni
sem er honum mjög góður og
loffar ho’num ofit að aka með
sér. En í borginn.i á Pési ald-
raðan irænda, prófessor, sem
vili annaist uppeldi ihanS oig tek-
ur hann þvlí til sín.
í fyrstu' kann Pési litii um-
skiptunum illa o,g þyikir gamli
prófessorinn viera leiðinlegur,
en Mnisivegar eignast hann
isfceirimtileg leiklsyistkini og með
al þeirra er Maja, lítil stúlka
á svipuðiu rékii og hann, og
tenida þau í mörgum ævin-
týrum saman. Að enidingu er.
direnigurinn svo orðinn harð-
ánægðiur með bústaðaskipitin óg ■
þykir orðið vænt um prófessor-
inn, sem leggur sig allan fram
til þess að geðjasit hinum unga
frænidia sínum .
iBók þeisisi ber þvií yioitlt, að bún
er rituð af næmum skilningi á
sálarlfifi barnanna, oig -er á því
sviði lærdómsríik fyrir Iþá full-
orðnu hvað sneritir viðhorf
þeirra til æskunnar.
Ingólfur Kristjánsson.
verður mönnum á að spyrja,
hvort efcki væri réttara, að láta
slík deilumál innanlands bíða
þar til svo er fyrir séð, að land
ið verði, að minmsta koisti ekki
þýzka • nazismanum að bráð í
annað sinn eins og nú verður að
.horfast í augu vdð? Eða — eru
kommúnistarnir í Belgíu, og
an-nairlS' staðar í héiminum í dag
vísvitandi erindrekar Hitlers,
,eins og þeir voru á árúnum 1939
hin nýja gagnsókn Þjóðverja
til 1941?
Mætti ekki að minnsta kosti
verða lýðræðisþjóðunum og aj-
veg sérstaMega kommúnistum,
.alvarleg áminning um það, að
þær verða að halda friðinn inn-
hyrðis og sín í milli fyrst um
isinn, ef fullur sigur á nokkurn
,tíma að vinnast á þýzka naz-
ismanum1 og kúgun hans?
Mafrosaföl
,k drengi 4—10 ára.
Telpukápur
á 4—14 ára
nýkomið í mjög smekklegn úrvali.
\
G E Y S I R H. F.
FATADEILDIN
Kokkabuxur
Bakarabuxur
Kokkahúfur
V nýkomið *
G E Y S1 R H. f.
FATADEILDIN
JÓLATRÉ og GRENI,
jólatrésfætur og alls konar
jólagjafir
Nýkomið skreyttar blómakörfur og bátar,
einnig nokkrar sælgætisskálar skreyttar.
Verzlisnin Ljósblik
Laugavegi 53A — Sími 4461.
Tilkynning
um lokunartíma brauðsölubúðs
Brauðsölubúðir vorar verða aðeins opnar tíl
kl. 3 á aðfangadaginn.
Lokað allan jóladaginn.
. / f ✓
Bakarameistarafélag Reykjavíkur
Vantar til þess að bera blaðið til áskrifenda I
eftirtöld hverfi:
S€ieppsSi©lt i
Bræðraborgarstíg og
Sólvelli
Alþýðublaðið. - Simi 4900.